ລຸງໂຮ່ ແລະ ສາຍພົວພັນສາມັກຄີພິເສດຫວຽດນາມ - ລາວ
ພາຍຫຼັງທີ່ສັນຍາເຊີແນວປີ 1961-1962 ກ່ຽວກັບລາວ ໄດ້ລົງນາມແລ້ວ, ໂດຍຮັບຄຳເຊີນຂອງທ່ານປະທານໂຮ່ຈີມິນ ແລະ ລັດຖະບານຫວຽດນາມ, ເຈົ້າຊີວິດລາວ ສີສະຫວ່າງ ວັດທະນາ, ສະເດັດເຈົ້າສຸວັນນະ ພູມາ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລັດຖະບານປະສົມລາວ ພ້ອມດ້ວຍບັນດາພະນະທ່ານໃນລັດຖະບານລາວ ໄດ້ມາຢ້ຽມຢາມສັນທະວະໄມຕີຫວຽດນາມຢ່າງເປັນທາງການ ແຕ່ວັນທີ 10 ຫາວັນທີ 13 ມີນາ 1963.
ທ່ານປະທານໂຮ່ຈີມິນ ຕ້ອນຮັບສະເດັດເຂົ້າ ສຸວັນນະ ພູມາ, ນາຍົກບັດຖະມົນຕີແຫ່ງລາຊະອານາຈັກລາວ ແລະ ສະເດັດເຈົ້າ ສຸພານຸວົງ, ປະທານແນວລາວຮັກຊາດ.
ວຽກງານກະກຽມໄດ້ດຳເນີນຢ່າງຮີບດ່ວນ. ທຸກໆບັນຫາ ນັບແຕ່ໂຄງການການເມືອງ ຮ່າງສູນທອນພົດ ເນື້ອໃນສົນທະນາ ຖະແຫຼງການຮ່ວມ, ຈົນເຖິງລາຍການຕ້ອນຮັບ ທີ່ພັກການກິນຢູ່ຂອງຄະນະ ງານລ້ຽງ ການຊຸມນຸມມິດຕິງມະຫາຊົນ ສະຖານທີ່ທີ່ຄະນະຈະມາຢາມ ການສະແດງສິນລະປະກຳ... ລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຂອງລຸງໂຮ່ ເພິ່ນສັ່ງໃຫ້ກະກຽມຢ່າງຮອບຄອບ ລະອຽດ ຖີ່ຖ້ວນ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນໄດ້ເຖິງນ້ຳໃຈອ້າຍນ້ອງເພື່ອນບ້ານໃກ້ຄຽງລະຫວ່າງສອງຊາດຫວຽດນາມ - ລາວ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າເປັນຫ່ວງເປັນໃຍທີ່ສຸດ ແລະ ໄດ້ເຮັດວຽກຢ່າງບໍ່ຮູ້ອິດເໝື່ອຍທັງເວັນທັງຄືນ. ແຕ່ວ່າ, ເວລານັ້ນອ້າຍນ້ອງພະນັກງານພວກຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ: ການຢ້ຽມຢາມຄັ້ງນີ້ແມ່ນການມາຢ້ຽມຢາມຂອງພະເຈົ້າຊີວິດ ລາຊະໂອລົດ ສະເດັດເຈົ້າ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຝ່າຍຂວາວຽງຈັນ, ດັ່ງນັ້ນ ພວກຂ້າພະເຈົ້າຈຶ່ງໄດ້ໃຊ້ສັບສຳນວນສຸພາບຕາມແບບພົວພັນສາກົນ ສັງຄົມ, ເອົາໃຈໃສ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຫຼັກໝັ້ນ ທັດສະນະຂອງພັກ ແລະ ລັດຫວຽດນາມ ຕໍ່ກັບບັນຫາລາວ. ເຖິງວ່າໄດ້ພະຍາຍາມປະຕິບັດຕາມຄຳຕັກເຕືອນຂອງລຸງໂຮ່ ແຕ່ກໍ່ບໍ່ສາມາດສະແດງໃຫ້ເຫັນໄດ້ເຖິງນ້ຳໃຈອ້າຍນ້ອງເພື່ອນບ້ານໃກ້ຄຽງຫວຽດນາມ - ລາວ.
