ຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານຫວຽດນາມ - ສະຫະລັດອາເມລິກາ:
ບົດໃໝ່ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດ
ບົດໃໝ່ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດ
ທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ຕ້ອນຮັບປະທານາທິບໍດີ ໂຈ ເບເດນ ມາຢ້ຽມຢາມ ສ.ສ. ຫວຽດນາມຢ່າງເປັນທາງການ, ໃນເດືອນກັນຍາ 2023 _ພາບ: ສາລະຄະດີ
ເບິ່ງຄືນຫຼັງເຖິງບັນດາຜົນງານທີ່ໄດ້ຮັບ
ຕະຫຼອດໄລຍະເວລາເກືອບ 30 ປີຂອງການພົວພັນຮ່ວມມື
ໂດຍລວມແລ້ວ, ເກືອບ 30 ປີແຫ່ງການສ້າງການພົວພັນເປັນປົກກະຕິ ແລະ ໂດຍສະເພາະແມ່ນ 11 ປີແຫ່ງການສ້າງຕັ້ງການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ ໂດຍມີເສົາຄ້ຳ 9 ປະການທີ່ກວມລວມການພົວພັນທະວິພາຄີ ແລະ ບັນຫາພະຫຸພາຄີລະດັບພາກພື້ນແລະສາກົນ ແມ່ນໄລຍະເວລາສຳຄັນທີ່ຕໍ່ເນື່ອງ ພາຍໃນຂະບວນການພັດທະນາທີ່ກຳລັງດຳເນີນຢູ່ ນັບຕັ້ງແຕ່ສອງປະເທດສ້າງຕັ້ງການພົວພັນທາງການທູດຢ່າງເປັນທາງການໃນປີ 1995 ມາຮອດປະຈຸບັນ, ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງຜົນປະໂຫຍດຫຼາຍຢ່າງໃຫ້ທັງສອງຝ່າຍໃນເກືອບທຸກຂົງເຂດ ເມື່ອທຽບກັບປີກ່ອນໜ້າ. ຈຸດເດັ່ນແມ່ນ:
ການຮ່ວມມືດ້ານການເມືອງ - ການທູດລະຫວ່າງຫວຽດນາມ - ສະຫະລັດອາເມລິກາ ໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມໃຫ້ມີຄວາມຖີ່ກວ່າອີກ, ຂະຫຍາຍຂອບເຂດ ແລະ ມີເນື້ອໃນທີ່ແທດຈິງ, ລະອຽດກວ່າອີກ, ພິເສດແມ່ນ ເມື່ອມີການປ່ຽນແປງທີ່ສຳຄັນໃນແນວທາງຂອງອາເມລິກາ ຕໍ່ຮູບແບບ ແລະ ລະບົບການເມືອງຂອງຫວຽດນາມ. ການແລກປ່ຽນຄະນະຜູ້ແທນຂັ້ນຕ່າງໆ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນຂັ້ນສູງ ໄດ້ຮັບການຍູ້ແຮງ(1), ຜ່ານນັ້ນ ປັບປຸງແລະຮັດແໜ້ນວິໄສທັດ, ເປົ້າໝາຍ, ທິດນຳ, ຫຼັກການ ແລະ ທິດທາງ ຂອງການຮ່ວມມືໃຫ້ເລິກເຊິ່ງກວ່າອີກ; ຈັດການແກ້ໄຂບັນຫາສ່ວນໃຫຍ່ທີ່ເກີດຂຶ້ນໄດ້ຢ່າງສົມດຸນ ກົມກຽວກັນ ແລະມີປະສິດທິຜົນ. ສອງຝ່າຍໄດ້ດຳເນີນການຕາມກົນໄກເຈລະຈາ ແລະປຶກສາຫາລືກ່ອນນັ້ນ ຢ່າງຕັ້ງໜ້າ(2), ເຂົ້າສູ່ບັນດາເນື້ອໃນທີ່ລະອຽກເທື່ອລະກ້າວ ແລະ ສ້າງກົນໄກການເຈລະຈາແລະການປຶກສາຫາລື(3). ການພົວພັນຊ່ອງພັກ ແລະ ຊ່ອງສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງດີຂຶ້ນ; ການເຄື່ອນໄຫວພົບປະແລະແລກປ່ຽນຄະນະຜູ້ແທນຂັ້ນຕ່າງໆ ໄດ້ເປີດກວ້າງເທື່ອລະກ້າວ. ການຮ່ວມມືໃນບັນດາບັນຫາສາກົນ ແລະ ພາກພື້ນ ມີບາດກ້າວທີ່ພົ້ນເດັ່ນ. ສອງຝ່າຍຕັ້ງໜ້າປະສານສົມທົບກັນຈັດຕັ້ງເຫດການ ແລະການເຄື່ອນໄຫວສາກົນ ແລະພາກພື້ນທີ່ສຳຄັນ; ໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍຂໍ້ຄິດປະດິດສ້າງ ແລະກົນໄກຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ພາຍໃນຂອບຂອງສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີອາຕາເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້ (ອາຊຽນ). ອາເມລິກາສະໜັບສະໜູນຫຼັກໝັ້ນຂອງຫວຽດນາມ ແລະ ຍູ້ແຮງການຜັນຂະຫຍາຍການເຄື່ອນໄຫວ ແລະນະໂຍບາຍພື້ນຖານຫຼາຍປະການ ທີ່ສອດຄ່ອງກັບຜົນປະໂຫຍດຂອງຫວຽດນາມ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ, ອະນຸພາກພື້ນແມ່ນ້ຳຂອງ ແລະ ຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ; ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບການປະສານສົມທົບກັບຫວຽດນາມ ໃນຫຼາຍບັນຫາພາກພື້ນທີ່ສຳຄັນອື່ນ…
ການຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດ - ການຄ້າ - ການລົງທຶນ ມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍຂຶ້ນ, ກາຍເປັນຂົງເຂດທີ່ມີການພັດທະນາທີ່ມີປະສິດທິຜົນ ແລະ ມີຄວາມສຳຄັນທັງໃນດ້ານຂະໜາດ, ຂອບເຂດ, ຄຸນນະພາບ ແລະ ຂົງເຂດທີ່ຫວຽດນາມໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດສູງຂຶ້ນ. ໃນດ້ານເສດຖະກິດແລະການຄ້າ, ຫວຽດນາມຮັກສາສະຖຽນລະພາບ ແລະຄ່ອຍໆຂະຫຍາຍຕະຫຼາດສົ່ງອອກໃນສະຫະລັດອາເມລິກາ ດ້ວຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍປະເພດ ແລະປະລິມານທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງແຂງແຮງ; ໃນນັ້ນ, ລັກສະນະ “ຊ່ວຍຊູກັນ” ລະຫວ່າງທັງສອງຕະຫຼາດນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ(4). ໃນໄລຍະປີ 2013-2023, ມູນຄ່າການຄ້າຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ເຕີບໂຕສະເລ່ຍຫຼາຍກວ່າ 15% ຕໍ່ປີ; ຂະໜາດການຄ້າສອງສົ້ນ ແລະ ການເກີນດຸນການຄ້າຂອງຫວຽດນາມກັບສະຫະລັດອາເມລິກາ ເພີ່ນຂຶ້ນຫຼາຍກວ່າ 5 ເທົ່າ(5); ການສົ່ງອອກໄປຍັງອາເມລິກາເຮັດໃຫ້ອັດຕາສ່ວນການສົ່ງອອກທັງໝົດຂອງຫວຽດນາມເພີ່ມຂຶ້ນ (ປະມານ 29,5% ພາຍໃນປີ 2022). ນອກຈາກນັ້ນ, ອາເມລິກາໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຫຼາຍຂຶ້ນເລື້ອຍໆ ແລະ ເພີ່ມທະວີການຂົນຂວາຍໃຫ້ຫວຽດນາມເຂົ້າຮ່ວມໃນກົນໄກ ແລະຂອບການຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະການຄ້າລະດັບພາກພື້ນ ແລະໂລກ. ໃນດ້ານການລົງທຶນ, ກິດຈະກຳການລົງທຶນໂດຍກົງຈາກຕ່າງປະເທດ (FDI) ຂອງອາເມລິກາໃນຫວຽດນາມເພີ່ມຂຶ້ນ ທັງດ້ານປະລິມານ ແລະຄຸນນະພາບ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວໃນຂະໜາດ(6). ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມຈຳນວນໜຶ່ງ ໄດ້ລົງທຶນໃນອາເມລິກາ ດ້ວຍເງິນທຶນຫຼາຍຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ເຊິ່ງປະກອບສ່ວນສ້າງວຽກເຮັດງານທຳໃຫ້ຜູ້ອອກແຮງງານອາເມລິກາຫຼາຍພັນຄົນ. ການຮ່ວມມືລະຫວ່າງສອງປະເທດໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍໃນຫຼາຍຂົງເຂດໃໝ່ ເຊັ່ນໂຄງສ້າງພື້ນຖານຄຸນນະພາບສູງ, ພະລັງງານທົດແທນ, ເສດຖະກິດດິຈິຕອນ, ຕ່ອງໂສ້ການສະໜອງ,… ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງ ການຮ່ວມມືດ້ານພະລັງງານທີ່ຕິດກັບການຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາກ ກາຍເປັນບັນຫາທີ່ສົນໃຈຮ່ວມກັນ ແລະ ບຸລິມະສິດ.
