ຄາດຄະເນການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ແລະ ຜົນກະທົບຕໍ່ປະເທດຫວຽດນາມ
ວກ. ອອນໄລ - ການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ສົ່ງຜົນກະທົບຕາມຫຼາຍທິດ ເຖິງການເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວຂອງໂລກ ກໍ່ຄືສະຖານະພາບການເມືອງ ເສດຖະກິດຂອງໂລກ, ເຖິງການພົວພັນສາກົນ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຂອງແຕ່ລະປະເທດ. ຄາດຄະເນໃນເວລາຕໍ່ໄປ, ດ້ວຍບັນດາການຫັນປ່ຽນຢ່າງໄວ ແລະ ເລິກເຊິ່ງ ຂອງສະພາບການໂລກ, ການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ຈະມີການຜັນແປ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວໃໝ່, ເຊິ່ງຈະສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງແຂງແຮງຕໍ່ບັນດາປະເທດ, ໃນນັ້ນມີປະເທດຫວຽດນາມ.
ພາບປະກອບ. (ພາບ: VOV.VN)
ການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ໃນເວລາຕໍ່ໄປ
ການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ໃນເວລາຕໍ່ໄປ ຕົ້ນຕໍຈະຖືກຜົນກະທົບໂດຍກົງຈາກບັນດາທ່າອຽງແຫ່ງການພັດທະນາພາຍໃນ ຂອງບັນດາປະເທດນີ້ ກໍ່ຄືການຜັນແປຂອງສະພາບການການພົວພັນສາກົນ. ຜົນສຳເລັດໃນການເລືອກຕັ້ງປະທານາທິບໍດີແຫ່ງສະຫະລັດ ອາເມຣິກາ (ເດືອນພະຈິດ 2016) ແລະ ຂະບວນວິວັດການຄັດເລືອກບຸກຄະລາກອນຂັ້ນສູງ ຂອງປະທານາທິບໍດີຜູ້ໃໝ່ ເປັນພື້ນຖານອັນສຳຄັນ ເພື່ອຄາດຄະເນກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍຂອງປະເທດອາເມຣິກາ ໃນເວລາຕໍ່ໄປ. ບັນດາການເຄື່ອນໄຫວໃນເບື້ອງຕົ້ນ ໄດ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ, ດ້ວຍການປ່ຽນແປງຄະນະລັດຖະມົນຕີໃໝ່ ພາຍໃຕ້ການກຳອຳນາດ ຂອງປະທານາທິບໍດີ ໂດນັນ ທຣັມ, ນະໂຍບາຍການພົວພັນຕ່າງປະເທດຂອງອາເມຣິກາ ອາດສາມາດຈະຖືກປ່ຽນແປງຢ່າງຜິດປົກກະຕິ, ທັງດ້ານຄວາມສະຫງົບ (ຫຼຸດຜ່ອນຄຳໝັ້ນສັນຍາສາກົນ, ດັດແປງການພົວພັນພັນທະມິດ ອາເມຣີກາ - ຍີ່ປຸ່ນ, ອາເມຣິກາ - ສາທາລະນະລັດເກົາຫຼີ, ອາເມຣິກາ - ອົງການສົມທິສັນຍາແອດແລນຕິກເໜືອ (NATO)...) ແລະທາງດ້ານເສດຖະກິດ (ຖອນຕົວອອກຈາກອົງການການຄ້າໂລກ (WTO), ຍົກເລີກສັນຍາວ່າດ້ວຍຄູ່ຮ່ວມມືຂ້າມປາຊີຟິກ (TPP), ເກັບພາສີສິນຄ້ານຳເຂົ້າ...) ກໍ່ຄືມີແນວໂນ້ມຊອກຫາຄວາມປະນິປະນອມລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ຍ້ອນທ່ານ ໂດນັນ ທຣັມ ເປັນຜູ້ຕາງໜ້າໃຫ້ແກ່ທ່າອຽງການເມືອງອານຸລັກນິຍົມ ແລະ ການຫັນເຂົ້າຂ້າງໃນທາງດ້ານການພົວພັນຕ່າງປະເທດ(1). ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ ຈະສົ່ງຜົນສະທ້ອນຕາມຫຼາຍທິດ ເຖິງການພົວພັນສາກົນໃນເວລາຕໍ່ໄປ.
