ບັນຫາ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ”
ໃນເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13
ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ:
ຈາກຄວາມຮັບຮູ້ຈົນເຖິງພຶດຕິກຳຕົວຈິງ
ໃນເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13
ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ:
ຈາກຄວາມຮັບຮູ້ຈົນເຖິງພຶດຕິກຳຕົວຈິງ
ວກ. - ນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ທີ່ໄດ້ຮັບຮອງໂດຍກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກ ມີລັກສະນະຮອບດ້ານ ແລະ ກວມລວມ, ສ່ອງແສງເຖິງຄວາມຮັບຮູ້ ແລະ ທັດສະນະຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ໂດຍສອດຄ່ອງກັບພຶດຕິກຳຕົວຈິງການພັດທະນາຂອງຍຸກສະໄໝ, ກັບສະຖານະການໂລກ, ພາກພື້ນ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມທາງດ້ານຄວາມສະຫງົບ - ການພົວພັນຕ່າງປະເທດ, ໃນນັ້ນ, ມີການກຳນົດ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ຢ່າງຈະແຈ້ງ ບົນພື້ນຖານການສືບທອດ ແລະ ສານຕໍ່ນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດ ແບບສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ ທີ່ຫວຽດນາມໄດ້ດໍາເນີນຕັ້ງແຕ່ເວລາເລີ່ມຕົ້ນການປ່ຽນແປງໃໝ່ຈົນເຖິງປະຈຸບັນ.
ສະຫາຍ ຫງວຽນຊວັນຝຸກ, ກໍາມະການກົມການເມືອງສູນກາງພັກ, ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ເປັນສັກຂີພະຍານການແລກປ່ຽນບົດບັນທຶກລົງນາມສັນຍາການຄ້າເສລີ ແລະ ສັນຍາປົກປ້ອງການລົງທຶນ ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ສະຫະພາບເອີຣົບ, ໃນວັນທີ 30 ມິຖຸນາ 2019 _ພາບ: TTXVN
ຂະບວນວິວັດການຂະຫຍາຍຄວາມຮັບຮູ້ຂອງພັກກ່ຽວກັບ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ”
ໃນການພົວພັນຕ່າງປະເທດ ຕັ້ງແຕ່ເວລາເລີ່ມຕົ້ນການປ່ຽນແປງໃໝ່ຈົນເຖິງປະຈຸບັນ
ການພັດທະນາຄວາມຮັບຮູ້ ແລະ ທັດສະນະຂອງພັກກ່ຽວກັບ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ໃນນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດ ໄດ້ຕິດພັນກັບຂະບວນການປ່ຽນແປງໃໝ່ປະເທດຢ່າງຮອບດ້ານ ໄດ້ລິເລີ່ມຕັ້ງແຕ່ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 6 ຂອງພັກ (ເດືອນທັນວາ 1986). ໃນການກຳນົດທິດການພົວພັນຕ່າງປະເທດທີ່ໄດ້ລະບຸໄວ້ໃນເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 6, ນອກຈາກການຢັ້ງຢືນເພີ່ມທະວີການພົວພັນທີ່ເປັນມູນເຊື້ອແບບພິເສດ ລະຫວ່າງສາມປະເທດອິນດູຈີນ, ການພົວພັນມິດຕະພາບ ແລະ ຮ່ວມມືຮອບດ້ານກັບບັນດາປະເທດໃນກຸ່ມສັງຄົມນິຍົມ, ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມຍັງສະແດງຄວາມມຸ່ງຫວັງກຽມພ້ອມທີ່ຈະຮ່ວມມືກັບບັນດາປະເທດທີ່ມີລະບອບການເມືອງ - ສັງຄົມຕ່າງກັນ. ທັດສະນະດັ່ງກ່າວໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວບົນພື້ນຖານຄວາມຮັບຮູ້ວ່າ: “ອອກແຮງສົມທົບລະຫວ່າງກຳລັງແຮງຂອງຊາດ ກັບກຳລັງແຮງຂອງຍຸກສະໄໝ” ແນໃສ່ຍາດແຍ່ງທຸກແຫຼ່ງກຳລັງ ເພື່ອຮັບໃຊ້ພາລະກິດການພັດທະນາປະເທດຊາດ. ແຕ່ວ່າ, ບາດກ້າວຫັນປ່ຽນທີ່ມີລັກສະນະຍຸດທະສາດກ່ຽວກັບຄວາມຮັບຮູ້ ແລະ ທັດສະນະພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງພັກໄດ້ສະແດງອອກໃນມະຕິຂອງກົມການເມືອງສູນກາງພັກ ເລກທີ 13/NQ-TW, ລົງວັນທີ 20 ພຶດສະພາ 1988, “ວ່າດ້ວຍໜ້າທີ່ ແລະ ນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດໃນສະພາບການໃໝ່”(1). ມະຕິໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນຍຸດທະສາດພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ແມ່ນ “ເພີ່ມເພື່ອນມິດ, ຫຼຸດຜ່ອນສັດຕູ”, ທັງຮ່ວມມື, ທັງຕໍ່ສູ້, ພ້ອມກັນຄົງຕົວຢ່າງສັນຕິພາບ, “ເປີດກ້ວາງການພົວພັນ ແລະ ຫັນການພົວພັນຮ່ວມມືສາກົນເປັນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ” ບົນພື້ນຖານຈຸດໝາຍຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມສັນຕິພາບຢ່າງໝັ້ນຄົງ, ຊຸກຍູ້ການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ທັບມ້າງວົງປິດລ້ອມຂວ້ຳບາດ, ດຶງດູດການສະໜັບສະໜູນຂອງປະຊາຄົມສາກົນ ຕໍ່ການປ່ຽນແປງໃໝ່ຂອງປະເທດຊາດ. ມະຕິເລກທີ 13/NQ-TW ຖືກຖືວ່າເປັນບາດລ້ຽວທາງດ້ານຈິນຕະນາການພົວພັນຕ່າງປະເທດໃນລະດັບຍຸດທະສາດ ແລະ ເປັນພື້ນຖານ ເພື່ອໃຫ້ພັກເຮົາຂະຫຍາຍ ແລະ ເປີດກ້ວາງນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດໃນໄລຍະຕໍ່ໄປຂຶ້ນຕື່ມ.
ຈົນເຖິງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 7 (ເດືອນມິຖຸນາ 1991), ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ກໍານົດຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ “ແຜນນະໂຍບາຍຮ່ວມມືຢ່າງສະເໝີພາບ ແລະ ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຜົນປະໂຫຍດກັບທຸກປະເທດ ໂດຍບໍ່ຈຳແນກລະບອບການເມືອງ - ສັງຄົມທີ່ແຕກຕ່າງກັນ ບົນພື້ນຖານຫຼັກການພ້ອມກັນຄົງຕົວຢ່າງສັນຕິພາບ”(2). ບົນພື້ນຖານນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດເປີດກ້ວາງ, ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ຢັ້ງຢືນວ່າ: “ຫວຽດນາມຢາກເປັນເພື່ອນກັບທຸກປະເທດໃນປະຊາຄົມໂລກ, ສູ້ຊົນເພື່ອສັນຕິພາບ, ເອກະລາດ ແລະ ການພັດທະນາ”(3). ໃນໄລຍະເວລາດັ່ງກ່າວ, ບົນພື້ນຖານອິດທິພົນ ແລະ ຖານະບົດບາດຂອງປະເທດ, ສາມາດເຂົ້າໃຈວ່າ ຫວຽດນາມ “ຢາກເປັນເພື່ອນກັບທັງໝົດທຸກປະເທດ” ແມ່ນຄວາມເປັນເຈົ້າການໃນການຊຸກຍູ້ສາຍພົວພັນ ແລະ ຄວາມມຸ່ງຫວັງຢາກກາຍເປັນ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ຂອງບັນດາປະເທດ. ໂຄງການການເມືອງສ້າງສາປະເທດຊາດໃນໄລຍະຂ້າມຜ່ານກ້າວຂຶ້ນສູ່ສັງຄົມນິຍົມ ທີ່ໄດ້ຮັບຮອງໂດຍກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 7 ຂອງພັກ ກໍໄດ້ກຳນົດທິດທາງການພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມຄື: “ປະຕິບັດນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ມິດຕະພາບກັບໝົດທຸກປະເທດ”. ໃນນັ້ນ, ໝາກຜົນທີ່ຍາດມາໄດ້ໃນໄລຍະນີ້ແມ່ນ ຫວຽດນາມໄດ້ທັບມ້າງວົງປິດລ້ອມ ຂວ້ຳບາດ; ຜັນຂະຫຍາຍແນວທາງພົວພັນຕ່າງປະເທດທີ່ເອກະລາດ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ຫັນເປັນການຮ່ວມມືຫຼາຍຝ່າຍ ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ແລະ ຂະຫຍັນຂັນເຂື່ອນ; ຟື້ນຟູ, ເປີດກ້ວາງ ແລະ ສ້າງຕັ້ງສາຍພົວພັນການທູດກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ໃນນັ້ນ, ບາດລ້ຽວອັນສໍາຄັນແມ່ນ ຫັນການພົວພັນກັບອາເມລິກາເປັນປົກກະຕິ, ເຊັນກອບສັນຍາກັບສະຫະພາບເອີຣົບ ແລະ ເຂົ້າຮ່ວມສະມາຄົມບັນດາປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ASEAN) ໃນປີດຽວກັນຄືປີ 1995.
ໂດຍສືບທອດແນວທາງພົວພັນຕ່າງປະເທດ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍຜົນສໍາເລັດອັນຕັ້ງໜ້າທີ່ຍາດມາໄດ້ ໃນບັນດາຂົງເຂດ ພາຍຫຼັງ 10 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ເປັນຄັ້ງທໍາອິດທີ່ບົດລາຍງານການເມືອງໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 8 ຂອງພັກ (ປີ 1996) ໄດ້ຢັ້ງຢືນວ່າ: “ສືບຕໍ່ປະຕິບັດນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດທີ່ເປັນເອກະລາດ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ເປີດກ້ວາງ, ຫັນເປັນການຮ່ວມມືຫຼາຍຝ່າຍແລະຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ ບົນຈິດໃຈຫວຽດນາມຢາກເປັນເພື່ອນຂອງທຸກປະເທດໃນປະຊາຄົມໂລກ, ສູ້ຊົນເພື່ອສັນຕິພາບ, ເອກະລາດ ແລະ ການພັດທະນາ... ຮ່ວມມືໃນຫຼາຍດ້ານ, ຮ່ວມມືສອງຝ່າຍແລະຫຼາຍຝ່າຍ ກັບບັນດາປະເທດ, ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະ ພາກພື້ນ ບົນຫຼັກການເຄົາລົບນັບຖືເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ, ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນຂອງກັນ, ບໍ່ແຊກແຊງເຂົ້າວຽກງານພາຍໃນຂອງກັນ, ສະເໝີພາບ, ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຜົນປະໂຫຍດ, ຜ່ານການເຈລະຈາເພື່ອຊອກຫາບັນດາວິທີການແກ້ໄຂທີ່ສອດຄ່ອງ ແກ້ບັນດາບັນຫາທີ່ຍັງຄົງຄ້າງ ແລະ ຂໍ້ພິພາດ, ຮັບປະກັນສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມສະຫງົບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາ”(4).
ກ້າວເຂົ້າສູ່ສະຕະວັດທີ 21, ພາຍຫຼັງ 15 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ທ່າແຮງແລະກຳລັງຂອງຫວຽດນາມໄດ້ຮັບການເພີ່ມທະວີ, ອິດທິພົນໃນເວທີສາກົນນັບມື້ນັບສູງຂຶ້ນ. ຈາກນັ້ນ, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 9 ຂອງພັກ (ເດືອນເມສາ 2001) ໄດ້ປັບປຸງທິດນຳ “ຫວຽດນາມຢາກເປັນເພື່ອນຂອງທັງໝົດບັນດາປະເທດໃນປະຊາຄົມສາກົນ” ເປັນ “ຫວຽດນາມພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະເປັນເພື່ອນ” ແລະເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ໄດ້ເນັ້ນໜັກຕື່ມວ່າ “ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄວ້ວາງໃຈໄດ້ຂອງບັນດາປະເທດໃນປະຊາຄົມສາກົນ, ສູ້ຊົນເພື່ອສັນຕິພາບ, ເອກະລາດ ແລະ ການພັດທະນາ”(5). ກຸ່ມຄໍາສັບ “ຫວຽດນາມພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະເປັນເພື່ອນ” ສາມາດໄດ້ອະທິບາຍວ່າ ບົນພື້ນຖານບັນດາຜົນງານທີ່ຍາດມາໄດ້, ຖານະບົດບາດທາງສາກົນຂອງຫວຽດນາມ ໄດ້ຮັບການຍົກສູງຂຶ້ນພາຍຫຼັງ 15 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ອະນຸຍາດໃຫ້ຫວຽດນາມ ຈະບໍ່ພຽງແຕ່ມີຄວາມເປັນເຈົ້າການເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງຮັບເອົາຄວາມເປັນເຈົ້າການມາຈາກບັນດາ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ທີ່ຢາກຊຸກຍູ້ ແລະ ພັດທະນາການພົວພັນກັບປະເທດຫວຽດນາມ ແມ່ນປະເທດໜຶ່ງທີ່ມີການປ່ຽນແປງໃໝ່ອີກດ້ວຍ. ເວົ້າອີກຢ່າງໜຶ່ງ, ການພົວພັນ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ໃນການເຄື່ອນໄຫວພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ໄດ້ມີການກະຕຸກຊຸກຍູ້ຕາມສອງທິດ. ການປະກອບເພີ່ມເຕີມກຸ່ມຄຳສັບ “ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄວ້ວາງໃຈໄດ້” ໃຫ້ເຫັນວ່າ ຫວຽດນາມບໍ່ພຽງແຕ່ມີຄວາມມຸ່ງຫວັງເປີດກ້ວາງການພົວພັນເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງຍົກລະດັບການພົວພັນຂຶ້ນສູ່ລະດັບໃໝ່, ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ໄດ້ສ້າງຕັ້ງປະຖົມປັດໄຈໃຫ້ແກ່ການກຳນົດຄູ່ຮ່ວມມືໃນການພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ.
