ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ຂະຫຍາຍ ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ*
ວກ. - ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ມີບົດບາດສຳຄັນໃນການຕອບສະໜອງ ບັນດາຄວາມຕ້ອງການອັນພື້ນຖານ, ຈຳເປັນຂອງປະຊາຊົນ; ອາໄສສິ່ງດັ່ງກ່າວນັ້ນ ເພື່ອສ້າງໃຫ້ມີບັນດາປັດໄຈຮາກຖານໃຫ້ແກ່ສະຫວັດດີການສັງຄົມ ແລະ ພັດທະນາສັງຄົມ, ຍົກສູງລະດັບຊີວິດ ແລະ ຄຸນນະພາບຊີວິດ ຂອງປະຊາຊົນ ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກໄດ້ເພີ່ມເຕີມ, ຂະຫຍາຍຄວາມຮັບຮູ້ໃໝ່ ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ, ຕິດກັບການກໍ່ສ້າງລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ແລະ ປະຕິຮູບຂົງເຂດສາທາລະນະ.
ພາບປະກອບ (ພາບຂອງ TTXVN)
ຄວາມຮັບຮູ້ໃໝ່ຂອງພັກກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ຜ່ານ 30 ປີ ແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່
ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ເປັນປະເພດໜຶ່ງຂອງບໍລິການສາທາລະນະ (ພ້ອມກັບບໍລິການບໍລິຫານຈັດການພາກລັດ ແລະ ບໍລິການສາທາລະນະປະໂຫຍດ) ຊຶ່ງໄດ້ຈັດແບ່ງຕາມລັກສະນະ ແລະ ຄຸນປະໂຫຍດຂອງບໍລິການ. ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະປະກອບດ້ວຍບັນດາການເຄື່ອນໄຫວໃຫ້ບໍລິການທີ່ມີລັກສະນະສະຫວັດດີການສັງຄົມທີ່ຈຳເປັນ, ພື້ນຖານໃຫ້ປະຊາຊົນເຊັ່ນ ສຶກສາ, ວັດທະນະທຳ, ວິທະຍາສາດ, ສາທາລະນະສຸກ, ກິລາກາຍະກຳ, ປະກັນໄພ, ປະກັນສັງຄົມ...
ຫັນການສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະເປັນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ ແມ່ນທ່າອຽງໃຫຍ່ໃນການປ່ຽນແປງໃໝ່ການກຳກັບຄຸ້ມຄອງສາທາລະນະໃນໂລກ ໃນສອງສາມທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ. ໃນຕົວແບບສັງຄົມ ສັງຄົມນິຍົມໂຊວຽດ, ລັດເປັນເຈົ້າພາບແຕ່ຜູ້ດຽວທີ່ລົງທຶນ ຈ່າຍເງິນ, ຈັດຕັ້ງການສະໜອງບໍລິການສາທາລະນະເວົ້າລວມ ແລະ ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະເວົ້າໂດຍສະເພາະ, ຕິດກັບລະບົບເສດຖະກິດຫັນເປັນແຜນການ ລວມສູນ ເກື້ອກູນ. ໃນສັງຄົມທຶນິຍົມ, ໂດຍແລ້ວແຕ່ທິດສະດີພັດທະນາສັງຄົມຂອງພັກກຳອຳນາດ ຊຶ່ງຈະສ້າງນະໂຍບາຍຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາການບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະທີ່ຕ່າງກັນ. ເມື່ອພັກຝ່າຍຂວາກຳອຳນາດ, ທ່າອຽງແຜ່ຫຼາຍແມ່ນເປີດເສລີເສດຖະກິດ, ເຊີດຊູບົດບາດຂອງຕະຫຼາດໃນການຈັດແບ່ງແຫຼ່ງພະລັງຕ່າງໆ, ຊ້ຳບໍ່ໜຳຍັງຫັນເປັນເອກະຊົນຕໍ່ຫຼາຍຮູບແບບບໍລິການສາທາລະນະ. ເມື່ອພັກຝ່າຍຊ້າຍກຳອຳນາດ ພັດມີທີ່າອຽງຟື້ນຟູ ແລະ ເປີດກວ້າງບໍລິການສາທາລະນະ, ຖືວ່ານີ້ແມ່ນວິທີຮັບປະກັນສະຫວັດດີການສັງຄົມໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນ. ກ່ອນເມື່ອເກີດວິກິດການເສດຖະກິດ - ການເງິນໂລກ (ປີ 2008), ລັດທິເສລີໃໝ່ (neo-liberalism) ທີ່ເຄີຍໄດ້ຮັບໄຊຊະນະຢູ່ຫຼາຍປະເທດທຶນນິຍົມຕາເວັນຕົກ ໃນຕົ້ນທົດສະວັດທີ 7 ຂອງສະຕະວັດທີ XX ນັ້ນ ໄດ້ເປີດກວ້າງອິດທິພົນໄປຍັງບັນດາປະເທດທີ່ຖືທິດສະດີສັງຄົມປະຊາທິປະໄຕເທື່ອລະກ້າວ, ແລ້ວໄປຍັງຫຼາຍປະເທດທີ່ຫັນປ່ຽນຈາກເສດຖະກິດແຜນການລວມສູນເກື້ອກູນ ມາເປັນເສດຖະກິດຕະຫຼາດ. ນັບແຕ່ເມື່ອເກີດວິກິດການເສດຖະກິດ - ການເງິນໂລກ, ເຂົາເຈົ້າມັກປຶກສາສົນທະນາກັນກ່ຽວກັບ ວິກິດການໂຄງປະກອບ ຂອງລັດທິເສລີໃໝ່ (ໝາຍຄວາມວ່າ ມັນບໍ່ແມ່ນວິກິດການຮອບວຽນ ອີກ); ຖືວ່າສິ່ງດັ່ງກ່າວສ່ອງແສງເຖິງຄວາມປະລາໄຊຂອງຕະຫຼາດເສລີ ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ເພີ່ມທະວີບົດບາດແຊກຄຸມຂອງລັດ. ໃນເວລາທີ່ການແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຂອງວິກິດການເສດຖະກິດ - ການເງິນຍັງບໍ່ທັນແລ້ວ ໂລກພັດປະເຊີນໜ້າກັບວິກິດການໜີ້ສິນຫຼວງ ທີ່ເຄັ່ງຮ້ອນ ຊຶ່ງບັງຄັບໃຫ້ລັດຖະບານຫຼາຍປະເທດຕ້ອງມີຄວາມລະມັດລະວັງໃນການນຳໃຊ້ມາດຕະການແຊກຄຸມຂອງລັດຕາມແບບດັ້ງເດີມ ເພື່ອຮັບມືກັບວິກິດການ. ຄວາມເປັນຈິງດັ່ງກ່າວໄດ້ວາງຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການໃໝ່ ຕໍ່ກັບການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການສາທາລະນະ, ພິເສດແມ່ນໝູນໃຊ້ບັນດາກົດເກນຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ ເຂົ້າໃນການຈັດຕັ້ງການລຳລຽງສະໜອງ ແລະ ກຳນົດບົດບາດ ຄວາມຮັບຜິດຊອບລັດ ກໍຄືຂີດຂັ້ນການແຊກແຊງຂອງລັດ.