ເລີ່ມຈາກຜົນປະໂຫຍດຂອງສະຫະລັດອາເມຣິກາ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນການຮັກສາຖານະບົດບາດເປັນ “ຈອມໂລກ”, ອຳນາດການປົກຄອງໃໝ່ຂອງອາເມຣິກາ ອາດສາມາດຈະສືບຕໍ່ແຊກແຊງເຂົ້າວຽກງານຂອງໂລກເວົ້າລວມ ແລະ ເຂົ້າວຽກງານຂອງອາຊີ-ປາຊີຟິກ ເວົ້າສະເພາະ(2), ແຕ່ ການດັດແປງນະໂຍບາຍຂອງອາເມຣິກາ (ທັງເນື້ອໃນແລະວິທີການ) ຈະມີການເພີ່ມຂຶ້ນ. ລັກສະນະບໍ່ຄົງທີ່ ແລະ ຄວາມປັ່ນປວນໃນການພົວພັນສາກົນ ຈະເພີ່ມຂຶ້ນ ຍ້ອນສະພາບການປົກຄອງພາຍໃນຢູ່ບັນດາປະເທດ ຈະມີຄວາມສັບສົນກວ່າເກົ່າ, ການພົວພັນປະຕິສຳພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ຈະຜັນປ່ຽນໄປໃນຫຼາຍດ້ານກວ່າອີກ, ໃນເວລາທີ່ບັນດາ “ຈຸດຮ້ອນ” ຂອງພາກພື້ນ ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນຜ່ອນຄາຍລົງ.
ຢູ່ປະເທດຈີນ, ບັ້ນຮົບຕໍ່ຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ສືບຕໍ່ໄດ້ນຳໃຊ້ເປັນ “ເຄື່ອງມື” ເພື່ອຊຸກຍູ້ການປະຕິຮູບ. ທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ຈີນຈະຕ້ອງສືບຕໍ່ປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມກົດດັນຂອງການປະຕິຮູບເສດຖະກິດ ເພື່ອຮັບມືກັບສະພາບການຫຼຸດຜ່ອນຄວາມເຕີບໂຕ ແລະ ໄພເງິນເຟີ້. ດັ່ງນັ້ນ, ຜ່ານບັນດາຄວາມຄິດລິເລີ່ມ “ເຂດດຽວ, ເສັ້ນທາງດຽວ” ແລະ ທະນາຄານລົງທຶນພັັດທະນາພື້ນຖານໂຄງລ່າງ (AIIB), ຈີນຈະຍູ້ແຮງການລົງທຶນບັນດາໂຄງການພັດທະນາພື້ນຖານໂຄງລ່າງ ຢູ່ໃນປະເທດ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ແນໃສ່ສ້າງກຳລັງໜູນໃໝ່ ແລະ ການທ້ອນໂຮມກຳລັງສາກົນ/ພາກພື້ນໃໝ່ ເພື່ອເປົ້າໝາຍຈະກາຍເປັນປະເທດມະຫາອຳນາດຂອງໂລກ ໃນປີ 2049. ຕາມນັ້ນ, ການພົວພັນກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ແລະ ປະເທດທີ່ໃກ້ຄຽງ ຈະສືບຕໍ່ເປັນຈຸດສຸມໃຈກາງໃນຍຸດທະສາດການຕ່າງປະເທດຂອງຈີນ.
ເຖິງວ່າຈະຖືກແຮງກົດດັນຈາກບັນດາປະເທດຕາເວັນຕົກ ແລະ ຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຕ່າງໆດ້ານເສດຖະກິດກໍ່ຕາມ, ແຕ່ປະທດ ລັດເຊຍ ກໍ່ບໍ່ຖືກຕົກໃສ່ການວິກິດດ້ານການເມືອງ ເພາະວ່າປະຊາຊົນລັດເຊຍໄດ້ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນສູງ ຕໍ່ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ວະລາດີເມຍ ປູຕີນ ແລະ ບັນດາກົນໄກຮັກສາສະຖຽມລະພາບທາງການເມືອງ ໄດ້ເຄື່ອນໄຫວຢ່າງມີປະສິດທິຜົນພໍສົມຄວນ. ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ວະລາດີເມຍ ປູຕີນ ຈະສິ້ນສຸດສະໄໝດຳລົງຕ່ຳແໜ່ງໃນປີ 2018 ແລະ ເຖິງວ່າຈະບໍ່ອອກສະໝັກຮັບເລືອກຕັ້ງຄືນໃໝ່ກໍ່ຕາມ ແຕ່ທ່ານ ວະລາດີເມຍ ປູຕີນ ກໍ່ມີອິດທິພົນສູງ ເພື່ອຄັດເລືອກຜູ້ສືບທອດພາລະໜ້າທີ່, ສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍບັນດານະໂຍບາຍຂອງຕົນ ຊຶ່ງໃນນັ້ນມີຈຸດສຸມໃຈກາງຄື ການເພີ່ມທະວີແລະເປີດກວ້າງການພົວພັນກັບ ປະຊາຄົມບັນດາປະເທດທີ່ເປັນເອກະລາດ (SNG), ແລະມີຄວາມມານະພະຍາຍາມໃນການປົວແປງການພົວພັນກັບ ສະຫະພາບ ເອີຣົບ (EU). ອີກດ້ານໜຶ່ງ, ລັດເຊຍ ຈະສືບຕໍ່ຍູ້ແຮງການຜັນຂະຫຍາຍ “ນະໂຍບາຍຫັນໄປທາງທິດຕາເວັນອອກ” ແນ່ໃສ່ຟື້ນຟູຖານະບົດບາດເປັນປະເທດມະຫາອຳນາດ ແລະ ເປີດກວ້າງອິດທິພົນຂອງລັດເຊຍ ຢູ່ພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ, ພ້ອມທັງແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຕ່າງໆ ຍ້ອນຄຳສັ່ງຂວ້ຳບາດຂອງຝ່າຍຕາເວັນຕົກ. ໃນເວລານັ້ນ, ພາຍໃຕ້ການປົກຄອງຂອງປະທານາທິບໍດີ ໂດນັນ ທຣັມ, ນະໂຍບາຍຂອງອາເມຣິກາ ຕໍ່ລັດເຊຍ ອາດຈະມີການດັດແປງຕາມທິດຫຼຸດຜ່ອມຄວາມເຄັ່ງຕຶງ, ການຮ່ວມມືຈະເພີ່ມຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວ. ນີ້ຈະເປັນປັດໄຈທີ່ຈະສົ່ງຜົນສະທ້ອນເຖິງການພົວພັນລະຫວ່າງລັດເຊຍ - ຈີນ, ລັດເຊຍ - ອາເມຣິກາ ແລະ ການພົວພັນຂອງບັນດາປະເທດເຫຼົ່ານີ້ ກັບຝ່າຍທີສາມ ໃນເວລາຕໍ່ໄປ.
ອາເມຣິກາຈະສືບຕໍ່ປັບປຸງການພົວພັນກັບພັນທະມິດ ອີຢູ ແລະ ອົງການສົມທິສັນຍາແອດແລນຕິກເໜືອ ເພື່ອຮັບມືກັບລັດເຊຍ; ປັບປຸງການພົວພັນກັບຍີ່ປຸ່ນ, ອົດສະຕຣາລີ, ອິນເດຍ... ເພື່ອຮັບມືກັບ ຈີນ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ລັດເຊຍ ແລະ ຈີນ ສືບຕໍ່ມີທ່າອຽງຫຍັບເຂົ້າໃກ້ກັນ ເພື່ອຮັບມືກັບອາເມຣິກາ. ແຕ່ວ່າ, ທັງອາເມຣິກາ ແລະ ພັນລະມິດ/ຄູ່ຮ່ວມມືຂອງ ອາເມຣິກາ ຈະບໍ່ປະລະນະໂຍບາຍຮ່ວມມືດ້ານເສດຖະກິດກັບຈີນ ແລະ ລັດເຊຍ, ເປີດກວ້າງການຮ່ວມມືເທື່ອລະກ້າວ ແລະ ກ້າວເຖິງການຮ່ວມມືໃນບັນດາຂົງເຂດອື່ນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນການແກ້ໄຂບັນດາສິ່ງທ້າທາຍຕໍ່ຄວາມສະຫງົບທີ່ບໍ່ເປັນແບບດັ້ງເດີມ. ສຳລັບຕົນເອງ, ຈີນ ແລະ ລັດເຊຍ ຈະສືບຕໍ່ຊອກຫາວິທີປົວແປງການພົວພັນກັບອາເມຣິກາ ແລະ ອີຢູ. ບັນດາອານາເຂດອ້ອມຂ້າງລັດເຊຍ, ຈີນ ແລະ ບັນດາຄວາມຄິດລິເລີ່ມ/ເວທີປາໄສການຮ່ວມມືພະຫຸພາຄີ ແລະ ພາກພື້ນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນໃນພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ ຈະສືບຕໍ່ກາຍເປັນບ່ອນທີ່ມີການຍາດແຍ່ງອິດທິພົນຢ່າງເຄັ່ງຮ້ອນລະຫວ່າງບັບດາປະເທດໃຫຍ່.
ແຕ່ວ່າ, ຮູບຖານການແຂ່ງຂັນໄປຄຽງຄູ່ກັບການຮ່ວມມື ກໍ່ຈະໄດ້ຮັກສາໄວ້ຢູ່. ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ຈະສືບຕໍ່ປະສານສົມທົບກັນ ເພື່ອຮັບມືກັບບັນດາສິ່ງທ້າທາຍລວມ ເຊັ່ນການກໍ່ການຮ້າຍ, ການເຜີຍແຜ່ອາວຸດ, ການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ຄວາມສະຫງົບປອດໄພດ້ານເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດ... ຢູ່ບັນດາ “ຈຸດຮ້ອນ” ແລະ ໃນບໍລິເວັນແຂ່ງຂັນຈຸດໜັກໃຈກາງ ກໍ່ມີສະພາບຄວາມໂຍະຍານຊົ່ວຄາວ ໃນວັນເວລາທີ່ຕ່າງກັນ.
