ບັນດາຜົນໄດ້ຮັບທີ່ໜ້າຈົດຈຳ

ກ່ອນອື່ນໝົດ, ລະບົບນະໂຍບາຍແລະກົດໝາຍກ່ຽວກັບການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ໄດ້ຮັບການທົບທວນ, ອັບເດດ ແລະ ປັບປຸງໃຫ້ສົມບູນແບບຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ, ແກ້ໄຂບັນຫາຄໍຂວດ ແລະ ອຸປະສັກເທື່ອລະກ້າວ, ສ້າງພື້ນຖານກົດໝາຍທີ່ສຳຄັນ ເພື່ອປະຕິບັດແຜນນະໂຍບາຍ ປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ຢ່າງພື້ນຖານ ແລະຮອບດ້ານ ໃນບັນດາຊັ້ນ ແລະ ລະດັບການສຶກສາ. ໃນເຄິ່ງຕົ້ນຂອງວາລະ ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກ, ​ໄດ້​ອອກ​ເອກະສານ​ນິຕິ​ກຳ, ເອກະສານ​ແນະນຳ ​ແລະ ເອກະສານຊີ້ນຳ 100 ກວ່າ​ສະບັບ⁽¹⁾, ​ໃນ​ນັ້ນ​ມີ​ເອກະສານ​ສຳຄັນ​ຫຼາຍ​ສະບັບ ​ເຊັ່ນ: ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ພັດທະນາ​ອາຊີວະ​ສຶກສາ ​ໄລຍະ 2021-2030, ກຳນົດທິດຮອດປີ 2045; ມະຕິ​ຕົກລົງ​ອະນຸມັດ​ແຜນການ​ສ້າງ​ເຄືອ​ຂ່າຍ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ອາຊີວະ​ສຶກສາ​ ໄລຍະ 2021-2030, ກຳນົດ​ທິດ​ຮອດ​ປີ 2045... ນະໂຍບາຍໄດ້ຮັບການທົບທວນ ເພີ່ມເຕີມ ປະກາດໃໝ່ ເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ເຊັ່ນ ກົດລະບຽບກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼັກສູດ ແລະປຶ້ມແບບຮຽນ ການສຶກສາສາມັນ; ກົນ​ໄກ​ການ​ເກັບ​ແລະ​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ຄ່າ​ຮຽນ ສຳລັບ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ການ​ສຶກ​ສາ​ພາຍ​ໃຕ້​ລະ​ບົບ​ການ​ສຶກ​ສາ​ແຫ່ງ​ຊາດ ​ແລະ​ ນະ​ໂຍ​ບາຍ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ຍົກ​ເວັ້ນ ແລະ​ການ​ຫຼຸດ​ຜ່ອນຄ່າ​ຮຽນ ​ແລະ ​ການສະ​ໜັບ​ສະໜູນ​ຄ່າ​ຮຽນ​; ຄ່າບໍລິການໃນຂົງເຂດການສຶກສາ ແລະການຝຶກອົບຮົມ; ໂຄງການ “ສະໜັບສະໜູນການພັດທະນາການສຶກສາອະນຸບານ ໃນເຂດທີ່ປະສົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ໃນໄລຍະ 2022-2030”...

 ລະບົບການສຶກສາແຫ່ງຊາດໄດ້ຮັບການປັບປຸງໃຫ້ສົມບູນແບບຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ຂະໜາດການສຶກສາ ແລະເຄືອຂ່າຍສະຖາບັນການສຶກສາ ມີການພັດທະນາ, ໂອກາດເຂົ້າເຖິງການສຶກສາທີ່ມີຄຸນນະພາບໄດ້ເປີດກວ້າງ, ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ການຮຽນຮູ້ຂອງປະຊາຊົນ ໄດ້ດີຂຶ້ນ. ໃນ​ທົ່ວ​ປະ​ເທດ​ມີ​ໂຮງ​ຮຽນ​ອະ​ນຸ​ບານ ແລະ​ສາ​ມັນ​ສຶກ​ສາທັງໝົດ 37.619 ແຫ່ງ; ສູນການສຶກສາປະຈຳ 18.557 ແຫ່ງ; ໂຮງຮຽນກຽມມະຫາວິທະຍາໄລ 4 ແຫ່ງ; ສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ 242 ແຫ່ງ⁽²⁾; ສະຖາບັນອາຊີວະສຶກສາ 1.888 ແຫ່ງ⁽³⁾...

ດ້ານການສຶກສາສາມັນ:  ການ​ປ່ຽແປງໃໝ່ຫຼັກສູດ ແລະ ປຶ້ມ​ແບບຮຽນ ການສຶກສາສາມັນ ​ໄດ້​ບັນລຸ​​ບັນດາ​ໝາກຜົນ​ທີ່​ສຳຄັນ ​ແລະ ພົ້ນ​ເດັ່ນ. ຫຼັກສູດ​ການ​ສຶກ​ສາ​ສາ​ມັນ​ໃຫມ່​ໄດ້​ອອກ​ໃນ​ປີ 2018​, ໄດ້​ນໍາ​ໃຊ້​ໃນ​ທົ່ວ​ປະ​ເທດ​ແຕ່​ສົກ​ຮຽນ 2020-2021​. ຫຼັກສູດດັ່ງກ່າວໄດ້ປ່ຽນຈາກການຖ່າຍທອດຄວາມຮູ້ ໄປສູ່ການພັດທະນາຄຸນນະພາບ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງນັກຮຽນ; ກຳນົດຢ່າງຈະແຈ້ງ 5 ຄຸນສົມບັດ ແລະ 10 ຄວາມສາມາດຫຼັກ ແລະ ຫຼັກແຫຼ່ງ ທີ່ຕ້ອງໄດ້ພັດທະນາໃຫ້ນັກຮຽນສາມັນສຶກສາ; ປ່ຽນແປງໃໝ່ເນື້ອໃນ, ວິທີການສອນ, ການທົດສອບ ແລະ ການປະເມີນຜົນ ຢ່າງຄົບຊຸດ. ເນື້ອໃນຂອງວິຊາ ໄດ້ຖືກສ້າງຂຶ້ນເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນພາລະ, ເພີ່ມ​ທະ​ວີ​ການ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ກັບຊີວິດຈິງ. ລະບົບປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ເອກະສານການສຶກສາ ໄດ້ຮັບການລວບລວມ, ປະເມີນ, ອະນຸມັດ, ພິມແລະແຈກຢາຍຕາມກຳນົດເວລາ. ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການດ້ານການຮຽນແລະການສອນ. ນັກຮຽນເສີມຂະຫຍາຍຄວາມຕັ້ງໜ້າ ເປັນເຈົ້າການ ແລະປະດິດສ້າງ, ຄູ​ສອນ​ມີ​ບົດບາດ​ເປັນ​ຜູ້​ຈັດ​ຕັ້ງ, ຜູ້​ກວດ​ສອບ ​ແລະ​ຜູ້​ຊີ້​ນຳ. ອັດຕາ​ສ່ວນ​ເດັກທີ່ມີຄວາມບົກພ່ອງ​ດ້ານ​ການ​ຮຽນ​ຮູ້​ເຂົ້າ​ເຖິງ​ການ​ສຶກສາ ​ແລະ ​ເຂົ້າ​ຮ່ວມ​ການ​ຮຽນ ​ໃນ​ລະດັບ​ປະຖົມສຶກສາ ​ແລະ ມັດທະຍົມສຶກສາຕອນ​ຕົ້ນ ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ.   

ຖັນແຖວຄູ​ອາ​ຈານ​ສືບ​ຕໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ດູ​ແລ ແລະ ພັດ​ທະ​ນາ​ທັງ​ດ້ານ​ປະ​ລິ​ມານ ແລະ ຄຸນ​ນະ​ພາບ. ເຖິງທ້າຍສົກຮຽນ 2022–2023, ອັດຕາຄູອາຈາທີ່ບັນລຸມາດຕະຖານຕາມກົດໝາຍ​ວ່າ​ດ້ວຍ​ການ​ສຶກສາ (ປີ 2019) ລະດັບ​ມັດ​ທະ​ຍົມສຶກສາ​ຕອນ​ຕົ້ນ​ແມ່ນ 90,3% ​ແລະ ລະດັບ​ມັດ​ທະ​ຍົມສຶກສາຕອນ​ປາຍ​ແມ່ນ 99,9%⁽⁶⁾. ຄວາມສາມາດດ້ານການສອນຂອງຄູສ່ວນຫຼາຍແມ່ນໄດ້ຮັບການປັບປຸງ, ໃນເບື້ອງຕົ້ນຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການພື້ນຖານຂອງການປ່ຽນແປງໃໝ່ເນື້ອໃນ ແລະ ວິທີການສິດສອນ.

ລະບົບພື້ນຖານວັດຖຸແລະອຸປະກອນການສິດສອນ ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ປັບປຸງຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ​ໃນ​ສົກ​ຮຽນ 2022–2023, ອັດ​ຕາ​ສ່ວນ​ຫ້ອງ​ຮຽນ​ແບບໝັ້ນຄົນ​ບັນ​ລຸ 85%⁽⁷⁾. ອັດຕາ​ສ່ວນ​ໂຮງຮຽນ​ທີ່​ມີ​ຫ້ອງ​ສະໝຸດ​ໃນ​ຊັ້ນ​ປະຖົມສຶກສາ, ມັດທະຍົມ​ສຶກສາຕອນຕົ້ນ ແລະ ມັດທະຍົມ​ສຶກສາຕອນປາຍ ບັນລຸ 92,9%, 88,9% ​ແລະ 86,4% ຕາມ​ລຳດັບ⁽⁸⁾. ລະດົມອົງການຈັດຕັ້ງ ແລະ ບຸກຄົນຈຳນວນຫຼາຍ ໃຫ້ປະກອບທຶນເພື່ອສ້າງສະຖາບັນການສຶກສາເອກະຊົນ, ສະໜອງທຶນຮອນເພື່ອປັບປຸງສິ່ງອໍານວຍຄວາມສະດວກ, ຊື້ອຸປະກອນການສອນ ແລະຮຽບຮຽງປື້ມແບບຮຽນ.