ກ່ອນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 9 ຂອງພັກ, ກົມການເມືອງສູນກາງພັກໄດ້ອອກມະຕິເລກທີ 07NQ/TW, ລົງວັນທີ 27 ພະຈິກ 2001, “ວ່າດ້ວຍການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນ”, ໃນນັ້ນ, ໄດ້ວາງທິດນຳການຊີ້ນຳໃນການຮ່ວມມືສາກົນ ແນໃສ່ຍາດແຍ່ງແຫຼ່ງກຳລັງພາຍນອກໃຫ້ຫຼາຍສຸດ ເພື່ອຮັບໃຊ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດຂອງປະເທດ. ໃນນັ້ນ, ມະຕິໄດ້ຊີ້ແຈ້ງວ່າ: “ການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນແມ່ນຂະບວນວິວັດທີ່ທັງຮ່ວມມື, ທັງຕໍ່ສູ້, ທັງມີໂອກາດຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ, ທັງມີສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ, ສະນັ້ນ, ຕ້ອງມີສະຕິສ່ອງໃສທຸ່ນທ່ຽງ, ຄ່ອງແຄ້ວ ແລະ ມີຄວາມໄຫວພິບ ໃນການແກ້ໄຂລັກສະນະສອງດ້ານຂອງການເຊື່ອມໂຍງແລ້ວແຕ່ເປົ້າໝາຍ, ບັນຫາ, ກໍລະນີ, ຈຸດເວລາລະອຽດ”; ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ໄດ້ເນັ້ນໜັກການ “ສົມທົບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ລະຫວ່າງການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດກົນ ກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຮັກສາການປ້ອງກັນຊາດ, ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບຢ່າງໝັ້ນຄົງ..., ມີຄວາມລະມັດລະວັງ ຕໍ່ບັນດາກົນອຸບາຍທີ່ຜ່ານການເຊື່ອມໂຍງສາກົນເພື່ອປະຕິບັດເຈຕະນາ “ຫັນປ່ຽນໂດຍສັນຕິ” ຕໍ່ປະເທດເຮົາ”(6).
ເຖິງກາງສະໄໝທີ 9, ກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 8 (ເດືອນກໍລະກົດ 2003) ໄດ້ຮັບຮອງມະຕິ “ວ່າດ້ວຍຍຸດທະສາດປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດໃນສະພາບການໃໝ່” (7). ຈຸດພົ້ນເດັ່ນ ແລະ ມີຄວາມໝາຍຂອງມະຕິສະບັບນີ້ແມ່ນ ໄດ້ວາງຫຼັກການກຳນົດ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ເປັນຄັ້ງທຳອິດໃນການພົວພັນສາກົນຂອງຫວຽດນາມ. ການວາງຫຼັກການດັ່ງກ່າວໄດ້ເລີ່ມຈາກສະພາບພຶດຕິກຳຕົວຈິງ ໃນການພົວພັນສາກົນ ທີ່ນັບມື້ນັບເປີດກ້ວາງ ແລະ ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບຂອງຫວຽດນາມ; ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ໄດ້ຊ່ວຍເບິ່ງໃນແງ່ສັດຈະວິພາກ ລະຫວ່າງການຮ່ວມມື ແລະການຕໍ່ສູ້, ລະຫວ່າງຜົນປະໂຫຍດທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ການຮັກສາຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານການເມືອງ, ຮັບປະກັນຄວາມສະຫງົບແຫ່ງຊາດ, ລະຫວ່າງຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດ ແລະ ພັນທະໃນເມື່ອເຊື່ອມໂຍງສາກົນ. ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ການກຳນົດ ແລະ ຊີ້ແຈ້ງຂອບເຂດ “ເປົ້າໝາຍ” ແລະ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ໃນມະຕິກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 8 ສະໄໝທີ 9 ແມ່ນການພັດທະນາຄວາມຮັບຮູ້, ຈິນຕະນາການທີ່ລະອຽດອ່ອນ ແລະ ສັດຈະວິພາກ ທີ່ມີລະດັບຍຸດທະສາດຂອງພັກ, ສອດຄ່ອງກັບທ່າອ່ຽງທີ່ຜັນແປຢ່າງວ່ອງໄວ ໃນການພົວພັນສາກົນ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວຊ່ວຍໃຫ້ຫວຽດນາມຫຼີກລ່ຽງໄດ້ຄວາມຄຸມເຄືອ ແລະ ພົ້ນອອກຈາກຈິນຕະນາການສຸດຂົ້ວກ່ຽວກັບ “ເພື່ອນມິດ - ສັດຕູ” ໃນສະໄໝສົງຄາມເຢັນ.
ບັນດາກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 10 (ເດືອນເມສາ 2006), ປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 11 (ເດືອນມັງກອນ 2011) ແລະກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 12 (ເດືອນມັງກອນ 2016) ຂອງພັກ ສືບຕໍ່ຢັ້ງຢືນນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມຢ່າງສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ ແມ່ນ “ຫັນເປັນການພົວພັນຫຼາຍຝ່າຍ, ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ”, ໄດ້ເນັ້ນໜັກວ່າຕ້ອງ “ມີຄວາມເປັນເຈົ້າການ ແລະ ຕັ້ງໜ້າ” ໃນການເສື່ອມໂຍງສາກົນ, ກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດ. ພິເສດ, ສືບທອດຕາມມະຕິກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 8 ສະໄໝທີ 9, ກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 8 ສະໄໝທີ 11 ໄດ້ຮັບຮອງມະຕິເລກທີ 28-NQ/TW, ລົງວັນທີ 25 ຕຸລາ 2013, “ວ່າດ້ວຍຍຸດທະສາດການປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດໃນສະພາບການໃໝ່” (8). ມະຕິເລກທີ 28-NQ/TW ໄດ້ວາງທັດສະນະກ່ຽວກັບ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ”, ໃນນັ້ນ, ປະເທດໃດ ກຳລັງໃດທີ່ເຄົາລົບນັບຖືຄວາມເອກະລາດ ອະທິປະໄຕ, ສ້າງຕັ້ງ ແລະ ເປີດກ້ວາງການພົວພັນມິດຕະພາບ ແລະ ການຮ່ວມມືສະເໝີພາບຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຜົນປະໂຫຍດກັບຫວຽດນາມ ລ້ວນແຕ່ເປັນຄູ່ຮ່ວມມື; ເຖິງແມ່ນວ່າ ຈະແມ່ນກຳລັງໃດທີ່ມີກົນອຸບາຍ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວຕ້ານແລະທຳລາຍຈຸດໝາຍການປະຕິວັດຂອງຫວຽດນາມໃນພາລະກິດສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາຊາດກໍຕາມ ລ້ວນແຕ່ເປັນເປົ້າໝາຍຕໍ່ສູ້ຂອງຫວຽດນາມ. ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ການກຳນົດ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ນີ້ແມ່ນພື້ນຖານເພື່ອມີການແກ້ໄຂໃນການເຄື່ອນໄຫວພົວພັນຕ່າງປະເທດຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ສະແດງເຖິງສາຍພົວພັນແບບອິນຊີ ແລະ ສັດຈະວິພາກ ຂອງສອງໜ້າທີ່ສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ ຢ່າງຈະແຈ້ງ. ການກຳນົດ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ຄືແນວນັ້ນ ແມ່ນມີຄວາມສອດຄ່ອງ ແລະ ສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ ກັບທັດສະນະຂອງພັກ ໃນເມື່ອດຳເນີນການປ່ຽນແປງໃໝ່ແຕ່ຫົວທີ, ນັ້ນແມ່ນ: ຫວຽດນາມຢາກ/ພ້ອມແລ້ວທີ່ຈະເປັນເພື່ອນ, ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄວ້ວາງໃຈໄດ້ ຂອງບັນດາປະເທດໃນປະຊາຄົມສາກົນ. ໃນເວລານັ້ນ, ຕາມການຜັນແປຂອງສະພາບການໂລກ ແລະ ຂະບວນວິວັດການປະຕິບັດພາລະກິດປະຕິວັດ, ພຶດຕິກຳຕົວຈິງໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ “ເປົ້າໝາຍ” ຢູ່ທີ່ນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ລວມມີບັນດາກຳລັງທີ່ມີກົນອຸບາຍ, ການເຄື່ອນໄຫວກໍ່ສົງຄາມ, ຈະລາຈົນໂຄ່ນລົ້ມລະບອບ ແລະ ລັດສັງຄົມນິຍົມເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງແມ່ນບັນດາກຳລັງທີ່ລ່ວງລະເມີດເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ, ຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດ ດ້ວຍການປະກອບອາວຸດ ແລະ ບໍ່ປະກອບອາວຸດ, ທັງມາຈາກພາຍໃນແລະພາຍນອກປະເທດອີກດ້ວຍ. ແຕ່ວ່າ ສິ່ງສຳຄັນແມ່ນ ບໍ່ໄດ້ແຂງກະດ້າງໃນຈິນຕະນາການ, ພຽງແຕ່ເຫັນດ້ານດຽວໃນ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ຫຼື “ເປົ້າໝາຍ” ເທົ່ານັ້ນ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວ ມັກພາໃຫ້ຕົກຢູ່ໃນທ່າທີສຸດຂົ້ວ. ບົນພື້ນຖານຄວາມຮັບຮູ້ດັ່ງກ່າວ, ມະຕິໄດ້ຖືວ່າ “ໃນສະພາບການຜັນແປຢ່າງວ່ອງໄວ ແລະ ສັບສົນໃນປະຈຸບັນ, ຕ້ອງມີວິທີເບິ່ງໃນແງ່ສັດຈະວິພາກຄື: ໃນແຕ່ລະເປົ້າໝາຍອາດຈະມີດ້ານທີ່ຕ້ອງຍາດແຍ່ງ, ຮ່ວມມື; ໃນແຕ່ລະຄູ່ຮ່ວມມືອາດຈະມີດ້ານຂັດແຍ່ງກັບຜົນປະໂຫຍດຂອງເຮົາທີ່ຕ້ອງໄດ້ຕໍ່ສູ້”. ການພັດທະນາຄວາມຮັບຮູ້ ແລະ ທັດສະນະຂອງພັກກ່ຽວກັບ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ”, ວິທີການໝູນໃຊ້ແມ່ນສັດຈະວິພາກ ແລະ ສອດຄ່ອງກັບພຶດຕິກຳຕົວຈິງ. ຈາກທັດສະນະຂອງມະຕິເລກທີ 28-NQ/TW, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 12 ຂອງພັກ ໄດ້ເນັ້ນໜັກການເຄື່ອນໄຫວພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ລວມມີສອງດ້ານ “ຮ່ວມມື ແລະ ຕໍ່ສູ້”.
ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ສາມາດສັງລວມຢ່າງສັງເຂບວ່າ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ໄດ້ເຂົ້າໃຈວ່າ “ຄູ່ຮ່ວມມືໃນການຮ່ວມມື”, ສ່ວນ “ເປົ້າໝາຍ” ແມ່ນ “ເປົ້າໝາຍຕໍ່ສູ້”. ແລະເຖິງວ່າຈະແມ່ນ “ຄູ່ຮ່ວມມືໃນການຮ່ວມມື” ຫຼື “ເປົ້າໝາຍຕໍ່ສູ້” ແຕ່ຈຸດໝາຍສຸດທ້າຍ ແລະ ສູງສຸດແມ່ນ ເພື່ອ “ຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດ”, “ຮັກສາຄວາມສະຫງົບແຫ່ງຊາດ, ຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍທາງສັງຄົມ, ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ, ປົກປັກຮັກສາພັກ ແລະ ລະບອບສັງຄົມນິຍົມ”
“ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ໃນເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກ
ຫຼັງຈາກໄຈ້ແຍກສະພາບການຂອງໂລກ ແລະ ພາກພື້ນ, ຢັ້ງຢືນຫວຽດນາມຍຶດໝັ້ນແນວທາງພົວພັນຕ່າງປະເທດເອກະລາດ, ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ສັນຕິພາບ, ມິດຕະພາບ, ຮ່ວມມື ແລະ ພັດທະນາ, ຫັນການພົວພັນຕ່າງປະເທດເປັນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ ຫຼາຍຝ່າຍ, ຫວຽດນາມເປັນເພື່ອນ, ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄວ້ວາງໃຈໄດ້ ແລະ ເປັນສະມາຊິກທີ່ຕັ້ງໜ້າ, ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນປະຊາຄົມສາກົນ, ບົດລາຍງານການເມືອງໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກໄດ້ວາງການກຳນົດທິດການເຄື່ອນໄຫວພົວພັນຕ່າງປະເທດ ນັ້ນແມ່ນ: “ຍູ້ແຮງການພົວພັນຕ່າງປະເທດສອງຝ່າຍ ແລະ ຍົກລະດັບການພົວພັນຕ່າງປະເທດຫຼາຍຝ່າຍ ແລະ ອື່ນໆ. ຖືເປັນສຳຄັນການພັດທະນາການພົວພັນຮ່ວມມືທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ, ມິດຕະພາບກັບບັນດາປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ ແລະອື່ນໆ. ຍູ້ແຮງ ແລະ ເຮັດໃຫ້ການພົວພັນຮ່ວມມືສອງຝ່າຍກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືເລິກເຊິ່ງກ່ວາເກົ່າ, ພິເສດແມ່ນບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ, ຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືສຳຄັນອື່ນໆ… ຕໍ່ສູ້ຢ່າງເດັດດ່ຽວ ໜຽວແໜ້ນ, ເຮັດໃຫ້ທຸກກົນອຸບາຍແລະການເຄື່ອນໄຫວແຊກແຊງຂອງບັນດາກຳລັງສັດຕູເຂົ້າໃນວຽກງານພາຍໃນ, ລ່ວງລະເມີດເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ, ເອກະພາບ, ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນ, ຄວາມສະຫງົບຂອງຊາດ, ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານການເມືອງຂອງປະເທດ ປະລາໄຊລົງ”(9).