ຜ່ານ 30 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ຫວຽດນາມໄດ້ຫັນປ່ຽນຕົວແບບຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະເທື່ອລະກ້າວ, ຈາກການຜູກຂາດຂອງລັດ ມາໝູນໃຊ້ຫຼາຍຮູບແບບ ເຈົ້າພາບລົງທຶນ, ຈ່າຍເງິນ, ຈັດຕັ້ງການລຳລຽງສະໜອງ ແລະ ຄຸ້ມຄອງ. ໃນຂະບວນການຫັນປ່ຽນຈາກເສດຖະກິດແຜນການລວມສູນ ເກື້ອກູນ ມາເປັນເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ, “ລາຄາຂອງສິນຄ້າ, ບໍລິການເກືອບທຸກປະເພດ ໄດ້ເຄື່ອນໄຫວຕາມລາຄາຕະຫຼາດ, ໄດ້ກຳນົດຕາມການສະໜອງຄວາມຕ້ອງການໃນຕະຫຼາດ”(1), ຍົກເວັ້ນລາຄາຂອງບໍລິການສາທາລະນະ. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ VIII ແລະ IX ຂອງພັກໄດ້ວາງແຜນນະໂຍບາຍຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ບໍລິການສຶກສາ, ວັດທະນາທຳ, ສາທາລະນະສຸກ, ກິລາກາຍະກຳ,... ແຕ່ໃນພາກຕົວຈິງ ການຫັນເປັນສັງຄົມພຽງແຕ່ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງຈຳກັດ. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ X ຂອງພັກ (ເດືອນເມສາ 2006) ມີແຜນນະໂຍບາຍ “ແຍກລະບົບອົງການບໍລິຫານສາທາລະນະ ອອກຈາກລະບົບອົງການພາລະກິດ; ພັດທະນາບັນດາບໍລິການສາທາລະນະຢ່າງແຂງແຮງ (ສຶກສາ, ວິທະຍາສາດແລະເຕັກໂນໂລຊີ, ສາທາລະນະສຸກ, ວັດທະນະທຳ, ກິລາກາຍະກຳ)”(2) ແລະ “ປ່ຽນແປງໃໝ່ໂດຍພື້ນຖານ ກົນໄກຄຸ້ມຄອງ ແລະ ແບບວິທີລຳລຽງສະໜອງບໍລິການສາທາລະນະ ເປັນຂອດບຸກທະລຸທີ່ສຳຄັນ ເພື່ອພັດທະນາບັນດາຂົງເຂດວັດທະນະທຳ - ສັງຄົມ ຢ່າງໄວ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ”(3). ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XI ຂອງພັກ (ເດືອນມັງກອນ 2011) ໄດ້ບັນລຸບາດກ້າວໃໝ່ໃນການຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບການລົງທຶນ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການສາທາລະນະ ຊຶ່ງໄດ້ມີແຜນນະໂຍບາຍ: “ຍູ້ແຮງການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຈັດຕັ້ງ, ກົນໄກເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍບໍລິການສາທາລະນະ ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ. ບັນດາຫົວໜ່ວຍເຫຼົ່ານີ້ມີສິດເປັນເຈົ້າການ ແລະ ໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມ, ອຳນວຍເງື່ອນໄຂອັນສະດວກ ໃຫ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນຕະຫຼາດ, ສະໜອງບໍລິການສາທາລະນະທີ່ນັບມື້ນັບຫຼາຍແລະດີໃຫ້ສັງຄົມ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນບໍລິການສາທາລະນະສຸກ, ສຶກສາ, ບຳລຸງສ້າງ, ວິທະຍາສາດ, ເຕັກໂນໂລຊີ...”(4). ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກ (ເດືອນມັງກອນ 2016) ຕັ້ງແຜນນະໂຍບາຍ “ຫັນຂົງເຂດບໍລິການສາທາລະນະເປັນສັງຄົມ, ດຶງດູດບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດໃຫ້ເຂົ້າຮ່ວມໃນຂົງເຂດນີ້”(5) ແລະ ຢັ້ງຢືນຄວາມຕັດສິນໃຈການເມືອງສູງໃນການ “ປະຕິບັດກົນໄກຕະຫຼາດ ແລະ ຍູ້ແຮງການຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ການສະໜອງບໍລິການສາທາລະນະຕ່າງໆ”(6). ພ້ອມກັນນັ້ນ, ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມກໍໄດ້ກຳນົດບັນດາຄວາມຕ້ອງການ, ເນື້ອໃນອັນລະອຽດ ເພື່ອແນໃສ່ຮັບປະກັນຮັກສາທິດທາງສັງຄົມນິຍົມ ໂດຍຜ່ານການບູລະນະພາລະບົດບາດຄຸ້ມຄອງຂອງລັດ; ເພີ່ມທະວີຄວາມສາມາດແຂ່ງຂັນຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ ບົນພື້ນຖານກຳນົດບົດບາດເຈົ້າພາບຢູ່ໃນຕະຫຼາດບໍລິການສັງຄົມ ແລະ ຍົກສູງຄວາມສາມາດຈັດຕັ້ງຄຸ້ມຄອງ; ປະຕິບັດການຊ່ວຍເຫຼືອໂດຍກົງໃຫ້ຜູ້ທຸກຍາກ, ຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນ້ອຍ, ຄົນທີ່ຕົກໃນສະພາບຫຍຸ້ງຍາກ ເພື່ອແນໃສ່ຫລຸດຜ່ອນຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບທາງສັງຄົມທີ່ຕະຫຼາດພາໃຫ້ເກີດຂຶ້ນ; ດຳເນີນການປ່ຽນແປງໃໝ່ຕາມຂັ້ນຕອນທີ່ສອດຄ່ອງກັບເງື່ອນໄຂຕົວຈິງ; ຮັກສາລັກສະນະມະນຸດອະລິຍະທຳ, ເພື່ອມະນຸດ ແລະ ໃຫ້ບໍລິການມີຜົນປະໂຫຍດລວມຫຼາຍສຸດ.
ທັດສະນະຂອງພັກກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະໄດ້ຖືກຫັນເປັນນິຕິກຳໃນກົດໝາຍ, ກົດດຳລັດ ຫຼາຍສະບັບຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ, ຄະນະກຳມະການປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ, ໃນດຳລັດຂອງລັດຖະບານ (7) ແລະໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ແນ່ນອນ. ໃນຂັ້ນຕົ້ນ ໄດ້ເພີ່ມສິດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຕົນເອງ ກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງກົງຈັກ, ບັນຈຸບຸກຄະລາກອນ, ເງິນເດືອນ ໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດພາກລັດ. ຍົກຍ້າຍບາງຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສະທາລະນະໃນຂົງເຂດວິທະຍາສາດ - ເຕັກໂນໂລຊີ, ກໍ່ສ້າງແຫຼ່ງບຸກຄະລາກອນ ມາເປັນຂອງກຸ່ມບໍລິສັດ, ສະຫະບໍລິສັດ ເພື່ອປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການເປັນຮູບເປັນຮ່າງຂອງຕະຫຼາດວິທະຍາສາດ - ເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ຍົກສູງຄຸນນະພາບຂອງແຫຼ່ງບຸກຄະລາກອນ ແນໃສ່ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງການຜະລິດ ທຸລະກິດຂອງວິສາຫະກິດ. ສົ່ງເສີມຍິ່ງກວ່າອີກໃຫ້ເອກະຊົນລົງທຶນເຂົ້າໃນການພັດທະນາບໍລິການສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ, ວິທະຍາສາດ - ເຕັກໂນໂລຊີ, ສິລະປະ - ວັດທະນະທຳ, ກິລາກາຍະກຳ... ບາງຮູບການຮ່ວມມືລັດ-ເອກະຊົນ (PPP) ໃນການຈັດຕັ້ງການສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ໄດ້ຖືກໝູນໃຊ້ແລ້ວ, ຕົ້ນຕໍແມ່ນການກໍ່ສ້າງ, ມອບໂອນ ແລະ ນຳໃຊ້ໂຄງສ້າງພື້ນຖານເຕັກນິກຂອງຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ. ແຕ່, ການຍົກຍ້າຍຫັນປ່ຽນເທິງນີ້ກໍຍັງບໍ່ທັນຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການປ່ຽນແປງໃໝ່ຂອງພັກ, ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະຍັງເປັນຂົງທີ່ລັດຕ້ອງ “ເກື້ອກູນ” ຫຼາຍທີ່ສຸດ. ນີ້ກໍເປັນຂົງເຂດທີ່ຖືກກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກ ຕີລາຕາວ່າ “... ການຄຸ້ມຄອງ, ຈັດການບໍລິຫານຍັງບໍ່ທັນປະຕິບັດຕາມກົດເກນຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດຢ່າງຄົບຖ້ວນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ໃນການຈັດແບ່ງແຫຼ່ງພະລັງ, ຄຸ້ມຄອງສິນຄ້າ, ບໍລິການສາທາລະນະທີ່ຈຳເປັນຕ້ອງການ ແລະ ຍັງບໍ່ທັນຮັບປະກັນການແຂ່ງຂັນແບບສະເໝີພາບ”(8).
ຂໍ້ຈຳກັດຕ່າງໆໃນພຶດຕິກຳແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ຢູ່ຫວຽດນາມ
ທີໜຶ່ງ, ຈຳແນກລັກສະນະຂອງບັນດາປະເພດບໍລິການຍັງບໍ່ທັນຈະແຈ້ງ ລະຫວ່າງບໍລິການສາທາລະນະດຽວລ້ວຍ ແລະ ບໍລິການທີ່ບໍ່ແມ່ນສາທາລະນະດຽວລ້ວນ ເພື່ອກຳນົດລະດັບຮັບຜິດຊອບຂອງລັດຕໍ່ທັງໝົດທຸກຂອດບໍລິການ ຫຼືຕໍ່ບັນດາຂອດທີ່ຈຳເປັນ, ຫຼືມອບສິດໃຫ້ບັນດາເຈົ້າພາບນອກພາກລັດ. ບໍລິການສາທາລະນະດຽວລ້ວນ ແມ່ນປະເພດບໍລິການທີ່ມີຄົບທັງສອງລັກສະນະຄື: ບໍ່ປັດເຂ່ຍກັນ (ໝາຍຄວາມວ່າ ຜູ້ນີ້ຊົມໃຊ້ຈະບໍ່ປະຕິເສດການຊົມໃຊ້ຂອງຜູ້ອື່ນ) ແລະ ບໍ່ແກ່ງແຍ້ງກັນ (ໝາຍຄວາມວ່າ ຜູ້ນີ້ຊົມໃຊ້ຈະບໍ່ຫລຸດຜ່ອນປະລິມານການຊົມໃຊ້ຂອງຜູ້ອື່ນ). ບັນດາປະເພດບໍລິການທີ່ບໍ່ມີຄົບທັງສອງລັກສະນະເທິງນີ້ ແມ່ນບໍລິການທີ່ບໍ່ແມ່ນສາທາລະນະດຽວລ້ວນໃນລະດັບທີ່ຕ່າງກັນ. ບໍລິການສາທາລະນະດຽວລ້ວນແມ່ນບໍລິການຮັບໃຊ້ຄວາມຕ້ອງການພື້ນຖານ, ຈຳເປັນຂອງປະຊາຊົນ, ຮັບປະກັນພື້ນຖານການພັດທະນາສັງຄົມ ແຕ່ເອກະຊົນບໍ່ຢາກເຂົ້າຮ່ວມ, ລັດມີຄວາມຮັບຜິດຊອບທັງໝົດ ນັບແຕ່ການລົງທຶນກໍ່ສ້າງພື້ນຖານວັດຖຸ, ຈ່າຍເງິນ, ຈັດຕັ້ງສະໜອງບໍລິການ ແລະ ຄຸ້ມຄອງ, ເຖິງວ່າອາດຈະມອບສິດໃຫ້ບັນດາເຈົ້າພາບນອກພາກລັດເຂົ້າຮ່ວມໃນຂອດໃດໜຶ່ງທີ່ບໍ່ສຳຄັນກໍຕາມ. ບໍລິການທີ່ບໍ່ແມ່ນສາທາລະນະດຽວລ້ວນ ກໍອາດຈະມອບສິດໃຫ້ຂົງເຂດນອກພາກລັດ ທີ່ໄດ້ຫັນເປັນສັງຄົມດ້ວຍລະດັບທີ່ຕ່າງກັນ ເປັນຜູ້ປະຕິບັດ, ສ່ວນລັດຖະບານພຽງແຕ່ຄຸ້ມຄອງ, ແຊກຄຸມ, ກວດກາ ແລະ ດັດສົມໂດຍຜ່ານການນຳໃຊ້ກົດເກນຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ, ບູລະນະລະບຽບກົດໝາຍ ແລະ ບັນດາເຄື່ອງມືຄຸ້ມຄອງ ກໍຄືຊ່ວຍເຫຼືອການເງິນໂດຍກົງໃຫ້ແກ່ບັນດາເປົ້າໝາຍທີ່ຖືກເສຍປຽບ ບໍ່ມີໂອກາດເຈົ້າເຖິງບໍລິການ. ຖ້າຫາກບໍ່ຈຳແນກຢ່າງຈະແຈ້ງບັນດາປະເພດບໍລິການສາທາລະນະທີ່ຕິດກັບແຕ່ລະລັກສະນະດັ່ງກ່າວເທິງນີ້ ໃນວິວັດການຫັນເປັນສັງຄົມມັກຈະຫຼົງປົນເປພາລະບົດບາດ ໂດຍງ່າຍ, ໝາຍຄວາມວ່າ ລັດຫາເຫດຜົນເພື່ອຖອນຖອຍບໍ່ຮັບບົດບາດ, ໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບຂອງຕົນຕໍ່ກັບບັນດາບໍລິການສາທາລະນະທີ່ເອກະຊົນບໍ່ຢາກເຮັດ, ຫຼືເອກະຊົນເຮັດແຕ່ບໍ່ມີປະສິດທິຜົນທໍ່ກັນກັບລັດເຮັດ, ດ້ານອື່ນ ລັດພັດກຳເອົາບັນດາບໍລິການສາທາລະນະທີ່ເອກະຊົນພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ເຮັດດີກວ່າລັດ.
