ບັນດາຜົນສຳເລັດດ້ານການພັດທະນາກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ
ຜ່ານເວລາເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປະຕິບັດພາລະກິດການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢູ່ຫວຽດນາມ
ຜ່ານເວລາເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປະຕິບັດພາລະກິດການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢູ່ຫວຽດນາມ
ວກ.- ຫຼັງຈາກດຳເນີນການປ່ຽນແປງໃໝ່ມາເກືອບ 40 ປີ, ຂົງເຂດກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດຂອງຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງ. ໂສມໜ້າຊົນນະບົດນັບມື້ນັບກວ້າງຂວາງສວຍງາມ, ສະອາດ ມີໂຄງສ້າງພື້ນຖານທີ່ທັນສະໄໝ; ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວກະສິກອນ ແລະຊາວຊົນນະບົດດີຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຫຼຸດລົງຢ່າງວ່ອງໄວ; ດັດຊະນີການພັດທະນາຂອງມະນຸດ (HDI) ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໃນຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາ.
ເລຂາທິການໃຫຍ່, ປະທານປະເທດ ໂຕເລິມ ຢ້ຽມຊົມງານວາງສະແດງວິທະຍາສາດ ເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ນະວັດຕະກຳ ທີ່ສະຖາບັນກະສິກຳຫວຽດນາມ, ວັນທີ 12 ຕຸລາ 2024 _ພາບ: TTXVN
ໃນໄລຍະເວລາແຕ່ທ້າຍຊຸມປີ 1970 ເຖິງການປ່ຽນແປງໃໝ່ (ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ VI, ປີ 1986), ສະພາບການເສດຖະກິດແລະສັງຄົມຂອງຫວຽດນາມ ຕົກຢູ່ໃນຄວາມຫຍຸ້ງຍາກລຳບາກທີ່ສຸດ ເນື່ອງຈາກໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຢ່າງໜັກໜ່ວງ ຈາກຜົນຮ້າຍຂອງສົງຄາມ ພ້ອມກັບຜົນກະທົບດ້ານລົບຈາກການປິດລ້ອມແລະການຂວ້ຳບາດ. ບົນພື້ນຖານການສະຫຼຸບສັງລວມພຶດຕິກຳ ແລະ ບົດຮຽນປະສົບການສ້າງສັນຂອງປະຊາຊົນ, ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ສະເໜີແຜນນະໂຍບາຍປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼາຍຢ່າງ ໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດແລະສັງຄົມ, ລວມທັງກະສິກຳ.
ຄຳສັ່ງເລກທີ 100-CT/TW, ລົງວັນທີ 13 ຕຸລາ 1981, ຂອງຄະນະເລຂາທິການສູນກາງພັກ “ວ່າດ້ວຍການດັດແປງວຽກງານມອບເໝົາ, ເປີດກວ້າງການມອບເໝົາຜະລິດຕະພັນໃຫ້ກຸ່ມ ແລະ ຜູ້ອອກແຮງງານໃນສະຫະກອນກະເສດ” ແມ່ນບາດກ້າວທີ່ບຸກທະລຸທຳອິດໃນຂະບວນການປ່ຽນແປງໃໝ່ດ້ານກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ. ຄຳສັ່ງສະບັບນີ້ສ້າງແຮງຈູງໃຈໃນການປົດປ່ອຍກຳລັງແຮງງານ ແລະ ຍົກສູງປະສິດທິຜົນການນຳໃຊ້ທີ່ດິນກະສິກຳ, ປ່ຽນແປງຮູບການມອບເໝົາ ແລະ ອະນຸຍາດໃຫ້ສະມາຊິກສະຫະກອນເປັນເຈົ້າການໃນການປູກ ດູແລ ເກັບກ່ຽວ ແລະ ຊາວກະສິກອນສາມາດຄວບຄຸມຜົນຜະລິດສ່ວນເກີນໄດ້. ຜົນຜະລິດສະບຽງອາຫານເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ, ຈາກ 11,64 ລ້ານໂຕນໃນປີ 1980 ຂຶ້ນເປັນ 18,2 ລ້ານໂຕນໃນປີ 1985.
ໄລຍະປີ 1986–1990: ຄວາມກ້າວໜ້າທາງຄວາມຄິດກ່ຽວກັບການພັດທະນາກະສິກຳແລະຊົນນະບົດ. ກົມການເມືອງສູນກາງພັກໄດ້ອອກມະຕິເລກທີ 10-NQ/TW, ລົງວັນທີ 5 ເມສາ 1988 “ວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງເສດຖະກິດກະສິກຳ”. ມະຕິສະເໜີແນວຄິດປະດິດສ້າງ ດ້ວຍບັນດາໜ້າທີ່ແລະວິທີແກ້ໄຂແບບບຸກທະລຸ ໂດຍມຸ່ງຫວັງທີ່ຈະ: 1. ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການໃນການປົດປ່ອຍກຳລັງຜະລິດ; ເຊື່ອມໂຍງການຈັດສັນແລະຈັດຕັ້ງການຜະລິດຄືນໃໝ່ ກັບການດັດສ້າງສັງຄົມນິຍົມ, ເພີ່ມທະວີພື້ນຖານວັດຖຸ-ເຕັກນິກ ແລະ ນຳໃຊ້ເຕັກນິກຂັ້ນສູງໃນການຜະລິດກະສິກຳ. 2. ເສີມຂະຫຍາຍຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນທຸກຢ່າງຂອງບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດ, ບັນດາເຂດ ແລະ ຂະແໜງການ; ຫັນປ່ຽນກະສິກຳທີ່ຍັງອີງໃສ່ຕົນເອງ ກຸ້ມຕົນເອງໃນຫຼາຍພູມພາກ ໃຫ້ກາຍເປັນການຜະລິດສິນຄ້າ ໃນທິດທາງຂອງການເນັ້ນຄວາມຊ່ຽວຊານ ປະສົມປະສານກັບທຸລະກິດທົ່ວໄປທີ່ເໝາະສົມກັບຈຸດພິເສດທໍາມະຊາດ ແລະ ເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ຂອງແຕ່ລະພູມພາກ, ຄ່ອຍໆນຳກະສິກຳໄປສູ່ການຜະລິດໃຫຍ່ສັງຄົມນິຍົມ; ກໍ່ສ້າງ ແລະ ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມນິເວດວິທະຍາ; ຂະຫຍາຍຕະຫຼາດຊົນນະບົດເພື່ອການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ເຊື່ອມໂຍງກະສິກຳກັບອຸດສາຫະກຳ ແລະ ຄົມມະນາຄົມຂົນສົ່ງ ເປັນໂຄງສ້າງເສດຖະກິດທີ່ເປັນເອກະພາບ. 3. ແກ້ໄຂບັນດາສາຍພົວພັນທາງຜົນປະໂຫຍດຢ່າງເໝາະສົມ, ໂດຍສະເພາະຮັບປະກັນຜົນປະໂຫຍດອັນຊອບທຳຂອງຜູ້ຜະລິດ, ກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນສຳລັບຄົນປູກເຂົ້າ; ປົວແປງຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ, ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການສະສົມໃຫ້ແກ່ພາລະກິດການກໍ່ສ້າງລັດທິສັງຄົມນິຍົມ.