ຂະໜາດແລະເຄືອຂ່າຍສະຖາບັນການສຶກສາເປັນປະຈຳມີການພັດທະນາຢ່າງຫຼາກຫຼາຍ, ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຮ່ຳຮຽນເປັນປະຈຳ ແລະ ຮ່ຳຮຽນຕະຫຼອດຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ. ໃນສົກຮຽນ 2022-2023, ມີຜູ້ຮຽນເກືອບ 16,5 ລ້ານຄົນເຂົ້າຮ່ວມໃນຫ້ອງຮຽນຫົວຂໍ້ທີ່ນິຍົມ ເພື່ອປັບປຸງຄວາມຮູ້, ທັກສະ ແລະຫ້ອງຮຽນການຝຶກອົບຮົມປົກກະຕິອື່ນໆ ທີ່ສູນການຮຽນຮູ້ຊຸມຊົນ (ເພີ່ມຂຶ້ນ 2.066.770 ຄົນເມື່ອທຽບກັບສົກຮຽນ 2021-2022 ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍກວ່າ 2.500.000 ຄົນເມື່ອທຽບກັບສົກຮຽນ 2020-2021); ລະດົມ 17.367 ຄົນໃຫ້ເຂົ້າຮຽນໃນຫ້ອງຮຽນລົບລ້າງຄວາມກືກໜັງສືລະດັບ 1 (ເພີ່ມຂຶນ 6.366 ຄົນເມື່ອທຽບກັບສົກຮຽນ 2021-2022) ແລະ 15.125 ຄົນໃຫ້ເຂົ້າຮຽນໃນຫ້ອງຮຽນລົບລ້າງຄວາມກືກໜັງສືລະດັບ 2 (ເພີ່ມຂຶ້ນ 6.268 ຄົນເມື່ອທຽບກັບສົກຮຽນ 2021-2022). ມາຮອດປະຈຸບັນ, ໃນທົ່ວປະເທດມີ 76,19% ຂອງຫົວໜ່ວຍຂັ້ນແຂວງ; 93,62% ຂອງຫົວໜ່ວຍຂັ້ນເມືອງ ແລະ 97,67% ຂອງຫົວໜ່ວຍຂັ້ນຕາແສງ ໄດ້ບັນລຸມາດຕະຖານການລົບລ້າງຄວາມກືກໜັງສືລະດັບ 2. ອັດຕາ​ຜູ້​ມີ​ອາຍຸ​ແຕ່ 15 - 60 ປີ​ທີ່​ຮູ້​ໜັງສື​ຢູ່​ລະດັບ 1 ແລະ ລະດັບ 2 ແມ່ນ 98,85% ແລະ 97,29% ຕາມ​ລຳດັບ⁽⁹⁾.   

ການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານຂະໜາດ ແລະ ຄຸນນະພາບ, ມີໂຄງສ້າງທີ່ສົມເຫດສົມຜົນເພີ່ມຂຶ້ນ, ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ. ຈໍານວນສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລເພີ່ມຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວ, ໃນສົກຮຽນ 2022-2023⁽¹⁰⁾ ໄດ້ລື່ນກາຍ 18 ໂຮງຮຽນເມື່ອທຽບກັບຂະໜາດທີ່ກຳນົດໄວ້ໃນແຜນການ ຕາມມະຕິໝາຍເລກ 37/2013/QĐ-TTg ລົງວັນທີ ມິຖຸນາ 2013, ຂອງນະຍົກລັດຖະມົນຕີ “ວ່າດ້ວຍການປັບແຜນການເຄືອຂ່າຍມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະວິທະຍາໄລ ໃນໄລຍະ 2006-2020”. ຮູບແບບການຄຸ້ມຄອງສຳລັບສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍພໍຄວນ⁽¹¹⁾. ຂະໜາດຂອງການຝຶກອົບຮົມເພີ່ມຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວໃນ 10 ປີທີ່ຜ່ານມາ, ບັນລຸນັກສຶກສາລະດັບປະລິນຍາຕີປະມານ 2,1 ລ້ານຄົນ ແລະນັກສຶກສາລະດັບສູງກວ່າປະລິນຍາຕີ 120 ພັນຄົນ, ຮັບປະກັນຈໍານວນ ແລະ ໂຄງສ້າງຄຸນວຸດທິດ້ານຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນ ຕາມແຜນພັດທະນາຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນ ໄລຍະປີ 2011-2020. ​ໂຄງສ້າງ​ຂະ​ແໜງ​ການ​ຝຶກ​ອົບຮົມມີການປ່ຽນແປງໃນ​ທາງ​ບວກ ແລະ ປັບໃຫ້ເຂົ້າກັບ​ຄວາມ​ຕ້ອງການ​ຂອງ​ຕະຫຼາດ​ແຮງ​ງານໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວ; ຈໍານວນນັກສຶກສາໃນສາຂາວິຊາວິສະວະກໍາສາດ ແລະເຕັກໂນໂລຊີ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ; ຂະແໜງການ​ໃໝ່​ຈຳນວນຫຼາຍ​​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ເປີດອອກ ​ເພື່ອ​ຕອບ​ສະໜອງ​ຄວາມ​​ຕ້ອງການການ​ພັດທະນາດ້ານ​ວິທະຍາສາດ, ​ເຕັກ​ໂນ​ໂລ​ຢີ ​ແລະ ການ​ປະຕິວັດ​ອຸດສາຫະກຳ​ທີສີ່. ພື້ນຖານວັດຖຸຂອງມະຫາວິທະຍາໄລຫຼາຍແຫ່ງໄດ້ຮັບການປັບປຸງ. ບາງມະຫາວິທະຍາໄລໄດ້ຮັບການລົງທຶນເພື່ອສ້າງຫ້ອງທົດລອງທີ່ທັນສະໄໝ, ຕອບສະໜອງໜ້າທີ່ການສິດສອນ ຮ່ຳຮຽນ ແລະ ຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດໄດ້ເປັນຢ່າງດີ. ຂະໜາດແລະຄຸນນະພາບຂອງຄູອາຈານໄດ້ຮັບການປັບປຸງຍົກສູງ. ການເຊື່ອມໂຍງການຝຶກອົບຮົມ ກັບການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ ມີການປ່ຽນແປງທາງບວກ. ຈຳນວນຜົນງານຄົ້ນຄວ້າທີ່ເຜີຍແຜ່ໃນປະເທດແລະຕ່າງປະເທດ, ຈຳນວນສິ່ງປະດິດ ແລະຊັບສິນທາງປັນຍາຂອງອາຈານມະຫາວິທະຍາໄລຄ່ອຍໆເພີ່ມຂຶ້ນໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ ⁽¹²⁾.

ຄຸນນະພາບຂອງການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລໄດ້ຮັບການຍົກສູງ ແລະເຂົ້າເຖິງມາດຕະຖານສາກົນເທື່ອລະກ້າວ. ເຖິງເດືອນກໍລະກົດ 2023, ອັດ​ຕາ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ການ​ສຶກ​ສາມະຫາວິທະຍາໄລທີ່ໄດ້ຮັບການ​ຮັບ​ຮອງ​ແມ່ນ 79,4%; ອັດຕາຫຼັກສູດການ​ຝຶກ​ອົບຮົມ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັບຮອງ​ແມ່ນ 13% (​ໃນ​ນັ້ນ 6% ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຮັບຮອງ​ຈາກ​ສາກົນ). ຕາມຜົນການຈັດອັນດັບປະເທດໃນດ້ານການສຶກສາປະຈຳປີ 2021 ໂດຍວາລະສານ U.S News (ໜ່ວຍຈັດອັນດັບທີ່ມີກຽດທີ່ສຸດຂອງອາເມລິກາໃນດ້ານວິຊາການຂອງມະຫາວິທະຍາໄລ)⁽¹³⁾ ຫວຽດນາມຢູ່ໃນອັນດັບທີ 59, ເພີ່ມຂຶ້ນ 5 ອັນດັບເມື່ອທຽບກັບປີ 2020. ສະ​ຖາ​ບັນ​ການ​ສຶກ​ສາມະຫາວິທະຍາໄລ​ຂອງ​ຫວຽດ​ນາມ​ຈຳ​ນວນ​ໜຶ່ງ​ ສືບ​ຕໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ການຈັດອັນດັບ​ສູງ ແລະ ເພີ່ມ​ອັນ​ດັບ​ໃນການຈັດອັນດັບສາກົນ​ທີ່​ມີ​ຊື່​ສຽງ. ຄຸນ​ນະພາ​ບຂອງ​ນັກ​ຮຽນຈົບການສຶກສາກໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປັບປຸງໃຫ້ດີຂຶ້ນ​ເທື່ອ​ລະ​ກ້າວ ​ແລະ ​ຕອບສະໜອງ​ຄວາມ​ຕ້ອງການ​ຂອງ​ຕະຫຼາດ​ແຮງ​ງານ; ອັດຕາ​ນັກ​ສຶກສາ​ທີ່​ມີ​ວຽກ​ເຮັດ​ງານ​ທຳ​ຫຼັງຈາກ​ຮຽນ​ຈົບ​ຍັງຄົງຢູ່ໃນລະດັບ​ສູງ⁽¹⁴⁾; ຄວາມເຊື່ອໝັ້ນຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ສັງຄົມໃນຄຸນນະພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນຂອງການຝຶກອົບຮົມໄດ້ຮັບການປັບປຸງ⁽¹⁵⁾.  