ບັນດາຜົນກະທົບຕໍ່ ຫວຽດນາມ
ໃນການເຄື່ອນໄຫວຢ່າງສັບສົນຂອງການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ຫວຽດນາມ ສືບຕໍ່ຖືກຜົນສະທ້ອນໃນຫຼາຍດ້ານ ແລະ ຫຼາຍທິດ. ອາດຈະຄາດຄະເນກ່ຽວກັບນະໂຍບາຍຂອງບັນດາປະເທດຕໍ່ຫວຽດນາມ ຄືດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ຈີນຈະຍູ້ແຮງການພົວພັນກັບຫວຽດນາມ ຕາມສອງທິດ: ດ້ານໜຶ່ງ, ມີການເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືຮອບດ້ານ; ອີກດ້ານໜຶ່ງ, ຍູ້ແຮງການສະແຫວງຫາຜົນປະໂຫຍດຂອງຕົນຢູ່ທະເລຕາເວັນອອກ. ລະອຽດຄື ຈີນອາດຈະ: 1- ຍາດແຍ່ງເພີ່ມທະວີຄວາມໂຍະຍານ ແລະ ຫຼີກລ່ຽງບໍ່ເຮັດໃຫ້ການພົວພັນສອງຝ່າຍມີຄວາມເຄັ່ງຕຶງຕື່ມອີກ ດ້ວຍການຂຸດຄົ້ນບັນດາທ່າແຮງຢ່າງສຸດຂີດ, ເນັ້ນໜັກເຖິງ “ສະຖານະການລວມ”; 2- ຢຶດໝັ້ນຍຸດທະສາດ ແຕ່ກໍ່ໄຫວພິບທາງດ້ານຍຸດໂທບາຍ, “ບຸກ” ແລະ “ຖອຍ” ຢ່າງເປັນຈັງຫວະໃນບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ; 3- ເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືໃນດ້ານຕ່າງໆ, ເປັນຕົ້ນແໝ່ນການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ, ສ້າງຕັ້ງການພົວພັນກັບຫວຽດນາມ (ກໍ່ຄືພົວພັນກັບ ອາຊຽນ) ໃນການພົວພັນສັງລວມກັບ ອາເມຣິກາ ແລະ ຜ່ານແທ່ງແກ້ວສາມດ້ານແຫ່ງການພົວພັນລະຫວ່າງອາເມຣີກາ - ຈີນ.
ລັດເຊຍ ສືບຕໍ່ຢືນຢັນພາລະບົດບາດອັນສຳຄັນຂອງຫວຽດນາມ ໃນການພົວພັນສອງຝ່າຍລະຫວ່າງລັດເຊຍ - ຫວຽດນາມ ກໍ່ຄືການພົວພັນລະຫວ່າງລັດເຊຍ - ອາຊຽນ. ບັນດາຂົງເຂດຮ່ວມມືຈຸດສຸມໃຈກາງລະຫວ່າງສອງປະເທດ, ຄືພະລັງງານ, ການປ້ອງກັນຊາດ... ຈະໄດ້ຮັບການເນັ້ນໜັກເປັນ “ເສົາຄ້ຳ” ໃນການພົວພັນສອງຝ່າຍ. ກ່ຽວພັນເຖິງບັນຫາທະເລຕາເວັນອອກ, ລັດເຊຍຈະຮັກສາຫຼັກໝັ້ນເປັນກາງ. ປັດໄຈຫວຽດນາມ ມີບົດບາດໜ້ອຍກວ່າ ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງລັດເຊຍ - ອາເມຣິກາ ແລະ ລັດເຊຍ - ຈີນ.
ອາເມຣິກາຈະສືບຕໍ່ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນແກ່ພາລະບົດບາດຂອງຫວຽດນາມ ໃນຍຸດທະສາດສັງລວມຂອງອາເມຣິກາ ຢູ່ພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ; ສືບຕໍ່ສະໜັບສະໜູນຫວຽດນາມ ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດໃນການແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາກ່ຽວກັບຄວາມສະຫງົບປອດໄພໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ ກໍ່ຄືຕໍ່ສິ່ງທ້າທາຍລະດັບໂລກ, ຄືການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ການຮັບມືກັບການກໍ່ການຮ້າຍ, ຕໍ່ຕ້ານການເຜີຍແຜ່ອາວຸດທຳລາຍລ້າງສູງ (WMD)...
ບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດຢູ່ພາກພື້ນອື່ນ, ຄື ຍີ່ປຸ່ນ, ອິນເດຍ, ອົດສະຕຣາລີ ລ້ວນແຕ່ມີຄວາມປະສົງເປີດກວ້າງການພົວພັນກັບຫວຽດນາມ ທັງຢູ່ແງ່ມຸນສອງຝ່າຍ ແລະ ຫຼາຍຝ່າຍ ເພື່ອຖ່ວງດຸນກັບການເພີ່ມທະວີກຳລັງແຮງຂອງຈີນ, ຜ່ານສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ເພື່ອຊຸກຍູ້ການພົວພັນກັບອາຊຽນ.