ວັນເວລາໄດ້ຜ່ານຜົ້ນໄປ 35 ປີແລ້ວ, ແຕ່ຂ້າພະເຈົ້າຍັງຈື່ຈຳເປັນຢ່າງດີ ບັນດາສັບສຳນວນ ປະໂຫຍກ ວັກຕ່າງໆ ທີ່ລຸງໂຮ່ໄດ້ແກ້ ໄດ້ແປງ ຫຼືເພີ່ມເຕີມໃນເອກະສານທີ່ພວກຂ້າພະເຈົ້າກະກຽມ. ນັບແຕ່ຕົ້ນ, ໃນຮ່າງຈົດໝາຍທີ່ລຸງໂຮ່ເຊື້ອເຊີນເຈົ້າຊີວິດລາວ ມາຢາມຫວຽດນາມ, ພວກຂ້າພະເຈົ້າຂຽນ: “ຂໍຝາກເຖິງ ພະມະຫາກະສັດ ສີສະຫວ່າງ ວັດທະນາ, ລາຊະອານາຈັກລາວ ທີ່ເຄົາລົບນັບຖື…...”, ລຸງໂຮ່ໄດ້ແປງຄືນ: “ຂໍຝາກເຖິງ ເຈົ້າຊີວິດ ສີສະຫວ່າງ ວັດທະນາ, ປະເທດລາວ ທີ່ເຄົາລົບນັບຖື…”.
ຜ່ານສະຫາຍຫວູກີ່, ລຸງໂຮ່ໄດ້ອະທິບາຍ: “ໃຊ້ພາສາຫວຽດຄືແນວນັ້ນ ທັງຈະແຈ້ງ ທັງງ່າຍດາຍ”.
ກ່ຽວກັບເນື້ອໃນເອກະສານ, ລຸງໂຮ່ໄດ້ເນັ້ນໜັກທີ່ສຸດເຖິງນ້ຳໃຈ “ນ້ຳໃຈອ້າຍນ້ອງເພື່ອນບ້ານໃກ້ຄຽງຫວຽດນາມ - ລາວ ທີ່ໃກ້ຊິດສະໜິດສະໜົມ ບໍ່ຈືດຈາງຈັກເທື່ອ”... “ໂດຍຕາງໜ້າປະຊາຊົນຫວຽດນາມ, ຂ້າພະເຈົ້າຂໍສະແດງຄວາມຂ່ຳນັບຊົມເຊີຍ ພະເຈົ້າຊີວິດທີ່ເຄົາລົບ ລາຊະໂອລົດ ສະເດັດເຈົ້ານາຍົກ ພ້ອມດ້ວຍບັນດາແຂກຜູ້ມີກຽດໃນຄະນະຢ່າງສຸດອົກສຸດໃຈໃນນະທີ່ນີ້ດ້ວຍ”. ໃນງານລ້ຽງ ການພົບປະສົນທະນາ ຫຼືການໄປຢາມໂຮງຮຽນມະຫາວິທະຍາໄລສັບພະວິຊາ ໂຮງງານກົນຈັກຮ່າໂນ້ຍ ວັດກວ້ານສື, ເຂົ້າຮ່ວມງານຊຸມນຸມມິດຕິງມະຫະຊົນ, ໃນພິທີຕ້ອນຮັບ ແລະ ພິທີສົ່ງຄະນະກໍ່ເຊັ່ນດຽວກັນ, ລຸງໂຮ່ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ເວົ້າເຖິງ “ນ້ຳໃຈອ້າຍນ້ອງຫວຽດ - ລາວ”.