ລະບົບອາຊີວະສຶກສາເກີດຂຶ້ນໃນຮູບແບບເປີດ ແລະ ເຊື່ອມໂຍງເຊິ່ງກັນ, ເໝາະສຳລັບປະເທດຕ່າງໆໃນທົ່ວໂລກ. ແຜນແມ່ບົດເຄືອຂ່າຍສະຖາບັນອາຊີວະສຶກສາໃນໄລຍະປີ 2021-2030, ວິໄສທັດເຖິງປີ 2045 ໄດ້ຮັບການປະກາດໃຊ້, ສ້າງພື້ນຖານເພື່ອຈັດວາງສັບຊ້ອນ, ປັບປຸງ​ຈຸດ​ສຸມ ແລະ ບຸລິມະສິດ​ແຫຼ່ງ​ເງິນ​ລົງທຶນ. ຫຼັກສູດການອົບຮົມສຶກສາ, ພື້ນຖານວັດຖຸ ແລະ ລະດັບ ຄວາມສາມາດຂອງຄູອາຈານ ຄ່ອຍໆປັບປຸງໃຫ້ເປັນມາດຕະຖານ ແລະທັນສະໄໝ. ຫຼາຍໂຄງການ, ແຜນງານການຮ່ວມມືກັບອົງການຈັດຕັ້ງ, ຄູ່ຮ່ວມມືສາກົນໄດ້ຮັບການລົງນາມ ແລະຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດ. ການເຄື່ອນໄຫວເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງການສະໜອງ ແລະຄວາມຕ້ອງການດ້ານແຮງງານ ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່. ອັດຕາ​ສ່ວນ​ຜູ້​ອອກ​ແຮງ​ງານ​ທີ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ຝຶກ​ອົບຮົມ​ວິຊາ​ຊີບ​ທີ່​ມີ​ຄຸນວຸດທິ ແລະ ປະກາດສະນິຍະບັດ ​ແລະ ອັດຕາ​ສ່ວນ​ຄົນ​ງານ​ທີ່​ມີ​ວຽກ​ເຮັດ​ງານ​ທຳ​ທີ່​ເໝາະ​ສົມ​ກັບທັກສະ​ວິຊາ​ຊີບ ​ແລະ ລະດັບການ​ຝຶກ​ອົບຮົມ ​ເພີ່ມ​ຂຶ້ນ. ຜົນ​​ການ​ສຶກສາ​ສາຍອາຊີບ​ໄດ້​ປະກອບສ່ວນ​ສຳຄັນ​ ເຂົ້າ​ໃນ​ການ​ສ້າງ​ກຳລັງ​ແຮງ​ງານ​ທີ່​ມີ​ສີມື, ກໍ່ສ້າງ​ຊົນ​ຊັ້ນ​ກຳມະກອນ ​ແລະ ຊາວ​ກະສິກອນ​ທີ່​ທັນ​ສະ​ໄໝ ​ເພື່ອ​ຮັບ​ໃຊ້​ການ​ພັດທະນາ​ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ​ແລະ ພາລະກິດການຫັນປະເທດ​ເປັນ​ອຸດສາຫະກຳ ທັນ​ສະ​ໄໝ.

ຂໍ້ຈຳກັດບາງປະການ

ຄຽງຄູ່ກັບບັນດາຜົນງານທີ່ສຳຄັນແລະໜ້າຈົດຈຳນັ້ນ ການປະຕິບັດເປົ້າໝາຍແລະໜ້າທີ່ຂອງມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກໃນດ້ານການສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ ຍັງມີຂໍ້ຈຳກັດບາງປະການ:

ທີ່ໜຶ່ງ, ສະຖາບັນແລະນະໂຍບາຍການພັດທະນາການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ບໍ່ທັນໄດ້ປະກາດໃຊ້ຢ່າງຄົບຊຸດ. ວຽກງານການອອກເອກະສານການນຳພາ, ຊີ້ນຳ ແລະ ແນະນຳການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ບໍ່ພຽງພໍ, ເອກະສານບາງສະບັບບໍ່ຕອບສະໜອງໄດ້ຄວາມຄືບໜ້າ ແລະ ຄຸນນະພາບ, ມີເນື້ອໃນບໍ່ສອດຄ່ອງກັບຂໍ້ກຳນົດຂອງກົດໝາຍ ແລະຄວາມຕ້ອງການຂອງພຶດຕິກຳຕົວຈິງ. ຍຸດທະສາດ, ແຜນການສຳຄັນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມໃນໄລຍະປີ 2021-2030 ໄດ້​ຮັບ​ການ​ອະນຸມັດ​ຢ່າງ​ຊັກ​ຊ້າ, ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດແຜນນະໂຍບາຍ ແລະແນວທາງຂອງພັກ, ນະໂຍບາຍແລະກົດໝາຍຂອງລັດ ກ່ຽວກັບການພັດທະນາການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ.

ທີສອງ, ເຄືອຂ່າຍໂຮງຮຽນອະນຸບານບໍ່ສະໝ່ຳສະເໝີລະຫວ່າງບັນດາພາກ ເຂດ ພື້ນທີ່; ຍັງບໍ່ທັນຮັບປະກັນການເຂົ້າເຖິງໂອກາດທາງການສຶກສາທີ່ເທົ່າທຽມກັນ ລະຫວ່າງຜູ້ຄົນ ແລະກຸ່ມຜູ້ດ້ອຍໂອກາດ. ວຽກງານການວາງແຜນ, ການລົງທຶນ, ການກໍ່ສ້າງພື້ນຖານການສຶກສາອະນຸບານໃນຫຼາຍທ້ອງຖິ່ນ ບໍ່ທັນກັບຄວມຕ້ອງການພັດທະນາ ແລະຄວາມຕ້ອງການຂອງປະຊາຊົນ. ວຽກງານການຄຸ້ມຄອງຖັນແຖວຄູອາຈານ, ພື້ນຖານວັດຖຸໃນສະຖານສຶກສາອະນຸບານ ແລະສູນດູແລເດັກ, ໂດຍສະເພາະໃນໜ່ວຍງານທີ່ບໍ່ແມ່ນພາກລັດ ຍັງຈຳກັດ.

ທີສາມ, ການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດຫຼັກສູດການສຶກສາສາມັນປີ 2018 ຍັງມີຂໍ້ບົກຜ່ອງຫຼາຍຢ່າງ, ໄລຍະເວລາການກະກຽມຍັງສັ້ນ, ວຽກງານຮັບປະກັນເງື່ອນໄຂໃຫ້ແກ່ຄູສອນ, ພື້ນຖານວັດຖຸ, ອຸປະກອນ ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ແລະ ສັບສົນຫຼາຍດ້ານ. ປະເທດຍັງຂາດຄູສາມັນສຶກສາ 62.877 ຄົນ⁽¹⁶⁾; ບາງທ້ອງຖິ່ນມີຄູເກີນດຸນ 5.091 ຄົນ⁽¹⁷⁾. ໂຄງປະກອບຖັນແຖວຄູອາຈານຍັງບໍ່ທັນສອດຄ່ອງ; ຄຸນນະພາບຂອງຄູອາຈານບໍ່ສະໝ່ຳສະເໝີກັນ. ການຮັບສະໝັກຄູຍັງປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກແລະບັນຫາ, ໂດຍສະເພາະຄູສອນດົນຕີແລະວິຈິດສິນທີ່ມີຄຸນສົມບັດເໝາະສົມ.

 ງົບປະມານຂອງ​ລັດ​ຍັງ​ບໍ່​ສາມາດ​ຕອບສະໜອງ​ຄວາມ​ຕ້ອງການ​ໃນ​ການດຳເນີນການປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼັກສູດ​ ແລະປຶ້ມ​ແບບຮຽນ ການສຶກສາສາມັນ ໄດ້ຢ່າງເຕັມທີ່; ອັດຕາສ່ວນລາຍຈ່າຍປະຈຳດ້ານການສຶກສາສ່ວນຫຼາຍແມ່ນລາຍຈ່າຍເງິນເດືອນ; ເບິ່ງລວມການ​ໃຊ້​ຈ່າຍ​ໃນ​ກິດ​ຈະ​ກໍາ​ການ​ສຶກ​ສາ​ແມ່ນຕ່ຳ ​ແລະ​ບໍ່​ໄດ້​ຕາມ​ຄວາມ​ຕ້ອງ​ການ​ຂອງ​ໂຄງ​ການ. ທ້ອງຖິ່ນສ່ວນຫຼາຍ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນບັນດາທ້ອງຖິ່ນທີ່ຍັງບໍ່ທັນດຸ່ນດ່ຽງງົບປະມານໄດ້, ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການລົງທຶນດ້ານການສ້າງພື້ນຖານວັດຖຸ ແລະ ອຸປະກອນການຮຽນການສອນ. ຈຳນວນ​ຫ້ອງ​ຮຽນ​ທີ່​ຍັງ​ບໍ່​ໝັ້ນຄົງ​ຍັງ​ມີ​ຈຳນວນ​ຫຼວງ​ຫຼາຍ, ​ຕົ້ນຕໍ​ແມ່ນ ຢູ່​ບັນດາ​ເຂດທີ່ມີ​ສະພາບ​ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມທີ່​ຫຍຸ້ງຍາກລຳບາກ. ຫ້ອງຮຽນຍັງຂາດເຂີນ ໂດຍສະເພາະໃນເຂດຕົວເມືອງ ແລະ ເຂດທີ່ມີສວນອຸດສາຫະກຳ ແລະ ເຂດປຸງແຕ່ງສິນຄ້າສົ່ງອອກຫຼາຍແຫ່ງ. ອັດຕາຕອບສະໜອງ​ອຸປະກອນ​ການ​ສອນ​ຕາມ​ມາດຕະຖານ​ທີ່​ກຳນົດ​​ທົ່ວ​ປະ​ເທດ​ຍັງ​ຕ່ຳ, ​​ສະ​ເລ່ຍ​ພຽງ 54,3% ເທົ່ານັ້ນ.