ການຮ່ວມມືດ້ານການປ້ອງກັນປະເທດ - ປ້ອງກັນຄວາມໝັ້ນຄົງຄ່ອຍໆພັດທະນາ ແລະມີແນວໂນ້ມການຂະຫຍາຍຕົວ. ການຮ່ວມມືດ້ານການປ້ອງກັນປະເທດສອງຝ່າຍມີຄວາມກ້າວໜ້າທີ່ສຳຄັນບາງປະການ ເຊັ່ນ ສະຫະລັດອາເມລິການຍົກເລີກການຂວ້ຳບາດອາວຸດຮ້າຍແຮງຕໍ່ຫວຽດນາມຢ່າງສົມບູນ (ເດືອນພຶດສະພາ 2016); ຈັດຫາອຸປະກອບເພື່ອສະໜັບສະໜູນຫວຽດນາມໃນການປັບປຸງຍົກສູງຄວາມສາມາດດ້ານການປ້ອງກັນ ໂດຍສະເພາະໃນທະເລ; ພັດທະນາອຸດສາຫະກຳປ້ອງກັນປະເທດ; ລົງນາມແລະດຳເນີນການຕາມຂໍ້ຕົກລົງຮ່ວມມືດ້ານການປ້ອງກັນປະເທດສະບັບໃໝ່ຫຼາຍສະບັບ. ມີການຂະຫຍາຍການຮ່ວມມືດ້ານຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະການຕໍ່ຕ້ານອາຊະຍາກຳ. ໃນນັ້ນ, ສອງຝ່າຍຮັກສາການຕິດຕໍ່ແລະການແລກປ່ຽນໃນທຸກລະດັບກ່ຽວກັບບັນດາດ້ານຄວາມປອດໄພຍຸດທະນາດ ແລະສະເພາະທາງ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ສົ່ງເສີມຂອບການຮ່ວມມືໃໝ່(7).
ບັນຫາດ້ານປະຊາທິປະໄຕ, ສິດທິມະນຸດ ແລະ ເສລີພາບທາງສາສະໜາ, ໃນແຕ່ລະປີ, ສອງຝ່າຍໄດ້ແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບບັນຫາເຫຼົ່ານີ້ ຜ່ານກົນໄກການເຈລະຈາທີ່ກົງໄປກົງມາ ດ້ວຍຈິດໃຈທີ່ສ້າງສັນ ເຊັ່ນ ການເຈລະຈາສິດທິມະນຸດ ແລະ ຂະບວນການເຈລະຈາແຮງງານຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ເຊິ່ງມີສ່ວນເພີ່ມທະວີຄວາມເຂົ້າໃຈຮ່ວມກັນ ແລະ ຫຼຸດຄວາມແຕກຕ່າງ; ເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືເພື່ອໃຫ້ທຸກຄົນໄດ້ຮັບສິດທິມະນຸດຢ່າງເຕັມທີ່.
ການຮ່ວມມືທາງດ້ານວິທະຍາສາດ-ເຕັກໂນໂລຊີ, ການສຶກສາຝຶກອົບຮົມ, ສາທາລະນະສຸກ, ວັດທະນະທຳ ແລະການທ່ອງທ່ຽວ ນັບມື້ນັບໄດ້ເປີດກວ້າງ ແລະແທດຈິງກວ່າອີກ ໃນບັນດາຂົງເຂດທີ່ອາເມລິກາທີມີທ່າແຮງ ແລະ ຫວຽດນາມມີຄວາມຕ້ອງການ. ອາເມລິກາກຳນົດວ່າການຮ່ວມມືແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຈາກສົງຄາມ ແມ່ນພື້ນຖານເພື່ອປັບປຸງຄວາມເຊື່ອໝັ້ນ ແລະ ຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືສອງຝ່າຍ. ໃນດ້ານວິທະຍາສາດ-ເຕັກໂນໂລຊີ, ສອງຝ່າຍໄດ້ຂະຫຍາຍຂົງເຂດການຮ່ວມມື ໂດຍຜ່ານຂອບແລະກົນໄກໃໝ່, ໃນນັ້ນມີ ຂົງເຂດຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ມີລັກສະນະຍຸດທະຍາດ ເຊັ່ນນິວເຄຼຍ ແລະ ອະວະກາດ. ໃນດ້ານວັດທະນະທຳ, ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ, ຈຳນວນນັກຮຽນຊາວຫວຽດນາມທີ່ກຳລັງສຶກສາຢູ່ອາເມລິກາສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ, ປະກອບສ່ວນປັບປຸງຍົກສູງຄຸນນະພາບຊັບພະຍາກອນມະນຸດຂອງຫວຽດນາມ. ຈຳນວນນັກທ່ອງທ່ຽວອາເມລິກາທີ່ເດີນທາງເຂົ້າຫວຽດນາມ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ ຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງຕັ້ງແຕ່ປີ 2012 ຮອດປະຈຸບັນ (ບໍ່ນັບເຖິງໄລຍະເວລາການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19) ແລະ ມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນໃນການພັດທະນາທີ່ດີ ພາຍຫຼັງການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19. ໃນດ້ານສາມາລະນະສຸກ, ສອງຝ່າຍກໍ່ໄດ້ຍູ້ແຮງການຮ່ວມມືດ້ານສາທາລະນະສຸກ ແລະ ຂົງເຂດໃໝ່ຈຳນວນໜຶ່ງ, ຕັ້ງໜ້າປະສານສົມທົບຜັນຂະຫຍາຍໂຄງການຫຼັກປະກັນສຸຂະພາບລະດັບໂລກ…
ການຢ້ຽມຢາມຄັ້ງປະຫວັດສາດ ແລະ ຂອບການການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ
ລະຫວ່າງຫວຽດນາມແລະສະຫະລັດອາເມລິກາ
ກ່ຽວກັບຂອບການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ
ໃນໂລກ, ແນວຄວາມຄິດແລະຄວາມໝາຍແຝງຂອງຮູບແບບການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານນັ້ນ ຂຶ້ນກັບຄວາມຄິດແລະວິທີການເຂົ້າເຖິງການຕ່າງປະເທດຂອງແຕ່ລະປະເທດ. ອີງໃສ່ທິດສະດີແລະພຶດຕິກຳໃນການຜັນຂະຫຍາຍຮູບແບບທົ່ວໄປຈຳນວນໜຶ່ງໃນໂລກ ຈະເຫັນໄດ້ວ່າ ຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານແມ່ນການພົວພັນສຳຄັນທີ່ມີຄຸນຄ່າໃນໄລຍະຍາວແລະຍືນຍົງ ແນໃສ່ກໍ່ສ້າງກົນໄກ, ແຜນງານ ແລະ ເຄື່ອງມື ເພື່ອຍູ້ແຮງການຮ່ວມມືໃນບັນດາຂົງເຂດ, ບັນຫາທີ່ຝ່າຍຕ່າງໆບຸລິມະສິດ; ໃນນັ້ນ ມີເນື້ອໃນພື້ນຖານ ເຊັ່ນ ການບໍ່ບຸກໂຈມຕີກັນ, ການບໍ່ສຳພັນຫຼືຄົບຄິດກັບປະເທດໜຶ່ງ ເພື່ອສູ້ຮົບກັບປະເທດອື່ນ, ການບໍ່ແຊກແຊງວຽກງານພາຍໃນຂອງກັນແລະກັນ ແລະ ການໄວ້ເນື້ອເຊື່ອໃຈກັນຢ່າງໝັ້ນຄົງ; ຄວາມສະເໝີພາບ, ການເຄົາລົບລະບອບການເມືອງ, ລະບົບແນວຄິດ ແລະ ຄ່ານິຍົມທາງສັງຄົມຂອງກັນແລະກັນ; ເປັນເອກະພາບທາງດ້ານການຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບວິທີການເຂົ້າເຖິງ ແລະ ຫຼັກການຂອງການສ້າງຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ກໍ່ຄືພື້ນຖານນິຕິກຳ, ເນື້ອໃນ, ຂອບການເຮັດວຽກ ແລະກົນໄກຮັບປະກັນ ເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ; ແບ່ງປັນວິໄສທັດກ່ຽວກັບຂົງເຂດການຮ່ວມມືຕ່າງໆ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ບັນດາຂົງເຂດທີ່ມີຄວາມສຳຄັນທາງຍຸດທະສາດ, ບັນຫາທາງການເມືອງພາກພື້ນ ແລະໂລກ; ບໍ່ມີຂໍ້ຈຳກັດໃນດ້ານການຮ່ວມມື ແລະ ບໍ່ຈຳເປັນຕ້ອງມີເນື້ອໃນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຮັກສາຄວາມປອດໄພ ແລະການປ້ອງກັນປະເທດ. ບັນດາເນື້ອໃນແລະຫຼັກການເຫຼົ່ານີ້ ອາດສາມາດປັບໄດ້ຢ່າງຍືດຫຍຸ່ນ ແລ້ວແຕ່ສະຖານະການສາກົນ ແລະສະຖານະການຂອງແຕ່ລະປະເທດ, ຄວາມຕັດສິນໃຈ, ເຈດຈຳນົງທາງການເມືອງ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດສະເພາະທີ່ແຕ່ລະປະເທດກຳນົດ (ອາດຈະເປັນໄປຕາມແຕ່ລະຂັ້ນຕອນ) ໃນຂະບວນການພິຈາລະນາສ້າງຕັ້ງການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ/ຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານກັບປະເທດອື່ນ.
ຕາມເອກະສານເປັນທາງການຂອງສະຫະລັດອາເມລິກາ, ຮູບການການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ສະແດງເຖິງການພົວພັນທາງທະຫານທີ່ໃກ້ຊິດລະຫວ່າງອາເມລິກາ ກັບບັນດາປະເທດຄູ່ຮ່ວມມື, ແຕ່ບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມເຖິງການປ້ອງກັນຮ່ວມກັນໃນຖານະ “ພັນທະມິດ” ແລະ ການຮ່ວມມືໃນດ້ານອື່ນໆ ອາດຈະຢູ່ໃນລະດັບປານກາງຫຼາຍກວ່າກັບພັນລະມິດ ແລະ ມັກຈະສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມເຄົາລົບຕໍ່ຍຸດທະສາດຂອງອາເມລິກາ ກັບປະເທດຄູ່ຮ່ວມມື.
ໃນທາງປະຕິບັດ ໂດຍທົ່ວໄປແລ້ວ ການຊຸກຍູ້ຂອບການຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານຂອງສະຫະລັດອາເມລິກາ ກັບປະເທດອື່ນໆ ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງທີ່ຕັ້ງ ແລະບົດບາດຂອງປະເທດຄູ່ຮ່ວມມືໃນການຄິດໄລ່ ແລະຜັນຂະຫຍາຍນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຂອງອາເມລິກາ. ບັນດາຂົງເຂດການຮ່ວມມືທີ່ສຸມໃສ່ການເມືອງ-ຍຸດທະສາດ ແລະ ການປ້ອງກັນປະເທດ-ປ້ອງກັນຄວາມໝັ້ນຄົງ (ຄວາມໝັ້ນຄົງທີ່ບໍ່ແມ່ນແບບດັ້ງເດີມເປັນຫຼັກ) ແລະ ຂົງເຂດຊ່ວຍຊູກັນອື່ນໆ (ເສດຖະກິດ-ການຄ້າ, ວິທະຍາສາດ-ເຕັກໂນໂລຊີ, ການສຶກສາ ແລະຝືກອົບຮົມ…). ໃນຂະນະນັ້ນ, ຫວຽດນາມສ້າງການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ກັບປະເທດຕ່າງໆ ເມື່ອເປັນໄປຕາມເກນສຳຄັນຫຼາຍປະການ ເຊັ່ນ ລະດັບການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືໄດ້ພັດທະນາຢ່າງເລິກເຊິ່ງ, ການຕິດພັນແລະເຊື່ອມໂຍງຜົນປະໂຫຍດທີ່ຮອບດ້ານ, ກວ້າງຂວາງ, ຫຼາຍລະດັບແລະຫຼາຍຂົງເຂດ; ຄູ່ຮ່ວມມືຢູ່ໃນບຸລິມະສິດນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ເຊັ່ນ ປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ ແລະ ປະເທດໃຫຍ່; ປະເທດຄູ່ຮ່ວມມືມີບົດບາດ, ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄຸນຄ່າໃນການພົວພັນສາກົນ. ຂອບການຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງການພົວພັນເລິກເຊິ່ງລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະປະເທດຄູ່ຮ່ວມມື ໂດຍມີຂອບເຂດການຮ່ວມມືທີ່ກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງ, ກວມເອົາຫຼາຍຂົງເຂດ ແລະການຮ່ວມມືໃນຫຼາຍຂົງເຂດບຸລິມະສິດໃນລະດັບສູງ. ມາຮອດປະຈຸບັນ, ຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງການຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ກັບເຈັດປະເທດ (ຈີນ, ອີນເດຍ, ລັດເຊຍ, ສ.ເກົາຫຼີ, ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ຍີ່ປຸ່ນ ແລະ ໂອສະຕຣາລີ), ໃນນັ້ນ ການປະຕິບັດການພົວພັນກັບປະເທດເຫຼົ່ານີ້ບັນລຸໄດ້ຜົນງານຫຼາຍຢ່າງໃນທຸກຂົງເຂດ, ປະກອບສ່ວນສຳຄັນເຂົ້າໃນພາລະກິດການສ້າງສາ ແລະ ພັດທະນາປະເທດຊາດ. ເຖິງວ່າຈະຈັດຕັ້ງຂຶ້ນພາຍໃນຂອບການຮ່ວມມືສອງຝ່າຍ, ແຕ່ຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານຍັງລວມເຖິງເນື້ອໃນທີ່ສຳຄັນຂອງຫຼາຍຝ່າຍ, ສ້າງເງື່ອນໄຂທີ່ເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ຫວຽດນາມ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືປະສານສົມທົບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ໃນເວທີປາໄສຫຼາຍຝ່າຍ ຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ, ປະກອບສ່ວນແກ້ໄຂບັນຫາລະດັບໂລກ ແລະ ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການຮັກສາສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງສາກົນ ແລະ ການປະຕິບັດເປົ້າໝາຍການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ຂອບການຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ປະກອບສ່ວນສ້າງເງື່ອນໄຂທີ່ເອື້ອອຳນວຍໃຫ້ຫວຽດນາມ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືເພີ່ມທະວີຄວາມເຂົ້າໃຈເຊິ່ງກັນແລະກັນ, ຮ່ວມທັດສະນະແລະປະສານສົມທົບຫຼັກໝັ້ນ ໃນອົງການຈັດຕັ້ງຫຼາຍຝ່າຍ ແລະ ເວທີປາໄສ ຕັ້ງແຕ່ລະດັບພາກພື້ນ ເຖິງລະຫວ່າງພາກພື້ນ ແລະ ທົ່ວໂລກ.