ທີສອງ, ຈຳແນກຍັງບໍ່ທັນຈະແຈ້ງລະຫວ່າງການຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານຂອງລັດ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງຂອງໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ; ລະຫວ່າງການລົງທຶນ, ຈ່າຍເງິນເສຍຄ່າທຳນຽມ (ຈ່າຍທັງໝົດ ຫຼືຈ່າຍສ່ວນໜຶ່ງ) ຂອງລັດ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວສະໜອງບໍລິການສາທາລະນະ ໂດຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງຫຼາຍເຈົ້າພາບ. ເພາະສະນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ມີສິດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຕົນເອງ ແລະ ກໍ່ໃຫ້ເກີດສະພາບຫັນເປັນແບບບໍລິຫານຕໍ່ການເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ, ບໍ່ສ້າງກຳລັງໜູນໃຫ້ແກ່ການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງໂຮງຮຽນ, ໂຮງໝໍ, ສູນວັດທະນະທຳ... ຕາມທິດທັນສະໄໝ ແລະ ມືອາຊີບ. ມັນກໍເຮັດໃຫ້ລັດທັງກາຍເປັນຜູ້ລົງທຶນ ທັງເປັນຜູ້ຈັດຕັ້ງໃຫ້ບໍລິການ, ການຈັດຕັ້ງກົງຈັກ ແລະ ການບັນຈຸພະນັກງານນັບມື້ນັບເບັ່ງຂຶ້ນ. ຂົງເຂດພາລະກິດສາທາລະນະເປັນບ່ອນທີ່ກວມເອົາອັດຕາສ່ວນຫຼາຍກວ່າໝູ່ໃນບັນດາເປົ້າໝາຍທີ່ກິນເງິນເດືອນ ແລະ ເບ້ຍລ້ຽງຈາກງົບປະມານແຫ່ງລັດ, ສ້າງແບກຫາບອັນໜັກໜ່ວງໃຫ້ແກ່ລາຍຈ່າຍປະຈຳ, ຈຳກັດຄວາມສາມາດຂອງລັດໃນການລົງທຶນພັດທະນາ. ໃນເວລານັ້ນ, ຢູ່ບັນດາປະເທດຈະເລີນພັດທະນາ, ການຫັນເປັນຫຼາຍເຈົ້າພາບສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ແມ່ນຮູບການແຜ່ຫຼາຍທົ່ວໄປ, ເຖິງວ່າລັດຍັງຖືບົດບາດເປັນນັກລົງທຶນກໍຕາມ. ວິທີເຮັດແບບນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ຫລຸດຜ່ອນແຮງກົດດັນການຈ່າຍເງິນເດືອນຂອງລັດລົງເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງເພີ່ມທະວີຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງບັນດາເຈົ້າພາບທີ່ສະໜອງບໍລິການກ່ອມເມື່ອຜະລິດຕະພັນໄດ້ຜະລິດອອກມາ, ດຶງດູດຂົງເຂດນອກພາກລັດໃຫ້ລົງທຶນພັດທະນາບໍລິການ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມການຄຸ້ມຄອງ. ການຮ່ວມມືລັດ-ເອກະຊົນມີຄວາມໝາຍທີ່ສຸດໃນກໍລະນີນີ້, ເຊັ່ນ ລັດລົງທຶນພັດທະນາໂຄງສ້າງພື້ນຖານເຕັກນິກ ແລ້ວມອບສິດໃຫ້ເອກະຊົນເຊົ່າ ແລະນຳໃຊ້, ດຳເນີນການຕາມສັນຍາໄລຍະຍາວ; ຫຼືວ່າ ລັດຈ່າຍເງິນໃຫ້ແກ່ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະບາງປະເພດ ທີ່ຂົງເຂດເອກະຊົນຫຼືອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມສະໜອງ ຕາມມາດຕະຖານກວດກຳນົດຂອງລັດ...
ທີສາມ, ຍັງບໍ່ທັນກຳນົດຢ່າຈະແຈ້ງ ຄວາມແຕກຕ່າງກັບລະຫວ່າງການລົງທຶນພັດທະນະບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ແລະ ການລົງທຶນໃຫ້ແກ່ບໍລິການບໍລິຫານສາທາລະນະ. ກົນໄກຄຸ້ມຄອງເງິນເດືອນຂອງຂົງເຂດພາລະກິດສາທາລະນະ ຍັງຕິດກັບກົນໄກຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານລັດ, ຍັງບໍ່ທັນຕິດການລົງທຶນຂອງລັດກັບປະສິດທິຜົນທີ່ໄດ້ຮັບ. ງົບປະມານທີ່ລັດສະໜອງໃຫ້ ຫຼືຊ່ວຍໜູນໃຫ້ ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ ໄດ້ອີງໃສ່ການບັນຈຸພະນັກງານ ແລະ ຕາມຄາດໝາຍແຜນການ ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ສົ່ງເສີມການຫລຸດຜ່ອນການບັນຈຸພະນັກງານ ແລະ ຍົກສູງຄຸນະພາບບໍລິການ. ຕົວຢ່າງເຊັ່ນ, ຍ້ອນງົບປະມານແຫ່ງລັດສະໜອງໃຫ້ໂຮງຮຽນມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງລັດ ອີງຕາມຈຳນວນພະນັກງານລັດຖະກອນໃນບັນຈຸ ແລະ ຈຳນວນນັກຮຽນນັກສຶກສາຈະເຂົ້າຮຽນຕາມແຜນການປະຈຳປີ, ດັ່ງນັ້ນ ໂຮງຮຽນຈຶ່ງມີທ່າອຽງເປີດຂະແໜງການຮຽນທີ່ຕະຫຼາດມີຄວາມຕ້ອງການ ເພື່ອຈະເກັບຄ່າຮຽນສູງສຸດ, ແຕ່ພັດເບິ່ງເບົາບັນດາຂະແໜງການຮຽນທີ່ລັດຕ້ອງການ ແລະ ບໍ່ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນ ຊ່ວຍເຫຼືອຢ່າງພຽງພໍໃຫ້ແກ່ບັນດາເປົ້າໝາຍທີ່ບໍ່ມີຄວາມສາມາດຈ່າຍຄ່າຮຽນ. ເພາະສະນັ້ນ, ຕໍ່ກັບບັນດາຂະແໜງການບຳລຸງສ້າງທີ່ເອກະຊົນບໍ່ຢາກລົງທຶນ ຫຼືຍັງບໍ່ທັນມີຄວາມສາມາດລົງທຶນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນບັນດາຂະແໜງວິທະຍາສາດພື້ນຖານ ຫຼືບັນດາຂະແໜງທີ່ມີລັກສະນະນຳພາການພັດທະນານັ້ນ ລັດພັດບໍ່ສາມາດລະດົມແຫຼ່ງພະລັງທີ່ຈຳເປັນໄດ້ຢ່າງພຽງພໍ; ນັກຮຽນນັກສຶກສາຫຼາຍຄົນມີຄວາມສາມາດຮ່ຳຮຽນ ແຕ່ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການຈ່າຍຄ່າຮຽນ, ພັດບໍ່ໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີນຊ່ວຍເຫຼືອຈາກລັດຖະບານ.