ຢູ່ທີ່ໂຮງຮຽນມະຫາວິທະຍາໄລສັບພະວິຊາ, ລຸງໂຮ່ໄດ້ຕັກເຕືອນນັກຮຽນນັກສຶກສາ ວ່າ “ຕ້ອງພະຍາຍາມຮ່ຳຮຽນ ຝຶກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມຄຸນສົມບັດປະຕິວັດ ເພື່ອປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການຊ່ວຍເຫຼືອຊຶ່ງກັນແລະກັນລະຫວ່າງສອງຊາດ ຫວຽດ - ລາວ”. ຢູ່ທີ່ໂຮງງານກົນຈັກຮ່າໂນ້ຍ, ລຸງໂຮ່ກໍ່ໄດ້ຕັກເຕືອນກຳມະກອນ ຕ້ອງສາມັກຄີ ແລະ ຊ່ວຍເຫຼືອກຳມະກອນ ແລະ ປະຊາຊົນລາວອ້າຍນ້ອງ.
ສິ່ງທີ່ພວກຂ້າພະເຈົ້າບໍ່ລືມຈັກເທື່ອ ຄືຄຳເວົ້າທີ່ມີລັກສະນະກາບກອນຂອງລຸງໂຮ່ ໃນພິທີຕ້ອນຮັບ:
-ດົນນານລ້ຳ ທີ່ສອງຊາດເຮົາຫ່າງໄກກັນ-
ແຕ່ນີ້ໄປ ລາວ-ຫວຽດນາມຄຽງໃກ້ກັນແທ້ນາ.
ແລະ ໃນພິທີສົ່ງ:
ຮັກແພງກັນໝາຍໝັ້ນ ຫຼາຍສັນພູກໍ່ປີນໄຕ່,
ຫຼາຍຫ້ວຍໃຫຍ່ ແລະ ໂຄກຄ້ອຍ ກໍ່ເດີນດັ້ນດຸ່ງໄປ.
ສອງຊາດຫວຽດ - ລາວ ໄດ້ຝັງຄວາມຮັກຢູ່ໃນໃຈ,
ຮົ່ງຮ່າ ທັງແມ່ນ້ຳຂອງ ກໍ່ບໍ່ເລິກປຸນປານໄດ້.
ປີໜຶ່ງ ພາຍຫຼັງການມາຢ້ຽມຢາມຂອງເຈົ້າຊີວິດ ແລະ ນາຍົກລັດຖະມົນຕີລາວ, ສະພາບການຢູ່ລາວໄດ້ຜັນປ່ຽນຢ່າງສັບສົນທີ່ສຸດ: ທ່ານກິນີນ ພົນເສນາ ລັກຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງການຕ່າງປະເທດຖືກລອບຂ້າ. ລັດຖະບານປະສົມຖືກຝ່າຍຂວາວຽງຈັນໂຄ່ນລົ້ມ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ດ້ວຍການນຳເອົາກອງທະຫານອາເມລິກາເຂົ້າພາກໃຕ້ຫວຽດນາມ ດຳເນີນສົງຄາມພາກສ່ວນໂດຍກົງ, ໃຊ້ເຮືອບິນ ກ່ຳປັ່ນຮົບ ຖິ້ມລະເບີດຍິງທຳລາຍພາກເໜືອຫວຽດນາມ, ອາເມລິກາກໍ່ໄດ້ເພີ່ມທະວີສົງຄາມພິເສດຢູ່ລາວ, ຖິ້ມລະເບີດຍິງທຳລາຍເຂດປົດປ່ອຍລາວຢ່າງຮ້າຍແຮງ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນເຂດທີ່ມີເສັ້ນທາງໂຮ່ຈີມິນແລ່ນຜ່ານ.