ທີສີ່, ຄຸນນະພາບການສຶກສາປະຈຳຍັງຈຳກັດ, ຄຸນະພາບ “ສົ້ນເຂົ້າ” ຕ່ຳ. ຖັນແຖວຄູອາຈານຍັງຂາດດ້ານປະລິມານ ແລະ ໂຄງສ້າງບໍ່ພຽງພໍ. ພື້ນຖານວັດຖຸ ແລະ ອູປະກອນການສິດສອນຍັງຂາດເຂີນ. ອັດຕາການລະດົມຜູ້ຮຽນເພື່ອລົບລ້າງຄວາມກືກໜັງສືຢູ່ເຂດຊາຍແດນ, ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ ແລະ ເຂດທີ່ມີສະພາບເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຫຍຸ້ງຍາກ ຍັງຕ່ຳ, ຜົນຂອງການລົບລ້າງຄວາມກືກໜັງສືບໍ່ຍືນຍົງ.

ທີຫ້າ, ການສ້າງແລະປະກາດໃຊ້ແຜນການເຄືອຂ່າຍສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະ ໂຮງຮຽນສ້າງຄູເຖິງປີ 2030 ວິໄສທັດເຖິງປີ 2050 ລ່າຊ້າກວ່າກຳນົດ. ຈຳນວນແລະຂະໜາດຂອງສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລຍັງມີຈຳກັດ ແລະພັດທະນາບໍ່ສະໝ່ຳສະເໝີ; ໂຮງຮຽນຫຼາຍແຫ່ງມີຂະໜາດນ້ອຍ, ມີສາຂາການຝຶກອົບຮົມທີ່ແຄບ ແລະ ດຳເນີນການບໍ່ມີປະສິດທິພາບ. ຂະໜາດການຝຶກອົບຮົມ ແລະອັດຕາສ່ວນນັກສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລຕໍ່ໜຶ່ງໝື່ນຄົນ ຍັງຕ່ຳກວ່າບາງປະເທດທີ່ມີເງື່ອນໄຂຄ້າຍຄືກັນໃນພາກພື້ນ ແລະໃນໂລກ⁽¹⁸⁾, ໂດຍສະເພາະ ການຝຶກອົບຮົມລະດັບສູງກວ່າປະລິນຍາຕີໃນສາຂາວິຊາປະສົມປະສານວິທະຍາສາດ, ວິສະວະກໍາ, ເຕັກໂນໂລຊີ ແລະຄະນິດສາດ (STEM) ມີແນວໂນ້ມທີ່ຈະຫຼຸດລົງຢ່າງໄວ⁽²⁰⁾. ບາງສາຂາວິຊາທີ່ມີຄວາມສຳຄັນຕໍ່ການພັດທະນາປະເທດຢ່າງຍືນຍົງ ເຊັ່ນ ວິທະຍາສາດທຳມະຊາດ, ກະສິກຳ, ການປ່າໄມ້, ການປະມົງ... ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການສັນຫານັກສຶກສາ. ​ເງື່ອນ​ໄຂ​ພື້ນຖານ​ໂຄງ​ລ່າງ​ຂອງ​ບັນດາ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ການ​ສຶກສາ​ມະຫາວິທະຍາໄລ​ຂອງ​ຫວຽດນາມ ຍັງ​ຢູ່​ໃນ​ລະດັບ​ຕ່ຳ ​ເມື່ອ​ທຽບ​ໃສ່​ບັນດາ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ການ​ສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ​ໃນ​ພາກ​ພື້ນ ​ແລະ ​ໃນ​ໂລກ. ອັດຕາສ່ວນນັກຮຽນ/ອາຈານ ແລະ ອັດຕາສ່ວນອາຈານທີ່ມີລະດັບປະລິນຍາເອກຍັງຕໍ່າ ເມື່ອທຽບກັບມາດຕະຖານທົ່ວໄປຂອງໂລກ⁽²¹⁾. ໃນລະບົບທັງໝົດ, ປະມານ 40% ຂອງສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລມີອາຈານປະຈຳທີ່ມີວຸດທິປະລິນຍາເອກຂຶ້ນໄປ ບໍ່ເຖິງ 20%.

 ຄຸນນະພາບການສຶກສາຂອງບັນດາສະຖາບັນການສຶກສາບໍ່ສະໝ່ຳສະເໝີລະຫວ່າງບັນດາກຸ່ມວິຊາ; ມີຊ່ອງຫວ່າງທີ່ຊັດເຈນ ລະຫວ່າງກຸ່ມໂຮງຮຽນຊັ້ນນຳໃນຕົວເມືອງໃຫຍ່ ແລະໂຮງຮຽນໃນແຂວງຕ່າງໆ. ຊ່ອງຫວ່າງລະຫວ່າງຜົນການປະເມີນ ໃຫ້ຄະແນນຄຸນະພາບການຝຶກອົບຮົມໃນໂຮງຮຽນ ກັບຄວາມຕ້ອງການໃນທາງປະຕິບັດຂອງນາຍຈ້າງຍັງຂ້ອນຂ້າງໄກ. ຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນທີ່ຜ່ານການຝຶກອົບຮົມຈະສະໜອງຄວາມຕ້ອງການທົ່ວໄປເທົ່ານັ້ນ ໂດຍຂາດຊັບພຍາກອນບຸກຄົນຄຸນນະພາບສູງ.

ການເຄື່ອນໄຫວຄົ້ນຄວ້າຂອງບັນດາມະຫາວິທະຍາໄລຍັງບໍ່ທັນຕິດແໜ້ນກັບພຶດຕິກຳຕົວຈິງ ແລະຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດ, ຄວາມສາມາດປະຍຸກໃຊ້ຕ່ຳ. ອັດຕາສ່ວນຂອງບົດຄວາມແລະຜົນງານທາງວິທະຍາສາດທີ່ຕີພິມຕໍ່ຈຳນວນອາຈານຂອງຫວຽດນາມຍັງຕ່ຳ ເມື່ອທຽບກັບຄ່າສະເຫຼ່ຍໃນໂລກ⁽²²⁾.

ທີຫົກ, ຂະໜາດຂອງການສຶກສາວິຊາຊີບຍັງນ້ອຍ; ໂຄງສ້າງວິຊາ ອາຊີບ ແລະ ລະດັບການຝຶກອົບຮົມຍັງບໍ່ທັນເໝາະສົມ; ຄຸນນະພາບແລະປະສິດທິພາບການຝຶກອົບຮົມບໍ່ສູງ, ໂດຍສະເພາະ ໃນການຝຶກອົບຮົມຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນຄຸນນະພາບສູງ, ວິຊາແລະອາຊີບໃໝ່ ແລະ ທັກສະຂັ້ນສູງ. ການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງລັດ - ໄຮງຮຽນ   - ວິສາຫະກິດ ບໍ່ແໜ້ນແຟ້ນ.

ການຖ່າຍທອດແລະຂະຫຍາຍໂຄງການຕາມມາດຕະຖານສາກົນ ຍັງເປັນເລື່ອງຍາກ, ຂາດຄວາມຄົບຊຸດ. ສະຖາບັນການສຶກສາສາຍອາຊີວະສຶກສາຫຼາຍແຫ່ງຂາດຄວາມຕັ້ງໜ້າ, ເປັນເຈົ້າການໃນການປ່ຽນແປງໂຄງສ້າງຂອງວິຊາແລະອາຊີບ ແລະ ການປ່ຽນແປງໃໝ່ໂຄງການຝຶກອົບຮົມ.

   ບາງໜ້າທີ່ແລະວິທີແກ້ທີ່ສຳຄັນຕັ້ງແຕ່ເວລານີ້ຈົນເຖິງສິ້ນວາລະ

ທີໜຶ່ງ, ສືບຕໍ່ເພີ່ມທະວີວຽກງານການນຳພາ ຊີ້ນຳ ຍົກສູງປະສິດທິພາບແລະປະສິດທິຜົນການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດ ໃນຂົງເຂດການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ.

ສຸມໃສ່ປະຕິບັດຢ່າງເຖິງຖອງ ເລິກເຊິ່ງ ແລະມີປະສິດທິຜົນກວ່າອີກ ໃນວຽກງານການໂຄສະນາ ຊາບຊຶມກ່ຽວກັບເປົ້າໝາຍ ຄວາມຕ້ອງການ ເນື້ອໃນຂອງການປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ, ພິເສດແມ່ນ ການປ່ຽນແປງໃໝ່ຖັນແຖວຜູ້ນຳທຸກຂັ້ນ, ພະນັກງານຄຸ້ມຄອງການສຶກສາ ແລະ ຖັນແຖວຄູອາຈານ, ສ້າງຄວາມເປັນເອກະພາບ ແລະຄວາມ​ໂປ່​ງ​ໃສ ​ໃນ​ການ​ນຳພາ, ຊີ້ນຳ ​ແລະ ການຜັນຂະຫຍາຍ​ປະຕິບັດ; ສ້າງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນ, ຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ ແລະ ຄວາມສະໜັບສະໜູນຂອງປະຊາຊົນ. ສືບຕໍ່ປ່ຽນແປງໃໝ່ການຄຸ້ມຄອງລັດໃນຂົງເຂດການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ຕາມທິດທາງເພີ່ມທະວີການແບ່ງຂັ້ນ, ກະຈາຍອຳນາດ, ສົ່ງເສີມຄວາມເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຮັບປະກັນບົດບາດສ້າງສັນ ເພື່ອພັດທະນາການສຶກສາ. ເພີ່ມທະວີການກວດກາ, ການກວດສອບ ແລະ ຕິດຕາມກວດກາ; ຍົກສູງປະສິດທິພາບແລະປະສິດທິຜົນ ການເຄື່ອນໄຫວກວດກາພາຍໃນຂອງສະຖານທີ່ການສຶກສາ ຕິດພັນກັນຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການອະທິບາຍລາຍງານ. ສົ່ງເສີມການປ່ຽນດິຈິຕອນ, ການປະຕິຮູບການບໍລິຫານ, ການປະຍຸກໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ການດຶງດູດແລະນຳໃຊ້ແຫຼ່ງ​ທຶນ​ການ​ຊ່ວຍ​ເຫຼືອ​ຂອງ​ຕ່າງ​ປະ​ເທດ​ສໍາ​ລັບ​ການ​ສຶກ​ສາ​ແລະ​ການ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.  