ເບິ່ງໃນແງ່ລວມ, ນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດທີ່ໄດ້ຮັບຮອງໂດຍກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກ ແມ່ນການສືບທອດ ແລະ ສານຕໍ່ນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດ ຕັ້ງແຕ່ເວລາປະຕິບັດຂະບວນການປ່ຽນແປງໃໝ່ ຈົນເຖິງປະຈຸບັນນີ້, ພິເສດແມ່ນນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດທີ່ໄດ້ຮັບຮອງໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 12 ຂອງພັກ (ປີ 2016), ກັບແຜນນະໂຍບາຍທີ່ສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍແມ່ນ “ຫັນເປັນການພົວພັນຫຼາຍຝ່າຍ ແລະ ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບໃນການພົວພັນຕ່າງປະເທດ”, “ຫວຽດນາມເປັນເພື່ອນ, ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄວ້ວາງໃຈໄດ້ ແລະ ເປັນສະມາຊິກທີ່ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນປະຊາຄົມສາກົນ”(10).
ກ່ຽວກັບ “ຄູ່ຮ່ວມມື”, ສາມາດຮັບຮູ້ຢ່າງງ່າຍດາຍວ່າ ນອກຈາກສອງປະເທດ ລາວ ແລະ ກຳປູເຈຍ ທີ່ມີການພົວພັນແບບ “ປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງແບບພິເສດ”, ຈົນເຖິງປະຈຸບັນນີ້, ຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງຕັ້ງການພົວພັນທີ່ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດກັບ 17 ປະເທດ ແລະ ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານກັບ 13 ປະເທດ. ໃນຈໍານວນບັນດາຄູ່ຮ່ວມມື, ຫວຽດນາມກໍໄດ້ຈັດລໍາດັບບູລິມະສິດຕໍ່ບັນດາປະເທດບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ, ຕໍ່ຈາກນັ້ນ ແມ່ນບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືແບບຍຸດທະສາດ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ.
ແຕ່ວ່າ ການພົວພັນກັບຄູ່ຮ່ວມມືຂອງຫວຽດນາມ ບໍ່ພຽງແຕ່ຈຳກັດບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ເປັນມູນເຊື້ອ, ຄູ່ຮ່ວມມືແບບຍຸດທະສາດ ແລະ ຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງລວມທັງບັນດາ “ຄູ່ຮ່ວມມືສໍາຄັນອື່ນໆ”. ຄວາມໝາຍຂອງ “ຄູ່ຮ່ວມມືສໍາຄັນອື່ນໆ” ນີ້ ແມ່ນອີງໃສ່ຂອບເຂດການພົວພັນຕ່າງປະເທດຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ກ້ວາງຂວາງຂອງຫວຽດນາມໃນປະຈຸບັນ. ຈົນເຖິງປະຈຸບັນນີ້, ຫວຽດນາມມີສາຍພົວພັນທາງການທູດກັບ 189 ປະເທດໃນ 193 ປະເທດທີ່ເປັນສະມາຊິກຂອງສະຫະປະຊາຊາດ, ເປັນສະມາຊິກຂອງການຈັດຕັ້ງພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ; ໄດ້ເຊັນສັນຍາການຄ້າເສລີ 15 ສະບັບ, ໃນນັ້ນ, ສັນຍາການຄ້າເສລີສອງຝ່າຍຫວຽດນາມ - ອັງກິດ ແລະ ສັນຍາຄູ່ຮ່ວມມືເສດຖະກິດຮອບດ້ານຂອງພາກພື້ນ (RCEP) ແມ່ນບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີໃໝ່ທີ່ສຸດ. ບົນພື້ນຖານ ລະບົບເຄືອຂ່າຍການພົວພັນຕ່າງປະເທດທີ່ເລິກເຊິ່ງກ້ວາງຂວາງ ແລະ ຫຼາຍຊັ້ນຄືແນວນັ້ນ, ຫວຽດນາມມີຜົນປະໂຫຍດຢ່າງສະຫຼັບກັນ ລະຫວ່າງບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ເວົ້າອີກຢ່າງໜຶ່ງ, “ຄູ່ຮ່ວມມື” ຂອງຫວຽດນາມແມ່ນທັງໝົດບັນດາປະເທດທີ່ໄດ້ສ້າງຕັ້ງສາຍພົວພັນທາງການທູດ, ແມ່ນບັນດາປະເທດທີ່ມີການພົວພັນທາງດ້ານເສດຖະກິດກັບຫວຽດນາມ, ແມ່ນບັນດາສະມາຊິກໃນບັນດາການອົງຈັດຕັ້ງພາກພື້ນ ແລະ ໂລກ (ເຊັ່ນ: ອາຊຽນ ແລະ ສະຫະປະຊາຊາດ), ກົນໄກ - ສັນຍາຫຼາຍຝ່າຍ (ເຊັ່ນ: ສັນຍາຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ ແລະ ກ້າວໜ້າຂ້າມປາຊີຟິກ, ສັນຍາຄູ່ຮ່ວມມືເສດຖະກິດຮອບດ້ານຂອງພາກພື້ນ, ອະນຸພາກພື້ນແມ່ນ້ຳຂອງ), ເວທີ (ເຊັ່ນ:ເວທີການຮ່ວມມືເສດຖະກິດອາຊີ - ປາຊີຟິກ - ເອເປກ, ເວທີການຮ່ວມມື ອາຊີ - ເອີຣົບ), ບັນດາຂະບວນການທີ່ຫວຽດນາມເປັນສະມາຊິກ. ເວົ້າຄືແນວນັ້ນ, ໝາຍຄວາມວ່າ ບໍ່ແມ່ນພຽງແຕ່ບັນດາສາຍພົວພັນໃດໜຶ່ງທີ່ໄດ້ກຳນົດເປັນ “ຄູ່ຮວມມືຍຸດທະສາດ” ຫຼື “ຄູ່ຮ່ວມມືຮອບດ້ານ” ຈິ່ງແມ່ນ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ຂອງຫວຽດນາມ, ນັ້ນແມ່ນການຊີ້ບອກເຖິງລະດັບ ແລະ ລັກສະນະຂອງສາຍພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງບົນພື້ນຖານຄວາມຕ້ອງການຂອງຫວຽດນາມ ແລະ ບັນດາຄູ່ຮ່ວມມື. ເປັນທຳມະດາວ່າ, ລະດັບ ແລະ ລັກສະນະການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືດັ່ງກ່າວ ຈະຕັດສິນຂອບເຂດການຮ່ວມມືແບບຍຸດທະສາດ ແລະ ຮອບດ້ານຕາມບົດບັນທຶກ ແລະ ວິທີເຂົ້າໃຈລະຫວ່າງສອງຝ່າຍ, ບໍ່ຂຶ້ນກັບວິທີຕີລາຄາຂອງຝ່າຍທີສາມ.