ບັນດາມາດຕະການທີ່ມີລັກສະນະບຸກທະລຸເຫຼົ່ານີ້ ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງຜົນສຳເລັດອັນຈະແຈ້ງ. ການຜະລິດກະສິກຳເລີ່ມປັບຕົວດີຂຶ້ນ ໂດຍສະເລ່ຍໃນໄລຍະປີ 1986-1990, ມູນຄ່າການຜະລິດກະສິກຳເພີ່ມຂຶ້ນ 3,5%; ອັດຕາເງິນເຟີ້ສູງໃນປີ 1986 (700%) ໄດ້ຮັບການຄວບຄຸມ ແລະ ຫຼຸດລົງຢ່າງໄວວາໃນປີ 1990 (ເຫຼືອ 67,5%); ລາຄາຕະຫຼາດສະເລ່ຍລາຍເດືອນເພີ່ມຂຶ້ນໃນປີ 1986 ຢູ່ທີ່ 20%, ໃນປີ 1987 ເພີ່ມຂຶ້ນ 10%, ໃນປີ 1988 ເພີ່ມຂຶ້ນ 14%, ໃນປີ 1989 ເພີ່ມຂຶ້ນ 2,5% ແລະໃນປີ 1990 ເພີ່ມຂຶ້ນ 4,4%. ສະພາບການສະໜອງ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການດ້ານສະບຽງອາຫານ ມີການປ່ຽນແປງໄປໃນທາງທີ່ດີຂຶ້ນ. ຈາກການຕ້ອງນຳເຂົ້າເຂົ້າສານຫຼາຍກວ່າ 45 ໝື່ນໂຕນໃນປີ 1988, ພວກເຮົາໄດ້ບືນຕົວຂຶ້ນເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການພາຍໃນປະເທດ, ມີສຳຮອງ ແລະ ສົ່ງອອກ, ປະກອບສ່ວນສຳຄັນເຂົ້າໃນການສ້າງຄວາມໝັ້ນຄົງໃນຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ປັບປຸງຄວາມສົມດຸນການນຳເຂົ້າແລະສົ່ງອອກ. ສິນຄ້າໃນຕະຫຼາດ ໂດຍສະເພາະສິນຄ້າອຸປະໂພກບໍລິໂພກມີຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ອຸດົມສົມບູນ ແລະ ໝູນວຽນໄດ້ຂ້ອນຂ້າງສະດວກ, ໃນນັ້ນ, ເຖິງວ່າແຫຼ່ງທີ່ມາຂອງສິນຄ້າທີ່ຜະລິດໃນປະເທດຈະຍັງບໍ່ບັນລຸແຜນການ ແຕ່ກໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນເມື່ອທຽບກັບກ່ອນໜ້າ ແລະ ມີຄວາມກ້າວໜ້າຢ່າງຈະແຈ້ງ ທັງດ້ານການອອກແບບ ແລະ ຄຸນນະພາບ. “ມູນຄ່າການສົ່ງອອກເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 439 ລ້ານຣຸບ ແລະ 384 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໃນປີ 1986, ຂຶ້ນເປັນ 1.019 ລ້ານຣູບ ແລະ 1.170 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ໃນປີ 1990”(1). ປະກົດມີບາງຂົງເຂດການຜະລິດສິນຄ້າທີ່ເຂັ້ມແຂງສຳລັບສະບຽງອາຫານ, ການເພາະປູກພືດຜົນທາງອຸດສາຫະກຳໄລຍະສັ້ນ ແລະໄລຍະຍາວ, ການປະມົງແລະການເພາະລ້ຽງສັດນ້ຳ; ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນມີສະຖຽນລະພາບຫຼາຍຂຶ້ນກວ່າ 5 ປີທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ມີການປັບປຸງໃຫ້ດີຂຶ້ນໃນບາງດ້ານ. ຕັ້ງແຕ່ທ້າຍປີ 1988 ເປັນຕົ້ນມາ, ບັນຫາດ້ານສົມດຸນສະບຽງອາຫານໂດຍລວມຂອງປະເທດໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂໄດ້ດີຂຶ້ນ. ຄວາມຕ້ອງການດ້ານເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມໄດ້ຮັບການຕອບສະໜອງຂ້ອນຂ້າງດີ. ທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງປະຊາກອນບາງສ່ວນ ທັງໃນຕົວເມືອງແລະຊົນນະບົດ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງ.
ໄລຍະປີ 1991-2000: ການປ່ຽນແປງໃໝ່ກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດຢ່າງຮອບດ້ານ. ສືບຕໍ່ທັດສະນະຂອງມະຕິໝາຍເລກ 10, ມະຕິໝາຍເລກ 05-NQ/HNTW, ລົງວັນທີ 10 ມິຖຸນາ 1993, ຂອງຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກສະໄໝທີ VII “ວ່າດ້ວຍການສືບຕໍ່ການປ່ຽນແປງໃໝ່ ແລະ ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຊົນນະບົດ” ມີຫຼາຍທັດສະນະຊີ້ນຳໃໝ່ໆ ເຊິ່ງແມ່ນການແກ້ໄຂປັດໄຈທາງກະສິກຳ ແລະ ຊົນນະບົດຢ່າງສອດປະສານກັນ ໃນສາຍພົວພັນທີ່ໃກ້ຊິດ, ສ້າງເງື່ອນໄຂທີ່ເອື້ອອຳນວຍຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດກະສິກຳ, ພ້ອມທັງສົ່ງຜົນຕໍ່ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່. ແກ້ໄຂບັນຫາເສດຖະກິດກະສິກຳ ຄວບຄູ່ໄປກັບບັນຫາການເມືອງ-ສັງຄົມຊົນນະບົດ ດ້ວຍການລະດົມຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ ແລະຈຸດແຂງພາຍໃນຂອງຊົນນະບົດໃນລະດັບສູງ. ຕໍ່ມາ, ມະຕິໝາຍເລກ 07-NQ/HNTW, ລົງວັນທີ 30 ກໍລະກົດ 1994, ຂອງຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກສະໄໝທີ VII “ວ່າດ້ວຍການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳແລະເຕັກໂນໂລຊີ ຮອດປີ 2000 ໃນທິດທາງຫັນປະເທດເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ ແລະ ກໍ່ສ້າງຊົນຊັ້ນກຳມະກອນໃນໄລຍະໃໝ່”, ໄດ້ວາງທັດສະນະຊີ້ນຳວ່າ: ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳແລະທັນສະໄໝໃນກະສິກຳ ແລະຊົນນະບົດ ແມ່ນຍຸດທະສາດທີ່ມີຄວາມສຳຄັນອັນດັບໜຶ່ງ ເຊິ່ງຈະຕ້ອງໄດ້ຮັບຄວາມສົນໃຈເປັນພິເສດໃນຂະບວນການຫັນປະເທດເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ. ການພົວພັນລະຫວ່າງອຸດສາຫະກຳ ແລະກະສິກຳໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຜ່ານຄວາມສຳພັນໂດຍກົງ ແລະ ທາງອ້ອມ. ການເຊື່ອມໂຍງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝໃນກະສິກຳແລະຊົນນະບົດ ເຂົ້າກັບການພັດທະນາວັດທະນະທຳແລະສັງຄົມ, ຍົກສູງຄວາມຮູ້ຂອງປະຊາຊົນ, ກໍ່ສ້າງຜູ້ເກັ່ງກ້າສາມາດ ແລະ ກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່. ການປ່ຽນແປງໃໝ່ເສດຖະກິດ ໄປຄຽງຄູ່ກັນກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ ລະບົບການເມືອງຢູ່ຊົນນະບົດ… ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ທີ່ມີເສດຖະກິດພັດທະນາ, ຊີວິດດ້ານວັດທະນະທຳທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ປອດໃສ ແລະ ໂຄງສ້າງພື້ນຖານທີ່ນັບມື້ນັບພັດທະນາ.
