ຂະບວນການປ່ຽນແປງໃໝ່ຄວາມນຶກຄິດກ່ຽວກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດ

ທີໜຶ່ງ, ການປ່ຽນແປງໃໝ່ຄວາມນຶກຄິດກ່ຽວກັບເສດຖະກິດ ແລະການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບເສດຖະກິດສາກົນ.

ການປ່ຽນແປງໃໝ່ຄວາມນຶກຄິດກ່ຽວກັບເສດຖະກິດສະແດງອອກກ່ອນອື່ນໝົດ ໃນການປ່ຽນຜ່ານຈາກເສດຖະກິດທີ່ມີການວາງແຜນລວມສູນ ແບບອາດຍາສິດ ເກື້ອກູນ ໄປສູ່ເສດຖະກິດສິນຄ້າ ແລະ ພັດ​ທະ​ນາ​ການ​ຜະ​ລິດ​ສິນ​ຄ້າ. ຂະບວນການປ່ຽນແປງໃໝ່ກໍ່ແມ່ນຂະບວນການລົບລ້າງກົນໄກລວມສູນອາດຍາສິດ ແລະ ວິທີການຄຸ້ມຄອງແບບບໍລິຫານແລະຄຳສັ່ງ ເພື່ອປ່ຽນໄປໃຊ້ກົນໄກຕະຫຼາດ ໂດຍເນັ້ນທີ່ການບັນຊີ, ການປະຕິບັດຕາມກົດເກນຄຸນຄ່າ ແລະບັນດາກົດເກນຂອງການຜະລິດສິນຄ້າ.

ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ແນວຄິດກ່ຽວກັບການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບເສດຖະກິດສາກົນ ເຊິ່ງຕໍ່ມາພັດທະນາໄປສູ່ການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ ກໍ່ມີການປ່ຽນແປງໃໝ່. ພາຍຫຼັງ​ເກືອບ 40 ປີ​ແຫ່ງ​ການ​ປ່ຽນແປງໃໝ່ ຫວຽດນາມ​ໄດ້​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເຂົ້າ​ກັບ​ຕະຫຼາດ​ໂລກ​ຢ່າງ​ເລິກ​ເຊິ່ງຍິ່ງຂຶ້ນ​ແລະ ຄວາມເປັນ​ຈິງ​ສະ​ແດງ​ໃຫ້​ເຫັນ​ວ່າ ການ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ໄດ້​ສ້າງແລະກຳລັງສ້າງ ແຮງຜັກດັນ​ໃຫ້​ແກ່​ການ​ເຕີບ​ໂຕທາງ​ເສດຖະກິດ. ຄວາມສຳເລັດຂອງການເຊື່ອມໂຍງສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ ຄວາມຖືກຕ້ອງຂອງແຜນນະໂຍບາຍຂອງພັກແລະລັດ ໃນການເຊື່ອມໂຍງສາກົນຢ່າງເປັນເຈົ້າການແລະຕັ້ງໜ້າ. ຈາກປະເທດທີ່ຖືກປິດລ້ອມແລະຂວ້ຳບາດ, ອາໄສ​ໂຍບາຍ​ການ​ຕ່າງປະ​ເທດ​ທີ່​ຖືກຕ້ອງ ແລະການແກ້ໄຂ​ການ​ພົວພັນ​ລະຫວ່າງເອກະລາດ, ການເປັນເຈົ້າຕົນເອງ ແລະ ການ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ສາກົນໄດ້ດີ ຫວຽດນາມຈຶງ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ການ​ພົວພັນ​ຮ່ວມ​ມື​ກັບ​ບັນດາ​ປະ​ເທດ​ແລະ​ອົງການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ສາກົນຢ່າງ​ໄວວາ, ຂະຫຍາຍການພົວພັນຮ່ວມມືກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ, ການລົງນາມ ແລະ ການຜັນຂະຫາຍສັນຍາການຄ້າເສລີຫຼາຍສະບັບ, ພິເສດແມ່ນບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີລຸ້ນໃໝ່ ເຊັ່ນ ສັນຍາຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານແລະກ້າວໜ້າຂ້າມປາຊີຟິກ (CPTPP), ສັນຍາການຄ້າເສລີລະຫວ່າງຫວຽດນາມແລະສະຫະພາບເອີຣົບ (EVFTA),... ຫວຽດນາມໄດ້ເປັນເຈົ້າການໃນການເຂົ້າຮ່ວມ ແລະເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດຂອງຕົນ ໃນບັນດາກົນໄກຫຼາຍຝ່າຍ, ພິເສດແມ່ນ ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ອາຊຽນ), ສະຫະປະຊາຊາດ, ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນແລະພາກພື້ນທີ່ສຳຄັນ. ຈາກການຕີ​ລາຄາ​ໝາກຜົນ​ການ​ພົວພັນ​ຕ່າງປະ​ເທດ ​ແລະ ​ການເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເຂົ້າ​ກັບ​ສາກົນ, ​ເອກະສານ​ກອງ​ປະຊຸມ​ໃຫຍ່​ຄັ້ງ​ທີ XIII ຂອງ​ພັກ ຢືນຢັນ​ວ່າ: “ການເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເຂົ້າ​ກັບ​ສາກົນ ແລະການທູດທາງເສດຖະກິດທີ່ຮັບໃຊ້ການພັດທະນາ ມີຄວາມກ້າວໜ້າທີ່ສຳຄັນທາງດ້ານແຜນນະໂຍບາຍແລະນະໂຍບາຍ ເຊັ່ນດຽວກັບການຜັນຂະຫຍາຍໃນທາງປະຕິບັດ, ພ້ອມກັນກັບການປ້ອງກັນປະເທດແລະຄວາມໝັ້ນຄົງ ໄດ້ປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ສັນຕິພາບແລະໝັ້ນຄົງ, ປະກອບສ່ວນສຳຄັນເຂົ້າໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດແລະສັງຄົມຂອງປະເທດ, ຍົກສູງຖານະຕຳແໜ່ງ ແລະບົດບາດຂອງຫວຽດນາມໃນເວທີສາກົນ”⁽¹⁾.

ທີສອງ, ຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ.

ການປ່ຽນຜ່ານສູ່ລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດເລີ່ມຕົ້ນຈາກ​ນະ​ໂຍ​ບາຍການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ການ​ຜະ​ລິດ​ສິນ​ຄ້າ, ພັດ​ທະ​ນາ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ສິນ​ຄ້າ​ຫຼາຍພາກສ່ວນ, ດໍາ​ເນີນ​ງານ​ຕາມ​ກົນ​ໄກ​ຕະ​ຫຼາດ. ເຖິງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ IX (ເດືອນເມສາ 2001), ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມກຳນົດວ່າ ລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ ແມ່ນຮູບແບບເສດຖະກິດທົ່ວໄປຂອງຫວຽດນາມໃນສະໄໝຂ້າມຜ່ານສູ່ລັດທິສັງຄົມນິຍົມ. ນັ້ນແມ່ນພື້ນຖານເສດຖະກິດສິນຄ້າຫຼາຍພາກສ່ວນ ທີ່ດຳເນີນງານຕາມກົນໄກຕະຫຼາດ ໂດຍມີການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດຕາມທິດທາງສັງຄົມນິຍົມ. ນີ້​ແມ່ນ​ບາດ​ກ້າວຫັນປ່ຽນທີ່​ສຳຄັນ ຈາກການຮັບຮູ້​ເສດຖະກິດ​ຕະຫຼາດໃນຖານະເຄື່ອງ​ມື ແລະກົນ​ໄກການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ, ​ໄປສູ່​ການຖືເສດຖະກິດ​ຕະຫຼາດ​ເປັນ​ລະບົບສົມບູນ ເປັນພື້ນຖານ​ເສດຖະກິດຂອງການ​ພັດທະນາ​ຕາມ​ທິດທາງ​ສັງຄົມ​ນິຍົມ. ໂດຍສືບທອດແນວຄວາມຄິດຂອງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ນທີ່ IX, ໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງຕໍ່ໆໄປ ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ຊີ້ແຈງເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບເນື້ອໃນພື້ນຖານຂອງທິດທາງສັງຄົມນິຍົມໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດຕະຫຼາດຢູ່ຫວຽດນາມ.

ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກສືບຕໍ່ມີຄວາມຮັບຮູ້ເປັນເອກະພາບ ແລະຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ. “ເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມແມ່ນຮູບແບບເສດຖະກິດທົ່ວໄປຂອງປະເທດເຮົາໃນສະໄໝຂ້າມຜ່ານໄປສູ່ລັດທິສັງຄົມນິຍົມ. ນັ້ນແມ່ນພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດທີ່ທັນສະໄໝ, ເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ດຳເນີນງານຢ່າງເຕັມທີ່ແລະພ້ອມກັນ ຕາມບັນດາກົດເກນຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ ທີ່ມີການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມ ເຊິ່ງນຳໂດຍພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ; ຮັບປະກັນທິດທາງສັງຄົມນິຍົມ ເພື່ອເປົ້າໝາຍ “ປະຊາຊົນຮັ່ງມີ, ປະເທດຊາດເຂັ້ມແຂງ ມີປະຊາທິປະໄຕ ຍຸດຕິທຳ ແລະ ອາລະຍະທຳ” ສອດຄ່ອງກັບການພັດທະນາປະເທດໃນແຕ່ລະໄລຍະ”⁽²⁾. ນີ້ແມ່ນພື້ນຖານເສດຖະກິດທີ່ມີຫຼາຍຮູບການກຳມະສິດ, ຫຼາຍພາກສ່ວນເສດຖະກິດ. ບັນດາ​ພາກສ່ວນ​ເສດຖະກິດ​ດຳ​ເນີນງານ​ຕາມ​ກົດໝາຍ ແລະເປັນອົງປະກອບ​ທີ່​ສຳຄັນ​ຂອງ​ລະບົບເສດຖະກິດ, ສະ​ເໝີ​ພາບ​ກັນພາຍໃຕ້​ກົດໝາຍ, ພ້ອມກັນພັດທະນາ​​ໄລຍະ​ຍາວ, ​ຮ່ວມ​ມືກັນ​ແລະ​ແຂ່ງຂັນກັນ​ທີ່​ດີ; ໃນນັ້ນ, ເສດຖະກິດຂອງລັດມີບົດບາດນຳພາ; ເສດຖະກິດລວມໝູ່ແລະເສດຖະກິດສະຫະກອນໄດ້ຮັບການປັບປຸງແລະພັດທະນາຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ; ເສດຖະກິດເອກະຊົນເປັນແຮງຂັບເຄື່ອນທີ່ສຳຄັນໜຶ່ງຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ; ເສດຖະກິດທີ່ລົງທຶນໂດຍຕ່າງປະເທດ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນໃຫ້ພັດທະນາ ສອດຄ່ອງກັບຍຸດທະສາດແລະແຜນກຳນົດການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ. ການພົວພັນຈັດຈຳໜ່າຍຮັບປະກັນຄວາມເປັນທຳ ແລະສ້າງແຮງຜັກດັນການພັດທະນາ; ປະຕິບັດລະບອບການແຈກຢາຍອີງໃສ່ຜົນ​ການ​ອອກ​ແຮງ​ງານ​ ແລະ ປະສິດທິພາບທາງເສດຖະກິດເປັນຫຼັກ ແລະ ໃນເວລາດຽວກັນ ກໍ່ອີງຕາມລະດັບການປະກອບເງິນທຶນ ແລະຊັບພະຍາກອນອື່ນໆ.

ໃນລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ, ລັດ ຕະຫຼາດ ແລະ ສັງຄົມມີຄວາມສຳພັນໃກ້ຊິດ. ລັດສ້າງແລະປັບປຸງໃຫ້ສະຖາບັນສົມບູນແບບ, ປົກປ້ອງສິດທິໃນຊັບສິນ ແລະ ສິດທິທາງທຸລະກິດ, ຮັກສາສະຖຽນລະພາບຂອງເສດຖະກິດມະຫາພາກ ແລະຄວາມສົມດຸນທີ່ສຳຄັນຂອງເສດຖະກິດ; ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເອື້ອອຳນວຍ, ເປີດເຜີຍ ແລະໂປ່ງໃສ ໃຫ້ວິສາຫະກິດ ອົງການສັງຄົມ ແລະ ຕະຫຼາດດຳເນີນງານ; ຄວບຄຸມ ກຳນົດທິດທາງ ແລະ ຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດ, ເຊື່ອມໂຍງການພັດທະນາເສດຖະກິດກັບການພັດທະນາວັດທະນະທຳແລະສັງຄົມ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມ ແລະ ຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ, ປົກປ້ອງສິ່ງແວດລ້ອມ, ຮັບປະກັນການປ້ອງກັນປະເທດແລະຄວາມໝັ້ນຄົງ. ລັດ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ເສດຖະກິດ​ດ້ວຍ​ກົດໝາຍ, ກົນ​ໄກ, ນະ​ໂຍບາຍ, ຍຸດ​ທະ​ສາດ, ​ແຜນກຳນົດ, ​ແຜນການ, ມາດຕະຖານ, ບັນທັດຖານ ​ແລະ ພະລັງທາງ​ເສດຖະກິດ​ຂອງ​ລັດ ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບ​ຄວາມຕ້ອງການ ​ແລະ ກົດເກນ​ຂອງ​ເສດຖະກິດ​ຕະຫຼາດ. ຕະຫຼາດມີບົດບາດຕັດສິນຊີ້ຂາດໃນການກຳນົດລາຄາສິນຄ້າແລະບໍລິການ; ສ້າງແຮງຈູງໃຈໃນການລະດົມແລະຈັດແບ່ງຊັບພະຍາກອນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ; ດັດສົມການຜະລິດແລະການໝູນວຽນ; ດັດສົມການເຄື່ອນໄຫວຂອງວິສາຫະກິດ ແລະ ຊຳລະລ້າງວິສາຫະກິດທີ່ອ່ອນແອ. ອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມມີບົດບາດໃນການສ້າງຄວາມສຳພັນ, ປະສານສົມທົບການເຄື່ອນໄຫວ ແລະແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ເກີດຂຶ້ນລະຫວ່າງສະມາຊິກ; ເປັນຕົວແທນແລະປົກປ້ອງຜົນປະໂຫຍດຂອງສະມາຊິກໃນການພົວພັນກັບຫົວໜ່ວຍແລະຄູ່ຮ່ວມມືອື່ນໆ; ໃຫ້ບໍລິການສະໜັບສະໜູນແກ່ສະມາຊິກ; ສ່ອງແສງຄວາມປາດຖະໜາ ແລະຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນທຸກຊັ້ນຄົນກັບລັດ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມການວິພາກວິຈານກົດໝາຍ, ກົນໄກ ແລະ ນະໂຍບາຍຂອງລັດ, ຕິດຕາມກວດກາບັນດາ​ອົງການ ​ແລະ ພະນັກງານ​ລັດຖະກອນ ​ໃນ​ການ​ປະຕິບັດ​ກົດໝາຍ.

ທີສາມ, ຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບຮູບແບບການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ ແລະ ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ ຂອງປະເທດ.