ກ່ຽວກັບ “ເປົ້າໝາຍ”, ບົດລາຍງານການເມືອງໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ໄດ້ຊີ້ແຈ້ງວ່າ ນັ້ນແມ່ນບັນດາກຳລັງທີ່ມີ “ກົນອຸບາຍ, ການເຄື່ອນໄຫວແຊກແຊງ... ເຂົ້າໃນວຽກງານພາຍໃນ, ລ່ວງລະເມີດເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ, ເອກພາບ, ຜືນແຜ່ນກິນອັນຄົບຖ້ວນ, ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງຊາດ ແລະ ສະຖຽນລະພາບທາງການເມືອງຂອງປະເທດຫວຽດນາມ”(11). ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກຍັງໄດ້ກຳນົດບັນດາສິ່ງທ້າທາຍຄື: 1- ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ຟຸ່ມເຟືອຍ, ອາດຍາສິດ, ການເສື່ອມໂຊມທາງດ້ານແນວຄິດການເມືອງ, ຄຸນສົມບັດ, ແບບແຜນການດຳລົງຊີວິດ, “ການປ່ຽນແປງຕົນເອງ”, “ການຫັນປ່ຽນຕົນເອງ” ຢູ່ພາຍໃນ ກໍຄືບັນດາຂໍ້ຂັດແຍ່ງທາງສັງຄົມທີ່ຜັນແປຢ່າງສັບສົນ. 2- ບັນດາກຳລັງສັດຕູສືບຕໍ່ເພີ່ມທະວີການຕ້ານ ແລະ ທຳລາຍພັກ, ລັດ ແລະ ປະເທດຫວຽດນາມ. 3- ປົກປັກຮັກສາເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ, ເອກະພາບ, ຜືນແຜ່ນດິນອັນຄົບຖ້ວນ, ຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມສັນຕິພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ… ແມ່ນບັນດາສິ່ງທ້າທາຍອັນໃຫຍ່ຫຼວງທີ່ສຸດຕໍ່ຫວຽດນາມໃນສະເພາະໜ້າ(12). ສອງໃນສາມສິ່ງທ້າທາຍທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງ ມີສ່ວນກ່ຽວພັນເຖິງບັນດາ “ເປົ້າໝາຍ” ທາງກົງ ຫຼື ທາງອ້ອມ. ສໍາລັບສິ່ງທ້າທາຍທີສອງ, ປຶ້ມປົກຂາວການປ້ອງກັນປະເທດຫວຽດນາມປີ 2019 ໄດ້ຊີ້ແຈ້ງວ່າ: ສະຖານະການໃນເຂດທະເລຕາເວັນອອກໃນເວລາມໍ່ໆມານີ້ ເຖິງແມ່ນວ່າໄດ້ມີການຫັນປ່ຽນທີ່ຕັ້ງໜ້າຈຳນວນໜຶ່ງກໍ່ຕາມ ແຕ່ບັນດາປັດໄຈທີ່ເຮັດໃຫ້ບໍ່ມີຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມເຄັ່ງຕຶງ ຍັງຄົງຕົວແລະຜັນແປຢ່າງສັບສົນ ພາໃຫ້ເກີດມີສິ່ງທ້າທາຍໃໝ່ຕໍ່ການປົກປັກຮັກສາອະທິປະໄຕ, ຜືນແຜ່ນດິນ, ປົກປັກຮັກສາສັນຕິພາບ ແລະ ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງຫວຽດນາມ. ບັນດາການຜັນແປໃໝ່ໃນເຂດທະເລຕາເວັນອອກ, ໃນນັ້ນ, ມີບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຝ່າຍດຽວ, ບັງຄັບ ໂດຍອີງໃສ່ກຳລັງແຮງ, ບໍ່ສົນໃຈເຖິງກົດໝາຍສາກົນ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວຫັນເປັນການທະຫານ, ການປ່ຽນແປງສະພາບເດີມ, ລ່ວງລະເມີດອະທິປະໄຕ, ສິດອະທິປະໄຕ, ສິດພິພາກສາຂອງຫວຽດນາມ ຕາມກົດໝາຍສາກົນ, ສົ່ງຜົນສະທ້ອນຕໍ່ຜົນປະໂຫຍດຂອງບັນດາປະເທດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ຂົ່ມຂູ່ສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ, ຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຄວາມປອດໄພໃນການເດີນທະເລ ແລະການບິນໃນພາກພື້ນ. ນອກຈາກນັ້ນ, ບັນດາບັນຫາຄວາມສະຫງົບທີ່ບໍ່ແມ່ນແບບດັ້ງເດີມເຊັ່ນ: ການປ່ຽນແປງພູມີອາກາດ, ການຄ້າມະນຸດ, ການກໍ່ການຮ້າຍ, ການອົບພະຍົບຢ່າງຜິດກົດໝາຍ, ໄພພິບັດສິ່ງແວດລ້ອມ, ໂລກລະບາດ, ໄພທຳມະຊາດ, ການປ່ຽນກະແສນໍ້າໄຫຼໃນບັນດາແມ່ນ້ຳຂ້າມຊາຍແດນ ແລະ ອື່ນໆ ທີ່ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານແຫຼ່ງນ້ຳ, ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານສະບຽງອາຫານ, ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ຢູ່ຫຼາຍທ້ອງຖິ່ນ, ກໍ່ແມ່ນບັນດາສິ່ງທ້າທາຍຕໍ່ການພັດທະນາຂອງຫວຽດນາມ(13). ຄືແນວນັ້ນ, ຖ້າຖືວ່າ “ເປົ້າໝາຍ” ແມ່ນບັນດາສິ່ງທີ່ກີດຂວາງການພັດທະນາຂອງຫວຽດນາມ, ຕ້ານ ແລະ ທຳລາຍລະບອບ, ຂົ່ມຂູ່ຊີວິດອິນຊີຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ແລະ ການຄົງຕົວຂອງລະບອບ, ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍຕໍ່ຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດ, ເຊິ່ງ “ເປົ້າໝາຍ” ຄວນໄດ້ເຂົ້າໃຈວ່າ ລວມທັງບັນດາສິ່ງທ້າທາຍທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງ.