ສະຫຼຸບ ແລະ ປະເມີນການຈັດວາງສັບຊ້ອນ ແລະການປັບປຸງໂຄງສ້າງອົງການ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງ, ຍົກສູງຄຸນນະພາບແລະປະສິດທິພາບການເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາໜ່ວຍບໍລິການສາທາລະນະ. ສືບຕໍ່ຢືນຢັນແລະຊີ້​ແຈ້ງ​ບົດບາດ​ຂອງ​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ລັດ​ຕໍ່​ບັນດາ​ມະຫາວິທະຍາ​ໄລ, ພິ​ເສດ​ແມ່ນ ​ບັນຫາ​ການ​ຄຸ້ມ​ຄອງ​ຄຸນ​ນະພາ​ບ; ພັດທະນາສູນຝຶກອົບຮົມ ແລະການຄົ້ນຄວ້າທີສຳຄັນ; ພັດ​ທະ​ນາ​ຂົງ​ເຂດ​ສະ​ເພາະ ​ເຊັ່ນ ​ການ​ລົງ​ທຶນ​ດ້ານ​ວິ​ທະ​ຍາ​ສາດ​ຂັ້ນ​ພື້ນ​ຖານ, ຮັບ​ໃຊ້​​ກຳ​ລັງ​ປະ​ກອບ​ອາ​ວຸດ, ອຸດ​ສາ​ຫະ​ກຳ​ພິ​ເສດ​ ເຊັ່ນ: ການສ້າງຄູ, ການ​ແພດ, ອຸ​ຕຸ​ນິຍົມ...

ທີ່ສອງ, ສືບຕໍ່ປັບປຸງສະຖາບັນແລະນະໂຍບາຍໃນຂົງເຂດການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມໃຫ້ສົມບູນແບບ.

ສືບຕໍ່ຫັນທັດສະນະ, ແຜນນະໂຍບາຍຂອງພັກແລະລັດກ່ຽວກັບການພັດທະນາການສຶກສາແລະກາຝຶກອົບຮົມ ເປັນນິຕິກຳ ແລະ ຍົກສູງປະສິດທິພາບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ. ປັບປຸງກົນໄກແລະນະໂຍບາຍໃຫ້ສົມບູນແບບທັນທີ ເພື່ອຊຸກຍູ້ແລະຍົກສູງຄຸນນະພາບແລະປະສິດທິຜົນການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ ແລະ ການຖ່ານທອດເຕັກໂນໂລຊີຂອງສະຖາບັນການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ; ເຊື່ອມໂຍງການຝຶກອົບຮົມຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ກັບການຄົ້ນຄວ້າ ການຜັນຂະຫຍາຍ ແລະ ການປະຍຸກໃຊ້ຄວາມສຳເລັດທາງວິທະຍາສາດແລະເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່; ຈັດຕັ້ງສູນຄົ້ນຄວ້າທີ່ເປັນເລີດ ແລະກຸ່ມຄົ້ນຄວ້າທີ່ເຂັ້ມແຂງ. ອອກເອກະສານກຳນົດທິດທາງທີ່ສຳຄັນທັນທີ ເຊັ່ນ ຍຸດທະສາດການພັດທະນາການສຶກສາແລະກາຝຶກອົບຮົມ ໃນໄລຍະເວລາເຖິງປີ 2030; ການວາງແຜນເຄືອຂ່າຍສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະ ການສ້າງຄູ; ການວາງແຜນລະບົບສະຖາບັນການສຶກສາສະເພາະທາງ ສຳລັບຄົນພິການ ແລະລະບົບສູນສະໜັບສະໜູນການພັດທະນາການສຶກສາແບບຮຽນລວມ ໃນໄລຍະເຖິງປີ 2030 ວິໄສທັດເຖິງປີ 2050. ປັບປຸງລະບົບເອກະສານແນະນຳການປະຕິບັດເນື້ອໃນໃໝ່ ໃນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການສຶກສາປີ 2019 ແລະ ກົດໝາຍທີ່ແກ້ໄຂແລະເພີ່ມເຕີມຂໍ້ມາດຕາຈຳນວນໜຶ່ງຂອງກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລປີ 2018. ສະຫຼຸບເບື້ອງຕົ້ນ ແລະປະເມີນຄວາມຫຍຸ້ງຍາກແລະອຸປະສັກ ໃນຂະບວນການນຳໃຊ້ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການສຶກສາ ເພື່ອ​ແກ້​ໄຂ​ບັນຫາ​ທີ່​ກ່ຽວຂ້ອງ​ເຖິງ​ກົນ​ໄກ​ປົກຄອງ​ຕົນ​ເອງ ​ແລະ ຄວາມ​ຮັບຜິດຊອບອະທິບາຍລາຍງານ ​ຂອງ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ການ​ສຶກສາ. ໃຫ້ສ້າງແລະປະກາດໃຊ້ໂດຍໄວ ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍຄູ ເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍນະໂຍບາຍຄ່າຕອບແທນ ແລະ ເບິ່ງແຍງດູແລການສ້າງຖັນແຖວຄູອາຈານ ແລະພະນັກງານຄຸ້ມຄອງການສຶກສາ ແລະ ດຶງດູດຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນຄຸນນະພາບສູງໃຫ້ແກ່ຂະແໜງການສຶກສາ.

ທີ່ສາມ, ການປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມຢ່າງເປັນພື້ນຖານແລະຮອບດ້ານ ຈຳເປັນຕ້ອງເຊື່ອມໂຍງຢ່າງໃກ້ຊິດກວ່າອີກ ກັບບັນດາໜ້າທີ່ຈຸດໜັກໃຈກາງ ແລະບັນດາການບຸກທະລຸຍຸດທະສາດ ຕາມຈິດໃຈກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກ.

ສໍາລັບການສຶກສາອະນຸບານ, ຕ້ອງສຸມໃສ່ປະຕິບັດຄຳສັ່ງໝາຍເລກ 29-CT/TW ລົງວັນທີ 5 ມັງກອນ 2024 ຂອງກົມການເມືອງສູນກາງຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ “ກ່ຽວກັບວຽກງານການພັດທະນາການສຶກສາສາມັນ, ການສຶກສາພາກບັງຄັບ, ການລົບລ້າງຄວາມກືກໜັງສືສໍາລັບຜູ້ໃຫຍ່ ແລະ ຍູ້ແຮງການແບ່ງສາຍນັກຮຽນໃນກາສຶກສາສາມັນ”, ໃນນັ້ນ ​ໃຫ້​ບຸລິມະສິດ​ການ​ສຶກສາ​ອະນຸບານ​ທົ່ວ​ໄປ​ສຳລັບ​ເດັກ​ອະນຸບານ​ອາຍຸ​ແຕ່ 3 ຫາ 5 ປີ ​ໃນ​ທິດ​ທາງ​ສືບ​ຕໍ່​ລົງທຶນ​ພັດທະນາ ​ແລະ ຂະຫຍາຍ​ເຄືອ​ຂ່າຍ​ໂຮງຮຽນອະນຸບານ​ສາທາລະນະ; ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຍົກສູງຄຸນນະພາບການເບິ່ງແຍງດູແລການສອນເດັກ. ພັດທະນາຄວາມສາມາດຂອງຄູອະນຸບານ, ເພີ່ມເງິນເດືອນແລະລາຍໄດ້ໃຫ້ກັບຄູອະນຸບານ. ຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນສັງຄົມ; ເພີ່ມເຕີມແລະປັບປຸງບັນດານະໂຍບາຍໃຫ້ສົມບູນແບບ ຕາມທິດທາງທີ່ໜ້າສົນໃຈກວ່າ ເພື່ອດຶງດູດການລົງທຶນໃນການພັດທະນາລະບົບໂຮງຮຽນອະນຸບານນອກພາກລັດ. ຄຸ້ມຄອງສະຖານສຶກສາອະນຸບານນອກພາກລັດຢ່າງເຄັ່ງຄັດ, ໂດຍສະເພາະກຸ່ມເດັກອິດສະລະ; ສະໜັບສະໜູນການຝຶກອົບຮົມ, ປັບປຸງຍົກສູງຄວາມຮູ້ ແລະທັກສະການດູແລເດັກ ສຳລັບຄູທີ່ສອນໃນກຸ່ມເດັກອິດສະລະ, ຫ້ອງຮຽນອະນຸບານອິດສະລະ, ຫ້ອງຮຽນເດັກນ້ອຍອິດສະລະ.

ສໍາລັບການສຶກສາສາມັນ, ສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດໂຄງການການສຶກສາສາມັນປີ 2018 ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ຕາມມະຕິໝາຍເລກ 686/NQ-UBTVQH15 ລົງວັນທີ 18 ກັນຍາ 2023 ຂອງຄະນະປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ “ວ່າດ້ວຍການຕິດຕາມການປະຕິບັດມະຕິໝາຍເລກ 88/2014/QH13 ແລະ ມະຕິໝາຍເລກ 51/2017/QH14 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼັກສູດແລະປຶ້ມແບບຮຽນສາມັນສຶກສາ”. ໃນນັ້ນ, ສຸມໃສ່ການແກ້ໄຂສະພາບການຄູເກີນດຸນ ແລະການຂາດແຄນຄູໃຫ້ໄດ້ຢ່າງຂາດຂັ້ນ; ຮັບປະກັນສິ່ງອໍານວຍຄວາມສະດວກ ແລະ ອຸປະກອນການຮຽນການສອນໃຫ້ພຽງພໍ; ສືບຕໍ່ປ່ຽນແປງໃໝ່ວິທີການສອນ, ວິທີທົດສອບ ກວດກາ ແລະ ປະເມີນຜົນ. ຜັນຂະຫຍາຍຄຳສັ່ງໝາຍເລກ 08/CT-TTg ລົງວັນທີ 1 ພຶດສະພາ 2022 ຂອງນາຍົດລັດຖະມົນຕີ “ກ່ຽວກັບການເພີ່ມທະວີການດຳເນີນງານສ້າງວັດທະນະທຳໂຮງຮຽນ” ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ. ນີ້ແມ່ນແຜນນະໂຍບາຍສຳຄັນທີ່ຕ້ອງໄດ້ຈັດຕັ້ງແລະຜັນຂະຫຍາຍປະຕິວັດຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ.

ສໍາລັບການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ, ປະຕິບັດວິທີແກ້ໄຂແບບບຸກທະລຸ ເພື່ອປັບປຸງຍົກສູງຄຸນນະພາບການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ຕິດກັບການເພີ່ມຂະໜາດທີ່ເໝາະສົມ ແລະມີໂຄງສ້າງຂະແໜງການແລະວິຊາຊີບທີ່ເໝາະສົມ. ໜຶ່ງໃນບັນດາວິທີແກ້ໄຂທີ່ສຳຄັນແມ່ນ ການເອົາຊະນະອຸປະສັກແລະຄວາມບໍ່ພຽງພໍໃນກົດລະບຽບກ່ຽວກັບຄວາມເປັນເຈົ້າຕົນເອງຂອງມະຫາວິທະຍາໄລ, ໃນທິດທາງເຂົ້າສູ່ລວງເລິກ ແລະມີເນື້ອແທ້ ໂດຍຕິດກັບການປະຕິບັດຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການອະທິບາຍລາຍງານ, ການເປີດເຜີບ ແລະ ຄວາມໄປ່ງໃສຂອງຂໍ້ມູນ. ດຶງດູດຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນຄຸນນະພາບສູງແລະຄຸນສົມບັດສູງ ມາເປັນອາຈານມະຫາວິທະຍາໄລ. ມີນະໂຍບາຍການໃຫ້ທຶນການສຶກສາທີ່ເໝາະສົມ ເພື່ອດຶງດູດນັກຮຽນທີ່ດີເຂົ້າສູ່ສາຂາວິຊາສຳຄັນຕ່າງໆ ເພື່ອຮັບໃຊ້ການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງຂອງປະເທດ. ເພີ່ມທະວີແລະຍົກສູງຄຸນນະພາບການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດໃນມະຫາວິທະຍາໄລ. ລົງທຶນແລະພັດທະນາລະບົບພື້ນຖານວັດດຖຸ ເພື່ອຮັບໃຊ້ການຄົ້ນຄວ້າ ແລະການສອນໃຫ້ກັບມະຫາວິທະຍາໄລທີ່ສຳຄັນຫຼາຍແຫ່ງ; ພັດທະນາລະບົບນິເວດການເລີ່ມຕົ້ນທຸລະກິດ; ສຸມໃສ່ການຫັນເປັນດິຈິຕອນ...

ສໍາລັບອາຊີວະສຶກສາ, ຈັດວາງສັບຊ້ອນເຄືອຂ່າຍສະຖາບັນອາຊີວະສຶກສາ; ກໍານົດຢ່າງຈະແຈ້ງກ່ຽວກັບກຸ່ມຂະແໜງການ ແລະອາຊີບພື້ນຖານ ທີ່ຕ້ອງການການຝຶກອົບຮົມ; ຮັບປະກັນຄຸນນະພາບຂອງການຝຶກອົບຮົມວິຊາຊີບ ໂດຍສະເພາະທັກສະ ແລະ ຄວາມຮູ້ພື້ນຖານ ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມໃນຕະຫຼາດແຮງງານ. ການກະຈາຍວິທີການຝຶກອົບຮົມ, ພັດທະນາໂຄງການການຝຶກອົບຮົມ ໃນທິດທາງທີ່ເປີດກວ້າງ ແລະຍືດຫຍຸ່ນ, ໂດຍມີການຈັດແບ່ງທີ່ເໝາະສົມທາງດ້ານໂຄງສ້າງຂະແໜງການ, ອາຊີບ, ຄຸນວຸດທິ, ພາກ ແລະ ເຂດ, ຕອບສະໜອງມາດຕະຖານສົ້ນອອກ ທີ່ໃກ້ຄຽງກັບມາດຕະຖານຂອງພາກພື້ນ ແລະຂອງໂລດ. ເພີ່ມທະວີການປະສານງານລະຫວ່າງໂຮງຮຽນ, ສະຖານທີ່ຝຶກອົບຮົມ ແລະ ວິສາຫະກິດ, ເຊື່ອມໂຍງການຝຶກອົບຮົມກັບຄວາມຕ້ອງການດ້ານແຮງງານ; ສົ່ງເສີມວິສາຫະກິດເຂົ້າຮ່ວມການຝຶກອົບຮົມສາຍອາຊີບ ແລະ ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໃຫ້ຜູ້ອອກແຮງງານຫຼັງການຝຶກອົບຮົມ. ຍູ້ແຮງການຄາດຄະເນຄວາມຕ້ອງການການຝຶກອົບຮົມສາຍອາຊີບ ໂດຍໃຫ້ບຸລິມະສິດຂະແໜງການ ແລະ ອາຊີບໃໝ່ ທີ່ໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂັ້ນສູງ.

ທີສີ່, ເພີ່ມທະວີການລົງທຶນ, ຮັບປະກັນເງື່ອນໄຂທາງພື້ນຖານວັດຖຸແລະອຸປະກອນການສອນ, ປັບປຸງຍົກສູງຄຸນນະພາບ ແລະ ສ້າງມາດຕະຖານໃຫ້ກັບຖັນແຖວຄູອາຈານ ແລະພະນັກງານຄຸ້ມຄອງການສຶກສາ.

ລວມສູນຊັບພະຍາກອນ, ເພີ່ມທະວີການລົງທຶນດ້ານການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ, ຮັບຮອງວ່າ “ການສຶກສາແມ່ນນະໂຍບາຍລະດັບຊາດອັນດັບໜຶ່ງ”. ມີຍຸດທະສາດການລົງທຶນທີ່ເປັນລະບົບ ແລະເຂັ້ມງວດສຳລັບການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ, ອາຊີວະສຶກສາທີ່ສອດຄ່ອງກັບປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວໃນໂລກ, ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດແຮງງານ, ຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນຂອງປະເທດ. ຍູ້ແຮງການດຶງດູດຊັບພະຍາກອນທາງສັງຄົມ, ດຳເນີນການເຊື່ອມໂຍງກັບໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ ເພື່ອເພີ່ມການລົງທຶນໃນການສ້າງພື້ນຖານວັດຖຸ ແລະອຸປະກອນການສອນ ເພື່ອຮັບປະກັນປະຕິບັດໂຄງການການສຶກສາສາມັນປີ 2018 ຢ່າງດີ. ປັບປຸງຍົກສູງຄຸນນະພາບ ແລະມາດຕະຖານຂອງຄູອາຈານ ແລະພະນັກງານຄຸ້ມຄອງການສຶກສາທຸກລະດັບ, ໃນນັ້ນມີຄູສອນພາສາຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ. ສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍແຜນງານຍົກລະດັບມາດຕະຖານການຝຶກອົບຮົມຄູອະນຸບານ, ປະຖົມສຶກສາ ແລະ ມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນຕາມທີ່ໄດ້ກຳນົດ.

ມີນະໂຍບາຍທີ່ເໝາະສົມ ເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ສະຖາບັນສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະອາຊີວະສຶກສາ ມີການພັດທະນາ, ຍົກສູງຄຸນນະພາບການເຄື່ອນໄຫວຝຶກອົບຮົມ, ການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ ແລະ ຮັບໃຊ້ຊຸມຊົນ. ບຸລິມະສິດການລົງທຶນພັດທະນາ ສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະ ພາກການຝຶກອົບຮົມບາງແຫ່ງທີ່ມີລະດັບພາກພື້ນແລະສາກົນ; ພັດທະນາຂະແໜງການສະເພາະ ແລະສະຖາບັນສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລຈຳນວນໜຶ່ງ ທີ່ມີຄວາມສາມາດພຽງພໍ ທີ່ຈະປະຕິບັດໜ້າທີ່ຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດ ແລະ ໜ້າທີ່ພັດທະນາເຂດພາກຂອງປະເທດ. ພິຈາລະນາການຜັນຂະຫຍາຍກົນໄກສະໜັບສະໜູນການລົງທຶນຕາມໂຄງການ, ແຜນງານ, ເປົ້າໝາຍ ແລະ ຄຳສັ່ງຂອງລັດ ບົນພື້ນຖານຄວາມສາມາດ, ຊື່ສຽງ ແລະ ຄຸນນະພາບການຝຶກອົບຮົມ, ການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ ແລະ ການຖ່າຍທອດເຕັກໂນໂລຊີຂອງໂຮງຮຽນ ໂດຍບໍ່ຄຳນຶງເຖິງປະເພດກຳມະສິດຂອງສະຖານສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະ ສະຖານອາຊີວະສຶກສາ./.

-----------------------------------

(1) ສະພາ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ໄດ້​ອອກມະຕິ 5 ສະບັບ; ລັດຖະບານ, ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, ບັນດາກະຊວງ, ຂະແໜງການໄດ້ອອກດຳລັດ 7 ສະບັບ, ມະຕິ 17 ສະບັບ, ຄຳສັ່ງ 4 ສະບັບ ແລະ ໜັງສືວຽນ 65 ສະບັບ. ນອກ​ນີ້ ຍັງ​ມີມະຕິຂອງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ 20 ສະບັບ.