ສິ່ງທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ ຈະສົ່ງຜົນກະທົບຈຳນວນໜຶ່ງເຖິງຫວຽດນາມ ຄືດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ກ່ຽວກັບຄວາມສະດວກ:
ກ່ອນອື່ນໝົດ, ໃນສະພາບການທີ່ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ເພີ່ມທະວີການແຂ່ງຂັນ, ຄວບຄຸມຊຶ່ງກັນແລະກັນ ແລະ ເພີ່ມການແຊກແຊງເຂົ້າໃນພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ, ຫວຽດນາມຈະຖືກບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດເຫຼົ່ານີ້ຍາດແຍ່ງແກ່ດຶງ. ເລື່ອງນີ້ຈະສ້າງກາລະໂອກາດເພື່ອເພີ່ມຄຸນຄ່າຍຸດທະສາດຂອງ ຫວຽດນາມ ໃນນະໂຍບາຍຂອງແຕ່ລະປະເທດ ກໍ່ຄືຍົກສູງຖານະບົດບາດຂອງຫວຽດນາມ ຢູ່ພາກພື້ນ ແລະ ໃນເວທີປາໄສສາກົນ. ຄຽງຂ້າງນັ້ນ, ລະບົບເສດຖະກິດທີ່ຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນ, ການເມືອງ-ສັງຄົມທີ່ມີຄວາມສະຖຽມລະພາບ ພ້ອມດ້ວຍທ່າແລະກຳລັງແຮງທີ່ໄດ້ຮັບການຍົກສູງພາຍຫຼັງ 30 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ກໍ່ຄືບັນດາຂອບການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ/ຮອບດ້ານ ທີ່ຫວຽດນາມສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນກັບບັນດາປະເທດ ແລະ ບົດບາດຂອງສະມາຊິກຜູ້ຕັ້ງໜ້າໃນອາຊຽນ ຊຶ່ງໄດ້ສ້າງເປັນບັນດາພື້ນຖານທີ່ສຳຄັນ ເພື່ອພາໃຫ້ການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ ກັບບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດເຫຼົ່ານີ້ ເຂົ້າສູ່ລວງເລິກ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ. ຫວຽດນາມຈະໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຫຼາຍກວ່າອີກ ຂອງບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ເປັນຕົ້ນແມ່ນທາງດ້ານພູມສາດ-ຍຸດທະສາດ. ຕົວຢ່າງ, ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ-ອາເມຣິກາ, ອາເມຣິກາຢາກປົວແປງ ແລະ ເພີ່ມທະວີການພົວພັນກັບຫວຽດນາມ ເພື່ອສືບຕໍ່ແຊກແຊງເຂົ້າໃນບັນຫາຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ຄວບຄຸມອິດທິພົນທີ່ນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນຂອງຈີນ ຢູ່ໃນພາກພື້ນນີ້. ການພົວພັນຫວຽດນາມ-ອາເມຣິກາ, ຈາກດ້ານພູມສາດ-ຍຸດທະສາດ, ຖ້າຫາກການພົວພັນນີ້ຂະຫຍາຍຕົວ ມັນຈະຫຼຸດຜ່ອນຄວາມດັນຕໍ່ບັນຫາປະຊາທິປະໄຕ, ສິດທິມະນຸດ... ພ້ອມທັງສ້າງໂອກາດ ເພື່ອສອງປະເທດເປີດກວ້າງການຮ່ວມມືທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ການປ້ອງກັນຊາດ.
ທີສອງ, ການພົວພັນແບບປະຕິສຳພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ສ້າງຄວາມສະດວກໃຫ້ຫວຽດນາມສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍຍຸດທະສາດການພົວພັນຕ່າງປະເທດແບບຫຼາຍກ້ຳຫຼາຍຝ່າຍ ຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ, ເປີດກວ້າງຄວາມສາມາດຄັດເລືອກນະໂຍບາຍໃຫ້ແກ່ຫວຽດນາມ. ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ຈະສ້າງພູມສາດທີ່ກວ້າງຂວາງໃຫ້ຫວຽດນາມຂະຫຍາຍການພົວພັນຕ່າງປະເທດໃນເວລາຕໍ່ໄປ. ອີກດ້ານໜຶ່ງ, ການແຂ່ງຂັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ເປັນຕົ້່ນແມ່ນ ອາເມຣິກາແລະຈີນ ໃນຂະບວນວິວັດແຫ່ງການກຳນົດຮູບແບບຄວາມເປັນລະບຽບດ້ານຄວາມສະຫງົບປອດໄພ, ເສດຖະກິດ, ການເງິນສາກົນ, ປະກອບສ່ວນຫັນການຄັດເລືອກເປັນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ ແລະ ສ້າງເງື່ອນໄຂເພື່ອຊຸກຍູ້ຂະບວນວິວັດການເຊື່ອມໂຍງສາກົນຂອງຫວຽດນາມ.