ບາງທິດທາງເຂົ້າເຖິງ ແລະ ແກ້ໄຂສາຍພົວພັນລະຫວ່າງ
“ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ໃນສະຖານະການໂລກໃໝ່
ບົດລາຍງານການເມືອງໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກໄດ້ມີການພິນິດໄສວ່າ: “ໂລກກຳລັງຜ່ານບັນດາການຫັນປ່ຽນອັນໃຫຍ່ຫຼວງ, ຜັນແປຢ່າງວ່ອງໄວສັບສົນທີ່ສຸດ ແລະ ຄາດຄະເນໄດ້ຍາກ. ສັນຕິພາບ, ການຮ່ວມມື ແລະ ການພັດທະນາຍັງເປັນທ່າອ່ຽງໃຫຍ່, ແຕ່ກຳລັງຢືນຢູ່ຕໍ່ໜ້າອຸປະສັກ, ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ; ການແກ່ງແຍ້ງຍຸດທະສາດລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ການປະທະກັນພາຍໃນ ຍັງສືບຕໍ່ເກີດຂຶ້ນໃນຫຼາຍຮູບການ, ສັບສົນ ແລະ ດຸເດືອດກ່ວາເກົ່າ, ເຮັດໃຫ້ຄວາມສ່ຽງຕໍ່ສະພາບແວດລ້ອມທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ການເມືອງ, ຄວາມໝັ້ນຄົງສາກົນເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະອື່ນໆ. ສະຖານະການຂອງໂລກຍັງສືບຕໍ່ຜັນປ່ຽນຕາມທ່າອ່ຽງຫຼາຍຂົ້ວ, ຫຼາຍໃຈກາງ; ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ມີການຮ່ວມມື, ປະນີປະນອມນຳກັນ ແຕ່ມີການຕໍ່ສູ້, ຄວບຄຸມເຊິ່ງກັນແລະກັນ ຢ່າງດຸເດືອດກ່ວາເກົ່າ. ລັດທິຊາດນິຍົມສຸດຂົ້ວ, ລັດທິມະຫາອຳນາດປະເທດໃຫຍ່, ລັດທິເຫັນແກ່ຜົນປະໂຫຍດ ໃນການພົວພັນສາກົນໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ. ບັນດາປະເທດກຳລັງພັດທະນາ, ພິເສດແມ່ນບັນດາປະເທດນ້ອຍ, ຢືນຢູ່ຕໍ່ໜ້າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ສິ່ງທ້າທາຍໃໝ່ຫຼາຍຢ່າງ…. ເຂດອາຊີ - ປາຊີຟິກ, ໃນນັ້ນ, ເຂດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ມີທີ່ຕັ້ງຍຸດທະສາດນັບມື້ນັບສໍາຄັນ, ແມ່ນເຂດທີ່ມີການແກ່ງແຍ້ງຢ່າງດຸເດືອດ ລະຫວ່າງບັນດາປະເທດມະຫາອໍານາດ, ເຊື່ອງຊ້ອນຄວາມບໍ່ສະຫງົບຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ”(14).
ໃນຄວາມເປັນຈິງ, ສະຖານະການໂລກ, ພິເສດແມ່ນໃນເຂດອາຊີຕາເວັນອອກ ແລະ ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ໄດ້ມີບັນດາການຜັນແປຢ່າງສັບສົນ, ເພີ່ມທະວີຄວາມສ່ຽງຂອງການປະທະກັນດ້ວຍກຳລັງອາວຸດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງອະທິປະໄຕ ແລະ ການຂັດແຍ້ງດ້ານດິນແດນ, ຂົ່ມຂູ່ຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງພາກພື້ນ. ບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ, ຕັ້ງແຕ່ເມື່ອຍຸດທະສາດ “ມະຫາສະໝຸດອິນເດຍ - ປາຊີຟິກ ທີ່ເສລີແລະເປີດກ້ວາງ” ຂອງອາເມລິກາໄດ້ຮັບການປະຕິບັດ, ຈົນເຖິງເວລານີ້, ເຂດນີ້ໄດ້ກາຍເປັນເຂດຈຸດສຸມຂອງການປັບປຸງນະໂຍບາຍຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ການພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງບັນດາປະເທດຢູ່ໃນ ແລະ ນອກພາກພື້ນ. ປະເທດເອີຣົບ ຈໍານວນໜຶ່ງເຊັ່ນ: ຝຣັ່ງ, ເຢຍລະມັນ, ອັງກິດ ກໍໄດ້ວາງຍຸດທະສາດສະເພາະກ່ຽວກັບມະຫາສະໝຸດອິນເດຍ - ປາຊີຟິກ, ເພີ່ມການແຊກແຊງເຂົ້າໃນເຂດທະເລຕາເວັນອອກເທື່ອລະກ້າວ.
ໂດຍເປັນປະເທດທີ່ນອນຢູ່ໃນເຂດພູມີສາດການເມືອງທີ່ກຳລັງມີການແກ່ງແຍ້ງຢ່າງດຸເດືອດ ແລະ ບົນພື້ນຖານລະບົບເຄືອຂ່າຍການພົວພັນຕ່າງປະເທດຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ກ້ວາງຂວາງ, ມີຜົນປະໂຫຍດທີ່ສະຫຼັບກັນກັບຫຼາຍປະເທດ, ຫວຽດນາມຖືກຢູ່ພາຍໃຕ້ອິດທິພົນແລະຜົນກະທົບທີ່ແນ່ນອນ. ຕໍ່ໜ້າສະພາບການດັ່ງກ່າວ, ວິທີເຂົ້າເຖິງແລະທິດທາງການແກ້ໄຂສາຍພົວພັນລະຫວ່າງ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ໃນນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນມ ຕ້ອງ:
ທີໜຶ່ງ, ຍຶດໝັ້ນຫຼັກການແລະຕັ້ງໝັ້ນໃນບັນດາບັນຫາທີ່ມີລັກສະນະຍຸດທະສາດ, ແຕ່ຕ້ອງສະຫຼາດຄ່ອງແຄ້ວ ແລະ ໄຫວພິບໃນຍຸດໂທບາຍ ແລະ ໃນການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດ. “ຖືເອົາຫຼັກການເປັນພື້ນ ເພື່ອໝູນໃຊ້ຢ່າງໄຫວພິບ” ຍາມໃດກໍເປັນທິດນຳການພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມໃນທຸກສະພາບການ, ຕໍ່ທຸກບັນຫາ, ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ແລະ ບັນດາ “ຄູ່ຮ່ວມມື”, ໃນສາຍພົວພັນຜັນປ່ຽນລະຫວ່າງ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ”.