ບົດໃໝ່ໃນການພົວພັນສອງຝ່າຍ ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະສະຫະລັດອາເມລິກາ
ການຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມຂອງປະທານາທິບໍດີອາເມລີກາ ໂຈ ເບເດນ ມີຄວາມໝາຍພິເສດ ແລະ ສອງຝ່າຍຖືວ່າເປັນ “ປະຫວັດສາດ” ເມື່ອໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງເໝາະສົມໃນເວລາທີ່ສອງປະເທດສະເຫຼີມສະຫຼອງ 10 ປີແຫ່ງການສ້າງຕັ້ງການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ (2013-2023). ເຄິ່ງສະຕະວັດຜ່ານໄປ, ຈາກອະດິດສັດຕູ, ຫວຽດນາມແລະອາເມຣີກາໄດ້ກາຍເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ເຊິ່ງເປັນຄວາມສຳເລັດຄັ້ງສຳຄັນທີ່ໜ້ອຍຄົນຈະຈິນຕະນາການໄດ້ເມື່ອ 50 ປີທີ່ແລ້ວ. ນອກຈາກນີ້, ກ່ອນໜ້ານີ້ເກືອບ 80 ປີ ດ້ວຍວິໄສທັດອັນກວ້າງໄກ, ໃນໄລຍະຕົ້ນຂອງການສະຖາປະນາສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ຫວຽດນາມ (ວັນທີ 2 ກັນຍາ 1945), ປະທານໂຮ່ຈີມິນໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດ ເຖິງການສ້າງ ແລະ ພັດທະນາການພົວພັນຮ່ວມມືຮອບດ້ານກັບສະຫະລັດອາເມລິກາ. ຕາມບັນທຶກຂອງກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດອາເມລິກາ ທີ່ບໍ່ເປັນຄວາມລັບອີກຕໍ່ໄປໃນປີ 2011, ແຕ່ເດືອນກັນຍາ 1945 ເຖິງເດືອນກຸມພາ 1946, ປະທານໂຮ່ຈີມິນໄດ້ໄດຂຽນຈົດໝາຍຫຼາຍສະບັບເຖິງປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ ແຮຣີ ຕຣູມານ ແລະ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດອາເມລິກາ ເຈມ ເບີນ (James Byrnes) ສະແດງຄວາມປາດຖະໜາໃຫ້ຫວຽດນາມແລະສະຫະລັດອາເມລິກາ ເປັນເພື່ອນກັນ ແລະ ພັດທະນາການພົວພັນແບບ “ຮ່ວມມືຢ່າງເຕັມທີ່”. ໃນປີ 2023, ລັດຖະບານອາເມລິກາ ໄດ້ຍົກບັນຫາການຍົກລະດັບການພົວພັນກັບຫວຽດນາມຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ເພື່ອສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງ ເຊິ່ງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ເອເມລິການັບມື້ນັບຖືເປັນສຳຄັນ ນະໂຍບາຍພາຍໃນປະເທດ ແລະຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ກໍ່ຄືບົດບາດເປັນເຈົ້າການ, ຕັ້ງໜ້າ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຫວຽດນາມໃນລະດັບພາກພື້ນແລະໃນໂລກ; ພ້ອມກັນນັ້ນ ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມຕັດສິນໃຈຂອງອາເມລິກາທີ່ຈະຍົກລະດັບການພົວພັນຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາໄປສູ່ລະດັບໃໝ່. ໃນການໃຫ້ສຳພາດກັບສື່ມວນຊົນຫຼັງການປະຊຸມກັບ ທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ໃນໂອກາດມາຢ້ຽມຢາມທາງລັດຖະກິດຢູ່ຫວຽດນາມ, ທ່ານປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ ໂຈ ເບເດນ ຢືນຢັນວ່າ: ຫວຽດນາມແມ່ນປະເທດທີ່ສຳຄັນໃນໂລກ ແລະ ໃນພາກພື້ນນີ້”(8).
ການຈັດຕັ້ງຂອບການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານກັບອາເມລິກາ ຍັງມີຄວາມໝາຍທີ່ນອກເໜືອຈາກຂອບການພົວພັນສອງຝ່າຍ ແລະເປັນເຫດການສຳຄັນໃນແນວທາງການຕ່າງປະເທດທີ່ເປັນເອກະລາດ, ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຫຼາຍຝ່າຍ, ການກະຈາຍຄວາມຫຼາກຫຼາຍແລະການເປັນເພື່ອນ, ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ເຊື່ອຖືໄດ້ ແລະ ເປັນສະມາຊິກທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງປະຊາຄົມສາກົນຂອງຫວຽດນາມ. ນັບເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ຫວຽດນາມມີການພົວພັນໃນລະດັບຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຫຼືສູງກວ່າ ກັບທັງ 5 ປະເທດທີ່ເປັນສະມາຊິກຖາວອນຂອງສະພາຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ (ຈີນ, ລັດເຊຍ, ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ອັງກິດ ແລະ ຝຣັ່ງ). ຫວຽດນາມຍັງເປັນປະເທດດຽວ ທີ່ສ້າງແລະຮັກສາການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ໃນເວລາດຽວກັນກັບປະເທດມະຫາອຳນາດຊັ້ນນຳທັງສາມຂອງໂລກ (ຈີນ, ລັດເຊຍ ແລະ ອາເມລິກາ), ຜ່ານນັ້ນ ສືບຕໍ່ສ້າງຂອບເຂດການພົວພັນຮ່ວມມືທີ່ໝັ້ນຄົງ ແລະຍາວນານ ກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ສຳຄັນ, ປະກອບສ່ວນເສີມສ້າງທີ່ຕັ້ງທາງນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດຢ່າງໜັກແໜ້ນຂອງປະເທດ.