ເມື່ອເຂົ້າສູ່ໄລຍະແຫ່ງການຍູ້ແຮງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝຂອງປະເທດ, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ VIII ຂອງພັດ ສືບຕໍ່ຊີ້ນຳການປະຕິບັດ “ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະ ທັນສະໄໝໃນກະສິກຳແລະຊົນນະບົດ” ໂດຍມີຄວາມຕ້ອງການບຸກທະລຸ ເຊິ່ງລວມເຖິງການພັດທະກະສິກຳ, ປ່າໄມ້ ແລະ ປະມົງຢ່າງຮອບດ້ານ, ກໍ່ຕັ້ງເຂດລວມສູນສະເພາະທາງທີ່ມີໂຄງສ້າງທີ່ເໝາະສົມຂອງພືດຜົນແລະສັດລ້ຽງ; ດຳເນີນການຊົນລະປະທານ, ໄຟຟ້າ, ເຄື່ອງຈັກ, ຊີວະເຄມີ; ພັດທະນາອຸດສາຫະກຳປຸງແຕ່ງກະສິກຳ, ປ່າໄມ້ ແລະ ປະມົງ; ສຸມໃສ່ກໍ່ສ້າງໂຄງສ້າງພື້ນຖານທາງເສດຖະກິດ ແລະສັງຄົມ, ກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ທີ່ມີອາລະຍະທຳ ແລະທັນສະໄໝເທື່ອລະກ້າວ.
ດ້ວຍທັດສະນະການພັດທະນາໃໝ່, ພາຍຫຼັງ 10 ປີແຫ່ງການປະຕິບັດຍຸດທະສາດການພັດທະນາ ແລະການຮັກສາສະຖຽນລະພາບເສດຖະກິດ-ສັງຄົມປີ 1991–2000 ແລະ 15 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ຂະບວນວິວັດການພັດທະນາກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະຊົນນະບົດ ກໍ່ບັນລຸຜົນງານອັນພົ້ນເດັ່ນຈຳນວນຫຼາຍ. ຜົນຜະລິດສະບຽງອາຫານທຽບເທົ່າເຂົ້າເປືອກເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວ ໂດຍສູງຂຶ້ນທຸກປີ ຈາກ 22 ລ້ານໂຕນໃນປີ 1991 ເພີ່ນຂຶ້ນເປັນ 35,6 ລ້ານໂຕນໃນປີ 2000 ເຊິ່ງເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍປີລະກວ່າ 1,36 ລ້ານໂຕນ. ອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງຜົນຜະລິດສະບຽງອາຫານ ສູງກວ່າອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງປະຊາກອນ ດັ່ງນັ້ນສະບຽງອາຫານໂດຍສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຄົນຈຶງເພີ່ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆຕະຫຼອດຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາ ຈາກ 327,5 ກິໂລກຣາມໃນປີ 1990 ເປັນ 458,2 ກີໂລກຣາມ ໃນປີ 2000. ປະລິມານຜະລິດຕະພັນສັດນ້ຳລວມເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 890,6 ພັນໂຕນໃນປີ 1990 ມາເປັນ 2.148,8 ພັນໂຕນໃນປີ 2000 ໂດຍມີອັດຕາການເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 8,4% ຕໍ່ປີ. ການສົ່ງອອກອາຫານທະເລເພີ່ນຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ, ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນຂະແໜງການປາຍຫອກທີ່ຈະເພີ່ນມູນຄ່າການສົ່ງອອກ ແລະ ນຳເງິນຕາຕ່າງປະເທດຈຳນວນຫຼາຍເຂົ້າສູ່ປະເທດ. ເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ທັງໝົດໃນປີ 2000 ມີຈຳນວນ 10,9 ລ້ານແຮັກຕາ, ເພີ່ມຂຶ້ນ 1,8 ລ້ານແຮັກຕາ ເມື່ອທຽບກັບປີ 1990, ສົ່ງຜົນໃຫ້ເນື້ອທີ່ປ່າໄມ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 27,7% ໃນປີ 1990 ມາເປັນ 33,2% ໃນປີ 2000; ມູນຄ່າການຜະລິດປ່າໄມ້ຕັ້ງແຕ່ປີ 1991 ຮອດປີ 2000 ເພີ່ມຂຶ້ນສະເລ່ຍປີລະ 1,2%.
ພື້ນທີ່ຊົນນະບົດໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃນໃສ່ໃນການລົງທຶນແລະການພັດທະນາ, ໂດຍສະເພາະໂຄງສ້າງພື້ນຖານ. ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມພັດທະນາທັງໃນດ້ານຂະໜາດແລະສິ່ງອຳນວຍຄວາມສະດວກ. ລະດັບການສຶກສາ ແລະ ຄຸນນະພາບຂອງຊັບພະຍາກອນມະນຸດໃນຂົງເຂດກະສິກຳ ແລະ ຊົນນະບົດໄດ້ຮັບການປັບປຸງຍົກສູງ. ປະເທດຂອງເຮົາໄດ້ບັນລຸມາດຕະຖານລະດັບຊາດໃນການລົບລ້າງຄວາມກືກໜັງສື ແລະ ການສຶກສາຊັ້ນປະຖົມຖ້ວນໜ້າ; ຄວາມຕ້ອງການພື້ນຖານຂອງຊາວຊົນນະບົດໃນດ້ານອາຫານ, ທີ່ຢູ່ອາໄສ, ເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ, ການດູແລສຸຂະພາບ, ນ້ຳສະອາດ, ໄຟຟ້າ, ການສຶກສາ, ການເດີນທາງ, ຄວາມບັນເທິງ… ໄດ້ຮັບການຕອບສະໜອງນັບມື້ນັບດີຂຶ້ນ.
ໄລຍະປີ 2001–1010: ເລີ່ມຕົ້ນຂະບວນການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະ ທັນສະໄໝໃນກະສິກຳ ແລະຊົນນະບົດ. ສືບຕໍ່ພັດທະນາທັດສະນະຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ກ່ຽວກັບກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ IX ຂອງພັກໄດ້ລະບຸທັດສະນະຊີ້ນຳດັ່ງນີ້: ຍູ້ແຮງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ ໃນກະສິກຳ ແລະ ຊົນນະບົດ ເພື່ອສ້າງພື້ນຖານກະສິກຳສິນຄ້າຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ເໝາະສົມກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດ ແລະສະພາບແວດລ້ອມທາງນິເວດວິທະຍາຂອງແຕ່ລະພູມພາກ; ປັບປ່ຽນໂຄງປະກອບຂະແໜງການ, ອາຊີບ ແລະ ແຮງງານ, ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳເພື່ອດຶງດູດແຮງງານໃນເຂດຊົນນະບົດຫຼາຍຂຶ້ນ. ຜ່ານນັ້ນ, ເພື່ອປ່ຽນແປງໃໝ່ເສດຖະກິດກະສິກຳຢ່າງຮອບດ້ານ ແລະ ກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ ທີ່ມີອາລະຍະທຳ ແລະທັນສະໄໝ. ກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 5 ສະໄໝທີ IX ກໍ່ໄດ້ອອກມະຕິ “ກ່ຽວກັບການຍູ້ແຮງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳແລະທັນສະໄໝ ໃນກະສິກຳແລະຊົນນະບົດ ໃນໄລຍະປີ 2001-2010” ດ້ວຍຈຸດໃໝ່ຄື ແຜນນະໂຍບາຍດຳເນີນການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ ໃນກະສິກຳ ແລະຊົນນະບົດຢ່າງຮອບດ້ານ, ໃນທຸກໆຂົງເຂດຂອງຊີວິດສັງຄົມຊົນນະບົດ ເພື່ອແນໃສ່ເສີມຂະຫຍາຍຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ ແລະກຳລັງແຮງພາຍໃນປະເທດທັງໝົດ ສົມທົບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນກັບການຊ່ວຍເຫຼືອຈາກສາກົນ ເພື່ອສ້າງກະສິກຳ ແລະຊົນນະບົດທີ່ທັນສະໄໝ ແລະມີອາລະຍະທຳ; ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຢືນຢັນຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ ໃນກະສິກຳແລະຊົນນະບົດ ແມ່ນຄວາມຕ້ອງການພາວະວິໄສ, ແມ່ນໜ້າທີ່ທີ່ມີຄວາມໝາຍຕັດສິນຕໍ່ຜົນສຳເລັດຂອງພາລະກິດການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ ໃນປະເທດ.