ທີສີ່, ກຳນົດຢ່າງບໍ່ຄົບຖ້ວນ ກ່ຽວກັບບົດບາດຂອງລັດໃນຖານະເປັນເຈົ້າພາບໜຶ່ງໃນຕະຫຼາດສະໜອງບໍລິການສັງຄົມ, ຍອມຮັບການແຂ່ງຂັນຢ່າງສະເໝີພາບກັບຂົງເຂດເອກະຊົນ, ອາໄສສິ່ງດັ່ງກ່າວນັ້ນເພື່ອຫລຸດລາຄາຄ່າບໍລິການ ແລະ ຍົກສູງຄຸນນະພາບຜະລິດຕະພັນ. ໃນບັນດາຕົວແບບຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານແບບດັ້ງເດີມ, ລັດຢູ່ເທິງ ຫຼືຢູ່ຄຽງຂ້າງຕະຫຼາດ. ໃນລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດທັນສະໄໝ, ລັດບໍ່ພຽງແຕ່ຢຸດຢູ່ນັ້ນ, ຫາກຍັງເປັນເຈົ້າພາບໜຶ່ງໃນຕະຫຼາດ. ດ້ວຍຖານະເປັນນັກລົງທຶນ, ລັດນຳໃຊ້ແຫຼ່ງການເງິນຫຼວງ ເພື່ອລົງທຶນຢ່າງສະຫຼາດຄ່ອງແຄ້ວ, ນຳພາຕະຫຼາດຕາມຍຸດທະສາດຂອງຕົນ ໂດຍມີການຄິດໄລ່ປະສິດທິຜົນລວມ ແລະ ລະອຽດທີ່ຈະຕ້ອງບັນລຸໃຫ້ຈົນໄດ້. ໃນຄວາມໝາຍນັ້ນ, ດ້ວຍຖານະເປັນເຈົ້າພາບໜຶ່ງທີ່ສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ, ລັດມີຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການສ້າງສິ່ງແວດລ້ອມລະບຽບກົດໝາຍ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ບັນດາເຈົ້າພາບເຂົ້າຮ່ວມການແຂ່ງຂັນຢ່າງສະເໝີພາບ ໂປ່ງໃສ, ມີໂອກາດເທົ່າທຽມກັນໃນການເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງພະລັງສາທາລະນະເຊັ່ນ ທີ່ດິນ ຫຼືບັນດາສັນຍາ, ໂຄງການນຳໃຊ້ການເງິນຫຼວງ. ແຂ່ງຂັນໃນຂົງເຂດພາກລັດ ແລະ ແຂ່ງຂັນລະຫວ່າງພາກລັດກັບພາກເອກະຊົນ ທີ່ມີຄວາມໝາຍຫລຸດຜ່ອນລາຄາສຳເລັດຮູບ ແລະ ຍົກສູງຄຸນະພາບຂອງບໍລິການ.
ທີຫ້າ, ລັດຍັງຕ້ອງປະຕິບັດການເກື້ອກູນນັບແຕ່ການລົງທຶນກໍ່ສ້າງພື້ນຖານ, ປົວແປງຮັກສາພື້ນຖານວັດຖຸ - ເຕັກນິກ, ຈົນເຖິງຈ່າຍເງິນເດືອນໃຫ້ພະນັກງານລັດຖະກອນ, ຜູ້ອອກແຮງງານຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະແຫ່ງລັດ ແລະ ຈ່າຍຄ່າບໍລິການເຕັມສ່ວນ ຫຼືສ່ວນໜຶ່ງໃຫ້ແກ່ຜູ້ຊົມໃຊ້ບໍລິການ. ເວົ້າຢ່າງອື່ນ, ການຈັດຕັ້ງແລະເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະແຫ່ງລັດ ຍັງບໍ່ທັນປະຕິບັດຕາມກົນໄກຕະຫຼາດ. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກໄດ້ຕີລາຄາວ່າ “ລາຄາຂອງສິນຄ້າ,ບໍລິການທີ່ຈຳເປັນຈຳນວນໜຶ່ງ ຍັງບໍ່ທັນປະຕິບັດຕາມຫຼັກການຕະຫຼາດແທ້ເທື່ອ”(9). ລະອຽດຄື, ບັນດາປັດໄຈທີ່ປະກອບເປັນລາຄາຄ່າບໍລິການຍັງຖືກປິດບັງດ້ວຍການເກື້ອກູນຂອງລັດ (ເກື້ອກູນຈ່າຍເງິນເດືອນ, ເກື້ອກູນໃນການລົງທຶນກໍ່ສ້າງພື້ນຖານ ແລະ ປົວແປງຮັກສາພື້ນຖານວັດຖຸ, ເກື້ອກູນລາຍຈ່າຍປະຈຳຕ່າງໆ...); ລະດັບຄ່າບໍລິການທີ່ເກັບຈາກຜູ້ຊົມໃຊ້ການບໍລິການໄດ້ຄິດໄລ່ພຽງສ່ວນໜຶ່ງ ຊຶ່ງບໍ່ຍົກສູງຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຜູ້ຊົມໃຊ້ຕໍ່ບໍລິການ; ຍັງບໍ່ທັນມີແຮງກົດດັນບັງຄັບໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍສະໜອງບໍລິການຕ້ອງຍົກສູງຄຸນນະພາບ ແລະ ກຳລັງແຮງແຂ່ງຂັນຂອງຜະລິດຕະພັນ. ການເກື້ອກູນດັ່ງກ່າວກໍເຮັດໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ເອື່ອຍອີງໃສ່ລັດໃນການລົງທຶນກໍ່ສ້າງພື້ນຖານ ແລະ ຈ່າຍເງິນເດືອນ ຊຶ່ງພາໃຫ້ເກີດສະພາບການວາງງົບປະມານປີຖັດໄປສູງກວ່າປີທີ່ແລ້ວ. ດ້ານອື່ນ, ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະແຫ່ງລັດ ຍັງຄົງ “ເກັບເພີ່ມ” ຄ່າບໍລິການ ພາຍໃຕ້ຫຼາຍຮູບການທີ່ຕ່າງກັນ ເພື່ອເພີ່ມຜົນປະໂຫຍດພາກສ່ວນໃຫ້ແກ່ຫົວໜ່ວຍຂອງຕົນ, ຊຶ່ງໃນພາກຕົວຈິງ ຄ່າ (ຄ່າບໍລິການ) ຫຼາຍປະເພດໄດ້ກາຍເປັນ ລາຄາ ຢ່າງບໍ່ເປັນທາງການ (ເປັນຕົ້ນແມ່ນຄ່າຮຽນ, ຄ່ານອນໂຮງໝໍ...). ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ສ້າງໃຫ້ມີສະພາບການ ການໃຊ້ຈ່າຍປະຈຳເຄີຍກວມເອົາອັດຕາສ່ວນສູງໃນລາຍຈ່າຍງົບປະມານແຫ່ງລັດທັງໝົດ, ເຮັດໃຫ້ການຂາດດຸນງົບປະມານເພີ່ມຂຶ້ນ, ສ່ວນຜົນປະໂຫຍດທີ່ເກັບມານັ້ນພັດຕົກໃສ່ຖົງຂອງຫົວໜ່ວຍສະໜອງບໍລິການ, ປະໃຫ້ລັດຕ້ອງແບກຫາບພາລະອັນໜັກໜ່ວງ. ການໜ່ວງໜ່ຽວລະບອບເກື້ອກູນຕໍ່ບັນດາບໍລິການພາລະກິດທີ່ບໍ່ແມ່ນສາທາລະນະດຽວລ້ວນ ກໍເປັນການກີດກັ້ນບໍ່ໃຫ້ເອກະຊົນເຂົ້າຮ່ວມການລົງທຶນພັດທະນາບໍລິການ ໃນວິວັດການປະຕິບັດແຜນນະໂຍບາຍຫັນເປັນສັງຄົມ.