ທີສາມ, ການແຊກແຊງເລິກກວ່າອີກຂອງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ຈະປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການສ້າງທ່າຖ່ວງດຸນ, ໜ່ວງໜ່ຽວດຸນລະຍາໃນການຊັ່ງຊາກຳລັງຢູ່ໃນພາກພື້ນ, ຫຼີກລ່ຽງການຄອບງຳ ຫຼືຊີ້ຂາດຂອງປະເທດໜຶ່ງ.
ກ່ຽວກັບສິ່ງທ້າທາຍ:
ທີໜຶ່ງ, ທ່າອຽງທັງຮ່ວມມື ທັງຕໍ່ສູ້, ພິເສດແມ່ນການແຂ່ງຂັນຍຸດທະສາດລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ໄດ້ພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງ, ເຮັດໃຫ້ຫວຽດນາມພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການຮັກສາການພົວພັນຢ່າງກົມກຽວ ກັບບັນດາປະເທດເຫຼົ່ານີ້. ການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ-ອາເມຣິກາຂະຫຍາຍຕົວ ຈະເພີ່ມໂອກາດໃນການເພີ່ມແຮງກົດດັນຂອງອາເມຣິກາ ຕໍ່ບັນຫາປະຊາທິປະໄຕ, ສິດທິມະນຸດ ແລະ ເສລີພາບທາງສາສະໜາຢູ່ຫວຽດນາມ. ອີກດ້ານໜຶ່ງ, ໃນນະໂຍບາຍສັງລວມສຳລັບພາກພື້ນ, ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ອາດຈະສົ່ງຜົນກະທົບເຖິງບັນດາປະເທດຢູ່ໃນພາກພື້ນ.
ທີສອງ, ການເພີ່ມລະດັບການແຂ່ງຂັນຍຸດທະສາດລະຫວ່າງອາເມຣິກາ ແລະ ຈີນ ອາດຈະພາໄປເຖິງຄວາມສ່ຽງຄື ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ແລກປ່ຽນກັນ ຫຼື ຈັບມືນຳກັນ ຊຶ່ງຈະສົ່ງຜົນກະທົບທາງລົບເຖິງຜົນປະໂຫຍດຂອງບັນດາປະເທດນ້ອຍ. ໃນນັ້ນ, ບັນຫາທີ່ຄວນເອົາໃຈໃສ່ຄື: 1- ຈີນຈະສືບຕໍ່ນຳໃຊ້ກຳລັງແຮງດ້ານເສດຖະກິດເພື່ອເຕົ້າໂຮມກຳລັງ, ຜ່ານສິ່ງດັ່ງກ່າວນັ້ນ ເພື່ອຈຳກັດຄວາມສາມາດຂອງບັນດາປະເທດທີ່ສະໜັບສະໜູນຫວຽດນາມ ໃນບັນດາບັນຫາຍຸດທະສາດ, ໃນນັ້ນມີບັນຫາທະເລ, ໝູ່ເກາະ; 2- ໃນໄລຍະຍາວ, ຈີນ ເຖິງວ່າຍັງສືບຕໍ່ຢືນຢັນ “ຜົນປະໂຫຍດຍຸດທະສາດ” ກໍ່ຕາມ ແຕ່ໃນພາກຕົວຈິງ ຈີນຈະຍອມຮັບລະບຽບການ ແລະ ບັນທັດຖານຂອງອາເມຣິກາ ຢ່າງມີການຄັດເລືອກ ເພື່ອຮັກສາຄວາມໝັ້ນຄົງໃນການພົວພັນ, ກ້າວເຖິງເປົ້າໝາຍກາຍເປັນໜຶ່ງໃນສອງປະເທດມະຫາອຳນາດໃນໂລກ (G2).