ຕໍ່ໜ້າການຜັນຜວນຢ່າງໄວວາແລະສັບສົນທີ່ສຸດຂອງໂລກ ແລະສະພາບການພາກພື້ນພ້ອມກັບການປ່ຽນແປງຂອງກຳລັງແຮງສັງລວມແຫ່ງຊາດ, ທີ່ຕັ້ງສາກົນ, ຄວາມຕ້ອງການ ແລະ ການບຸລິມະສິດຍຸດທະສາດຂອງທັງຫວຽດນາມ ແລະ ສະຫະລັດອາເມກາ, ຂອບການການພົວພັນສອງຝ່າຍໃໝ່ໃນປະຈຸບັນແມ່ນຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການພາວະວິໄສ ແນໃສ່ສ້າງບາດກ້າວຫັນປ່ຽນທາງຄຸນນະພາບ, ກຳນົດການພັດທະນາສາຍພົວພັນຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາທີ່ໝັ້ນຄົງກວ່າ ເລິກເຊິ່ງກວ່າ, ໄວ້ວາງໃຈກວ່າອີດ ແລະ ຮອບດ້ານກວ່າອີກ ໃນທົດສະວັດຕໍ່ໆໄປ ເພື່ອສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ ການຮ່ວມມື ແລະ ການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງໃນພາກພື້ນ ແລະທົ່ວໂລກ.
ເນື້ອໃນຂອງຂອບການຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ
ອະທິບາຍກ່ຽວກັບການພົວພັນຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ຫຼັງຈາກທີ່ທັງສອງປະເທດປະກາດຍົກລະດັບການພົວພັນຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານຢ່າງເປັນທາງການໃນວັນທີ 10 ກັນຍາ 2023 ທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ເນັ້ນໜັກທິດນຳພິເສດສະໜັບສະໜູນການພັດທະນາການພົວພັນຫຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ດ້ວຍຄຳສັບ 16 ຄຳ “ປະອະດີດໄວ້ຂ້າງຫຼັງ, ຜ່ານຜ່າຄວາມແຕກຕ່າງ, ສົ່ງເສີມຄວາມຄ້າຍຄືກັນ, ມຸ່ງໄປສູ່ອະນາຄົດ”(9). ນີ້ຖືເປັນຫຼັກການພື້ນຖານທີ່ສຳຄັນໃນການຊີ້ນຳການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ ໂຈ ເບເດນ ຢືນຢັນວ່າ ການຍົກລະດັບການພົວພັນຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ “ແມ່ນບາດກວ້າທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດສຳລັບທັງສອງປະເທດ”(10), “ເປີດສັກກະລາດໃໝ່” ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມແລະອາເມລິກາ(11).
ຖະແຫຼງການຮ່ວມກັນກ່ຽວກັບການຍົກລະດັບການພົວພັນຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ ຢືນຢັນອີກຄັ້ງເຖິງຫຼັກການພື້ນຖານທີ່ທັງສອງຝ່າຍເຫັນດີເຫັນພ້ອມກັນ ໃນການກໍ່ຕັ້ງການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານແຕ່ປີ 2013, ນັັ້ນແມ່ນການເຄົາລົບກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ, ກົດໝາຍສາກົນ, ການເຄົາລົບລະບົນການເມືອງ, ເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ ແລະ ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນ ຂອງກັນແລະກັນ. ການຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມຢ່າງເປັນທາງການຂອງປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ ໂຈ ເບເດນ ຕາມຄຳເຊີນຂອງເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ຢືນຢັນອີກຄັ້ງວ່າ ອາເມລິກາຍາມໃດກໍ່ປະຕິບັດຕາມຄຳໝັ້ນສັນຍາ ແລະ ເຄົາລົບລະບອບການເມືອງຂອງຫວຽດນາມ ແລະ ເຄົາລົບການນຳຫວຽດນາມ ເຊິ່ງເປັນປະຖົມປັດໃຈທີ່ສຳຄັນ ເພື່ອໃຫ້ສອງປະເທດປັບປຸງຄວາມໄວ້ວາງໃຈ ແລະເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືໃນລະດັບໃໝ່ ຂະນະດຽວກັນກໍ່ສືບຕໍ່ແກ້ໄຂຄວາມແຕກຕ່າງກັນດ້ວຍຈິດໃຈແຫ່ງຄວາມເຄົາລົບ ແລະ ຄວາມເຂົ້າໃຈເຊິ່ງກັນແລະກັນ.
ການຍົກລະດັບການພົວພັນຈະສົ່ງຜົນກະທົບທີ່ຕັ້ງໜ້າ ໂດຍເພີ່ມຄວາມເປັນເອກະພາບໃນແຕ່ລະປະເທດ; ສ້າງເງື່ອນໄຂໃນການລະດົມ ແລະລວມສຸມຊັບພະຍາກອນ ໃຫ້ແກ່ໂຄງການແລະແຜນການຮ່ວມມືທີ່ສຳຄັນ ເຊິ່ງເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ທັງສອງຝ່າຍ. ຫວຽດນາມມີໂອກາດ ແລະເງື່ອນໄຂທີ່ເອື້ອອຳນວຍໃນການກະຊັບການພົວພັນຂອງຕົນກັບອາເມລິກາ ເຊິ່ງເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ສຳຄັນຍຸດທະສາດ ໃຫ້ເລິກເຊິ່ງກວ່າອີກ, ມີປະສິດທິຜົນ ແລະແທດຈິງກວ່າອີກ, ຮັບໃຊ້ຢ່າງແທ້ຈິງໃຫ້ແກ່ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາ, ຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມສາກົນທີ່ສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຍົກສູງຖານະບົດບາດຂອງປະເທດ ຕາມຈິດໃຈຂອງມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ. ສຳລັບອາເມລິກາ ນີ້ແມ່ນເງື່ອນໄຂທີ່ດີ ເພື່ອເພີ່ມທະວີການພົວພັນກັບຫວຽດນາມ ເຊິ່ງເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ນັບມື້ນັບສຳຄັນໃນພາກພື້ນ, ຜ່ານນັ້ນ ເພີ່ມທະວີການພົວພັນກັບອາຊຽນ ແລະໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກໂອກາດໃໝ່ໆ ໃນການສົ່ງເສີມບົດບາດ ແລະຕຳແໜ່ງຂອງສະຫະລັດອາເມລິກາໃນພາກພື້ນອາຊີປາຊີຟິກ.