ທີຫົກ, ບົດບາດຄຸ້ມຄອງຂອງລັດໃນວິວັດການຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະຍັງຖືກຈຳກັດ. ບາງແຫ່ງຍັງຖືວ່າ ການຫັນເປັນສັງຄົມແລະການຫັນເປັນເອກະຊົນ ເປັນອັນໜຶ່ງອັນດຽວກັນ, ບໍ່ເຫັນໄດ້ວ່າ ບໍລິການສາທາລະນະບໍ່ປະຕິບັດຕາມການພົວພັນຕະຫຼາດເຕັມສ່ວນ, ບໍ່ເຫັນແຈ້ງຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງລັດຕໍ່ກັບແຕ່ລະຂອດ, ແຕ່ລະແງ່ມູມທີ່ຕ່າງກັນ ໃນການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ. ການເລືອກເອົາຂົງເຂດເພື່ອຫັນເປັນສັງຄົມ ກໍບໍ່ແທດກັບຄວາມຕ້ອງການຕົວຈິງ, ພາໃຫ້ເກີດສະພາບການ ມີບໍລິການບາງຢ່າງທີ່ຕ້ອງການໃຫ້ລັດຈັດຕັ້ງການສະໜອງ ແຕ່ພັດປະປ່ອຍໃຫ້ຕະຫຼາດ, ມີຂົງເຂດຕ້ອງການຫັນເປັນສັງຄົມ ແຕ່ພັດຈັດຕັ້ງຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະແຫ່ງລັດເພື່ອສະໜອງບໍລິການ ພາໃຫ້ການຈັດຕັ້ງພະລຸງພະລັງ, ມີປະສິດຜົນໜ້ອຍ. ໃນການຫັນເປັນສັງຄົມ ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນພຽງແຕ່ເອົາໃຈໃສ່ດຶງດູດເອກະຊົນເຂົ້າຮ່ວມ ຫາກຍັງບໍ່ທັນໃຫ້ຄວາມສຳຄັນເຖິງການມອບສິດໃຫ້ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ, ອົງການຈັດຕັ້ງຊຸມຊົນ... ພາຍໃຕ້ບັນດາຮູບການສັ່ງສິນຄ້າ, ປະມູນການບໍລິການທີ່ໃຊ້ການເງິນແຫ່ງລັດ. ຍັງບໍ່ທັນເສີມຂະຫຍາຍຢ່າງພຽງພໍ ບົດບາດດັດສົມດ້ວຍກົດໝາຍຂອງລັດ ເພື່ອໃຫ້ເອກະຊົນໃຊ້ຜົນກຳໄລ ຫຼືຊັບສິນສືບທອດສ່ວນໜຶ່ງ ເຂົ້າໃນການລົງທຶນພັດທະນາບັນດາການບໍລິການສາທາລະນະທີ່ເອກະຊົນສະໜອງພາຍໃຕ້ຮູບການ ບໍ່ເອົາກຳໄລ. ການຫັນເປັນສັງຄົມຕົ້ນຕໍແມ່ນສຸມໃສ່ດ້ານແຫຼ່ງພະລັງການເງິນ ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຢ່າງພຽງພໍແກ່ດ້ານນອກການເງິນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນດຶງດູດເອົາບັນດາການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ ແລະປະຊາຊົນເຂົ້າໃນການກວດພິສູດ, ຕີລາຄາປະເມີນຄ່າຄຸນນະພາບຂອງບໍລິການ, ເຂົ້າຮ່ວມການຄຸ້ມຄອງພັດທະນະບໍລິການສາທາລະນະ.
ຕ້ອງມີຄວາມຕັດສິນໃຈການເມືອງສູງ ໃນການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດບັນດາທັດສະນະ, ແຜນນະໂຍບາຍ ຂອງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກ ວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ
ເພື່ອຜ່ານຜ່າຂໍ້ຈຳກັດ ສິ່ງຄົງຄ້າງເທິງນີ້, ຕ້ອງເຊື່ອມຊືມ ແລະ ປະຕິບັດບັນດາທັດສະນະ, ແຜນນະໂຍບາຍຂອງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກ ກ່ຽວກັບປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ດ້ວຍຄວາມຕັດສີນໃຈການເມືອງສູງ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂທີ່ຄົບຊຸດ, ໃນນັ້ນຕ້ອງສຸມໃສ່ບາງເນື້ອໃນອັນລະອຽດດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ທີໜຶ່ງ, “ປ່ຽນແປງໃໝ່ການຈັດຕັ້ງ ແລະ ກົນໄກເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ ຕາມທິດຍົກສູງລະບອບເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຕົນເອງ ກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງກົງຈັກ, ການບັນຈຸພະນັກງານ, ບຸກຄະລາກອນ ແລະ ການເງິນ; ຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ຂົງເຂດບໍລິການສາທາລະນະ, ດຶງດູດເອົາບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດເຂົ້າຮ່ວມໃນຂົງເຂດນີ້”(10) . ການປ່ຽນແປງນີ້ເນື້ອແທ້ແມ່ນມອບສິດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຕົນເອງ ໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະແຫ່ງລັດ ດ້ວຍຖານະເປັນເຈົ້າພາບໜຶ່ງໃນຕະຫຼາດບໍລິການ, ຍອມຮັບການແຂ່ງຂັນກັບບັນດາເຈົ້າພາບອື່ນ ໂດຍເອົາປະສິດທິຜົນການເຄື່ອນໄຫວເປັນໄມ້ຫຼາບັດແທກ, ອາໃສສິ່ງດັ່ງກ່າວນັ້ນ ເພື່ອປົວແປງຄຸນນະພາບຂອງບໍລິການ ແລະ ຍົກສູງຄວາມຮັບຜິດຊອບຕໍ່ຜູ້ບໍລິໂພກ. ມັນກໍອະນຸຍາດໃຫ້ຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະແຫ່ງລັດທີ່ມີສິດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ ໄດ້ດຳເນີນການຈັດຕັ້ງຄືນໃໝ່ ກົງຈັກ, ບັນຈຸພະນັກງານ, ແຮງງານ, ແຜນການການເງິນ, ແຜນການຮ່ວມມືກັບຂົງເຂດນອກພາກລັດ... ຕາມທິດທີ່ມີປະໂຫຍດທີ່ສຸດໂດຍບໍ່ຖືກກີດຂວາງຍ້ອນການຕັດສິນຕົກລົງດ້ານບໍລິຫານ.
ທີສອງ, ຫັນໃຫ້ມີຫຼາຍເຈົ້າພາບສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ. ກວດຄືນບັນຊີລາຍຊື່ບັນດາປະເພດບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ (ສຶກສາ, ສາທາລະນະ, ວັດທະນະທຳ, ສິນລະປະ, ວິທະຍາສາດ - ເຕັກໂນໂລຊີ, ກິລາ-ກາຍະກຳ...) ເພື່ອກຳນົດແຈ້ງ ລັດຕ້ອງກຳເອົາການບໍລິການໃດ ຫຼືຂອດໃດຂອງບໍລິການ, ສ່ວນການບໍລິການໃດ ຫຼືຂອດໃດຂອງບໍລິການ ອາດຈະມອບສິດໃຫ້ຂົງເຂດນອກພາກລັດເປັນຜູ້ເຮັດ ຕາມຈິດໃຈຫັນເປັນສັງຄົມ ຫຼືຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືລັດ-ເອກະຊົນ. ລັດໃນຖານະເປັນເຈົ້າພາບໜຶ່ງຢູ່ໃນຕະຫຼາດ ມີບົດບາດນຳພາການສະໜອງບໍລິການສັງຄົມ ໃນເມື່ອບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະແຫ່ງລັດທີ່ໄດ້ຮັບມອບໝາຍສິດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຕົນເອງ, ໄດ້ຍົກສູງກຳລັງແຮງແຂ່ງຂັນ ແລະຄຸນນະພາບຜະລິດຕະພັນບໍລິການ ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ. ປັບປຸງບູລະນະລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດຢ່າງເຕັມສ່ວນ, ຄົບຊຸດ, ທັນສະໄໝ ແລະ ສອດຄ່ອງກັບຄຳໝັ້ນສັນຍາສາກົນ, ຮັບປະກັນລັກສະນະກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນບັນດາກຳນົດກ່ຽວກັບລາຄາ, ຄ່າ, ຄ່າທຳນຽມ, ກ່ຽວກັບການເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງການເງິນຫຼວງ, ກ່ຽວກັບການຮ່ວມມືລັດ-ເອກະຊົນ, ກ່ຽວກັບບໍລິຫານຈັດການພາຍໃນ ແລະນຳໃຊ້ບຸກຄະລາກອນ,... ແນໃສ່ສ້າງສິ່ງແວດລ້ອມ, ເງື່ອນໄຂອັນສະດວກດີ ໃຫ້ເອກະຊົນລົງທຶນພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ, ປະກອບທັງດຶງດູດການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດ. ປ່ຽນແປງໃໝ່ກົນໄກການເງິນວິສາຫະກິດ ເພື່ອສົ່ງເສີມໃຫ້ບັນດາການຈັດຕັ້ງວິສາຫະກິດ ໃຊ້ກຳໄລສ່ວນໜຶ່ງເຂົ້າໃນການລົງທຶນພັດທະນາບັນດາຂົງເຂດບໍລິການທີ່ບໍ່ເກັບກຳໄລ(11). ແກ້ໄຂ, ປັບປຸງເພີ່ມເຕີມຂໍ້ມາດຕາຕ່າງໆກ່ຽວກັບການສືບມໍລະດົກໃນກົດໝາຍແພ່ງ ເພື່ອສົ່ງເສີມໃຫ້ເອກະຊົນໃຊ້ມໍລະດົກສ່ວນໜຶ່ງເຂົ້າໃນການສ້າງຕັ້ງກອງທຶນ, ໂຮງໝໍ, ໂຮງຮຽນ,... ທີ່ເຄື່ອນໄຫວຕາມຫຼັກການບໍ່ເກັບກຳໄລ. ນຳໃຊ້ຢ່າງກວ້າງຂວາງຮູບການສັ່ງສິນຄ້າ, ປະມູນການສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ໃຫ້ບັນດາການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ, ການຈັດຕັ້ງຊຸມຊົນ. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກຍັງວາງແຜນນະໂຍບາຍ: ເຮັດທົດລອງການຫັນເປັນຫຸ້ນສ່ວນຕໍ່ຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ; ມອບໃຫ້ຊຸມຊົນຄຸ້ມຄອງ, ໃຫ້ເຊົ່າພື້ນຖານວັດຖຸ, ຊັບສິນຂອງລັດ ເພື່ອທຳການທຸລະກິດສະໜອງພາລະກິດສາທາລະນະ ແລະ ປະຕິບັດກົນໄກຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະເຄື່ອນໄຫວຕາມແບບວິສາຫະກິດສາທາລະນະ(12).