ກ່ອນການປ່ຽນແປງໃໝ່, ດ້ວຍ​ການ​ຄິດຮູບ​ແບບ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ພາຍ​ໃຕ້​ກົນ​ໄກ​ວາງ​ແຜນ​ການລວມສູນ, ການ​ຫັນ​ເປັນ​ອຸດ​ສາ​ຫະ​ກຳໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ການ​ຕາມ​ຮູບ​ແບບການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ອຸດ​ສາ​ຫະ​ກຳ​​ໜັກ, ປິດແຈບ ແລະ ຫັນສູ່ພາຍໃນ. ນັບຕັ້ງແຕ່ການປ່ຽນແປງໃໝ່, ໂຄງສ້າງທາງເສດຖະກິດໄດ້ຄ່ອຍໆປ່ຽນແປງໄປ ຕາມທິດທາງການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳແລະບໍລິການ ຢ່າງແຂງແຮງ. ການດຳເນີນການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳກໍ່ມີແນວຄິດ ແລະວິທີການທີ່ແຕກຕ່າງໄປຈາກເມື່ອກ່ອນ. ຈາກ​ລະດັບ​ການ​ຫັນ​ເປັນ​ອຸດສາຫະກຳ​ ແລະທັນສະໄໝໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ, ພວກ​ເຮົາ​ກ້າວ​ໄປ​ສູ່ການກຳນົດແນວທາງ​ການ​ຫັນ​ເປັນ​ອຸດສາຫະກຳ​ແລະທັນ​ສະ​ໄໝ ໃນໄລຍະໃໝ່ໃຫ້​ຈະ​ແຈ້ງກວ່າອີກ, ຕໍ່​ມາແມ່ນການປັບປຸງ​ທັດສະນະ​ແລະນະ​ໂຍບາຍ ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ຫັນ​ເປັນ​ອຸດສາຫະກຳ​ແລະທັນ​ສະ​ໄໝ ທີ່ຕິດ​ພັນ​ກັບ​ບັນດາຂະ​ບວນການໃນການ​ພັດທະນາ​ປະ​ເທດໂດຍລວມສົມບູນແບບ. ເຖິງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XI ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມກຳນົດ​ການ​ປ່ຽນ​​ຮູບ​ແບບ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ ຈາກ​ການ​ພັດທະນາແບບ​ກວ້າງ​ເປັນ​ຕົ້ນຕໍ ໄປເປັນການ​ພັດທະນາ​ຢ່າງ​ສົມ​ເຫດ​ສົມ​ຜົນ​ ລະຫວ່າງ​ຄວາມ​ກວ້າງ​ແລະຄວາມເລິກ, ສົມທົບກັບການຂະຫຍາຍຂະໜາດ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບການຍົກສູງຄຸນນະພາບ ປະສິດທິຜົນ ຄວາມຍືນຍົງ, ເຊື່ອມໂຍງການປ່ຽນແປງໃໝ່ຮູບແບບການເຕີບໂຕ ກັບການປັບໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ. ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກ ສືບຕໍ່ກ່າວເຖິງເນື້ອໃນຂ້າງເທິງ, ແຕ່ເນັ້ນໜັກວ່າ ຮູບແບບການເຕີບໂຕໃໝ່ຈຳເປັນຕ້ອງໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກໂອກາດຂອງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ ໂດຍອາໄສຄວາມກ້າວໜ້າທາງວິທະຍາສາດ-ເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ການປ່ຽນແປງໃໝ່ປະດິດສ້າງ. ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳແລະທັນສະໄໝ ຖືກກຳນົດໃຫ້ຕິດພັນກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດພູມປັນຍາ ແລະ ການປົກປ້ອງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະສິ່ງແວດລ້ອມ; ການສ້າງ​ໂຄງປະກອບ​ເສດຖະກິດ​ທີ່​ສົມ​ເຫດ​ສົມ​ຜົນ, ທັນ​ສະ​ໄໝ, ມີ​ປະສິດທິ​ຜົນແລະຍືນ​ຍົງ​ ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ກັບ​ອຸດສາຫະກຳ, ກະສິກຳ ​ແລະ​ບໍລິການ ຢ່າງໃກ້ຊິດ. ມະຕິກອງປະຊຸມຄັ້ງທີ 6 ຂອງຄນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກສະໄໝທີ XIII “ວ່າດ້ວຍການສືບຕໍ່ຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳແລະທັນສະໄໝຂອງປະເທດເຖິງປີ 2030 ວິໄສທັດເຖິງປີ 2045” ລະບຸເປົ້າໝາຍທົ່ວໄປ: “ກໍ່ສ້າງລະບົບ​ອຸດສາຫະກຳ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ທີ່​ເຂັ້ມ​ແຂງ ​ດ້ວຍ​ກຳລັງ​ການ​ຜະລິດ​ໃໝ່, ເປັນເຈົ້າ​ຕົນ​ເອງ, ມີຄວາມສາມາດໃນການປັບຕົວ ​ແລະ ຄວາມຍືດຫຍູ່ນ, ຄ່ອຍໆ​ເປັນເຈົ້າ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີຫຼັກ, ເຕັກໂນໂລຊີ​ຮາກຖານຂອງອຸດສາຫະກຳສຳຄັນ, ອຸດສາຫະກຳບຸລິມະສິດ, ອຸດສາຫະກຳຫົວຫອກ”⁽³⁾.

ທີສີ່, ຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບບົດບາດຄຸ້ມຄອງເສດຖະກິດຂອງລັດ

ພາລະໜ້າທີ່ຂອງລັດໂດຍລວມ ແລະ ພາລະໜ້າທີ່ເສດຖະກິດຂອງລັດໂດຍສະເພາະຢູ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການກຳນົດທີລະຂັ້ນຕອນ ແລະປະຕິບັດຕາມທິດສອດຄ່ອງກັບຂະບວນການປ່ຽນຜ່ານສູ່ລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດ. ບົນ​ພື້ນ​ຖານຂອງ​ການແຍກ​ໜ້າ​ທີ່​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ເສດ​ຖະ​ກິດຂອງລັດ, ໜ້າ​ທີ່ເຈົ້າຂອງຂອງ​ລັດ​ວິ​ສາ​ຫະ​ກິດ ແລະ ໜ້າທີ່ທຸລະກິດ​ຂອງ​ວິ​ສາ​ຫະ​ກິດ ອອກຈາກກັນ, ການເຄື່ອນໄຫວຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານຂອງລັດ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປ່ຽນ​ໃໝ່​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ​ ຈາກ​ການ​ແຊກ​ແຊງ​ໂດຍ​ກົງ ດ້ວຍ​ຄໍາ​ສັ່ງ​ບໍ​ລິ​ຫານ ​ເຂົ້າ​​ໃນ​ການ​ຜະ​ລິດ​ແລະ​ທຸ​ລະ​ກິດ​ ຫັນ​ໄປ​ສູ່​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ຕາມ​ກົດໝາຍ, ນະ​ໂຍບາຍ, ຍຸດ​ທະ​ສາດ, ​ແຜນກຳນົດ, ແຜນ​ການພັດທະນາ​ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ​ແລະ ​ເຄື່ອງ​ມືກຳກັບດູແລມະຫາ​ພາກອື່ນໆ. ລັດ​ບໍ່​ໄດ້​ດຳ​ເນີນກິດຈະກຳ​ການ​ຜະລິດ ​ແລະ​ທຸລະ​ກິດ​ໂດຍ​ກົງ​ຄື​ແຕ່​ກ່ອນອີກຕໍ່ໄປ, ແຕ່ສຸມໃສ່ຂັ້ນຕອນຂອງການສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທາງກົດໝາຍແລະເສດຖະກິດ, ລົງທຶນໃນການພັດທະນາໂຄງສ້າງພື້ນຖານທີ່ຈຳເປັນ ເພື່ອອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການເຄື່ອນໄຫວທຸລະກິດ, ດຳເນີນການດັດປັບເສດຖະກິດມະຫາພາກ ຜ່ານບັນດາເຄື່ອງມືການວາງແຜນທິດທາງ ແລະ ບັນດານະໂຍບາຍເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ໂດຍອີງໃສ່ການດຳເນີນການຂອງບັນດາກົດເກນຕະຫຼາດ. ວິທີການດັດປັບເສດຖະກິດຂອງລັດມີຜົນກະທົບທາງບວກ, ບໍ່ພຽງແຕ່ຕອບສະໜອງຢ່າງໄວວາຕໍ່ຄວາມບໍ່ໝັ້ນຄົງທາງເສດຖະກິດໃນປະເທດແລະຕ່າງປະເທດ, ຮັບປະກັນສະພາບແວດລ້ອມທາງທຸລະກິດທີ່ຂ້ອນຂ້າງໝັ້ນຄົງເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງປະກອບສ່ວນແກ້ໄຂບັນຫາສັງຄົມທີ່ຮີບດ່ວນ, ພິເສດແມ່ນ ການລົບລ້າງຄວາມອຶດຫີວ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ໃນ​ເງື່ອນ​ໄຂຂອງລະດັບ​ການ​ພັດ​ທະ​ນາ​ເສດ​ຖະ​ກິດ​ທີ່ຍັງ​ຕ່ຳ. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກໄດ້ຊີ້ແຈງຄວາມສຳພັນລະຫວ່າງລັດ ຕະຫຼາດ ແລະ ສັງຄົມ. ຈຸດໃໝ່ທີ່ໂດດເດັ່ນແມ່ນ ໃນການພົວພັນນີ້ມີການເພີ່ມປັດໄຈທາງສັງຄົມ. ພ້ອມ​ທັງລະບຸຢ່າງຊັດເຈນເຖິງ​ບົດບາດ​ຂອງ​ລັດ ຕະຫຼາດ ​ແລະ ສັງຄົມ​​ ໃນ​ການ​ພົວພັນ​ຮ່ວມ​ມື. ລັດ​ປະຕິບັດ​ໜ້າ​ທີ່​ກໍ່ສ້າງ ​ແລະ ຄຸ້ມ​ຄອງ​ການ​ປະຕິບັດ​ຍຸດ​ທະ​ສາດ, ​ແຜນກຳນົດ, ​ແຜນການ, ກົນ​ໄກ, ນະ​ໂຍບາຍ ແລະ ການຈັດ​ແບ່ງຊັບພະຍາກອນການພັດທະນາ​ ຕາມ​ກົນ​ໄກ​ຕະຫຼາດ. ປ່ຽນແປງ​ໃໝ່ວິທີ​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ເສດຖະກິດຂອງລັດຢ່າງແຂງແຮງ ​ໃນ​ທິດ​ທາງ​ການ​ໂອນ​ວຽກ​ງານ​ທີ່​ລັດ​ບໍ່​ຈຳ​ເປັນ​ຕ້ອງ​ເຮັດ ​ໃຫ້​​ອົງ​ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ສັງ​ຄົມ, ປ່ຽນການໃຫ້ບໍລິການສາທາລະນະໂດຍກົງ ເປັນວິທີການສັ່ງຊື້.