ທີສາມ, ການປະສານປະສົມລະຫວ່າງເປົ້າໝາຍພາໃຫ້ການພົວພັນກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່ເຂົ້າສູ່ລວງເລິກ ແລະ ເປົ້າໝາຍປົກປັກຮັກສາອຳນາດອະທິປະໄຕໃນຜືນແຜ່ນດິນ ແລະ ກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມນັ້ນ ຈະມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກກວ່າອີກ. ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງຫວຽດນາມ - ອາເມຣິກາ, ເຖິງວ່າອາເມຣິກາໄດ້ຮັບຮອງລະບອບການເມືອງຂອງຫວຽດນາມຢ່າງເປັນທາງການ ແຕ່ອາເມຣິກາກໍ່ຍັງສືບຕໍ່ເນັ້ນໜັກ “ຄຸນຄ່າອາເມຣີກາ” ແລະ ທາງການເມືອງອາເມຣິກາພາກສ່ວນໜຶ່ງ ກໍ່ຍັງປະກາດຢ່າງເປີດເຜີຍວ່າ ຈະນຳໃຊ້ບັນດາ “ມາດຕະຖານອາເມຣິກາ” ເປັນເງື່ອນໄຂເພື່ອຊຸກຍູ້ການພົວພັນກັບຫວຽດນາມ, ບໍ່ປົກປິດຈຸດປະສົງຈະສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍການ “ຫັນປ່ຽນໂດຍສັນຕິ” ດ້ວຍຈຸດປະສົງສຸດທ້າຍຄື ປ່ຽນແປງລະບອບການເມືອງຂອງຫວຽດນາມ. ໃນສະພາບການນັ້ນ, ການທີ່ຈີນເນັ້ນໜັກເຖິງຄວາມຄ້າຍຄືກັນທາງດ້ານລະບົບແນວຄິດ, ກ່ຽວກັບການຮັກສາ “ສະຖານະການລວມ” ຂອງການພົວພັນ ແຕ່ຈີນຍັງມຸ່ງໝັ້ນປະຕິບັດນະໂຍບາຍຊ່ວງຊີງອຳນາດອະທິປະໄຕໃນເຂດທະເລ ໝູ່ເກາະ... ຊຶ່ງຈະສ້າງຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃຫ້ພວກເຮົາ ໃນການວາງແລະຜັນຂະຫຍາຍນະໂຍບາຍຕໍ່ທັງສອງປະເທດ ອາເມຣິກາ ແລະ ຈີນ.
ຜ່ານການວິໄຈໄຈ້ແຍກບັນດາຜົນກະທົບທາງບວກແລະລົບ ຂອງສະຖານະການໂລກ ແລະ ການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ອາດຈະເຫັນວ່າ, ໂດຍລວມແລ້ວ ມີຄວາມສະດວກຫຼາຍກວ່າສິ່ງທ້າທາຍ. ເພື່ອສ້າງຕັ້ງ ແລະ ປັບປຸງສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການພົວພັນຕ່າງປະເທດນີ້, ພວກເຮົາຕ້ອງເປັນເຈົ້າການໃນການພົວພັນກັບແຕ່ລະປະເທດ, ມີບາດກ້າວ ແລະ ຍຸດໂທບາຍທີ່ເໝາະສົມ ຕາມແຕ່ລະໄລຍະ, ສ້າງໃຫ້ປະເທດເຮົາມີຖານະບົດບາດທີ່ສະດວກກວ່າໝູ່, ທັງມີການຮ່ວມມືກັບປະເທດນີ້, ທັງຊຸກຍູ້ການພົວພັນກັບປະເທດອື່ນ, ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມສາກົນທີ່ມີສັນຕິພາບ, ສະຖຽມລະພາບຍາວນານ ແລະ ໝັ້ນຄົງ ເພື່ອພັດທະນາ ແລະ ຍົກສູງຖານະບົດບາດສາກົນຂອງຫວຽດນາມ.
ທີໜຶ່ງ, ຕີລາຄາໃຫ້ຖືກຕ້ອງຍຸດທະສາດ, ຍຸດໂທບາຍຂອງບັນດາປະເທດໃຫຍ່; ການພົວພັນລະຫວ່າງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ຜົນສະທ້ອນອາດຈະມີຕໍ່ຫວຽດນາມ; ຕີລາຄາໃຫ້ຖືກຜົນປະໂຫຍດ, ດ້ານຄູ່ຮ່ວມມື ກໍ່ຄືດ້ານເປົ້າໝາຍ ຂອງແຕ່ລະປະເທດໃຫຍ່ ໃນການພົວພັນກັບພວກເຮົາ. ຈາກນັ້ນ, ປະສານສົມທົບລະຫວ່າງການຮ່ວມມືກັບການຕໍ່ສູ້ຢ່າງນິ້ນນວນ ເພື່ອເພີ່ມດ້ານຄູ່ຮ່ວມມື, ຈຳກັດຫຼຸດຜ່ອນດ້ານເປົ້າໝາຍ, ສ້າງເງື່ອນໄຂເພື່ອໝູນໃຊ້, ຂຸດຄົ້ນການພົວພັນຮ່ວມມື ແລະ ຕໍ່ສູ້ລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ໃນການຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ຜົນປະໂຫຍດຂອງເຮົາ (ຍົກສູງຖານະບົດບາດ, ຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມື...) ແລະຫຼີກລ່ຽງໄພອັນຕະລາຍແຫ່ງການຖືກດຶງດູດເຂົ້າໃນການປະທະກັນ, ການພິພາດຊ່ວງຊີງດ້ານສິດປະໂຫຍດ ລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ບົນພື້ນຖານການຕີລາຄາຢ່າງຖືກຕ້ອງ ກ່ຽວກັບດ້ານຄູ່ຮ່ວມມື/ເປົ້າໝາຍ ກໍ່ຄືບັນດາທາດແທ້/ລັກສະນະຂອງການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພວກເຮົາຕ້ອງ: 1- ເປີດຄວາມໂປ່ງໃສນະໂຍບາຍ ເພື່ອຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໃຫ້ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ເຂົ້າໃຈຜິດກ່ຽວກັບສິ່ງຊຸກຍູ້ ແລະ ເຈຕະນາຂອງພວກເຮົາ; 2- ກໍ່ສ້າງຍຸດທະສາດຢ່າງລະອຽດ ແນໃສ່ຊຸກຍູ້ການພົວພັນກັບແຕ່ລະປະເທດ; 3- ຢຶດໝັ້ນໃນບັນດາແຜນນະໂຍບາຍ, ນະໂຍບາຍໃຫຍ່ ກ່ຽວກັບການພົວພັນຕ່າງປະເທດ.