ທີສາມ, ເປີດກວ້າງການຮ່ວມມືລັດ-ເອກະຊົນໃນການພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ພາຍໃຕ້ຫຼາຍຮູບການທີ່ຫຼາກຫຼາຍ, ເຊັ່ນ “ລັດລົງທຶນ, ເອກະຊົນນຳໃຊ້” (ລັດລົງທຶນພັດທະນາໂຄງສ້າງພື້ນຖານເຕັກນິກ, ຫຼັງຈາກນັ້ນກໍໃຫ້ເອກະຊົນເຊົ່າ ເພື່ອນຳໃຊ້ຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ການສະໜອງບໍລິການສາທາລະນະ, ໂດຍຜ່ານສັນຍາໃຊ້ການໄລຍະຍາວນານ); “ເອກະຊົນລົງທຶນ, ລັດນຳໃຊ້” (ເອກະຊົນລົງທຶນກໍ່ສ້າງໂຄງສ້າງພື້ນຖານເຕັກນິກ, ຫຼັງຈາກນັ້ນໃຫ້ລັດເຊົ່າ ໂດຍຜ່ານສັນຍາໃຫ້ເຊົ່າໄລຍະຍາວນາມ ເພື່ອຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ການສະໜອງບໍລິການສາທາລະນະ); “ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຂອງລັດ, ເອກະຊົນທຳການສະໜອງ, ລັດກວດກາ” (ລັດຈ່າຍເງິນເສຍຄ່າ, ເອກະຊົນຈັດຕັ້ງການສະໜອງບໍລິການ ເຊິ່ງໄດ້ຕັ້ງຢູ່ໃນລະບົບກວດກາຄຸນນະພາບຂອງລັດ); “ນຳພາໂດຍລັດ, ເອກະຊົນເປັນຜູ້ບໍລິຫານຈັດການ”, (ຮູບການໝູນໃຊ້ບັນດາຫຼັກການຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານວິສາຫະກິດໃນການຈັດຕັ້ງ ແລະ ພັດທະນາໜ່ວຍງານພາກລັດ, ແນໃສ່ເຮັດໃຫ້ການຄຸ້ມຄອງ ແລະບໍລິຫານຈັດການມີຄວາມຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນ, ແກ້ໄຂຜ່ານຜ່າຄວາມຫຼ້າຊ້າທີ່ມີມາແຕ່ເດີມ ໃນຂົງໜ່ວຍງານພາກລັດ). ເພື່ອປັບປຸງຂອບກົດໝາຍໃຫ້ບໍລິບູນ, ຕ້ອງສ້າງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການຮ່ວມມືລັດເອກະຊົນ ແລະປະກາດໃຊ້ມັນໂດຍໄວ ເພື່ອແນໃສ່ດັດສົມບັນດາການພົວພັນຮ່ວມມືລະຫວ່າງພາກລັດ ແລະ ພາກເອກະຊົນ.
ທີສີ່, ຄິດໄລ່ບັນດາປັດໄຈປະກອບເປັນລາຄາສຳເລັດຮູບຄ່າບໍລິການ ຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ຄົບຖ້ວນ, ເປີດເຜີຍ, ໂປ່ງໃສ ຕາມລຳດັບດຳເນີນທີ່ສົມເຫດສົມຜົນ ກ່ຽວກັບບັນດາການບໍລິການສາທາລະນະທີ່ຈຳເປັນ, ເຊັ່ນສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ ຊຶ່ງລັດເປັນຜູ້ກວດກາລາຄາ. ຫັນປ່ຽນຈາກຄ່າ ມາເປັນລາຄາ ຕໍ່ກັບບັນດາການບໍລິການສາທາລະນະທີ່ຈຳເປັນ, ພື້ນຖານ ເປັນບັນຫາຮີບດ່ວນ, ສ້າງເງື່ອນໄຂອຳນວຍໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດແຫ່ງລັດ ສ້າງຕັ້ງສິດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຕົນເອງ ແລະ ຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນສັງຄົມໃຫ້ເຂົ້າສູ່ລວງເລິກ. ຕ້ອງຄິດໄລ່ຂອບລາຄາໃຫ້ຖືກຕ້ອງ, ຄົບຖ້ວນຕາມ 3 ລະດັບ: ລະດັບລາຄາທີ່ໄດ້ຄິດໄລ່ເງິນເດືອນຢ່າງເຕັມສ່ວນ; ລະດັບລາຄາທີ່ໄດ້ຄິດໄລ່ເງິນເດືອນແລະຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຄຸ້ມຄອງຢ່າງເຕັມສ່ວນ; ລະດັບລາຄາທີ່ໄດ້ຄິດໄລ່ເງິນເດືອນ, ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຄຸ້ມຄອງ ແລະ ຄ່າຫຼຸ້ຍຫ້ຽນຊັບຄົງທີ່ຢ່າງເຕັມສ່ວນ. ລະດັບລາຄາທີ່ເປີດເຜີຍ, ໂປ່ງໃສ ເປັນເງື່ອນໄຂເພື່ອໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ ປະຕິບັດສິດເປັນເຈົ້າດ້ວຍຕົນເອງ, ເກັບລາຍຮັບພໍເພື່ອໃຊ້ຈ່າຍ, ຮັບປະກັນຊຳລະຄ່າໃຊ້ຈ່າຍບັນດາປັດໄຈ “ສົ້ນເຂົ້າ” ທີ່ຈຳເປັນຕ່າງໆ. ລາຄາເປັນແກ່ນເພົາຂອງການພົວພັນການສະໜອງ - ຄວາມຕ້ອງການໃນຕະຫຼາດ, ຖ້າຫາກຄິດໄລ່ບັນດາປັດໄຈທີ່ປະກອບເປັນຄ່າບໍລິການ ຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ຄົບຖ້ວນ ກໍຈະສົ່ງສັນຍານໃຫ້ຕະຫຼາດ ແລະ ສົ່ງເສີມໃຫ້ເອກະຊົນເຂົ້າຮ່ວມການລົງທຶນພັດທະນາບໍລິການສັງຄົມ, ເມື່ອເຂົາເຈົ້າເຫັນມີປະໂຫຍດ. ແຕ່, ການລົບລ້າງການເກື້ອກູນດ້ວຍລາຄາບໍລິການສາທາລະນະນັ້ນ ຕ້ອງໄດ້ປະຕິບັດຢ່າງມີລຳດັບດຳເນີນ, ສອດຄ່ອງກັບແຕ່ລະປະເພດບໍລິການສາທາລະນະ, ຮັບປະກັນລັກສະນະເໝາະສົມກັບລະດັບພັດທະນາເສດຖະກິດຕະຫຼາດ, ລະດັບຄຸ້ມຄອງການພັດທະນາສັງຄົມ ແລະ ລະດັບການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ຊັ່ງຊາຢ່າງຮອບຄອບຖີ່ຖ້ວນເຖິງລັກສະນະພິເສດແຫ່ງການແລກປ່ຽນທີ່ບໍ່ປະຕິບັດຕາມການພົວພັນຕະຫຼາດຄົບຖ້ວນ ຂອງບໍລິການສາທາລະນະ ໂດຍລັດເປັນຜູ້ສະໜອງ.
ທີຫ້າ, ປ່ຽນແປງໃໝ່ແບບວິທີນຳໃຊ້ການເງິນຫຼວງ, ໂດຍພື້ນຖານແມ່ນຫັນປ່ຽນຈາກການຈັດສັນແຈກຢາຍການເງິນຕາມແຜນການງົບປະມານປະຈຳປີ ໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດແຫ່ງລັດ ມາເປັນການລົງທຶນໂດຍອີງໃສ່ປະສິດທິຜົນທີ່ເກັບມາໄດ້, ນຳໃຊ້ຮູບການສັ່ງສິນຄ້າ, ໃຫ້ປະມູນບັນດາການບໍລິການສັງຄົມທີ່ນຳໃຊ້ງົບປະມານ. ຕົວຢ່າງເຊັ່ນ, ໃນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ, ຫັນປ່ຽນຈາກການແຈກຈ່າຍງົບປະມານຕາມຄາດໝາຍບັນຈຸພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ແລະ ຄາດໝາຍແຜນການຮັບນັກຮຽນນັກສຶກສາເຂົ້າຮຽນໃນແຕ່ລະປີ ໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ ມາເປັນການລົງທຶນໂດຍອີງໃສ່ປະສິດທິຜົນການກໍ່ສ້າງ ທີ່ໄດ້ຄິດໄລ່ອີງໃສ່ບັນດາຂໍ້ມູນກວດພິສູດໂດຍກົງແລະໂດຍທາງອ້ອມ (ຕົວຢ່າງ: ອັດຕາສ່ວນບັນລຸມາດຕະຖານຄຸ້ມຄອງໂຮງຮຽນແບບທັນສະໄໝ ແລະ ມືອາຊີບ, ອັດຕາສ່ວນຄູອາຈານບັນລຸມາດຕະຖານ, ຈຳນວນບົດໜັງສືພິມສາກົນທີ່ໄດ້ລົງພິມຢູ່ຕ່າງປະເທດໃນແຕ່ລະປີ, ຈຳນວນໂຄງການວິໄຈທີ່ໄດ້ຮັບສິດທິບັດ, ຈຳນວນນັກຮຽນທີ່ໄດ້ປະດັບນາມມະຍົດນັກຮຽນເກັ່ງໃນແຕ່ລະປີ, ຈຳນວນນັກຮຽນທີ່ຫາວຽກເຮັດງານທຳໄດ້ພາຍຫຼັງຮຽນຈົບ...). ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ກໍສົ່ງເສີມເພີ່ມທະວີການລົງທຶນຂອງລັດໃຫ້ແກ່ບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທລະນະທີ່ສະໜອງບໍລິການຢ່າງມີຄຸນນະພາບ ມີອິດທິພົນ ແລະ ກຳລັງແຮງແຂ່ງຂັນ, ແກ້ໄຂຜ່ານຜ່າລັດທິສະເຫຼ່ຍໃນເມື່ອແຈກຈ່າຍງົບປະມາຍ.