ໝາກຜົນທີ່ໂດດເດັ່ນພາຍຫຼັງເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່

ທີໜຶ່ງ, ເສດຖະກິດພັດທະນາຢ່າງໝັ້ນຄົງ, ຂະໜາດຂອງເສດຖະກິດເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວ ແລະ ໂຄງສ້າງທາງເສດຖະກິດປ່ຽນໄປສູ່ຄວາມທັນສະໄໝ.

ການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດມີຄວາມໄວສູງ. ໄລຍະຕົ້ນຂອງການປ່ຽນແປງໃໝ່ (1986-1990), ອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງ GDP ສະເລ່ຍຕໍ່ປີພຽງ 4,4%. ໄລຍະປີ 1996-2000, ອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງ GDP ສະເລ່ຍຕໍ່ປີສູງເຖິງ 7%. ຕັ້ງແຕ່ຕົ້ນວາລະກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ມາເຖິງດຽວນີ້, ດ້ວຍການບໍລິຫານທີ່ຮຸນແຮງ ແລະຄວາມມຸ່ງໝັ້ນຢ່າງສູງຂອງລັດຖະບານ, ຫວຽດນາມໄດ້ຄ່ອຍໆປ່ຽນແປງໃໝ່ຮູບແບບການເຕີບໂຕ, ປັບປຸງຍົກສູງຄຸນນະພາບການເຕີບໂຕ, ຜົນໄດ້ຮັບສະແດງອອກໃນອັດຕາຄວາມໄວໃນການເຕີບໂຕຂອງ GDP ສະເລ່ຍຕໍ່ປີໃນໄລຍະປີ 2016-2019 ສູງເຖິງ 6,8%, ບັນລຸເປົ້າໝາຍການເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 6,5% - 7% ຂອງແຜນການ 5 ປີ 2016-2020. ເຖິງວ່າໃນປີ 2020 ແລະ 2021 ເສດຖະກິດຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງໜັກຈາກການແຜ່ລະບາດຂອງໂຄວິດ-19, ແຕ່ຍັງເຕີບໂຕ 2,91% ແລະ 2,58% ຕາມລຳດັບ ເຊິ່ງເປັນໜຶ່ງໃນບໍ່ຫຼາຍປະເທດທີ່ມີການເຕີບໂຕທາງບວກໃນພາກພື້ນແລະທົ່ວໂລກ. ໃນປີ 2022 ອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງ GDP ແມ່ນ 8,02% ແລະປີ 2023 ແມ່ນ 5,05%, ໃນຂະນະທີ່ການເຕີບໂຕສະເລ່ຍທົ່ວໂລກໃນສອງປີນັ້ນແມ່ນ 3,4% ແລະ 2,9%⁽⁴⁾. ຂະໜາດເສດຖະກິດນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ. ການຮັກສາສະຖຽນລະພາບຂອງເສດຖະກິດມະຫາພາກ ແລະການສ້າງເງື່ອນໄຂທີ່ເອື້ອອຳນວຍຕໍ່ການລົງທຶນແລະທຸລະກິດຖືເປັນນະໂຍບາຍທີ່ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ພາຍຫຼັງເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ຂະໜາດເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກປະມານ 4 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເປັນຫຼາຍກວ່າ 430 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດໃນປີ 2023.

ຄວາມເຂັ້ມແຂງທາງເສດຖະກິດເພີ່ມຂຶ້ນ; ເສດຖະກິດມະຫາພາກມີຄວາມໝັ້ນຄົງໂດຍພື້ນຖານ; ອັດຕາເງິນເຟີ້ຖືກຄວບຄຸມ; ການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດຖືກຮັກສາໄວ້ຢ່າງສົມເຫດສົມຜົນ ແລະ ຖືວ່າຢູ່ໃນກຸ່ມປະເທດທີ່ມີອັດຕາການເຕີບໂຕຂ້ອນຂ້າງສູງໃນໂລກ. ຈາກເສດຖະກິດທີ່ຫຼ້າຫຼັງ ໂດຍປະຊາກອນ 90% ເຮັດວຽກໃນພາກກະສິກຳ, ຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງພື້ນຖານວັດຖຸ-ເຕັກນິກ, ລວມເຖິງໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ທີ່ສາມາດຕອບສະໜອງເທື່ອລະກ້າວແກ່ພາລະກິດການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳແລະທັນສະໄໝ, ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ດຶງດູດຊັບພະຍາກອນທາງສັງຄົມ ເພື່ອການພັດທະນາ.

ໂຄງສ້າງເສດຖະກິດຂອງຫວຽດນາມເລີ່ມປ່ຽນ ໄປສູ່ຄວາມທັນສະໄໝ. ໂຄງສ້າງຂະແໜງການເສດຖະກິດ ໄດ້ປ່ຽນແປງໄປໃນທິດທາງ ຫຼຸດຜ່ອນພາກກະສິກຳ ແລະເພີ່ມພາກບໍລິຫານແລະອຸດສາຫະກຳ⁽⁵⁾. ໂຄງສ້າງພາກສ່ວນເສດຖະກິດ ສືບຕໍ່ປ່ຽນແປງໄປໃນທິດທາງການສົ່ງເສີມຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນຂອງບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດ ແລະ ການປະສົມປະສານຫຼາຍຮູບການກຳມະສິດ. ໂຄງສ້າງແຮງງານ ມີການປ່ຽນແປງຢ່າງຕັ້ງໜ້າທີ່ຕິດພັນກັບຂະບວນການປັບໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ. ໂຄງສ້າງຂອງສິນຄ້າສົ່ງອອກ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງຢ່າງດີພໍຄວນ. ຍອດມູນຄ່າການສົ່ງອອກເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວ⁽⁶⁾. ສິນຄ້າສົ່ງອອກບາງປະເພດຂອງຫວຽດນາມມີປະລິມານແລະມູນຄ່າຢູ່ໃນອັນດັບຕົ້ນໆຂອງໂລກ ເຊັ່ນ ເຂົ້າ ກາເຟ ຢາງພາລາ ພິກໄທ ແລະເຄື່ອງຕັດຫຍິບ. ການສົ່ງອອກກຳລັງປ່ຽນໄປສູ່ການ​ເພີ່ມ​​ອັດຕາ​ສ່ວນ​ຜະລິດ​ຕະພັນ​ອຸດສາຫະກຳ​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ ແລະ ການຫຼຸດອັດຕາ​ສ່ວນ​ຜະລິດ​ຕະພັນ​ກະ​ເສດ​ລົງ​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ, ຫຼຸດ​ການ​ຜະລິດ​ວັດຖຸ​ດິບລົງ​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ... ສ້າງ​ຕັ້ງ​ບັນດາເຂດ​ເສດຖະກິດ​ທີ່ສຳຄັນ ​ເພື່ອ​ເປັນພະລັງຂັບເຄື່ອນ​ການ​ພັດທະນາ​ເສດຖະກິດ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ​ແລະທົ່ວປະເທດ. ພັດທະນາເຂດເສດຖະກິດແລະສວນອຸດສາຫະກຳລວມສູນ ເພື່ອດຶງດູດເງິນລົງທຶນສຳລັບການພັດທະນາ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍ່​ສ້າງ​ບັນດາ​ຂົງ​ເຂດ​ພິ​ເສດ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ປູກ​ຝັງ​ແລະລ້ຽງສັດ​ ຕິດ​ພັນ​ກັບ​ການ​ປຸງ​ແຕ່ງ​ກະສິກຳ.

ທີສອງ, ສ້າງຕັ້ງລະບົບຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດທີ່ຫຼາກຫຼາຍ ແລະ ຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ.