(2) ເບິ່ງ: ລາຍງານຜົນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງສົກຮຽນ 2022-2023, ທິດທາງແລະໜ້າທີ່ຈຸດສຸມຂອງສົກຮຽນ 2023-2024, ອອກວັນທີ 18 ສິງຫາ 2023, ຂອງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ

(3) ເບິ່ງ: ລາຍງານໝາຍເລກ 66/BC-LĐTBXH, ອອກວັນທີ 30 ພຶດສະພາ 2023, ຂອງກະຊວງແຮງງານ - ທະຫານເສຍອົງຄະ ແລະ ສັງຄົມ, ວ່າດ້ວຍບາງເນື້ອໃນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບກຸ່ມຄຳຖາມທີ່ໄດ້ຊັກຖາມໃນກອງ​ປະ​ຊຸມ​ຄັ້ງ​ທີ 5, ສະ​ພາ​ແຫ່ງ​ຊາດ​ຊຸດ​ທີ XV

(4) ເບິ່ງ: ລາຍງານຜົນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງສົກຮຽນ 2022-2023, ທິດທາງແລະໜ້າທີ່ຈຸດສຸມຂອງສົກຮຽນ 2023-2024, ອອກວັນທີ 18 ສິງຫາ 2023, ຂອງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ

(5) ເບິ່ງ: ລາຍງານຜົນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງສົກຮຽນ 2022-2023, ທິດທາງແລະໜ້າທີ່ຈຸດສຸມຂອງສົກຮຽນ 2023-2024, ອອກວັນທີ 18 ສິງຫາ 2023, ຂອງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ

(6) ເບິ່ງ: ລາຍງານຜົນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງສົກຮຽນ 2022-2023, ທິດທາງແລະໜ້າທີ່ຈຸດສຸມຂອງສົກຮຽນ 2023-2024, ອອກວັນທີ 18 ສິງຫາ 2023, ຂອງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ

(7) ໂດຍລະອຽດ: ສຳລັບຊັ້ນຮຽນອະນຸບານ: 79,5%; ສຳລັບຊັ້ນປະຖົມສຶກສາ: 82,0%; ສຳລັບຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນ: 93,7%; ສຳລັບຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນປາຍ: 96,4% (ເບິ່ງ: ລາຍງານຜົນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງສົກຮຽນ 2022-2023, ທິດທາງແລະໜ້າທີ່ຈຸດສຸມຂອງສົກຮຽນ 2023-2024, ອອກວັນທີ 18 ສິງຫາ 2023, ຂອງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ)

 (8) ເບິ່ງ: ລາຍງານໝາຍເລກ 584/BC-ĐGS ອອກວັນທີ 11 ສິງຫາ 2023, ຂອງຄະນະຕິດຕາມກວດກາ ຂອງຄະນະປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ, ວ່າດ້ວຍ “ການປະຕິບັດມະຕິໝາຍເລດ 88/2014/QH13 ແລະ ມະຕິໝາຍເລກ 51/2017/QH14 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼັກສູດແລະປຶ້ມແບບຮຽນກາສຶກສາສາມັນ”

(9) ເບິ່ງ: ລາຍງານຜົນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ຂອງສົກຮຽນ 2022-2023, ທິດທາງແລະໜ້າທີ່ຈຸດສຸມຂອງສົກຮຽນ 2023-2024, ອອກວັນທີ 18 ສິງຫາ 2023, ຂອງລັດຖະມົນຕີ​ກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ

(10) ບໍ່ລວມໂຮງຮຽນຕຳຫຼວດ ແລະ ທະຫານ; ພ້ອມກັນນັ້ນ, ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ 2 ແຫ່ງ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລພາກພື້ນ 3 ແຫ່ງ ມີທັງໝົດ 37 ມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ ໂດຍສະເພາະ: ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດຮ່າໂນ້ຍມີ 9 ມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ, ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດນະຄອນໂຮ່ຈີມິນມີ 7 ມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ, ມະຫາວິທະຍາໄລ ຖາຍງວຽນ ມີ 7 ມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ, ມະຫາວິທະຍາໄລ ດານັ້ງ ມີ 6 ມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລ ເຫວ້ ມີ 8 ມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ

(11) ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດສອງແຫ່ງຂຶ້ນກັບລັດຖະບານ ມີຫຼາຍມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ, ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າສະມາຊິກ ແລະ ໂຮງງຮຽນ, ພາກວິຊາໃນສັງກັດ. ມະຫາວິທະຍາໄລພາກພື້ນສາມແຫ່ງຂຶ້ນກັບກະຊວງ​ສຶກສາທິການ​ແລະການຝຶກອົບຮົມ ມີຫຼາຍມະຫາວິທະຍາໄລສະມາຊິກ, ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າສະມາຊິກ ແລະ ໂຮງງຮຽນ, ພາກວິຊາໃນສັງກັດ ແລະອາດຈະມີສູນຝຶກອົບຮົມທາງໄກອີກ. ບັນດາມະຫາວິທະຍາໄລສັງກັດກະຊວງ, ຂະແໜງການທີ່ຕ່າງກັນ ມີໂຄງສ້າງການຈັດຕັ້ງລວມທັງຄະນະວິຊາ ແລະພະແນກການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. ທົ່ວ​ປະ​ເທດ​ມີ 68 ໂຮງຮຽນ​ຂອງ​ອົງການ​ລັດ, ອົງການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ການ​ເມືອງ, ອົງການ​ການ​ເມືອງ-ສັງຄົມ ​ແລະ ກຳລັງ​ປະກອບ​ອາວຸດ​ປະຊາຊົນ ທີ່​ດຳເນີນການ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ​ຊັ້ນ​ມະຫາວິທະຍາໄລ (​ໃນ​ນັ້ນ, ມີ 28 ​ໂຮງຮຽນ​ຂຶ້ນ​ກັບ​ກຳລັງ​ປະກອບ​ອາວຸດ, 8 ​ໂຮງຮຽນ​ປະຕິບັດ​ວຽກ​ງານ​ຝຶກ​ອົບຮົມ ​ແລະ ບຳລຸງ​ສ້າງ, ແຕ່ບໍ່ແມ່ນສະຖາບັນການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະ 32 ໂຮງຮຽນປະຕິບັດວຽກງານການບຳລຸງວິຊາ)

(12) ຈຳນວນຜົນງານວິທະຍາສາດທີ່ລົງພິມໃນວາລະສານ Web of Science (WoS) ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 2.107 ບົດໃນປີ 2016 ຂຶ້ນເປັນ 7.502 ບົດໃນປີ 2020 (ເພີ່ມຂຶ້ນ 3,56 ເທົ່າ); ຈຳນວນຜົນງານວິທະຍາສາດທີ່ລົງພິມໃນວາລະສານ Scopus ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 4.735 ບົດໃນປີ 2016 ຂຶ້ນເປັນ 19.888 ບົດໃນປີ 2020 (ເພີ່ມຂຶ້ນ 4,20 ເທົ່າ)

(13) ການຈັດອັນດັບການສຶກສາແຫ່ງຊາດຂອງວາລະສານ U.S. News ອີງຈາກການສຳຫຼວດທົ່ວໂລກກ່ຽວກັບຄຸນລັກສະນະທີ່ມີນ້ຳໜັກເທົ່າກັນ 3 ປະການສຳລັບແຕ່ລະປະເທດ: ມີລະບົບການສຶກສາສາທາລະນະທີ່ໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງດີ; ຜູ້ຄົນຈະພິຈາລະນາເຂົ້າຮຽນວິທະຍາໄລຢູ່ທີ່ນັ້ນຫຼືບໍ່; ​ປະ​ເທດນັ້ນຈະ​ສະໜອງ​ການ​ສຶກ​ສາທີ່ມີ​ຄຸນ​ນະ​ພາບ​ສູງ​ສຸດ​ຫຼື​ບໍ່.​

(14) ອີງຕາມບົດລາຍງານການສຳຫຼວດເອກະລາດຂອງສູນສະໜອງ ແລະ ສະໜັບສະໜູນການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນບຸກຄົນ (ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະການຝຶກອົບຮົມ), ອັດຕາຜູ້ຮຽນຈົບມີວຽກເຮັດງານທຳມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນໃນ 3 ປີ 2019–2021 ແລະ ບັນລຸລະດັບສະເລ່ຍທົ່ວປະເທດແມ່ນເກີນກວ່າ 90%. ຕາມ​ຂໍ້​ມູນ​ຂອງ​ກົມໃຫຍ່​ສະຖິຕິ​​ແລ້ວ, ​ໃນ​ໄລຍະປີ 2020–2022, ອັດຕາ​ການ​ຫວ່າງ​ງານ​ຂອງ​ຄົນ​ງານ​ທີ່​ມີ​ລະດັບ​ມະຫາວິທະຍາ​ໄລ​ຫຼື​ສູງ​ກວ່າ​ໄດ້​ຫຼຸດ​ລົງ​ຈາກ 4,26% ​ເປັນ 3,16%; ອັດຕານີ້ສໍາລັບນັກສຶກສາຈົບປະລິນຍາໂທຫຼຸດລົງຈາກ 1,3% ເປັນ 0,6%