ທີສອງ, ມີຄວາມໄຫວພິບໃນວິທີຮັບຮູ້ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ”. ຕ້ອງຫຼີກລ່ຽງທັດສະນະທີ່ວ່າ “ຖ້າບໍ່ສະໜັບສະໜູນເຮົາ ກໍຈະເປັນສັດຕູຂອງເຮົາ”. ໃນການພົວພັນສາກົນ, ສິ່ງທີ່ເປັນພື້ນຖານທີ່ສຸດຕໍ່ທຸກປະເທດແມ່ນ ການຮັບປະກັນຜົນປະໂຫຍດສູງສຸດຂອງຊາດ-ປະເທດ.
ທີສາມ, “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ໃນນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດທີ່ໄດ້ຮັບຮອງໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກ ໄດ້ສ່ອງແສງສາຍພົວພັນແບບກາຍອິນຊີລະຫວ່າງສອງໜ້າທີ່ຍຸດທະສາດແມ່ນສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ ແລະ ອີງໃສ່ພື້ນຖານຂອງບັນດາມະຕິກ່ອນໜ້ານີ້, ພິເສດແມ່ນ ມະຕິເລກທີ 28-NQ/TW. ບົດຮຽນແຫ່ງປະຫວັດສາດໃຫ້ເຫັນວ່າ ຈະບໍ່ມີ ແລະ ບໍ່ມີໃຜສາມາດບັງຄັບໃຫ້ຫວຽດນາມຕ້ອງ “ເລືອກຝ່າຍ” ຢ່າງເດັດຂາດ. ໃຜແມ່ນ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ຈະໄດ້ຮັບການຊຸກຍູ້ຢ່າງຕັ້ງໜ້າຈາກຫວຽດນາມ, ແຕ່ພ້ອມກັນນັ້ນ, ກໍເປີດກ້ວາງຮັບເອົາຄວາມຫວັງດີຈາກຝ່າຍທີ່ຢາກໃຫ້ຫວຽດນາມເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຂອງເຂົາເຈົ້າ ບົນພື້ນຖານການຮັບປະກັນຜົນປະໂຫຍດຂອງຊາດ-ປະເທດ.
ການກຳນົດ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ຢ່າງຈະແຈ້ງ ໃນນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກ ໄດ້ສະແດງເຖິງການສົມທົບລະຫວ່າງສອງໜ້າທີ່ຍຸດທະສາດຂອງພັກ ແມ່ນການສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ. ບັນດາມະຕິກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 8 ສະໄໝທີ 9 ແລະ ມະຕິກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 8 ສະໄໝທີ 11 ໄດ້ມີຄວາມສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ ໃນການກຳນົດ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ແມ່ນພື້ນຖານເພື່ອຫັນ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ເປັນລະບອບລະບຽບໃນນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຫວຽດນາມ ໃນສະພາບການໃໝ່. ໝາກຜົນຂອງການປະຕິບັດນະໂຍບາຍພົວພັນຕ່າງປະເທດ “ຫັນບັນດາການພົວພັນສາກົນເປັນຫຼາຍກ້ຳຫຼາຍຝ່າຍ, ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ; ຫວຽດນາມເປັນເພື່ອນ, ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໄວ້ວາງໃຈໄດ້ຂອງບັນດາປະເທດໃນປະຊາຄົມສາກົນ”, ມີຄວາມໄຫວພິບໃນການຮັບຮູ້ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍຫຼັກການ “ຄູ່ຮ່ວມມື” ແລະ “ເປົ້າໝາຍ” ໄດ້ປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ຫວຽດນາມມີພາລະກິດອັນໃຫຍ່ຫຼວງ, ກຳລັງແຮງບົ່ມຊ້ອນ, ຖານະບົດບາດ ແລະ ອິດທິພົນທາງສາກົນຄືປະຈຸບັນນີ້./.
---------------------------
(1) ຫງວຽນເກີແທັກ: “ບັນດາການຜັນແປໃນໂລກ ແລະ ຈິນຕະນາການໃໝ່ ຂອງພວກເຮົາ”, ວາລະສານຄົ້ນຄ້ວາສາກົນ, ສະບັບເລກທີ 1, ເດືອນມັງກອນ 1990
(2), (3) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 7, ສນຈ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 1991, ໜ້າ 89, 147.
(4) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 8, ສນຈ ການເມືອງແຫ່ງຊາດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 1996, ໜ້າ 41 – 42.
(5) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 9, ສນຈ ການເມືອງແຫ່ງຊາດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2001, ໜ້າ 119.
(6) ມະຕິຂອງກົມການເມືອງສູນກາງພັກ ເລກທີ 07-NQ/TW, ລົງວັນທີ 27 ພະຈິກ 2001, ວ່າດ້ວຍການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນ, https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Nghi-quyet-07-NQ-TW-hoi-nhap-kinh-te-quoc-te-112630.aspx
(7) ຮ່ວາງຊວັນເລີມ: “ບາງບັນຫາຕັ້ງຂຶ້ນຜ່ານ 10 ປີແຫ່ງການປະຕິບັດມະຕິກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 8 (ສະໄໝທີ 9)”, http://tapchiqptd.vn/vi/nghien-cuu-tim-hieu/mot-so-van-de-dat-ra-qua-10-nam-thuc-hien-nghi-quyet-trung-uong-8-khoa-ix/4098.html
(8) ເຈິ່ນຖາຍບິ່ງ: “ເນື້ອໃນພື້ນຖານຈຳນວນໜຶ່ງ ຂອງຍຸດທະສາດປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດໃນສະພາບການໃໝ່”, http://tapchiqptd.vn/vi/quan-triet-thuc-hien-nghi-quyet/mot-so-noi-dung-co-ban-cua-chien-luoc-bao-ve-to-quoc-trong-tinh-hinh-moi/5731.html
(9) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 13, ສນຈ ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສືເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2021, ເຫຼັ້ມ I, ໜ້າ 162 – 163.
(10) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 12, ຫ້ອງວ່າການສູນກາງພັກ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2016, ໜ້າ 153.
(11), (12) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 13, ປື້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ I, ໜ້າ 163, 108.
(13) ກະຊວງປ້ອງກັນປະເທດ: ການປ້ອງກັນຊາດຫວຽດນາມປີ 2019, ສນຈ ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, ໜ້າ 19 – 20.
(14) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 13, ປື້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ I, ໜ້າ 105, 106, 107.
- ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບເລກທີ 967 (ເດືອນມິຖຸນາ 2021)