ຜ່ານໄລຍະເກືອບ 40 ປີ​ແຫ່ງ​ການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ໃໝ່​ດ້ານ​ເສດຖະກິດ​ ​ໄດ້​ເຫັນ​ບົດບາດອັນ​ຕັ້ງໜ້າ​ຂອງ​ບັນດາຫົວໜ່ວຍ​ເສດຖະກິດ​ໃນ​ພື້ນຖານ​ເສດຖະກິດ​ຂອງປະເທດ, ມີ​ເສລີພາບທາງ​ທຸລະ​ກິດ ​ແລະ ການ​ແຂ່ງຂັນ​ຕາມ​ລະບຽບ​ກົດໝາຍ: ເສດຖະກິດຂອງລັດ ຄ່ອຍໆເສີມຂະຫຍາຍຢ່າງດີບົດບາດເປັນເຈົ້າພາທາງ; ລະບົບລັດວິສາຫະກິດໄດ້ຮັບການປັບໂຄງສ້າງເທື່ອລະກ້າວ, ໄດ້ຮັບການຫັນເປັນຫຸ້ນສ່ວນ, ໄດ້ເຄື່ອນໄຫວພາຍໃຕ້ກົດໝາຍວິສາຫະກິດ ແລະ ກໍາລັງຫຼຸດລົງຢ່າງໄວວາທາງດ້ານປະລິມານ. ເສດຖະກິດລວມໝູ່ ໄດ້ຮັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ໃນເບື້ອງຕົ້ນ, ການຮ່ວມມືຮູບແບບໃໝ່ໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງຂຶ້ນສອດຄ່ອງກັບກົນໄກຕະຫຼາດ. ເສດຖະກິດເອກະຊົນ ກຳລັງເຕີບໂຕຢ່າງວ່ອງໄວໃນດ້ານປະລິດມານ, ຄ່ອງໆປັບປຸງຍົກສູງປະສິດທິຜົນການທຸລະກິດ, ການແກ້ໄຂວຽກເຮັດງານທຳ ແລະ ປະກອບສ່ວນນັບມື້ນັບຫຼາຍເຂົ້າໃນ GDP⁽⁷⁾. ເສດຖະກິດທີ່ມີການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ (FDI) ໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມໃຫ້ພັດທະນາ, ວິສາຫະກິດ FDI ໄດ້ມີສ່ວນສຳຄັນໃນການບັນລຸເປົ້າໝາຍການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ການແກ້ໄຂວຽກເຮັດງານທຳ ແລະ ການສົ່ງອອກ⁽⁸⁾.

ດັ່ງນັ້ນ, ຄຽງ​ຄູ່​ກັບ​ບັນດາ​ຫົວໜ່ວຍ​ຜະລິດ ​ແລະ ທຸລະ​ກິດ​ຕົ້ນຕໍ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ​ຄື ລັດ​ວິ​ສາ​ຫະກິດ ​ແລະ ສະຫະກອນ​ແລ້ວ, ບັນດາ​ຫົວໜ່ວຍ​ທຸລະ​ກິດ​ທີ່​ຂຶ້ນກັບກຳມະສິດ​ເອກະ​ຊົນ ​ແລະ ພາກການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະ​ເທດ​ ກໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ ​ແລະພັດທະນາ​​ຢ່າງ​ວ່ອງ​ໄວ, ປະກອບສ່ວນ​ເຂົ້າ​ໃນ​ການ​ສ້າງ​ລະບົບ​ວິສາຫະກິດທີ່ຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນ​ຂອງ​ເສດຖະກິດ​ຕະຫຼາດ. ການ​ປ່ຽນ​ແປງທີ່ສຳຄັນໃນ​ໂຄງ​ປະກອບ​ຫົວໜ່ວຍ​ທຸລະ​ກິດ ຕະຫຼອດຈົນການ​ປ່ຽນ​ແປງ​ຂອງ​ຫົວໜ່ວຍ​ທຸລະ​ກິດ​ແຕ່ລະ​ປະ​ເພດນັ້ນ ໄດ້​ດຳ​ເນີນ​ໄປ​ໃນ​ທິດ​ທາງການ​ປັບ​ຕົວ​ໃຫ້ເຂົ້າ​ກັບ​ສະພາບ​ແວດ​ລ້ອມ​​ການ​ຜະລິດແລະທຸລະ​ກິດ​ໃໝ່ ​ຂອງ​ເສດຖະກິດ​ຕະຫຼາດ.

ທີສາມ, ພັດທະນາລະບົບຕະຫຼາດທຸກປະເພດໄປພ້ອມໆກັນ, ສ້າງຕັ້ງສະຖາບັນເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ.

ການພັດທະນາຫົວໜ່ວຍທຸລະກິດຢ່າງວ່ອງໄວໃນທິດທາງຫຼາກຫຼາຍ ໄດ້ອຳນວຍຄວາມສະດວກ​ໃຫ້​ແກ່​ການ​ຫັນປ່ຽນ​ຢ່າງ​ວ່ອງ​ໄວ​ຂອງ​ວິທີ​ການປະຕິສຳພັນ​ລະຫວ່າງ​ບັນດາ​ຫົວໜ່ວຍ​ທຸລະ​ກິດ ຈາກ​ການ​ວາງ​ແຜນ​ການ​ສັ່ງ​ການ ໄປສູ່​ການ​ຮ່ວມ​ມື​ແລະ​ການ​ແຂ່ງ​ຂັນ​ໃນ​ຕະ​ຫຼາດ​, ສ້າງ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ໃຫ້ແກ່ການສ້າງຕັ້ງ​ແລະ​ພັດ​ທະ​ນາ​​ລະ​ບົບ​ຕະ​ຫຼາດທີ່​ປະສານກັນຫຼາຍຂຶ້ນ​. ຄຽງຄູ່ກັບການພັດທະນາ ແລະ ການປ່ຽນແປງພື້ນຖານຂອງຕະຫຼາດສິນຄ້າອຸປະໂພກບໍລິໂພກ ແລະບໍລິການ ຈາກການເກື້ອກູນອຸດໜູນ ໄປສູ່ການດຳເນີນງານຕາມກົນໄກຕະຫຼາດນັ້ນ, ຕະຫຼາດປັດໄຈການຜະລິດກໍ່ຄ່ອຍໆໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ແລະ ພັດທະນາຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງການພັດທະນາການຜະລິດແລະທຸລະກິດ ເຊັ່ນ ຕະຫຼາດການເງິນ, ຕະຫຼາດແຮງງານ, ຕະຫຼາດອະສັງຫາລິມະຊັບ, ຕະຫຼາດວິທະຍາສາດ-ເຕັກໂນໂລຊີ...