ສະຫຼຸບການດຳເນີນພາລະກິດການປ່ຽນແປງໃໝ່ໃນ 20 ປີທີ່ຜ່ານມາ, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ X ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ໄດ້ເນັ້ນໜັກວ່າ: ໃນປະຈຸບັນ ແລະ ຫຼາຍປີຕໍ່ໜ້າ, ບັນຫາກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດມີລະດັບຍຸດທະສາດສຳຄັນພິເສດ… ເຊື່ອມໂຍງການພັດທະນາເສດຖະກິດ ກັບການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່, ແກ້ໄຂການພົວພັນລະຫວ່າງຊົນນະບົດແລະຕົວເອງ, ລະຫວ່າງພູມພາກ, ພາກພຶື້ນໃຫ້ດີຂຶ້ນ, ປະກອບສ່ວນຮັກສາສະຖຽນລະພາບທາງດ້ານການເມືອງ-ສັງຄົມ. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຊີ້ນຳວ່າ: ດຳເນີນການວາງແຜນກຳນົດການພັດທະນາກະສິກຳແລະຊົນນະບົດໃຫ້ສຳເລັດສົມບູນ. ປະຕິບັດໂຄງການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ ແນໃສ່ກໍ່ສ້າງບ້ານ, ໝູ່ບ້ານ, ຕາແສງທີ່ຈະເລີນຮັ່ງມີ, ມີອາລະຍະທຳ ແລະ ສະອາດ, ຄຽງຄູ່ກັບການສ້າງທີ່ຢູ່ອາໃສແບບຕົວເມືອງ. ເສີມຂະຫຍາຍປະຊາທິປະໄຕ, ສ້າງວິຖີຊີວິດທາງວັດທະນະທຳ, ລົບລ້າງຄວາມຊົ່ວຮ້າຍທາງສັງຄົມໃນເຂດຊົນນະບົດ.
ຊາບຊຶມມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ X ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ, ວັນທີ 5 ສິງຫາ 2008, ກອງປະຊຸມຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 7 ໄດ້ອອກມະຕິໝາຍເລກ 26-NQ/TW “ວ່າດ້ວຍກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ”. ມະຕິດັງກ່າວເປັນການລວມເອົາຄວາມຄິດປ່ຽນແປງໃໝ່ທີ່ຮອບດ້ານແລະຄົບຊຸດທີ່ສຸດ ກ່ຽວກັບກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ. ມະຕິສະເໜີທັດສະນະໃໝ່ 5 ກຸ່ມ; ກຸ່ມເປົ້າໝາຍເຖິງປີ 2010 ແລະ 2020; ແລະ 8 ກຸ່ມໜ້າທີ່ແລະວິທີແກ້ໄຂໃຫຍ່, ໃນນັ້ນເນັ້ນໜັກ: 1- ກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດມີທີ່ຕັ້ງຍຸດທະສາດ ໃນພາລະກິດການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝ, ການສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ; 2- ບັນຫາກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະຊົນນະບົດ ຕ້ອງໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂຢ່າງສອດປະສານກັນ, ໂດຍເຊື່ອມໂຍງກັບຂະບວນການຍູ້ແຮງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝຂອງປະເທດ. ໃນການພົວພັນອັນໜັກແໜ້ນລະຫວ່າງກະສິກຳ ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ, ກະເສດຕະກອນເປັນເຈົ້າຂອງຂອງການພັດທະນາ, ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ ທີ່ຕິດພັນກັບການກໍ່ສ້າງພື້ນຖານອຸດສາຫະກຳ, ບໍລິການ ແລະ ການພັດທະນາຕົວເມືອງຕາມແຜນກຳນົດ ຖືເປັນສິ່ງພື້ນຖານ; ການພັດທະນາກະສິກຳຢ່າງຮອບດ້ານ ແລະທັນສະໄໝ ຖືເປັນແກນຫຼັກ; 3- ການພັດທະນາກະສິກຳແລະຊົນນະບົດ ລວມທັງການປັບປຸງຍົກສູງຊີວິດດ້ານວັດຖຸແລະຈິດໃຈຂອງຊາວກະສິກອນ ຈະຕ້ອງອີງຕາມກົນໄກຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ ເໝາະສົມກັບເງື່ອນໄຂຂອງແຕ່ລະພູມພາກ, ແຕ່ລະຂົງເຂດ ເພື່ອປົດປ່ອຍ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທາງສັງຄົມຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນແຮງງານ, ທີ່ດິນ, ປ່າໄມ້ ແລະ ທະເລ.