ທີຫົກ, ປ່ຽນແປງໃໝ່ຮູບການຊ່ວຍໜູນຂອງລັດ ຊຶ່ງປ່ຽນຈາກການເອົານະໂຍບາຍສັງຄົມຊ້ອນເຂົ້າໃນລາຄາ ມາເປັນການຊ່ວຍເຫຼືອໂດຍກົງຂອງລັດໃຫ້ແກ່ບັນດາເປົ້າໝາຍຄົນທຸກຍາກ, ຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ, ຄອບຄົວທີ່ມີຄຸນງາມຄວາມດີຕໍ່ການປະຕິວັດ, ບັນດາຜູ້ທີ່ອ່ອນຄວາມສາມາດ ແລະ ຖືກເຄາະຮ້າຍໃນຊີວິດ. ການທີ່ບໍ່ເອົານະໂຍບາຍສັງຄົມຊ້ອນເຂົ້າໃນລາຄາ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ບັນດາຫົວໜ່ວຍສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ຄິດໄລ່ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຢ່າງຖືກຕ້ອງ ຄົບຖ້ວຍ ແລະ ມີເງື່ອນໄຂລົງທຶນຄືນໃໝ່ເພື່ອເປີດກວ້າງຂະໜາດການບໍລິການແລະຫັນມັນເປັນທັນສະໄໝ. ຊ່ວຍໜູນໂດຍກົງໃຫ້ແກ່ບັນດາເປົ້າໝາຍທີ່ບໍ່ມີໂອກາດເຂົ້າເຖິງບໍລິການສາທາລະນະ, ຊ່ວຍໃຫ້ເຂົາເຈົ້າໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດໂດຍກົງ, ແກ້ໄຂຄວາມບໍ່ສະເໝີພາບຕ່າງໆທີ່ຕະຫຼາດກໍ່ໃຫ້ເກີດຂຶ້ນໃນເວລາຈັດແບ່ງແຫຼ່ງພະລັງ. ການປ່ຽນແປງໃໝ່ນີ້ ຍັງແກ້ໄຂສະພາບການເອົານະໂຍບາຍສັງຄົມຊ້ອນເຂົ້າໃນການສະຫລຸບບັນຊີເງິນຂອງຫົວໜ່ວຍພາລະກິດແຫ່ງລັດ ເພື່ອຍາດເອົາຜົນປະໂຫຍດພາກສ່ວນ ແລະ ຖິ້ມພາລະອັນໜັກໜ່ວງໃຫ້ລັດ. ເນື້ອແທ້, ນີ້ແມ່ນການຈຳແນກລະຫວ່າງພາລະບົດບາດແຈກຢາຍຂັ້ນຕົ້ນຂອງຕະຫຼາດ ແລະ ພາລະບົດບາດແຈກຢາຍຄືນໃໝ່ຂອງລັດ, ໃນນັ້ນມີການແຈກຢາຍຄືນໃໝ່ໂດຍຜ່ານບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ແລະ ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອໂດຍກົງແກ່ເປົ້າໝາຍຜູ້ຊົມໃຊ້.
ທີເຈັດ, ກວດພິສູດຄຸນະພາບຂອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ດ້ວຍການຍອມຮັບການແຂ່ງຂັນໃນຕະຫຼາດ, ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ຜູ້ບໍລິໂພກຄັດເລືອກ ແລະ ເລືອກເອົາຜະລິດຕະພັນ; ດ້ວຍການຫັນເປັນທັນສະໄໝ ແລະ ຍົກສູງຄວາມສາມາດຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານ ຂອງຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ; ດ້ວຍການສ້າງຈັນຍາບັນຂອງຜູ້ສະໜອງບໍລິການ. ດ້ວຍການຍອມຮັບການແຂ່ງຂັນຈຶ່ງພາໃຫ້ຫລຸດຜ່ອນຄ່າບໍລິການ, ຍ້ອນບັນດາເຈົ້າພາບສະໜອງບໍລິການ ຈະຫາທຸກວິທີເພື່ອປົວແປງຄຸນະພາບຜະລິດຕະພັນທີ່ສະໜອງໃຫ້ຜູ້ບໍລິໂພກ, ກຳນົດທ່າທີ່ ຄວາມຮັບຜິດຊອບຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນ. ການຫັນເປັນທັນສະໄໝ ແລະ ຍົກສູງຄວາມສາມາດບໍລິຫານຄຸ້ມຄອງຂອງບັນດາຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ ມີບົດບາດຮັບປະກັນໂດຍທາງອ້ອມ ໃຫ້ຄຸນນາພາບຂອງການບໍລິການ ໄດ້ກວດພິສູດມາດຕະຖານນັບຕັ້ງແຕ່ “ສົ້ນເຂົ້າ”, ຍ້ອນມັນຕ່າງກັບສິນຄ້າທຳມະດາຊຶ່ງລາຄາສະແດງອອກເຖິງຄຸນຄ່າຂອງສິນຄ້າ, ສ່ວນຄຸນຄ່າຂອງບໍລິການພັດບໍ່ສະແດງອອກຢ່າງສົມບູນທີ່ລາຄາ ຫາກຍັງສະແດງອອກໃນບັນດາຕົວຊີ້ວັດທາງອ້ອມອີກຄື ລະດັບແລະທັກສະຂອງຖັນແຖວພະນັກງານທີ່ເຄື່ອນໄຫວໂດຍກົງໃນວິວັດການບໍລິການ; ວິວັດການຈັດຕັ້ງແລະສະໜອງບໍລິການ; ເງື່ອນໄຂພື້ນຖານວັດຖຸແລະເຕັກນິກ; ຄຸນສົມບັດແລະແບບແຜນຂອງຜູ້ບໍລິການຮັບໃຊ້; ລະດັບຄວາມເພິ່ງພໍໃຈຂອງເປົ້າໝາຍຜູ້ບໍລິໂພກ; ເຄື່ອງໝາຍການຄ້າບໍລິການ... ພຽງແຕ່ສາມາດຕີລາຄາ ກວດພິສູດສິ່ງທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ໂດຍຜ່ານລະບົບການຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານທັນສະໄໝ, ມືອາຊີບ, ເປີດເຜີຍ, ໂປ່ງໃສ. ລະບົບການຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານທັນສະໄໝແລະມືອາຊີບນັ້ນ ຈະສ້າງ “ເຄື່ອງກັ່ນຕອງ” ເອົາເອງ ເພື່ອຄັດເລືອກເອົາແລະນຳໃຊ້ພະນັກງານທີ່ມີຄວາມສາມາດແລະຄຸນສົມບັດດີ, ກຳຈັດຄັດເຂ່ຍຜູ້ທີ່ບໍ່ຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການອອກຈາກໂຮງການ; ກໍ່ສ້າງໄດ້ມາດຕະຖານ, ລຳດັບດຳເນີນການເຄື່ອນໄຫວທີ່ມີວິທະຍາສາດ ທີ່ສາມາດບັງຄັບໃຫ້ພະນັກງານທຸກຄົນຕ້ອງປະຕິບັດຕາມ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວຢ່າງມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ; ກຳນົດຄຸນສົມບັດຈັນຍາບັນຂອງພະນັກງານ ຊຶ່ງໄດ້ສ່ອງແສງເຂົ້າໃນການພົວພັນກັບຜະລິດຕະພັນ ກໍຄືກັບຜູ້ບໍລິໂພກ. ການເຄື່ອນໄຫວຂອງບໍ່ວ່າຂົງເຂດໃດກໍຕ້ອງການມີການດັດສົມຂອງຄຸນສົມບັດຈັນຍາບັນ, ການເຄື່ອນໄຫວສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະກໍບໍ່ນອກເໜືອຈາກຄວາມຕ້ອງການນັ້ນ. ຍິ່ງກວ່ານັ້ນ, ຖ້າຫາກຂາດຈັນຍາບັນໃນການສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ກໍຈະກະທົບໂດຍກົງເຖິງຊີວິດອິນຊີຂອງຄົນ (ອາຊີບການແພດ), ທຳຮ້າຍຮ່າງກາຍຫຼືຈິດໃຈ (ຄື ສຶກສາ, ວັດທະນະທຳ, ວິທະຍາສາດ, ກິລາ), ສ້າງຜົນກະທົບໃນທັນທີທັນໃດ ຫຼືໃນຍາວນານ ໃຫ້ແກ່ສັງຄົມ, ຍ້ອມວ່າການບໍລິການສັງຄົມຕ່າງກັນກັບບັນດາສິນຄ້າທຳມະດາຢູ່ທີ່ ການຜະລິດແລະການບໍລິໂພກເກີດຂຶ້ນພ້ອມໆກັນ.