ຕະຫຼາດສິນຄ້າແລະບໍລິການ ມີການພັດທະນາແລະປັບປຸງໃຫ້ສົມບູນແບບ ທັງໃນດ້ານຂະໜາດ, ໂຄງປະກອບສິນຄ້າ - ຕະຫຼາດໃນປະເທດແລະຕ່າງປະເທດ, ໂຄງສ້າງພື້ນຖານດ້ານການຄ້າ, ການບໍລິການ, ກົນໄກການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ລະດັບການແຂ່ງຂັນ. ຂະໜາດຂອງຕະຫຼາດພາຍໃນປະເທດເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ຕາມການ​ຄິດ​ໄລ່​ທົ່ວ​ໄປ​, ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້, ອັດຕາການເຕີບໂຕສະເລ່ຍຂອງການຄ້າຂາຍຍ່ອຍ ຈະສູງກວ່າອັດຕາການເຕີບໂຕສະເລ່ຍຂອງ GDP ໃນໄລຍະເວລາດຽວກັນເຖິງ 2-3 ເທົ່າ. ຕະຫຼາດການເງິນແລະເງິນຕາ ກຳລັງພັດທະນາຂ້ອນຂ້າງແຂງແຮງ ແລະມີຊີວິດຊີວາ. ຄຽງຄູ່ກັບຊ່ອງທາງລະດົມເງິນທຶນຈາກທະນາຄານນັ້ນ ຕະ​ຫຼາດ​ຫຼັກ​ຊັບ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ, ປະ​ກອບ​ສ່ວນໃຫ້ແຫຼ່ງເງິນລົງທຶນມີຄວາມ​ຫຼາກ​ຫຼາຍ​. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ການເຄື່ອນໄຫວຂອງຕະຫຼາດປະກັນໄພໄດ້ປະກອບສ່ວນອັນຕັ້ງໜ້າເຂົ້າໃນການຮັກສາສະຖຽນລະພາບການຜະລິດ ແລະ ຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ, ລະດົມເງິນທຶນເພື່ອພາລະກິດການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝຂອງປະເທດ. ອັດຕາແລກປ່ຽນເງິນຕາ, ລາຄາສະກຸນເງິນຕ່າງປະເທດ ແລະລາຄາທອງຄຳ ມີສະຖຽນລະພາບໂດຍພື້ນຖານ. ຕະຫຼາດອະສັງຫາລລິມະຊັບ ມີການພັດທະນາທີ່ແນ່ນອນ, ​ໂຄງການ​ເຮືອນ​ຢູ່​ແລະ​ເຂດ​ຕົວ​ເມືອງ​ໃໝ່ຫຼາຍແຫ່ງ ທີ່​ມີ​ລະບົບໂຄງສ້າງພື້ນຖານ​ດ້ານ​ເຕັກນິກ​ແລະສັງຄົມ​ທີ່ຂ້ອນຂ້າງຄົບຊຸດ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງຂຶ້ນ, ປະກອບສ່ວນ​ເຂົ້າ​ໃນ​ການ​ຂະຫຍາຍ​ຕົວ​ເມືອງ ​ແລະປ່ຽນ​ໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ​​ໄປ​ສູ່​ການ​ຫັນ​ເປັນ​ອຸດສາຫະກຳ​ແລະທັນ​ສະ​ໄໝ ແລະ ຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງປະເທດ⁽⁹⁾. ຕະຫຼາດແຮງງານ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນທົ່ວປະເທດ. ການສະໜອງແຮງງານຂ້ອນຂ້າງຫຼາຍ ແລະເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວ. ຂະໜາດກຳລັງ​ແຮງ​ງານ​ອາຍຸ​ 15 ປີ​ຂຶ້ນ​ໄປ ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຈາກ 50,51 ລ້ານ​ຄົນ (ທ້າຍ​ປີ 2010) ເປັນ 52,4 ລ້ານ​ຄົນ (ທ້າຍ​ປີ 2023) ແລະ ແຮງ​ງານ​ມີວຽກເຮັດງານທຳໃນ​ໄຕ​ມາດ​ທີ 4 ປີ 2023 ແມ່ນ 51,5 ລ້ານ​ຄົນ. ຕະຫຼາດວິທະຍາສາດແລະເຕັກໂນໂລຊີ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນແລະພັດທະນາ, ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ ຈຳນວນແລະມູນຄ່າຂອງທຸລະກໍາທາງເຕັກໂນໂລຢີມີຄວາມກ້າວໜ້າຢ່າງຫຼາຍ. ຕະຫຼາດ​ບໍລິການ​ສາທາລະນະ​ພື້ນຖານ​ຈຳນວນ​ໜຶ່ງ, ​ໂດຍ​ສະ​ເພາະ​ແມ່ນ​ ສາທາລະນະ​ສຸກ​ແລະ​ການ​ສຶກສາ, ​ໄດ້​ມີ​ການ​ພັດທະນາ​ໃໝ່ ໂດຍລະດົມ​ການ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ຂອງ​ຊັບພະຍາກອນຈຳນວນຫຼາຍທີ່ຢູ່​ນອກ​ງົບປະມານຂອງ​ລັດ. ສະຖາບັນແລະນະໂຍບາຍການພັດທະນາຕະຫຼາດວິທະຍາສາດແລະເຕັກໂນໂລຊີ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງໃຫ້ສົມບູນແບບເທື່ອລະກ້າວ; ການ​ສະໜອງ​ສິນຄ້າ​ໄດ້​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ຢ່າງ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ, ອັດຕາ​ການ​ເຕີບ​ໂຕ​ຂອງ​ມູນ​ຄ່າ​ທຸລະ​ກຳ​ສະ​ເລ່ຍຕໍ່​ປີເຖິງ 22%; ຜົນການຄົ້ນຄວ້າຂອງສະຖາບັນ, ໂຮງຮຽນ, ນັກວິທພຍາສາດ ຄ່ອຍໆກາຍເປັນສິນຄ້າທີ່ວິສາຫະກິດຍອມຮັບ; ຄວາມຕ້ອງການແລະຄວາມສາມາດຂອງວິສາຫະກິດໃນການຮັບ ການດູດຊຶມ ແລະການເປັນເຈົ້າເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ທີ່ກ້າວໜ້າ ກຳລັງເພີ່ມຂຶ້ນແລະປັບປຸງໃຫ້ດີກວ່າເກົ່າ; ອົງ​ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ຕົວ​ກາງ​ຕະ​ຫຼາດ​ວິ​ທະ​ຍາ​ສາດ​ແລະ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​, ເວທີການ​ຄ້າ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ​ ໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນແລະ​ພັດ​ທະ​ນາ​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ, ວຽກ​ງານ​ສົ່ງ​ເສີມການຂາຍ, ການເຊື່ອມໂຍງ​ການ​ສະໜອງ​ແລະ​ຄວາມ​ຕ້ອງ​ການ​ຂອງ​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັນ​ວິ​ທະ​ຍາ​ສາດ-​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຊີ ສືບ​ຕໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັກ​ສາ​ແລະ​ສົ່ງເສີມຢ່າງແຂງແຮງ.

ການພົວພັນທາງເສດຖະກິດຕ່າງປະເທດມີການພັດທະນາຢ່າງໄວວາ, ຊຸກຍູ້ກິດຈະກຳການນຳເຂົ້າແລະສົ່ງອອກ, ດຶງດູດການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ, ຊ່ວຍໃຫ້ພື້ນຖານເສດຖະກິດປ່ຽນແປງໃໝ່ເຕັກໂນໂລຊີເທື່ອລະກ້າວ ແລະປັບປຸງຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນ. ການສ້າງຕັ້ງ ແລະ ພັດທະນາລະບົບຕະຫຼາດເທື່ອລະກ້າວ ໄດ້ສ້າງພື້ນຖານສຳຄັນໃຫ້ເສດຖະກິດດຳເນີນງານຕາມກົນໄກຕະຫຼາດ, ຊຸກຍູ້ຂະບວນການຫັນປ່ຽນເສດຖະກິດໃຫ້ເປັນເສດຖະກິດຕະຫຼາດ.

ພ້ອມກັນນັ້ນ, ໃນໄລຍະເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ລັດຖະທຳ​ມະນູນ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ແກ້ໄຂ​ແລະປະກາດ​ໃຊ້ເຖິງ 3 ຄັ້ງ ແລະ ມີ​ການແກ້ໄຂແລະປະກາດ​ໃຊ້ປະມວນ​ກົດໝາຍແລະກົດໝາຍ​ຫຼາຍ​ສະບັບ. ການປະກາດໃຊ້ກົດໝາຍທີ່ດິນໃນປີ 2024 ແລະກົດໝາຍສຳຄັນອື່ນໆອີກຫຼາຍສະບັບ ມີສ່ວນຊ່ວຍໃນການປັບປຸງສະຖາບັນເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມໃຫ້ສົມບູນແບບ ແລະ ຊຸກຍູ້ການປ່ຽນແປງຮູບແບບການເຕີບໂຕ ແລະການປັບໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ. ບັນດາເອກະສານທາງກົດໝາຍເຫຼົ່ານີ້ ໂດຍພື້ນຖານແລ້ວ ໄດ້ສ້າງພື້ນຖານທາງກົດໝາຍ ເພື່ອສ້າງຕັ້ງແລະຊຸກຍູ້ການພັດທະນາສະຖາບັນເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ.

ທີສີ່, ການພົວພັນໃນການແຈກຢາຍໄດ້ຮັບປະກັນຄວາມຍຸຕິທຳ ແລະ ສ້າງພະລັງຂັບເຄື່ອນການພັດທະນາ.