ດ້ວຍທັດສະນະການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢ່າງຮອບດ້ານແລະຄົບຊຸດ, ພາຍຫຼັງ 25 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ການຜະລິດສະສິກຳ ແລະ ເສດຖະກິດຊົນນະບົດ ໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະ ປະສົບຄວາມສຳເລັດຫຼາຍຢ່າງ. ໃນໄລຍະ 10 ປີ (2001–2010), ມູນຄ່າການຜະລິດກະສິກຳເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 5,5% ຕໍ່ປີ. ໂຄງປະກອບກະສິກຳ ແລະ ເສດຖະກິດຊົນນະບົດ ມີການປ່ຽນແປງໄປໃນທາງທີ່ດີຂຶ້ນ. ຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານຂອງຊາດໄດ້ຮັບການຮັບປະກັນຢ່າງດີ; ປະລິມານອາຫານສະເລ່ຍຕໍ່ຄົນເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 445 ກີໂລກຣາມ ໃນປີ 2000 ເປັນຫຼາຍກວ່າ 500 ກີໂລກຣາມ ໃນປີ 2010. ຫວຽດນາມຮັບປະກັນຄວາມຕ້ອງການສະບຽງອາຫານພາຍໃນປະເທດຢ່າງພຽງພໍ ແລະ ການສົ່ງອອກເຂົ້າສານສະເລ່ຍຫຼາຍກວ່າ 4 ລ້ານໂຕນຕໍ່ປີ. ການເພາະລ້ຽງສັດນ້ຳພັດທະນາຢ່າງວ່ອງໄວ, ອັດຕາສ່ວນເພີ່ມຂຶ້ນສູງໃນໂຄງປະກອບພາຍໃນຂະແໜງການ, ການສົ່ງອອກເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ, ການປູກປ່າເພື່ອການຜະລິດໂດຍມີໂຄງການປູກໃໝ່ຂະໜາດ 5 ລ້ານແຮັກຕາ; ອັດຕາການປົກຫຸ້ມຂອງປ່າໃນປີ 2010 ສູງເຖິງ 38,7%. ການສົ່ງອອກສິນຄ້າກະເສດສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍຕົວ, ສິນຄ້າບາງປະເພດກວມເອົາສ່ວນແບ່ງການຕະຫຼາດຂະໜາດໃຫຍ່ໃນແຜນທີ່ສົ່ງອອກໂລກ ເຊັ່ນ ອາຫານທະເລ, ເຂົ້າ, ຢາງພາລາ, ກາເຟ, ພິດໄທ, ເມັດມະໝ່ວງຫິມະພານ, ຜະລິດຕະພັນໄມ້… ມູນຄ່າການສົ່ງອອກໃນປີ 2010 ບັນລຸ 19,15 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ. ເສດຖະກິດຊົນນະບົດ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວກະສິກອນດີຂຶ້ນຢ່າງຈະແຈ້ງ, ຄວາມຕ້ອງການພື້ນຖານຂອງປະຊາຊົນໄດ້ຮັບການຕອບສະໜອງຢ່າງພຽງພໍ. ການສຸມໃສ່ລົງທຶນກໍ່ສ້າງໂຄງສ້າງພື້ນຖານໃນຊົນນະບົດ, ການລົງທຶນ ແລະ ການພັກທະນາແນວພັນໃໝ່ທີ່ມີຜົນຜະລິດ ແລະຄຸນນະພາບສູງ, ການພັດທະນາກຸ່ມອຸດສາຫະກຳ, ໝູ່ບ້ານອາຊີບ, ອຸດສາຫະກຳນ້ອຍ ຫັດຖະກຳ… ສົ່ງຜົນກະທົບອັນຕັ້ງໜ້າຕໍ່ການຜະລິດ, ການສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ການລົບລ້າງຄວາມອຶດຫີວ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຂອງຄອບຄົວກະເສດຕະກອນເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 2,7 ລ້ານດົ່ງຕໍ່ຄົນໃນປີ 1999 ມາເປັນເກືອບ 10 ລ້ານດົ່ງຕໍ່ຄົນໃນປີ 2010.
ໄລຍະປີ 2011–2020: ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳແລະທັນສະໄໝໃນກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະຊົນນະບົດ ຢ່າງສອດປະສານກັນ ຮອບດ້ານ. ໂດຍສືບທອດແລະເສີມຂະຫຍາຍຜົນສຳເລັດອັນຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ບັນລຸໄດ້, ຍຸດທະສາດການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ 10 ປີ (ປີ 2011-2020) ທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XI ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ໄດ້ກຳນົດທິດທາງການພັດທະນາກະສິກຳຢ່າງຮອບດ້ານຕາມທິດທັນສະໄໝ, ມີປະສິດທິຜົນ ແລະ ຍືນຍົງ. ຕາມນັ້ນແລ້ວ, ສືບຕໍ່ຂຸດຄົ້ນບັນດາທ່າໄດ້ປຽບຂອງກະສິກຳເຂດຮ້ອນ ເພື່ອພັດທະນາການຜະລິດເປັນສິນຄ້າຂະໜາດໃຫຍ່ ດ້ວຍສະມັດຕະພາບ, ຄຸນນະພາບ, ປະສິດທິພາບ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນສູງ; ປັບປຸງຍົກສູງລາຍໄດ້ ແລະຄຸນນະພາບຊີວິດຂອງຊາວກະສິກອນ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານຂອງຊາດ; ການເຊື່ອມໂຍງຢ່າງໃກ້ຊິດ ແລະ ປະສານຜົນປະໂຫຍດລະຫວ່າງຜູ້ຜະລິດ, ຜູ້ປຸງແຕ່ງ ແລະ ຜູ້ບໍລິໂພກ, ລະຫວ່າງການໝູນໃຊ້ເຕັກນິກ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ກັບອົງການການຜະລິດ, ລະຫວ່າງການພັດທະນາກະສິກຳ ແລະການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່; ການວາງແຜນພັດທະນາຊົນນະບົດທີ່ຕິດພັນກັບການພັດທະນາຕົວເມືອງ ແລະ ການຈັດພື້ນທີ່ທີ່ຢູ່ອາໄສ. ພັດທະນາອຸດສາຫະກຳ, ການບໍລິການ ແລະ ໝູ່ບ້ານຫັດຖະກຳ ທີ່ຕິດພັນກັບການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມຢ່າງແຂງແຮງ. ຜັນຂະຫຍາຍໂຄງການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບລັກສະນະສະເພາະຂອງແຕ່ລະພູມພາກ ໂດຍມີບາດກ້າວທີ່ລະອຽດແລະຊັດເຈນໃນແຕ່ລະໄລຍະ; ຮັກສາແລະເສີມຂະຫຍາຍຄຸນລັກສະນະທາງວັດທະນະທຳອັນເປັນເອກະລັກຂອງຊົນນະບົດຫວຽດນາມ. ຍູ້ແຮງການກໍ່ສ້າງໂຄງສ້າງພື້ນຖານໃນຊົນນະບົດ; ຈັດວາງປະຊາກອນຢ່າງເໝາະສົມ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພຢູ່ບັນດາເຂດທີ່ຖືກນ້ຳຖ້ວມ, ດິນເຈື່ອນ, ແຄມແມ່ນ້ຳ ແລະ ແຄມຝັ່ງທະເລ.
ອັດຕາການເຕີບໂຕ GDP ຂອງຂະແໜງກະສິກຳທັງໝົດໃນໄລຍະປີ 2011–2020 ບັນລຸ 2,93% ຕໍ່ປີ. ມູນຄ່າການສົ່ງອອກລວມໃນໄລຍະປີ 2011-2020 ບັນລຸ 341,7 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ສະເລ່ຍ 34,17 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດຕໍ່ປີ, ເຕີບໂຕ 5,38% ຕໍ່ປີ, ສະເພາະໃນປີ 2020 ໄດ້ບັນລຸ 41,2 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ. ກະສິກຳສືບຕໍ່ຢືນຢັນບົດບາດຂອງຕົນໃນຖານະ “ເສົາຄໍ້າ” ຂອງເສດຖະກິດ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານຂອງປະເທດ, ສ້າງອາຊີບ, ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ ແລະ ລາຍໄດ້ທີ່ໝັ້ນຄົງໃຫ້ກັບຊາວຊົນນະບົດ.
ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ໄດ້ດຶງດູດການເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າຂອງທົ່ວສັງຄົມ, ບັນລຸຜົນສຳເລັດອັນຍິ່ງໃຫຍ່, ຮອບດ້ານ ແລະ ມີຄຸນຄ່າທາງປະຫວັດສາດ, ແລະປ່ຽນແປງໂສມໜ້າຂອງຊົນນະບົດຫວຽດນາມ. ໂຄງປະກອບເສດຖະກິດໃນຊົນນະບົດຫັນປ່ຽນໄປສູ່ຄວາມທັນສະໄໝ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ພາກອຸດສາຫະກຳແລະບໍລິການໃນເຂດຊົນນະບົດພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງ. ລະບົບໂຄງສ້າງພື້ນຖານດ້ານກະສິກຳ ແລະຊົນນະບົດໄດ້ຮັບການລົງທຶນ ປັບປຸງ ແລະ ຍົກລະດັບຄວາມທັນສະໄໝເທື່ອລະກ້າວ, ຮັບໃຊ້ການຜະລິດ, ຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ, ການປ້ອງກັນແລະຕໍ່ສູ້ກັບໄພພິບັດທາງທຳມະຊາດ ແລະ ປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ. ຊາວກະສິກອນເສີມຂະຫຍາຍເປັນຢ່າງດີ ບົດບາດເປັນເຈົ້າຂອງໃນທິດນຳທີ່ວ່າ “ປະຊາຊົນຮູ້, ປະຊາຊົນປຶກສາຫາລື, ປະຊາຊົນເຮັດ, ປະຊາຊົນກວດກາ”. ພັດທະນາຮູບແບບການຜະລິດ, ຊຸກຍູ້ການຫັນປ່ຽນໂຄງປະກອບການປູກຝັງ ແລະ ການລ້ຽງສັດ; ຖ່າຍທອດວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ, ນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ເຂົ້າໃນການຜະລິດ. ຊີວິດດ້ານວັດຖຸແລະຈິດໃຈຂອງຊາວຊົນນະບົດໄດ້ຮັບການປັບປຸງດີຂຶ້ນ; ສະຫວັດດີການສັງຄົມ ແລະ ຄຸນນະພາບຊີວິດຂອງຊາວກະສິກອນດີຂຶ້ນ. ລາຍໄດ້ຕໍ່ຫົວໃນເຂດຊົນນະບົດເພີ່ນຂຶ້ນຢ່າງວ່ອງໄວ, ສົ່ງຜົນໃຫ້ຊ່ອງຫວ່າງລະຫວ່າງຕົວເມືອງ ແລະ ຊົນນະບົດຫຼຸດລົງ. ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກໃນເຂດຊົນນະບົດຫຼຸດລົງຢ່າງວ່ອງໄວ, ໂດຍສະເລ່ຍ 1-1,5% ຕໍ່ປີ, ໄດ້ບັນລຸເປົ້າໝາຍການພັດທະນາສະຫັດສະວັດດ້ານການລົບລ້າງຄວາມອຶດຫິວ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ກ່ອນກຳນົດເວລາ 10 ປີ.
ໄລຍະແຕ່ປີ 2021 ຮອດປະຈຸບັນ, ທັງປະເທດດຳເນີນການປ່ຽນແປງໃໝ່, ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ແລະທັນສະໄໝຢ່າງຮອບດ້ານ, ຄົບຊຸດ ເພື່ອມຸ່ງສູ່ກະສິກຳນິເວດ, ຊົນນະບົດທັນສະໄໝ ແລະ ຊາວກະສິກອນມີອາລະຍະທຳ. ສະຫຼຸບ 15 ປີແຫ່ງການປະຕິບັດມະຕິໝາຍເລກ 26-NQ/TW “ວ່າດ້ວຍກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ”, ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກໄດ້ຮັບຮອງເອົາບັນດາຜົນສຳເລັດອັນຍິ່ງໃຫຍ່ທີ່ບັນລຸໄດ້, ນັ້ນແມ່ນ: ກະສິກຳສືບຕໍ່ໄດ້ຮັບການພັດທະນາທັງຂະໜາດ ແລະ ລະດັບການຜະລິດ ໂດຍຮັກສາອັດຕາການເຕີບໂຕທີ່ຂ້ອນຂ້າງສູງ, ຢືນຢັນຕຳແໜ່ງທີ່ສຳຄັນໃນຖານະເສົາຫຼັກຂອງເສດຖະກິດ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານຂອງຊາດຢ່າງໝັ້ນຄົງ; ຫວຽດນາມ ໄດ້ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນປະເທດທີ່ມີການສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະສິກຳທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດໃນໂລກ. ລະດັບຄວາມຮູ້ແລະທັກສະຂອງກະເສດຕະກອນໄດ້ຮັບການປັບປຸງຍົກສູງເທື່ອລະກ້າວ; ຈິນຕະນາການທາງການຜະລິດແລະທຸລະກິດດ້ານກະສິກຳໄດ້ຮັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະ ຄ່ອຍໆປັບຕົວໃຫ້ເຂົ້າກັບເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມ. ຊາວກະສິກອນໄດ້ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດຂອງຕົນໃນຖານະເຈົ້າຂອງໄດ້ດີຂຶ້ນ, ປະກອບສ່ວນໃນການຮ່ວມມື, ເຊື່ອມຕໍ່, ຫັນປ່ຽນໂຄງສ້າງການຜະລິດ, ພັດທະນາເສດຖະກິດ, ຟື້ນຟູ ແລະ ພັດທະນາຂະແໜງແລະອາຊີບໃນຊົນນະບົດ, ກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່, ຮັກສາເອກະລັກທາງວັດທະນະທຳຂອງຊາດ, ຮັກສາຄວາມໝັ້ນຄົງທາງການເມືອງ, ຄວາມສະຫງົບຮຽບຮ້ອຍ ແລະຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມ, ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ກາຍເປັນຂະບວນການທີ່ເລິກເຊິ່ງກວ້າງຂວາງ ດ້ວຍການເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າຂອງລະບົບການເມືອງທັງໝົດ ແລະປະຊາກອນທັງໝົດ, ບັນລຸເສັ້ມໄຊໄວກວ່າເປົ້າໝາຍທີ່ກຳນົດໄວ້ໃນມະຕິ.
ຄຽງຄູ່ກັນກັບບັນດາຜົນສຳເລັດທີ່ບັນລຸໄດ້ນັ້ນ, ການພັດທະນາກະສິກຳກໍ່ຍັງບໍ່ໝັ້ນຄົງ, ອັດຕາການເຕີບໂຕມີທ່າອຽງຫຼຸດລົງ, ການຜະລິດແລະການຈັດຕັ້ງທຸລະກິດຍັງອີງໃສ່ຄອບຄົວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍເປັນຫຼັກ, ຂາດການເຊື່ອມໂຍງ; ການກໍ່ສ້າງອາຊີບ, ການສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ ແລະ ການປັບໂຄງສ້າງແຮງງານໃນຊົນນະບົດ ຍັງມີຂໍ້ບົກພ່ອງຫຼາຍຢ່າງ; ແຮງງານໃນຊົນນະບົດມີທ່າອຽງທີ່ຈະມີອາຍຸສູງຂຶ້ນ; ຜົນຜະລິດແຮງງານ ແລະ ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຂອງຊາວຊົນນະບົດຍັງຢູ່ໃນລະດັບຕ່ຳ, ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກໃນເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ຍັງສູງຢູ່. ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ຍັງບໍ່ທັນສະໝ່ຳສະເໝີ, ຫຼາຍສະຖານທີ່ຍັງບໍ່ທັນເອົາໃຈໃສ່ເຖິງການພັດທະນາການຜະລິດ, ການສ້າງອາຊີບ ແລະ ການສ້າງຊີວິດທາງວັດທະນະທຳ; ມົນລະພິດສິ່ງແວດລ້ອມເພີ່ມຂຶ້ນ; ຄວາມສາມາດຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ການປ້ອງກັນແລະຄວບຄຸມໄພພິບັດທາງທຳມະຊາດ ແລະໂລກລະບາດ ຍັງຄົງຈຳກັດ.