(15) ຜົນການຮັບນັກຮຽນເຂົ້າຮຽນສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງເຖິງຄວາມສາມາດມີວຽກເຮັດງານທຳຂອງຜູ້ສຳເລັດການສຶກສາ ແລະ ຄວາມໄວ້ວາງໃຈຂອງສັງຄົມໃນດ້ານຄຸນນະພາບ ແລະປະສິດທິຜົນຂອງການຝຶກອົບຮົມ. ຫຼັງຈາກໄລຍະການເຕີບໂຕ “ຮ້ອນ” ຜ່ານໄປ, ຂະ​ໜາດຂອງ​ການຈົດທະບຽນ​ເຂົ້າ​ຮຽນ ​ແລະ​ການ​ຝຶກ​ອົບ​ຮົມ ​ໄດ້​ບັນ​ລຸ​ລະ​ດັບ​ສູງ​ສຸດ​ໃນ​ປີ 2014​, ແຕ່ໄດ້ຫຼຸດລົງຫຼາຍໃນ 4 ປີຕິດຕໍ່ກັນ ແລະລົງຕ່ຳສຸດໃນປີ 2018. ເຫດຜົນແມ່ນຍ້ອນບໍ່ໄດ້ມີການລົງທຶນດ້ານຊັບພະຍາກອນຢ່າງສົມສ່ວນກັບຂະໜາດ. ລະບົບການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລໄດ້ຮັບຮູ້ຢ່າງຈະແຈ້ງກ່ຽວກັບເລື່ອງນີ້, ຄວບຄູ່ກັບຄວາມພະຍາຍາມສົ່ງເສີມຄວາມເປັນເຈົ້າຕົນເອງຂອງມະຫາວິທະຍາໄລ, ໄດ້ລະດົມຊັບພະຍາກອນການລົງທຶນ ເພື່ອປັບປຸງຄຸນນະພາບ, ດັ່ງນັ້ນ, ຕັ້ງແຕ່ປີ 2019 ຜົນການລົງທະບຽນເຂົ້າຮຽນ ແລະຂະໜາດການຝຶກອົບຮົມຈຶ່ງຟື້ນຕົວ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນອີກຄັ້ງໂດຍເພີ່ມຂຶ້ນພໍສົມຄວນ.

(16) ໃນນັ້ນ, ຊັ້ນປະຖົມສຶກສາຂາດຄູສອນ 32.943 ຄົນ, ຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນຂາດ 18.097 ຄົນ, ຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນປາຍຂາດ 11.837 ຄົນ (ລາຍງານໝາຍເລກ 584/BC-ĐGS, ອອກວັນທີ 11 ສິງຫາ 2023, ຂອງຄະນະຕິດຕາມກວດກາ ຂອງຄະນະປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ, ວ່າດ້ວຍ “ການປະຕິບັດມະຕິໝາຍເລກ 88/2014/QH13 ແລະມະຕິໝາຍເລກ 51/2017/QH14 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼັກສູດແລະປຶ້ມແບບຮຽນສາມັນສຶກສາ”)

(17) ໃນນັ້ນ, ຊັ້ນປະຖົມສຶກສາມີຄູເກີນດຸນໃນທ້ອງຖິ່ນ 2.302 ຄົນ, ຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນມີຄູເກີນດຸນໃນທ້ອງຖິ່ນ 2.650 ຄົນ, ຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນປາຍມີຄູເກີນດຸນໃນທ້ອງຖິ່ນ 139 ຄົນ (ລາຍງານໝາຍເລກ 584/BC-ĐGS, ອອກວັນທີ 11 ສິງຫາ 2023, ຂອງຄະນະຕິດຕາມກວດກາ ຂອງຄະນະປະຈຳສະພາແຫ່ງຊາດ, ວ່າດ້ວຍ “ການປະຕິບັດມະຕິໝາຍເລກ 88/2014/QH13 ແລະມະຕິໝາຍເລກ 51/2017/QH14 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼັກສູດແລະປຶ້ມແບບຮຽນສາມັນສຶກສາ”)

(18) ​ຈຳ​ນວນ​ນັກ​ສຶກ​ສາ​ມະ​ຫາ​ວິ​ທະ​ຍາ​ໄລທັງໝົດໃນ​ຫວຽດ​ນາມ ປີ 2021 ແມ່ນ​ປະ​ມານ 2,1 ລ້ານ​ຄົນ, ບັນ​ລຸ 215 ນັກ​ສຶກ​ສາ / ໜຶ່ງໝື່ນ​ຄົນ. ເມື່ອປຽບທຽບກັບປະເທດໃນພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ອາຊຽນ) ອັດຕານີ້ເທົ່າກັບມາເລເຊຍ ແລະສິງກະໂປ (ຖັດຈາກຟີລິບປິນ, ອິນໂດເນເຊຍ ແລະ ໄທ) ແຕ່ຕໍ່າກວ່າອັດຕາສະເລ່ຍຂອງບັນດາປະເທດສະມາຊິກຂອງອົງການການຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາເສດຖະກິດ (OECD): 290 / ໜຶ່ງໝື່ນຄົນ.

(19) ຂະໜາດ​ຂອງການ​ຝຶກ​ອົບຮົມ​ລະດັບສູງກວ່າ​ປະລິນຍາ​ຕີ​ຢູ່ຫວຽດນາມ ​ໃນ​ປີ 2021 ​ບັນລຸດັ່ງນີ້: ນັກສຶກສາລະດັບປະລິນຍາໂທປະມານ 110.000 ຄົນ ​ແລະ ລະດັບປະລິນຍາເອກ 12.000 ຄົນ, ເຊິ່ງຄິດໄລ່ອັດຕາສ່ວນຂອງປະຊາກອນນ້ອຍ​ກວ່າ 1/3 ເມື່ອ​ທຽບກັບ​ມາ​ເລ​ເຊຍ ​ແລະ​ໄທ, ​ພຽງ 1/2 ຂອງ​ສິງກະ​ໂປ ​ແລະ ຟີ​ລິບ​ປິນ, ປະມານ 1/9 ເທົ່າຂອງຄ່າສະເລ່ຍຂອງບັນດາປະເທດ OECD

(20) ລະດັບປະລິນຍາໂທພຽງຫຼາຍກ່ວາ 2%, ລະດັບປະລິນຍາເອກພຽງປະມານ 0,3%.

(21) ອັດຕາສ່ວນຂອງນັກສຶກສາ "ດິບ" (ລວມທັງຈົບປະລິນຍາຕີ) ຕໍ່ຄູອາຈານ ໃນປະເທດຂອງພວກເຮົາແມ່ນ 25,6. ອີງ​ຕາມ​ບົດ​ລາຍ​ງານ "Education at a Glance 2022" ຂອງ OECD: ອັດ​ຕາ​ສ່ວນ​ນັກສຶກສາ​ຕໍ່ຄູອາຈານ “ມາດຕະຖານ” ໂດຍ​ສະ​ເລ່ຍ​ໃນບັນດາ​ປະ​ເທດ OECD ແມ່ນ 15 (ໃນ​ໂຮງ​ຮຽນຂອງ​ລັດ) ແລະ 17 (ໃນ​ໂຮງ​ຮຽນ​ເອ​ກະ​ຊົນ). ອີງ​ຕາມ​ຂໍ້​ມູນ​ສະ​ຖິ​ຕິ​ຂອງ ​ອົງ​ການ​ການ​ສຶກ​ສາ-ວິ​ທະ​ຍາ​ສາດ​ ແລະ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ ແຫ່ງ​ສະ​ຫະ​ປະ​ຊາ​ຊາດ (UNESCO​) (http://data.uis.unesco.org/) ອັດ​ຕາ​ສ່ວນ “ດິບ” ໂດຍ​ສະ​ເລ່ຍ​ຂອງ​ນັກ​ສຶກ​ສາ​ຕໍ່​ຄູ​ອາ​ຈານ​ໃນ​ບັນ​ດາ​ປະ​ເທດ OECD ແມ່ນ 14, ໃນ​ຂະ​ນະ​ທີ່​ອັດ​ຕາ​ສ່ວນ​ໃນ​ສິງ​ກະ​ໂປ​ແມ່ນ 13 ແລະ ມາ​ເລ​ເຊຍ 14. ໃນດ້ານຄຸນສົມບັດຂອງອາຈານ, ຕາມສະຖິຕິການສຶກສາລະດັບມະຫາວິທະຍາໄລຂອງ ອັງກິດ ສຳລັບປີສຶກສາ 2020-2021 (https://www.hesa.ac.uk/data-and-analysis/ staff/table-8), ອັດຕາສ່ວນຂອງອາຈານທີ່ມີລະດັບປະລິນຍາເອກແມ່ນ 54,4%. ນັບ​ແຕ່​ປີ 2010 ​ເປັນ​ຕົ້ນ​ມາ, ມາ​ເລ​ເຊຍ​ມີ​ອັດຕາ​ສ່ວນ​ປະລິນຍາ​ເອກ​ຕໍ່​ຈຳນວນ​ອາຈານ​ຂອງ​ມະຫາວິທະຍາ​ໄລ​ທັງ​ໝົດ 73%; ສີລັງກາໃນປີ 2015 ແມ່ນ 55%. (ລາຍງານໝາຍເລກ 2092/BC-UBVHGD15, ອອກວັນທີ 20 ທັນວາ 2023, ຂອງຄະນະກຳມະການວັດທະນະທຳແລະການສຶກສາຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ  ສະຫຼຸບກອງປະຊຸມສຳມະນາການສຶກສາປີ 2023 ໃນຫົວຂໍ້ “ສະຖາບັນ ແລະນະໂຍບາຍປັບປຸງຍົກສູງຄຸນນະພາບການສຶກສາມະຫາວະທະຍາໄລ”)

(22) ຈຳນວນຜົນງານຄົ້ນຄວ້າທີ່ໄດ້ລົງພິມຕໍ່ອາຈານແມ່ນປະມານ 0,24 ບົດຄວາມ ISI/Scopus/ອາຈານ/ປີ, ທຽບກັບຄວາມສາມາດໃນການປະກາດເປີດເຜີຍໂດຍສະເຫຼ່ຍໃນໂລກ (ໃນປີ 2010) ທີ່ 1-8 ບົດຄວາມຂອງ ISI/Scopus/ປີ ໂດຍຂຶ້ນກັບກຸ່ມຂະແໜງການ.

* ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 1037 (ເດືອນພຶດສະພາ 2024)