ປະຕິບັດລະບອບການແຈກຢາຍທີ່ອີງໃສ່ຜົນງານແຮງງານ ແລະ ປະສິດທິພາບທາງເສດຖະກິດເປັນຕົ້ນຕໍ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍ່ອີງຕາມລະດັບການປະກອບເງິນທຶນ ແລະຊັບພະຍາກອນອື່ນໆ ແລະ ແຈກຢາຍຜ່ານລະບົບປະກັນສັງຄົມ ແລະສະຫວັດດີການສັງຄົມ. ເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດກັບສັງຄົມຢ່າງເປັນປະຈຳ, ລວມນະໂຍບາຍເສດຖະກິດເຂົ້າກັບນະໂຍບາຍສັງຄົມ, ການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດຄວບຄູ່ໄປກັບການປະຕິບັດຄວາມກ້າວໜ້າ ແລະຄວາມຍຸຕະທຳທາງສັງຄົມໃນທຸກຂັ້ນຕອນ, ທຸກນະໂຍບາຍ ແລະ ຕະຫຼອດຂະບວນການພັດທະນາ. ນະໂຍບາຍເສດຖະກິດແຕ່ລະນະໂຍບາຍມຸ່ງເປົ້າໄປທີ່ການພັດທະນາສັງຄົມ; ນະໂຍບາຍສັງຄົມແຕ່ລະນະໂຍບາຍສ້າງແຮງຈູງໃຈໃນການຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດ; ສົ່ງເສີມການສ້າງຮັ່ງຄູນມີທີ່ຊອບດ້ວຍ​ກົດໝາຍ ​ພ້ອມກັນ​ກັບ​ການ​ລົບ​ລ້າງ​ຄວາມ​ອຶດ​ຫີ​ວ, ຫຼຸດຜ່ອນ​ຄວາມທຸກ​ຍາກ​ແບບ​ຍືນ​ຍົງ ​ແລະ ​ເບິ່ງ​ແຍງ​ດູ​ແລ​ຜູ້​ມີ​ຄຸນ​ງາມ​ຄວາມ​ດີຕໍ່ການປະຕິວັດ ແລະ ຜູ້ຄົນ​ທີ່ປະສົບ​ກັບ​ຄວາມ​ຫຍຸ້ງຍາກລຳບາກ. ນີ້ແມ່ນຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການທີ່ມີລັກສະນະຫຼັກການສຳລັບການພັດທະນາທີ່ສົດໃສແລະຍືນຍົງ ຕາມທິດທາງສັງຄົມນິຍົມ.

ໃນໄລຍະເວລາເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ຜົນງານຂອງຫວຽດນາມໃນການສ້າງຄົນກໍ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນຜ່ານດັດຊະນີການພັດທະນາມະນຸດ (HDI) ເຊິ່ງມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ແລະ ຂ້ອນຂ້າງຄົງທີ່, ທັງໃນດ້ານມູນຄ່າທີ່ແທ້ຈິງ ແລະການຈັດອັນດັບ. ປີ 2022, ດັດຊະນີ HDI ຂອງຫວຽດນາມບັນລຸ 0,737, ຢູ່ໃນກຸ່ມປະເທດທີ່ມີ HDI ສູງໃນໂລກ, ພິເສດແມ່ນ ເມື່ອທຽບກັບບັນດາປະເທດທີ່ມີລະດັບການພັດທະນາທີ່ສູງກວ່າ. ດັດຊະນີຄວາມສຸກຂອງຫວຽດນາມໃນປີ 2023 ຢູ່ໃນອັນດັບທີ 65/137 ປະເທດ⁽¹⁰⁾.

ຕາມຜົນ​​ການ​ສຳ​ຫຼວດ​ມາດຕະຖານ​ຊີວິດ​ການ​ເປັນ​ຢູ່​ຂອງ​ປະຊາກອນ​ປີ 2021 ຂອງ​ກົມໃຫຍ່​ສະຖິຕິ​, ອັດຕາ​ຄອບຄົວ​ທຸກ​ຍາກ​ຫຼາຍມະຕິ​ໃນ​ປີ 2022 ຢູ່ຫວຽດນາມ​ແມ່ນ 4,3%, ຫຼຸດ​ລົງ 0,5 ​ເປີ​ເຊັນ ​ເມື່ອ​ທຽບກັບ​ປີ 2020. ອັດຕາ​ຄອບຄົວ​ທຸກ​ຍາກໄດ້ຫຼຸດລົງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໃນໄລຍະປີ 2016-2022, ໂດຍສະເລ່ຍຫຼຸດລົງປະມານ 1 ເປີ​ເຊັນຕໍ່ປີ.

ທີຫ້າ, ​ເສດຖະກິດ​ຫວຽດນາມ​ໄດ້​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ນັບມື້ນັບ​ເລິກ​ເຊິ່ງ ​ແລະ ຢືນຢັນ​ທີ່​ຕັ້ງ​ຂອງ​ຕົນ​ໃນ​ຕ່ອງ​ໂສ້​ມູນ​ຄ່າ​ລະດັບ​ໂລກ.

ເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່ກໍ່​ແມ່ນ​ຂະບວນການ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເສດຖະກິດ​ສາກົນ​ຢ່າງ​ເລິກ​ເຊິ່ງ​ໃນ​ຫຼາຍ​ລະດັບ ແລະ​ ຫຼາກ​ຫຼາຍ​ຮູບ​ແບບ, ​ຕາມ​ຫຼັກການ ​ແລະ ມາດຕະຖານ​ຂອງ​ຕະຫຼາດ​ໂລກ. ຫວຽດນາມ​ໄດ້​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ການ​ພົວພັນ​ຄູ່​ຮ່ວມ​ມືຍຸດທະສາດດ້ານ​ເສດຖະກິດ​ກັບຫຼາຍປະເທດ. ຫວຽດນາມກໍ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າໃນການສ້າງປະຊາຄົມອາຊຽນ ແລະ ປັບປຸງຕະຫຼາດພາຍໃນປະເທດໃຫ້ຄົບຖ້ວນຫຼາຍຂຶ້ນ ​ຕາມ​ຄຳ​ໝັ້ນ​ສັນຍາ​ຂອງ​ອົງການ​ການ​ຄ້າ​ໂລກ (WTO); ການເຈລະຈາ, ລົງ​ນາມ ​ແລະ ປະຕິບັດສັນຍາການຄ້າເສລີລຸ້ນໃໝ່​ຫຼາຍ​ສະບັບ. ບັນດາອົງປະກອບຮາກຖານພື້ນຖານຂອງລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດໄດ້​ຮັບ​ການ​ສ້າງ​ຕັ້ງ​ຂຶ້ນ​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ ​ແລະ ໄດ້ຮັບການຍອມຮັບ​ຈາກ​ຫຼາຍ​ປະ​ເທດ.

ການເຂົ້າຮ່ວມໃນການເຈລະຈາ, ລົງນາມ ແລະ ປະຕິບັດສັນຍາການຄ້າເສລີມີຜົນກະທົບທາງບວກຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ, ປັບປຸງຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນຂອງປະເທດ, ວິສາຫະກິດ ແລະຜະລິດຕະພັນ, ການພັດທະນາກະສິກຳແລະຊົນນະບົດ, ການ​ແກ້​ໄຂ​ບັນຫາ​ແຮງ​ງານ ສ້າງ​ວຽກ​ເຮັດ​ງານ​ທຳ...

ການ​ເຊື່ອມ​ໂຍງ​ເສດຖະກິດ​ສາກົນ​ຢ່າງ​ເລິກ​ເຊິ່ງ​ແລະກວ້າງຂວາງ ​ໄດ້​ມີ​ຜົນ​ດີ​ຕໍ່​ການ​ພັດທະນາ​ເສດຖະກິດ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ເຮົາ. ຕະຫຼາດ​ສົ່ງ​ອອກ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມໄດ້​ຂະ​ຫຍາຍ​ໄປ​ເຖິງ 230 ປະ​ເທດແລະດິນແດນ, ໂດຍມີ​ມູນ​ຄ່າ​ການ​ສົ່ງ​ອອກ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ​ສະເລ່ຍຫຼາຍກວ່າ 10% ຕໍ່ປີ. ໃນປີ 2022, ການສົ່ງອອກບັນລຸມູນຄ່າປະມານ 371,5 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ເພີ່ມຂຶ້ນ 10,5% ເມື່ອທຽບກັບປີ 2021. ນີ້ແມ່ນຄັ້ງທຳອິດທີ່ມູນຄ່າການສົ່ງອອກແລະນຳເຂົ້າຂອງຫວຽດນາມ ​ໄດ້​ສ້າງ​ສະຖິຕິ​ໃໝ່, ລື່ນກາຍລະດັບ 730 ​ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ (ໃນກຸ່ມ 20 ປະເທດທີ່ນຳໜ້າດ້ານການ​ຄ້າ​ສາກົນ). ສະພາບ​ແວດ​ລ້ອມ​ແຫ່ງ​ການ​ດຳ​ເນີນ​ທຸລະ​ກິດ​ນັບ​ມື້​ນັບ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປັບປຸງໃຫ້ດີຂຶ້ນ, ສ້າງ​ເງື່ອນ​ໄຂທີ່ເອື້ອອຳນວຍ​ໃຫ້​ບັນດາ​ວິ​ສາ​ຫະກິດ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າໃນ​ຕ່ອງ​ໂສ້​ມູນ​ຄ່າ​ລະດັບໂລກ. ສິນຄ້າບາງປະເພດຂອງຫວຽດນາມໄດ້ຢືນຢັນເຄື່ອງໝາຍການຄ້າຂອງຕົນ​ໃນ​ເບື້ອງ​ຕົ້ນ ແລະ ມີ​ຄວາມ​ສາ​ມາດ​ແຂ່ງ​ຂັນໃນ​ຕະຫຼາດ​ສາ​ກົນ.