ດ້ວຍຈິດໃຈດັ່ງກ່າວ, ເມື່ອວັນທີ 16 ມິຖຸນາ 2022, ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ສະໄໝທີ XIII ໄດ້ອອກມະຕິໝາຍເລກ 19- NQ/TW “ກ່ຽວກັບກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດເຖິງປີ 2030, ວິໄສທັດເຖິງປີ 2045”. ມະຕິສະເໜີທັດສະນະໃໝ່ຮ່ວມສະໄໝ ທີ່ມີຄວາມກ້າວໜ້າຫຼາຍປະການ ໂດຍສອດຄ່ອງກັບຂະບວນການພັດທະນາປະເທດທີ່ວ່ອງໄວ ແລະຍືນຍົງ”(2), ນັ້ນແມ່ນ:
1- ຢືນຢັນສາຍພົວພັນລະຫວ່າງກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ. ຕາມນັ້ນ, ກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ ແມ່ນສາມອົງປະກອບທີ່ມີຄວາມພົວພັນໃກ້ຊິດ, ເຊື່ອມໂຍງກັນ ແລະ ແຍກຈາກກັນບໍ່ໄດ້; ມີບົດບາດແລະຖານະທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດໃນພາລະກິດການປ່ຽນແປງໃໝ່, ສ້າງສາແລະປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ; ເປັນຮາກຖານແລະເປັນກຳລັງສຳຄັນໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ການປັບຕົວຕໍ່ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ການຮັກສາສະຖຽນລະພາບທາງການເມືອງ, ການປ້ອງກັນປະເທດແລະຄວາມໝັ້ນຄົງ, ການອະນຸລັກແລະເສີມຂະຫຍາຍຄຸນຄ່າທາງວັດທະນະທຳ ແລະ ຄົນຫວຽດນາມ, ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການເຊື່ອມໂຍງກັບສາກົນ.
2- ການພັດທະນາກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດໃນລະດັບທີ່ສູງກວ່າ, ເໝາະສົມກັບຂະບວນການພັດທະນາລວມຂອງປະເທດ. ຮັບປະກັນການພັດທະນາຢ່າງກົມກຽວລະຫວ່າງຊົນນະບົດ ແລະ ຕົວເມືອງ, ລະຫວ່າງຂົງເຂດ, ພາກພື້ນ, ທ້ອງຖິ່ນ; ເຊື່ອມໂຍງຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນລະຫວ່າງການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳ, ບໍລິການ ກັບກະສິກຳ, ລະຫວ່າງການພັດທະນາຊົນນະບົດແບບຍືນຍົງ ກັບຂະບວນການຫັນເປັນຕົວເມືອງ ຕາມທິດທາງ “ກະສິກຳນິເວດ, ຊົນນະບົດທັນສະໄໝ, ຊາວກະສິກອນທີ່ມີອາລະຍະທຳ”.
3- ຄວາມຮັບຮູ້ທີ່ເລິກເຊິ່ງກ່ຽວກັບບົດບາດ ແລະທີ່ຕັ້ງຂອງຊາວກະສິກອນໃນການພັດທະນາກະສິກຳ ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ. ດ້ວຍຈິດໃຈດັ່ງກ່າວ, ຊາວກະສິກອນເປັນເຈົ້າຂອງ, ເປັນໃຈກາງຂອງຂະບວນການພັດທະນາກະສິກຳ, ເສດຖະກິດຊົນນະບົດ ແລະ ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່; ເປົ້າມາຍສູງສຸດໃນການພັດທະນາກະສິກຳ ແລະຊົນນະບົດ ແມ່ນການຍົກສູງຊີວິດດ້ານວັດຖຸແລະຈິດໃຈຂອງຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊາວຊົນນະບົດ.
4- ກະສິກຳມີບົດບາດສຳຄັນພິເສດໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ, ແມ່ນທ່າໄດ້ປຽບຂອງຊາດ ແລະ ເປັນເສົາຫຼັກຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ. ການພັດທະນາກະສິກຳທີ່ມີປະສິດທິຜົນ, ຍືນຍົງ ແລະມີມູນຄ່າຫຼາກຫຼາຍ ຕາມທິດຍົກສູງມູນຄ່າເພີ່ມ ແລະ ຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນ, ຄວບຄູ່ໄປກັບການສົ່ງເສີມການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳປຸງແຕ່ງ ແລະ ຮັກສາອາຫານຫຼັງການເກັບກ່ຽວ ແລະ ພັດທະນາຕະຫຼາດຜະລິດຕະພັນທາງການກະເສດ ທັງໃນປະເທດ ແລະ ຕ່າງປະເທດ; ປ່ຽນຈິນຕະນາການຢ່າງແຂງແຮງ ຈາກການຜະລິດກະສິກຳ ໄປສູ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດກະສິກຳ ທີ່ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດຢ່າງແທ້ຈິງ.
5- ຍົກສູງຄວາມຕ້ອງການກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່ ໂດຍມຸ່ງຫວັງໃຫ້ຊົນນະບົດກາຍເປັນສະຖານທີ່ທີ່ “ໜ້າຢູ່”. ການກໍ່ສ້າງຊົນນະບົດທີ່ທັນສະໄມ, ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ, ມີຄວາມສຸກ, ປະຊາທິປະໄຕ ແລະມີອາລະຍະທຳ; ມີໂຄງສ້າງພື້ນຖານດ້ານເສດຖະກິດ-ສັງຄົມທີ່ຄົບຊຸດ; ສິ່ງແວດລ້ອມສີຂຽວ ສະອາດ ສວຍງາມ; ຊີວິດທາງວັດທະນະທຳທີ່ອຸດົມສົມບູນ ແລະສົດໃສ ພ້ອມທັງມີເອກກະລັກປະຈຳຊາດ; ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງການເມືອງ, ຄວາມສະຫງົບຮຽບຮ້ອຍ ແລະຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມ ທີ່ໄດ້ຮັບການຮັບປະກັນ.