ຕໍ່ໜ້າໄພອັນຕະລາຍແຫ່ງການຮຸກຮານຂອງບັກຈັກກະພັດຫົວໂປ່, ກອງທະຫານແລະປະຊາຊົນສອງປະເທດໄດ້ເພີ່ມທະວີຄວາມສາມັກຄີ ພ້ອມກັນສູ້ຮົບຕ້ານສັດຕູຢ່າງທຸກຍາລຳບາກ ແລະ ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມເສຍສະຫຼະໃນຕະຫຼອດສິບກວ່າປີ ພ້ອມກັນຍາດເອົາໄຊຊະນະອັນສະຫງ່າງາມ ປົດປ່ອຍປະເທດແລະໂຮມປະເທດຊາດຂອງຕົນເຂົ້າເປັນເອກະພາບໃນປີ 1975.
ໃນວັນເວລາຫຍຸ້ງຍາກລຳບາກ ໃນຄວາມທົດສອບສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆ, ບົດກະວີສີ່ວັກທີ່ເຕັມປ່ຽມໄປດ້ວຍມິດຈິດມິດໃຈຫວຽດ - ລາວ ຂອງລຸງໂຮ່ນັ້ນ ໄດ້ເຊື່ອມຊືມຢ່າງເລິກເຊິ່ງໃນແນວຄິດຈິດໃຈຂອງທະຫານແລະປະຊາຊົນສອງປະເທດ, ມັນຄືດັ່ງສຽງແກຕະລຸມບອນ, ຊຸກຍູ້ໃຫ້ສອງຊາດຄຽງບ່າຄຽງໄຫຼ່ກັນຕໍ່ສູ້ “ຊ່ວກັນແບກຫາບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ສ້າງຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ກັນ”, “ເຂົ້າເມັດໜຶ່ງຫັກ ພັກຕ່ອນໜຶ່ງກໍ່ແບ່ງກັນກິນ”, ພ້ອມກັນສູ້ຮົບຢ່າງພິລະອາດຫານ ພ້ອມກັນຍາດໄດ້ໄຊຊະນະອັນສະຫງ່າງາມ.
ກ້າວເຂົ້າສູ່ໄລຍະໃໝ່, ສອງພັກ ແລະ ປະຊາຊົນສອງປະເທດ ສູ້ຊົນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງເພື່ອຂະຫຍາຍສາຍພົວພັນພິເສດຫວຽດນາມ - ລາວ ຂຶ້ນສູ່ລະດັບສູງໃໝ່, ເພື່ອພາລະກິດການປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາປະເທດຊາດທີ່ຮັກແພງຂອງຕົນ, ເພື່ອສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບ ມິດຕະພາບ ແລະ ການຮ່ວມມືຢູ່ໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ. ບົດກາບກອນອະມະຕະຂອງລຸງໂຮ່ນັ້ນ ຍິ່ງດັງກຶກກ້ອງໃນເທສະ ແລະ ຜ່ານກາລະ ມາເຖິງເຊັ່ນຄົນປັດຈຸບັນ ແລະ ເຊັ່ນຄົນໃນພາຍໜ້າຂອງສອງຊາດ, ຕັກເຕືອນປະຊາຊົນສອງຊາດ ຈົ່ງຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈກັນເສີມຂະຫຍາຍມູນເຊື້ອສາມັກຄີອັນປະເສີດ ເພີ່ມພູນຄູນສ້າງຄວາມສາມັກຄີມິດຕະພາບພິເສດຫວຽດນາມ - ລາວ ໃຫ້ຂຽວສົດງົດງາມ ໝັ້ນຄົງຂະໜົງແກ່ນຕະຫຼອດກາລະນາມ./.
ໂດຽ ຫງວຽນຊວັນ,
ອະດີດເອກອັກຄະລັດຖະທູດຫວຽດນາມ ປະຈຳລາວ
ແຫຼ່ງ: ຫ້ອງເກັບສຳເນົາ, ກະຊວງການຕ່າງປະເທດ (ຖອດຄວາມ): ສາຍພົວພັນພິເສດ ຫວຽດນາມ - ລາວ, 2003.