ການ​ຈັດ​ອັນ​ດັບ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ​ໃນການຈັດ​ອັນ​ດັບ​ສາ​ກົນ​ທີ່​ສຳ​ຄັນ​ທັງໝົດ ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປັບ​ປຸງ. ດັດຊະນີລະດັບການພັດທະນາຂອງຕະຫຼາດຫວຽດນາມເພີ່ມຂຶ້ນ 12 ອັນດັບເມື່ອທຽບກັບປີ 2020, ຈາກອັນດັບທີ 34 ມາຢູ່ທີ່ອັນດັບທີ 22. ກຸ່ມດັດຊະນີການຄ້າ, ຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ແລະຂະຫນາດຕະຫຼາດເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກອັນດັບທີ 49 ເປັນອັນດັບທີ 15 ເຊິ່ງເປັນການປ່ຽນແປງຢ່າງແຂງແຮງ; ຫຼືດັດຊະນີຄວາມຫຼາກຫຼາຍຂອງຂະແໜງການໃນປະເທດກໍຢູ່ໃນອັນດັບທີ່ຂ້ອນຂ້າງສູງ (9/134 ປະເທດ)⁽¹¹⁾.

(ຍັງມີອີກ)

------------------------

(1) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XIII, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2021, ເຫຼັ້ມ 2, ໜ້າ 59.

(2) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XIII, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 1, ໜ້າ 128.

(3) ເອກະສານກອງປະຊຸມຄັ້ງທີ 6 ຂອງຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກສະໄໝທີ XIII, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2022, ໜ້າ 120-121.

(4) ລາຍງານຂອງກອງທຶນສາກົນປີ 2023 ກ່ຽວກັບແນວໂນ້ມຂອງໂລກ

(5) ອັດຕາສ່ວນຂອງພາກກະສິກໍາ - ປ່າໄມ້ - ປະມົງ ໃນຜະລິດຕະພັນສັງຄົມທັງໝົດໃນປີ 1990 ແມ່ນ 38,74%, ຂອງພາກອຸດສາຫະກຳ ແລະການກໍ່ສ້າງ ແມ່ນ 22,67% ແລະ ຂອງພາກບໍລິການ ແມ່ນ 38,59%; ໃນປີ 2000, ກະສິກຳກວມພຽງ 24,53%, ອຸດສາຫະກຳ 36,73%, ບໍລິການ 38,74%; ໃນປິ 2010 ກະສິກຳກວມ 18,89%, ອຸດສາຫະກຳ 38,23%, ບໍລິການ 42,88% ແລະ ໃນປີ 2022 ພາກກະສິກໍາ, ປ່າໄມ້ ແລະປະມົງ ກວມເອົາອັດຕາສ່ວນ 11,88%, ພາກອຸດສາຫະະກຳແລະການກໍ່ສ້າງກວມ 38,26%, ພາກບໍລິການກວມເອົາ 41,33% ແລະ ພາສີຜະລິດຕະພັນທີ່ຫັກເງິນອຸດໜູນສິນຄ້າ ກວມເອົາ 8,53%.   

(6) ປີ 1990, ຍອດມູນຄ່າການສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມໄດ້ພຽງ 2,4 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ປີ 2000: 14,5 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ປີ 2010: 72,2 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ປີ 2022: 371,85 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ

(7) ເສດຖະກິດເອກະຊົນຍັງຄົງຮັກສາອັດຕາການເຕີບໂຕທີ່ດີຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ກວມອັດຕາສ່ວນ 40 - 43% ຂອງ GDP; ດຶງດູດແຮງງານປະມານ 85% ຂອງກຳລັງແຮງງານທັງໝົດ ເຊິ່ງປະກອບສ່ວນສຳຄັນໃນການລະດົມຊັບພະຍາກອນສັງຄົມ ເພື່ອການລົງທຶນໃນການພັດທະນາການຜະລິດແລະທຸລະກິດ, ການເຕີບໂຕທາງເສດຖະກິດ, ການປັບໂຄງສ້າງເສດຖະກິດ ແລະ ເພີ່ມລາຍໄດ້ງົບປະມານຂອງລັດ.

(8) ພາຍຫຼັງເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ຫວຽດນາມສາມາດດຶງດູດເງິນລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ (FDI) ໄດ້ປະມານ 400 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ດ້ວຍໂຄງການ FDI ຫຼາຍກວ່າ 70.000 ໂຄງການ. ກະແສເງິນທຶນຈາກ FDI ໄດ້ປະກອບສ່ວນທີ່ສຳຄັນຢ່າງແທ້ຈິງຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດແລະສັງຄົມ ເຊັ່ນ ການເສີມການຂາດແຄນເງິນລົງທຶນ, ສົ່ງເສີມການສົ່ງອອກ, ການຖ່າຍທອດເຕັກໂນໂລຊີ, ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ການສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ເພີ່ມລາຍໄດ້ໃຫ້ກັບງົບປະມານຂອງລັດ... ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ, ຂົງເຂດທີ່ມີການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດຢູ່ຫວຽດນາມໄດ້ປະກອບສ່ວນປະມານ 20% ຂອງ GDP, ປະມານ 25% ຂອງເງິນລົງທຶນທາງສັງຄົມທັງໝົດ ແລະກວມເອົາຫຼາຍກວ່າ 40% ຂອງມູນຄ່າການຜະລິດອຸດສາຫະກຳ, ຫຼາຍກວ່າ 50% ຂອງມູນຄ່າການສົ່ງອອກແລະນຳເຂົ້າທັງໝົດ ແລະ ປະມານ 30% ຂອງລາຍຮັບງົບປະມານທັງໝົດຂອງລັດ.

(9) ປະຈຸບັນ, ຄາດວ່າທົ່ວປະເທດໄດ້ດຳເນີນໂຄງການກໍ່ສ້າງທັງໝົດກວ່າ 5.000 ໂຄງການ ໂດຍມີເງິນທຶນລວມຫຼາຍກວ່າ 4,5 ລ້ານຕື້ດົ່ງ ເຊິ່ງເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍກວ່າ 3 ເທົ່າເມື່ອທຽບກັບປີ 2009, ມີວິສາຫະກິດກໍ່ສ້າງຫຼາຍກວ່າ 100.000 ແຫ່ງ ແລະ ວິສາຫະກິດດຳເນີນການທຸລະກິດອະສັງຫາລິມະຊັບ 15.000 ແຫ່່ງ ເຊິ່ງໄດ້ສ້າງຕັ້ງເວທີຊື້ຂາຍອະສັງຫາລິມະຊັບຫຼາຍກວ່າ 1.000 ແຫ່ງ.

(10) ເບິ່ງ: ຫງວຽນຝູຈ້ອງ: “ຄວາມເອກອ້າງທະນົງໃຈ ແລະ ຄວາມເຊື່ອໝັ້ນພາຍໃຕ້ທຸງອັນສະຫງ່າລາສີຂອງພັກ, ຕັ້ງໃຈສ້າງສາຫວຽດນາມໃຫ້ນັບມື້ນັບຮັ່ງມີເຂັ້ມແຂງ, ມີອາລະຍະທຳ ວັດທະນະທຳ ແລະ ວິລະຊົນ”, ວາລະສານກອມມູນິດ, ສະບັບທີ 1030 (ເດືອນມັງກອນ 2024), ໜ້າ 11.

(11) ຫວຸທີ້ທູຮັ່ງ: “ການປ່ຽນແປງໃໝ່ປະດິດສ້າງຢູ່ຫວຽດນາມໃນປະຈຸບັນ”, ວາລະສານກອມມູນິດເອເລັກໂຕຣນິກ, ອອກວັນທີ 18 ຕຸລາ 2022, https://tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/826023/doi-moi-sang-tao-o-viet-nam-hien-nay.aspx

* ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 1035 (ເດືອນເມສາ 2024)