ການປະເມີນໂດຍລວມຫຼັງຈາກການປະຕິບັດພາລະກິດການປ່ຽນແປງໃໝ່ເກືອບ 40 ປີ, ຂົງເຂດກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດ ສືບຕໍ່ມີບາດກ້າວການພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງ, ມູນຄ່າເພີ່ນຂອງຂະແໜງການທັງໝົດເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ(3); ຜະລິດຕະພັນກະສີກຳຂອງຫວຽດນາມເຊິ່ງຂາດເຂີນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະອຸປະທານບໍ່ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການໄດ້ນັ້ນ, ປະຈຸບັນບໍ່ພຽງແຕ່ມີສະບຽງອາຫານພຽງພໍ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງທາງອາຫານ ແລະ ສະຖຽນລະພາບທາງເສດຖະກິດ-ສັງຄົມເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ຍັງຕອບສະໜອງຕໍ່ການສົ່ງອອກໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບອີກນຳ. ຫາກໃນປີ 1986, ມູນຄ່າການສົ່ງອອກລວມຂອງຂະແໜງການກະສິກຳທັງໝົດບັນລຸ 486 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດເທົ່ານັ້ນ, ເມື່ອຮອດປີ 2023, ມູນຄ່າການສົ່ງອອກລວມຂອງຂະແໜງການກະສິກຳທັງໝົດຂອງຫວຽດນາມ ບັນລຸ 53,01 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ສູງກວ່າໃນປີ 1986 ເຖິງ 109 ເທົ່າ ເຊິ່ງມີສິນຄ້າສົ່ງອອກບາງລາຍການມີມູນຄ່າກວ່າ 2 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເຊັ່ນ ກາເຟ, ເຂົ້າ, ເມັດໝາກມ່ວງຫິມະພານ, ຜັກ, ໝາກໄມ້, ກຸ້ງ, ໄມ້ແລະຜະລິດຕະພັນຈາກໄມ້,… ຜະລິດຕະພັນກະເສດຂອງຫວຽດນາມມີຢູ່ໃນ 196 ປະເທດແລະດິນແດນ ລວມເຖິງຕະຫຼາດທີ່ມີຄວາມຕ້ອງການ ເຊັ່ນ ອາເມລິກາ, ຍີ່ປຸ່ນ, ສະຫະພາບເອີຣົບ (ອີຢູ)... ອັດຕາການປົກຫຸ້ມປ່າໄມ້ເພີ່ນຂຶ້ນແລະຄົງທີ່ທີ່ 42,02%, ສູງກວ່າຄ່າສະເລ່ຍຂອງໂລກ (ປະມານ 29%). ມາຮອດປະຈຸບັນ, 78% ຂອງແຕແສງທົ່ວປະເທດໄດ້ບັນລຸມາດຕະຖານຊົນນະບົດໃໝ່, ຫົວໜ່ວຍລະດັບເມືອງຈຳນວນ 283 ແຫ່ງໄດ້ຮັບການຍອມຮັບວ່າໄດ້ສຳເລັດໜ້າທີ່/ບັນລຸມາດຕະຖານຊົນນະບົດໃໝ່; ແຂວງແລະນະຄອນທີ່ຂຶ້ນກັບສູນກາງຈຳນວນ 22 ແຫ່ງມີຕາແສງທີ່ປະຕິບັດຕາມມາດຕະຖານຊົນນະບົດໃໝ່ 100%; ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີຊົມເຊີຍ 5 ແຂວງທີ່ບັນລຸພາລະກິດສ້າງຊົນນະບົດໃໝ່(4). ສະພາບແວດລ້ອມຊົນນະບົດກວ້າງຂວາງ, ສະອາດສວຍງາມ, ໂຄງສ້າງພື້ນຖານທັນສະໄໝ; ລະບົບໄຟຟ້າ, ຖະໜົນ, ໂຮງຮຽນ, ສຸກສາລາ, ນ້ຳສະອາດ, ບັນດາສະຖາບັນທາງວັດທະນຳ, ສາທາລະນະສຸກ, ການສຶກສາຂັ້ນພື້ນຖານ ເພື່ອຕອບສະໜອງຕໍ່ຄວາມຕ້ອງການຂອງປະຊາຊົນ ນັບທັງເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ແລະ ເຂດພູດອຍ. ລາຍໄດ້ແລະມາດຕະຖານຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວຊົນນະບົດເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ຫາກໃນປີ 1986 ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວຂອງຊາວຊົນຊົນນະບົດບັນລຸປະມານ 1.600 ດົ່ງຕໍ່ຄົນ ຕໍ່ປີ(5), ເມື່ອຮອດປີ 2023 ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍຕໍ່ຫົວເພີ່ມຂຶ້ນເປັນປະມານ 4,17 ລ້ານດົ່ງຕໍ່ຄົນຕໍ່ປີ(6). ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຫຼຸດລົງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ຫາກໃນປີ 1986, ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກສູງກວ່າ 50%, ເມື່ອປີ 2023, ອັດຕາຄວາມທຸກຍາກຫຼາຍມິຕິເຫຼືອພຽງ 5,71% ເທົ່ານັ້ນ(7). ດັດຊະນີການພັດທະນາມະນຸດເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງໃນຫຼາຍທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ, ຈາກ 0,561 ໃນປີ 1985 ມາເປັນ 0,726 ໃນປີ 2022, ເຊິ່ງຢູ່ໃນອັນດັບທີ່ 107 ຈາກທັງໝົດ 193 ປະເທດແລະດິນແດນ(8).
ການພັດທະນາທີ່ໂດດເດັ່ນຂອງພາກກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ ແລະ ຊົນນະບົດໃນເກືອບ 40 ປີແຫ່ງການປະຕິບັດພາລະກິດການປ່ຽນແປງໃໝ່ ແມ່ນຫຼັກຖານທີ່ຊັດເຈນຂອງແຜນນະໂຍບາຍ ແລະ ແນວທາງທີ່ຖືກຕ້ອງຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ຕາມທິດນຳທີ່ວ່າ: ສຸມໃສ່ປົດປ່ອຍກຳລັງການຜະລິດ ແລະ ນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ./.
---------------------
(1) ລາຍງານຂອງຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກ ສະໄໝທີ VI ຍື່ນຕໍ່ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ VII ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ.
(2) ມຸ່ງສູ່ເປົ້າໝາຍ: ຮອດປີ 2025: ຫວຽດນາມເປັນປະເທດກຳລັງພັດທະນາ, ມີອຸດສາຫະກຳຕາມທິດທັນສະໄໝ, ຜ່ານລະດັບລາຍໄດ້ປານກາງຕ່ຳ; ຮອດປີ 2030: ເປັນປະເທດກຳລັງພັດທະນາ, ມີອຸດສາຫະກຳທັນສະໄມ, ມີລາຍໄດ້ປານກາງສູງ; ຮອດປີ 2045: ກາຍເປັນປະເທດພັດທະນາແລ້ວ, ມີລາຍໄດ້ສູງ
(3) ສະເລ່ຍປະມານ 5,5% ຕໍ່ປີໃນໄລຍະປີ 1986–2010; ໃນໄລຍະປີ 2011-2015 ເຕີບໂຕສະເລ່ຍ 3,1%. ໃນໄລຍະທ້າຍທົດສະວັດທີ 20 ຂອງສະຕະວັດທີ XXI, ອັດຕາການເຕີບໂຕຂອງ ຈີດີຟີ ພາກກະສິກຳມີທ່າອຽງຊ້າລົງ ໂດຍມີຄ່າສະເລ່ຍ 2,7% ໃນໄລຍະປີ 2016-2020; ໃນໄລຍະປີ 2021-2023 ສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນສູງ, ບັນລຸ 3,46%.
(4) ລາຍງານຂອງສຳນັກງານກາງປະສານງານຊົນນະບົດໃໝ່ ໃນກອງປະຊຸມລະດັບຊາດກ່ຽວກັບຊົນນະບົດໃໝ່, ວັນທີ 25 ເມສາ 2024.
(5) ຫງວຽນ ທິ ເຮືອງ, ຫົວໜ້າກົມໃຫຍ່ສະຖີຕິ: ເຫດການສຳຄັນທາງເສດຖະກິດແລະສັງຄົມຕະຫຼອດໄລຍະເວລາ 75 ປີແຫ່ງການສ້າງຕັ້ງ ແລະ ພັດທະນາປະເທດ ຜ່ານຂໍ້ມູນການສະຖິຕິ, ວາລະສານເສດຖະກິດແລະການຄາດຄະເນ ອອນໄລນ໌, ວັນທີ 2 ກັນຍາ 2020 http://kinhtevadubao.vn/nhung-dau-an-quan-trong-ve-kt-xh-trong-hanh-trinh-75-nam-thanh-lap-va-phat-trien-dat-nuoc-qua-so-lieu-thong-ke-15850.html
(6) ກົມໃຫຍ່ສະຖິຕິ, ຖະແຫຼງຂ່າວຜົນສຳຫຼວດມາດຕະຖານການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາກອນປີ 2023.
(7) ຂໍ້ຕົກລົງເລກທີ 134/QĐ-BLĐTBXH, ລົງວັນທີ 31 ມັງກອນ 2024, ຂອງກະຊວງແຮງງານ, ທະຫານບາດເຈັບ ແລະ ສັງຄົມ, ປະກາດຜົນການພິຈາລະນາຄອບຄົວທຸກຍາກ ແລະເກືອບທຸກຍາກ ໃນປີ 2023 ຕາມມາດຕະຖານຄວາມທຸກຍາກຫຼາຍມິຕິສຳລັບໄລຍະປີ 2022-2025.
8) ລາຍງານການພັດທະນາມະນຸດ (HDR) 2023/24 ຂອງ UNDP