ທີແປດ, ດຳເນີນການຫັນເປັນສັງຄົມຢ່າງຮອບດ້ານ, ບໍ່ພຽງແຕ່ທາງດ້ານການເງິນເທົ່ານັ້ນ ຫາກທັງທາງດ້ານທີ່ບໍ່ແມ່ນການເງິນອີກນຳ. ນັ້ນແມ່ນ ເປີດໃຫ້ມີຫຼາຍເຈົ້າພາບສະໜອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ, ດ້ວຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງພາກລັດ, ພາກເອກະຊົນ ແລະ ບັນດາການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ, ບັນດາການຈັດຕັ້ງຊຸມຊົນ. ນັ້ນແມ່ນ ລະດົມແຫຼ່ງພະລັງຂອງທຸກພາກສ່ວນເສດຖະກິດ ເພື່ອພັດທະນາບໍລິການສັງຄົມ, ອາດຈະປະກອບທຶນການເງິນ ຫຼືປະກອບທຶນພາຍໃຕ້ບັນດາຮູບການທີ່ຕ່າງກັນ ຄື ທີ່ດິນ, ຊັບສິນທີ່ມີຮູບ ແລະ ອະຮູບ. ນັ້ນແມ່ນ ຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ກັບບັນດາເຈົ້າພາບທີ່ກວດພິສູດຄຸນນະພາບຂອງບໍລິການ, ຮັບປະກັນໃຫ້ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມເຂົ້າຮ່ວມການຕີລາຄາຄຸນະພາບໃນກະໂຕວິວັດການສ້າງຜະລິດຕະພັນບໍລິການອອກມາ. ນັ້ນແມ່ນ ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດຂອງແນວໂຮມປະເທດຊາດ, ບັນດາການຈັດຕັ້ງການເມືອງ - ສັງຄົມ, ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສັງຄົມ ໃນການຕິດຕາມກວດກາ, ກວດພິສູດ, ວິຈານ ຕໍ່ກັບການເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາພື້ນຖານທີ່ສະໜອງບໍລິການ; ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ບັນດາສະມາຄົມທີ່ຕາງໜ້າສິດຜົນປະໂຫຍດຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ ເຂົ້າຮ່ວມການຕີລາຄາຄຸນນະພາບບໍລິການຢ່າງເປີດເຜີຍ, ໂປ່ງໃສ.
ເປັນອັນວ່າ, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XII ຂອງພັກ ໄດ້ມີວິທີເຂົ້າເຖິງໃໝ່ໃນການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາມາລະນະ: ມີເນື້ອໃນປະຕິບັດຕາມກົນໄກຕະຫຼາດ; ມີເນື້ອໃນກຳນົດແຈ້ງບັນດາລັກສະນະພິເສດຂອງບໍລິການພາລະກິດສາມາລະນະທີ່ບໍ່ແລກປ່ຽນຕາມການພົວພັນຕະຫຼາດແບບສົມບູນ, ແຕ່ກຳນົດຂີດຂັ້ນຂອງຕະຫຼາດ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບລະອຽດຂອງລັດ ໃນທັງໝົດ ຫຼືໃນແຕ່ລະຂອດ ລົງທຶນ, ຈ່າຍເງິນ, ຈັດຕັ້ງການລຳລຽງສະໜອງ ແລະຄຸ້ມຄອງ. ເນື້ອແທ້ແມ່ນຮັບປະກັນການກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມໃນວິວັດການກໍ່ສ້າງລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດທີ່ຄົບຖ້ວນ, ຄົບຊຸດ, ທັນສະໄໝ ແລະ ເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ. ປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ ຕ້ອງມີລຳດັບດຳເນີນງານທີ່ສອດຄ່ອງກັບລະດັບການພັດທະນາຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ, ຂອງການຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານລັດ ແລະ ລະດັບການເຊື່ອມໂຍງສາກົນໃນແຕ່ລະໄລຍະ. ລັກສະນະພິເສດຂອງບໍລິການພາລະກິດສາມາລະນະກໍຮຽກຮ້ອງໃຫ້ການຫັນເປັນສັງຄົມຍິ່ງກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງ ຍິ່ງຕ້ອງເພີ່ມທະວີຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ຈັດວາງຄືນໃໝ່ພາລະບົດບາດ ໜ້າທີ່ຂອງລັດໃຫ້ເໝາະສົມ. ລັກສະນະຂອງບໍລິການພາລະກິດສາມາລະນະແມ່ນບໍ່ແລກປ່ຽນໂດຍຜ່ານຕະຫຼາດຢ່າງຄົບຖ້ວນ, ດັ່ງນັ້ນ, ພ້ອມກັນກັບການກຳນົດຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງລັດ ແມ່ນການດັດສົມດ້ວຍຄຸນຄ່າວັດທະນະທຳ, ຄຸນສົມບັດ, ດ້ວຍຄວາມສາມາດຄຸ້ມຄອງບໍລິຫານຂອງຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ ຕາມທິດທັນສະໄໝ, ມືອາຊີບ ແລະ ຮັບປະກັນຄວາມເປີດເຜີຍ ໂປ່ງໃສ. ບົນພື້ນຖານການປ່ຽນແປງໃໝ່ເຫຼົ່ານີ້ເພື່ອຍົກສູງຄຸນນະພາບ ແລະ ກຳລັງແຮງແຂ່ງຂັນຂອງຜະລິດຕະພັນ; ຮັບປະກັນລັກສະນະມະນຸດອະລິຍະທຳ, ຮັບໃຊ້ມະນຸດຂອງບໍລິການພາລະກິດສາທາລະນະ; ສ້າງຄ່ານິຍົມຂອງລັດທິສັງຄົມນິຍົມໃນແຕ່ລະບາດກ້າວເດີນຂອງພາລະກິດປ່ຽນແປງໃໝ່./.
ຮສ, ປອ, ດວ່ານ ມິງ ຫ໊ວນ,
ກຳມະການສຳຮອງສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ,
ຮອງບັນນາທິການໃຫຍ່ວາລະສານກອມມູນິດ
-----------------------------
* ບົດຂຽນນີ້ແມ່ນຜົນງານແຫ່ງການວິໄຈຂອງຫົວຂໍ້ວິທະຍາສາດທີ່ໄດ້ຮັບຄວາມສະໜັບສະໜູນຈາກ ກອງທຶນພັດທະນາວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີແຫ່ງຊາດ (NAFOSTED). ບົດຂຽນໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 884 (ເດືອນມິຖຸນາ 2016)
(1) ລາຍງານສະຫລຸບສັງລວມບາງບັນຫາທິດສະດີ - ພຶດຕິກຳ ໂດຍຜ່ານ 30 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່ (1986 - 2016), ສຳນັກພິມຈຳໜ່າຍການເມືອງແຫ່ງຊາດ - ຊື້ເທິດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2015, ໜ້າ 70.
(2), (3) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ X, ສຳນັກພິມຈຳໜ່າຍການເມືອງແຫ່ງຊາດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2006, ໜ້າ 79, 202.
(4) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XI, ສຳນັກພິມຈຳໜ່າຍການເມືອງແຫ່ງຊາດ - ຊື້ເທິດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2011, ໜ້າ 208.
(5), (6) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XII, ຫ້ອງການສູນກາງພັກ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2016, ໜ້າ 107, 276.
(7) ຕົວຢ່າງຄື: ດຳລັດສະບັບເລກທີ 05/2005/NĐ-CP, ລົງວັນທີ 18 ເມສາ 2005, ຂອງລັດຖະບານ “ວ່າດ້ວຍຊຸກຍູ້ການຫັນການເຄື່ອນໄຫວສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ, ວັນທະນະທຳ ແລະ ກິລາກາຍະກຳ ເປັນສັງຄົມ”; ດຳລັດສະບັບເລກທີ 3/2006/NQ-CP, ລົງວັນທີ 25 ພຶດສະພາ 2006, ຂອງລັດຖະບານ, “ວ່າດ້ວຍນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມພັດທະນາບັນດາຫົວໜ່ວຍສະໜອງບໍລິການນອກພາກລັດ”; ດຳລັດສະບັບເລກທີ 43/NĐ-CP, ລົງວັນທີ 25 ເມສາ 2006, ຂອງລັດຖະບານ, “ກຳນົດກ່ຽວກັບສິດເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຮັບຜິດຊອບດ້ວຍຕົນເອງໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່, ຈັດຕັ້ງກົງຈັກ, ບັນຈຸພະນັກງານ ແລະ ການເງິນ ສຳລັບຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ”; ດຳລັດສະບັບເລກທີ 16/2015/NĐ-CP, ລົງວັນທີ 14 ກຸມພາ 2015, ຂອງລັດຖະບານ, “ກຳນົດກ່ຽວກັບກົນໄກເປັນເຈົ້າດ້ວຍຕົນເອງຂອງຫົວໜ່ວຍພາລະກິດສາທາລະນະ”...
(8) (9) (10) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XII, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ໜ້າ 248, 99, 107.
(11) ບໍ່ເອົາກຳໄລ ບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າບໍ່ມີກຳໄລ, ຫາກໝາຍຄວາມວ່າ ກຳໄລນັ້ນຖືກໃຊ້ເພື່ອລົງທຶນເປີດກວ້າງຂະໜາດ ຍົກສູງຄຸນນະພາບ ແລະ ພັດທະນາບໍລິການ, ບໍ່ແບ່ງກຳໄລໃຫ້ເຈົ້າຂອງ ຫຼືໃຫ້ຜູ້ຖືຫຸ້ນ.
(12) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XII, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ໜ້າ 277.