ບັນດາເນື້ອໃນຂອງຂອບການຮ່ວມມືໃໝ່ ກໍ່ແມ່ນການສືບທອດແລະຍົກລະດັບຈາກເສົາຫຼັກການຮ່ວມມືທີ່ທັງສອງປະເທດໄດ້ກໍ່ຕັ້ງແລະກຳລັງສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ. ເກົ້າຂົງເຂດການຮ່ວມມືທີ່ຈັດຕັ້ງຂຶ້ນ ຈາກຂອບຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານລະຫວ່າງຫວຽດນາມແລະອາເມລິກາ ໄດ້ເພີ່ມແງ່ມຸມໃໝ່ໆພ້ອມແຮງຜັກດັນໃໝ່ ເຊິ່ງປະກອບສ່ວນຊ່ວຍກະຊັບການພົວພັນສອງຝ່າຍໃຫ້ເລິກເຊິ່ງກວ່າອີກ. ເຊິ່ງພົ້ນເດັ່ນແມ່ນ: 1- ຕັ້ງໜ້າແລກປ່ຽນຄະນະຜູ້ແທນຂັ້ນສູງ, ການຢ້ຽມຢາມເຊິ່ງກັນແລະກັນ, ການພົບປະນອກຮອບການປະຊຸມລະດັບພາກພື້ນ ແລະສາກົນ, ເສີມຂະຫຍາຍຊ່ອງການພົວພັນໃຫ້ສູງສຸດ ຕັ້ງແຕ່ຊ່ອງພັກ, ລັດ, ສະພາແຫ່ງຊາດ, ຈົນຮອດການແລກປ່ຽນປະຊາຊົນ ແລະ ການພົວພັນລະຫວ່າງທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ; 2- ຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືດ້ານເສດຖະກິດ - ການຄ້າ - ການລົງທຶນ ຕາມທິດທາງປ່ຽນແປງໃໝ່ ເປັນພື້ນຖານ, ເປັນຈຸດສຸມ ແລະ ແຮງຜັກດັນຂອງການພົວພັນລະຫວ່າງ 2 ປະເທດ; 3- ການເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືດ້ານວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ແມ່ນບາດກ້າວບຸກທະລຸໃໝ່; 4- ມຸ່ງໄປເຖິງການແກ້ໄຂບັນຫາທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງເຖິງການພັດທະນາຂອງຫວຽດນາມ; ເຊັ່ນ ການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ, ຍູ້ແຮງການຮ່ວມມືສະເພາະໃນເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳ ກື໋ວລອງ ແລະ ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳແດງ; 5- ການເພີ່ມການຮ່ວມມືດ້ານໃໝ່ໃນບັນຫາພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ, ເນັ້ນໜັກເຖິງບົດບາດທີ່ສຳຄັນແລະຈຳເປັນ ຂອງອະນຸພາກພື້ນລຸ່ມແມ່ນຳຂອງ ໃນການຮັກສາສະຖຽນລະພາບ, ສັນຕິພາບ, ຄວາມຈະເລີນຮູ່ງເຮືອງ, ການຮ່ວມມື ແລະການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງຂອງພາກພື້ນ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງມີຫຼາຍຂົງເຂດທີ່ສຳຄັນອື່ນໆອີກ ທີ່ທັງສອງຝ່າຍໃຫ້ຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ເຊັ່ນ ການຮ່ວມມືໃນການແກ້ໄຂຜົນຮ້າຍຈາກສົງຄາມ, ການສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ, ການແລກປ່ຽນລະຫວ່າງປະຊາຊົນ, ການຮ່ວມມືໃນການແກ້ໄຂບັນຫາລະດັບໂລກ ເຊັ່ນ ການເຂົ້າຮ່ວມກອງກຳລັງຮັກສາສັນຕິພາບຂອງສະຫະປະຊາຊາດ, ການຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງສະພາບດິນຟ້າອາກາດ, ຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານພະລັງງານ, ສາທາລະນະສຸກ, ຊັບພະຍາກອນນ້ຳ, ການຕໍ່ຕ້ານການກໍ່ການຮ້າຍ…
ອາດຈະເວົ້າໄດ້ວ່າ, ການຍົກລະດັບການພົວພັນຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານກັບສະຫະລັດອາເມລິກາ ໃນຂະນະທີ່ສືບຕໍ່ກະຊັບການພົວພັນທີ່ແໜ້ນແຟ້ນກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ສຳຄັນອື່ນໆ ເພື່ອໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກຊັບພະຍາກອນທັງໝົດ ທັງພາຍໃນແລະພາຍນອກ ຖືເປັນການປະຕິບັດແນວທາງການຕ່າງປະເທດ ທີ່ວາງອອກໂດຍກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ນັ້ນແມ່ນ: “ຍູ້ແຮງແລະກະຊັບການພົວພັນຮ່ວມມືສອງຝ່າຍກັບຄູ່ຮ່ວມມືຕ່າງໆ, ພິເສດແມ່ນ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ, ຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ສຳຄັນອື່ນ, ສ້າງການປະສົມປະສານຜົນປະໂຫຍດ ແລະເພີ່ມຄວາມໜ້າເຊື່ອຖື”(12). ໃນເວລາອັນໃກ້ນີ້, ການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານລະຫວ່າງຫວຽດນາມແລະອາເມລິກາ ເພື່ອສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງ ຄາດວ່າຈະສືບຕໍ່ມີຄວາມກ້າວໜ້າໃໝ່ ແລະ ນັບມື້ນັບພັດທະນາຢ່າງກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງ, ແທດຈິງ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນສອງປະເທດ; ເພື່ອສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງ ຂອງພາກພື້ນແລະໂລກ.
ຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຈຳເປັນຕ້ອງຍອມຮັບຢ່າງກົງໄປກົງມາວ່າ ການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດຍັງມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຈຳນວນໜຶ່ງ. ຫຼັກໝັ້ນ ແລະ ວິທີການເຂົ້າເຖິງບັນຫາປະຊາທິປະໄຕແລະສິດທິມະນຸດ ລະຫວ່າງສອງຝ່າຍຍັງມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນ ເນື່ອງຈາກຄວາມແຕກຕ່າງໃນລະບົບການເມືອງ-ສັງຄົມ, ລະດັບການພັດທະນາ, ວັດທະນະທຳ, ປະຫວັດສາດ ແລະ ມູນເຊື້ອປະເພນີ. ຄວາມໄວ້ວາງໃຈຍຸດທະສາດລະຫວ່າງສອງຝ່າຍໄດ້ຮັບການປັບປຸງ ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນສູງ. “ອາການສົງຄາມ” ຍັງປາກົດຢູ່ໃນຊີວິດທາງການເມືອງຢູ່ສະຫະລັດອາເມລິກາ ໂດຍຊາວອາເມລິກາເຊື້ອສາຍຫວຽດນາມກຸ່ມນ້ອຍໆ ຍັງຄົງຮັກສາແນວຄິດທີ່ສ້າງຄວາມແຕກແຍກແລະການປະເຊີນໜ້າ(13). ເຖິງຈະມີຄວາມກ້າວໜ້າທີ່ສຳຄັນ ແຕ່ການຮ່ວມມືທາງເສດຖະກິດ-ການຄ້າ-ການລົງທຶນລະຫວ່າງຫວຽດນາມແລະອາເມລິກາ ຍັງຂາດຂອບການພັດທະນາທີ່ໝັ້ນຄົງແລະຍືນຍົງ. ນອກຈາກນີ້, ສະພາບແວດລ້ອມສາກົນແລະພາກພື້ນກຳລັງປ່ຽນແປງຢ່າງວ່ອງໄວ ສັບສົນ ແລະ ຄາດເດົາບໍ່ໄດ້ ເຊິ່ງສົ່ງຜົນກະທົບບໍ່ໜ້ອຍເຖິງການພົວພັນລະຫວ່າງທັງສອງປະເທດ…
ມຸ່ງຫວັງຜົນປະໂຫຍດແລະວິໄສທັດຮ່ວມກັນໃນໄລຍະຍາວ
ໃນສະພາບການໂລກແລະສະຖານະການພາກພື້ນ ເຊິ່ງຕາມຄວາມເຫັນຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ໃນເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ວ່າ: “…ສືບຕໍ່ມີການປ່ຽນແປງຢ່າງວ່ອງໄວ, ສັບສົນ ແລະ ຄາດເດົາບໍ່ໄດ້ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ”(14), ເພື່ອກະຊັບການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດເອເມລິກາໃຫ້ເລິກເຊິ່ງ ຍືນຍົງກວ່າອີກ, ມີປະສິດທິຜົນກວ່າອີກ ແລະ ສ້າງຄວາມກ້າວໜ້າທາງຍຸດທະສາດຫຼາຍກວ່າອີກ; ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຮັບປະກັນຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດຂອງຊາດ-ປະເທດຊາດຫວຽດນາມ, ບົນພື້ນຖານບັນດາຫຼັກການພື້ນຖານຂອງກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ ແລະ ກົດໝາຍສາກົນ, ຄວາມສະເໝີພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ ຈຳເປັນຕ້ອງສຸມໃສ່ບັນຫາສຳຄັນຕໍ່ໄປນີ້:
ທາງດ້ານຄວາມຮັບຮູ້: ຮັບຮູ້ຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດຊາດຢ່າງພຽງພໍ ແລະ ຊັດເຈັນ. ດ້ວຍການພັດທະນາຂອງປະເທດ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວພາວະວິໄສຂອງສະພາບແວດລ້ອມຂອງພາກພື້ນອີນໂດປາຊີຟິກ, ບັນດາບັນຫາໃນການພົວພັນກັບອາເມລິກາ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ລະຫວ່າງການຮ່ວມມື-ການຕໍ່ສູ້, ຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດຊາດຂອງຫວຽດນາມ ມີການຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ທັງດ້ານເນື້ອໃນແລະຂອບເຂດ. ໃນແຕ່ລະໄລຍະ, ລະບຸຜົນປະໂຫຍດທັນທີ, ຜົນປະໂຫຍດໄລຍະຍາວ, ຜົນປະໂຫຍດທີ່ຈຳເປັນຍິ່ງ, ຜົນປະໂຫຍດສຳຄັນ,… ຢ່າງຊັດເຈນ ເພື່ອມີວິທີການແກ້ໄຂໃຫ້ເໝາະສົມ ໃນການພົວພັນກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືໃຫຍ່, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ໃນທິດທາງພັດທະນາການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມແລະສະຫະລັດອາເມລິກາ, ເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືໃນບັນດາບັນຫາທີ່ມີຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມກັນ, ເໝາະສົມກັບຜົນປະໂຫຍດ ແລະ ແນວທາງການຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ຕາມຈິດໃຈມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ່ XIII ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ, ເພື່ອສັນຕິພາບ ການຮ່ວມມື ການພັດທະນາໃນພາກພື້ນ ແລະໃນໂລກ.
ທາງດ້ານແຜນນະໂຍບາຍ: ສອງຝ່າຍໄດ້ເນັ້ນໜັກເຖິງບັນດາຫຼັກການພື້ນຖານກຳນົດທິດທາງການພົວພັນຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ລວມມີ ການເຄົາລົບກົດບັດສະຫະປະຊາຊາດ, ກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ການເຄົາລົບສະຖາບັນທາງການເມືອງ, ເອກະລາດ, ອຳນາດອະທິປະໄຕ ແລະ ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນຂອງກັນແລະກັນ. ຫວຽດນາມແລະອາເມລິກາ ຈະສືບຕໍ່ກະຊັບການຮ່ວມມືໃນທຸກຂົງເຂດ ເພື່ອຮັບປະກັນຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນທັງສອງປະເທດ, ປະກອບສ່ວນໃຫ້ແກ່ສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງໃນພາກພື້ນແລະໃນໂລກ(15).
ທາງດ້ານການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດ: ສືບຕໍ່ພັດທະນາການພົວພັນສອງຝ່າຍ ບົນພື້ນຖານເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມື, ຊຸກຍູ້ການຜັນຂະຫຍາຍຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ບັນດາຂົງເຂດການຮ່ວມມືທີ່ໄດ້ກຳນົດໃນຖະແຫຼງການຮ່ວມຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ກ່ຽວກັບການຍົກລະດັບການພົວພັນຂຶ້ນເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ. ຕາມນັ້ນ, ສອງປະເທດຈະຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດຄວາມມຸ່ງມາດປາດຖະໜາຂອງປະຊາຊົນ ເພື່ອອະນາຄົດທີ່ສົດໃສ ແລະມີຊີວັດຊີວາ, ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການຮັກສາສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບ ການຮ່ວມມື ແລະ ການພັດທະນາໃນພາກພື້ນທີ່ສຳຄັນນີ້ ກໍ່ຄືໃນທົ່ວໂລກ./.
----------------------
(1) ໃນໄລຍະປີ 2013–2023, ອາເມລິກາຈັດຕັ້ງການຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມສີ່ຄັ້ງ, ລວມມີ ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ ບາຣັກ ໂອບາມາ (ເດືອນພຶກສະພາ 2016), ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ ໂດນັນ ທຣັມ (ເດືອນພະຈິກ 2017, ເດືອນກຸມພາ 2019), ຮອງປະທານາທິບໍດີ ອາເມລິກາ ກາມາລາ ຮາຣິດ (ເດືອນສິງຫາ 2021), ປະທານາທິບໍດີອາເມລິກາ ໂຈ ເບເດນ (ເດືອນກັນຍາ 2023). ຫວຽດນາມຈັດຕັ້ງການຢ້ຽມຢາມອາເມລິກາຂອງການນຳພັກ, ລັດ ຫ້າຄັ້ງ, ລວມມີ ເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ (ເດືອນກໍລະກົດ 2015), ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ (ເດືອນກັນຍາ 2015), ນາຍົກລັດທະມົນຕີ ຫງວຽນຊວັນຟຸກ (ເດືອນພຶດສະພາ 2017), ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມມິງຈິ໊ງ (ເດືອນພຶດສະພາ 2022, ເດືອນກັນຍາ 2023).
(2) ການເຈລະຈຈາຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ກ່ຽວກັບອາຊີປາຊີຟິກ, ການເຈລະຈານະໂຍບາຍປ້ອງກັນປະເທດຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ການເຈລະຈາດ້ານການເມືອງ-ການປ້ອງກັນຄວາມໝັ້ນຄົງ-ການປ້ອງກັນປະເທດຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ການເຈລະຈາສິດທິມະນຸດຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ການສົນທະນາກ່ຽວກັບທາດພິດສີສົ້ມ/ດີໂອຊິນ…
(3) ໜັງສືສະແດງເຈດຈຳນົງໃນການຈັດຕັ້ງຄະນະປະຕິບັດງານກ່ຽວກັບການລິເລີ່ມໃນການສະສົມອຸປະກອນທາງການແພດ ແລະດ້ານມະນຸດສະທຳ (CHAMSI, 2016), ການເຈລະຈາກ່ຽວກັບຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານພະລັງງານ (2018), ການເຈລະຈາກ່ຽວກັບການຮ່ວມມືທາງດ້ານອະວະກາດພົນລະເຮືອນ (ປີ 2021),...
(4) ອາເມລິກາເພີ່ມທະວີການສົ່ງອອກອຸປະກອນການແພດ, ຄອມພິວເຕີ, ເຄື່ອງປະກອບເອເລັກໂຕຼນິກ ແລະ ເຄື່ອງປະກອບ… ເຂົ້າຫວຽດນາມ; ໃນຂະນະນັ້ນ, ສິນຄ້າຕົ້ນຕໍຂອງຫວຽດນາມ ທີ່ອາເມລິການຳເຂົ້າ ແມ່ນສິນຄ້າຊ່ວຍຊູຄວາມຕ້ອງການດ້ານການຜະລິດ ແລະ ການບໍລິໂພກຂອງອາເມລິກາ. ໃນຈຳນວນ 15 ກຸ່ມຜະລິດຕະພັນທີ່ອາເມລິການຳເຂົ້າຫຼາຍທີ່ສຸດ, ເຊິ່ງຫວຽດນາມມີ 7 ກຸ່ມຜະລິດຕະພັນ, ໃນນັ້ນມີ ເຄື່ອງຈັກແລະຄອມພິວເຕີ, ກົນຈັກໄຟຟ້າ, ເຄື່ອງເຟີນີເຈີ ແລະ ປ້າຍໂຄສະນາ, ເຄື່ອງຕ່ຳແຜ່ນຕັດຫຍິບ, ເກີບ, ເຄື່ອງຫຼິ້ນ, ອາຫານທະເລ.
(5) ອາເມລິກາຍາມມີທີ່ຕັ້ງອັນດັບໜຶ່ງໃນບັນດາຕະຫຼາດສົ່ງອອກໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງຫວຽດນາມ. ຫວຽດນາມໄດ້ກາຍເປັນຄູ່ຮ່ວມມືການຄ້າໃຫຍ່ອັນດັບ 7 ຂອງອາເມລິກາ ແລະ ຢືນອັນດັບ 3 ໃນບັນດາປະເທດທີ່ມີການເກີນດຸນການຄ້າໃຫຍ່ທີ່ສຸດກັບອາເມລິກາ. ປີ 2022, ມູນຄ່າການຄ້າສອງສົ້ນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ອາເມລິກາ ແມ່ນ 123,7 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ (ເພີ່ມຂຶ້ນ 5 ເທົ່າເມື່ອທຽບກັບລະດັບ 24,49 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດໃນປີ 2012); ມູນຄ່າການສົ່ງອອກຂອງຫວຽດນາມໄປຍັງອາເມລິກາ ບັນລຸ 109,4 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ (ເພີ່ມຂຶ້ນ 5,5 ເທົ່າເມື່ອທຽບກັບລະດັບ 19,66 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ໃນປີ 2012).
(6) ນັບເຖິງປີ 2022, FDI ຂອງອາເມລິກາໃນຫວຽດນາມບັນລຸ 11,4 ຕື້ ໂດລາສະຫະລັດ, ໂດຍມີເກືອບ 1.150 ໂຄງການທີ່ກຳລັງເຄື່ອນໄຫວ, ບໍ່ລວມບັນດາໂຄງການລົງທຶນຜ່ານສາຂາວິສາຫະກິດອາເມລິກາຈາກປະເທດທີສາມ.
(7) ລົງນາມໃນບົດບັນທຶກຊ່ວຍຈຳກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນ ແລະ ຕ້ານອາຊະຍາກຳຂ້າມຊາດ (ເດືອນກໍລະກົດ 2019), ຂໍ້ຕົກລົງວ່າດ້ວຍການມອບ-ຮັບເຕັກໂນໂລຊີ ADN (ເດືອນມີນາ 2020).
(8) ເບິ່ງ: “ບົດປາໄສຂອງທ່ານປະທານາທິບໍດີ ໂຈ ເບເດນ ຕໍ່ນັກຂ່າວພາຍຫຼັງການເຈລະຈາກັບທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ”, ໜັງສືພິມປະຊາຊົນອອນໄລ ສະບັບວັນທີ 11 ກັນຍາ 2023.https://nhandan.vn/phat-bieu-cua-tong-thong-biden-voi-bao-chi-sau-hoi-dam-voi-tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-post771831.html
(9) ທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ພົບປະເຈລະຈາກັບທ່ານປະທານາທິບໍດີ ອາເມລິກາ ໂຈ ເບເດນ, ໜັງສືພິມໂທລະພາບຫວຽດນາມອອນໄລ, ວັນທີ 10 ກັນຍາ 2023.https://vtv.vn/chinh-tri/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-hoi-dam-voi-tong-thong-hoa-ky-joe-biden-20230910194128433.htm
(10) ເບິ່ງ: “ບົດປາໄສຂອງທ່ານປະທານາທິບໍດີ ໂຈ ເບເດນ ຕໍ່ນັກຂ່າວພາຍຫຼັງການເຈລະຈາກັບທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ”, ເອກະສານໄດ້ແນະນຳ
(11) ເຢືອງງອກ: "ທ່ານຮອງລັດຖະມົນຕີ ຮ່າກິມງອກ: ຄວາມມານະພະຍາຍາມທີ່ບໍ່ເຄີຍມີມາກ່ອນ ເພື່ອໃຫ້ທ່ານປະທານປະເທດ ໂຈ ເບເດນ ມາຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມ", ໜັງສືພິມແຮງງານອອນໄລ ສະບັບວັນທີ 14 ກັນຍາ 2023. https://nld.com.vn/chinh-tri/thu-truong-ha-kim-ngoc-nhung-no-luc-chua-co-tien-le-de-tong-thong-joe-biden-tham-viet-nam-20230914174203218.htm
(12) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XIII, ສພຈ.ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2021, ພາກ 1, ໜ້າ 163
(13) ເບິ່ງ: “ວິໄສທັດໃໝ່ກ່ຽວກັບການພົວພັນຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ”, ວາລະສານກອມມູນິດອອນໄລ, ເດືອນກໍລະກົດ 2015. https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nhung-chang-duong-phat-trien/-/2018/35134/tam-nhin-moi-cho-quan-he-viet-nam---hoa-ky.aspx
(14) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XIII, ປື້ມໄດ້ແນະນຳ, ພາກ 1, ໜ້າ. 30
(15) ເວັບໄຊລັດຖະບານ: ເນື້ອໃນສະບັບເຕັມຂອງຖະແຫຼງການຮ່ວມ ຫວຽດນາມ-ສະຫະລັດອາເມລິກາ ກ່ຽວກັບການຍົກລະດັບການພົວພັນເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຮອບດ້ານ; https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/toan-van-tuyen-bo-chung-ve-nang-cap-quan-he-viet-nam-hoa-ky-len-doi-tac-chien-luoc-toan-dien-119230911120518326.htm
- ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 1036 (ເດືອນເມສາ 2024)