ທີສອງ, ກໍ່ສ້າງກຳລັງຕົວຈິງໃຫ້ເຂັ້ມແຂງ. ອາດຈະເຂົ້າໃຈໄດ້ວ່າ ກຳລັງຕົວຈິງແມ່ນຄວາມເປັນເອກະລາດ ເປັນເຈົ້າຕົນເອງ, ສະຖຽມລະພາບ ແລະ ຄວາມສາມັກຄີ, ຄວາມເປັນເອກະພາບພາຍໃນ ໃນການຜັນຂະຫຍາຍນະໂຍບາຍພົວພັນກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ໃນແງ່ມູມການພົວພັນຕ່າງປະເທດ, ປັບປຸງກຳລັງຕົວຈິງແມ່ນການຊຸກຍູ້ການເຊື່ອມໂຍງສາກົນຢ່າງເລິກເຊິ່ງກວ້າງຂວາງ ແລະ ຮອບດ້ານກວ່າອີກ, ກໍ່ສ້າງ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍຖານະ ບົດບາດຂອງຫວຽດນາມ ໃນກົນໄກພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ ທີ່ພວກເຮົາເປັນສະມາຊິກ, ຕໍ່ຈາກນັ້ນ ຍົກສູງຄຸນຄ່າຍຸດທະສາດ ແລະ ຖານະບົດບາດຂອງເຮົາ ໃນການພົວພັນກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ເຊື່ອມໂຍງສາກົນແມ່ນຕ້ອງໄປຄຽງຄູ່ກັບການປະຕິຮູບລະບຽບກົດໝາຍ ເພື່ອສວຍໃຊ້ຢ່າງສຸດຂີດດ້ານຕັ້ງໜ້າ, ຈຳກັດສິ່ງທ້າທາຍ. ການເຊື່ອມໂຍງສາກົນຢ່າງເລິກເຊິ່ງກວ້າງຂວາງ ແລະ ແຊກຊ້ອນຜົນປະໂຫຍດ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນຜົນປະໂຫຍດຍຸດທະສາດ ໃນການພົວພັນກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ອາດຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາຈຳກັດຄວາມສາມາດຫຍໍ້ທໍ້ສອງປະການຄື ການຕໍ່ສູ້ ແລະ ການປະນິປະນອມລະຫວ່າງບັນດາປະໃຫຍ່ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບຕໍ່ຜົນປະໂຫຍດຂອງຫວຽດນາມ. ປະສົບການ ແລະ ບົດຮຽນກ່ຽວກັບການພັດທະນາຂອງບັນດາປະເທດຂະໜາດກາງແລະນ້ອຍ ໄດ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ: ດ້ານໜຶ່ງ, ຕ້ອງຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມື, ເຊື່ອມໂຍງສາກົນບົນທັດສະນະ “ໄຊຊະນະຮ່ວມກັນ”, ຕ່າງຝ່າຍຕ່າງມີຜົນປະໂຫຍດ, ຊ່ວຍເຫຼືອເຊິ່ງກັນແລະກັນໃນເວລາທີ່ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ. ອີກດ້ານໜຶ່ງ, ບັດດາປະເທດນ້ອຍຕ້ອງກໍ່ສ້າງຍຸດທະສາດສະເພາະໃຫ້ຕົນເອງ ອີງໃສ່ທ່າໄດ້ປຽບໃນການແຂ່ງຂັນທາງດ້ານເສດຖະກິດ ຫຼື ວິທະຍາສາດ ເຕັກໂນໂລຊີ, ສວຍໃຊ້ຂໍ້ຂັດແຍ່ງລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່.
ທີສາມ, ດຸນລະຍາພາບລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ຄືດັ່ງທີ່ໄດ້ວິໃຈໄຈ້ແຍກເທິງນີ້, ການພົວພັນທີ່ມີລັກສະນະຄອບງຳຕໍ່ພາກພື້ນໃນເວລາຕໍ່ໄປ ຍັງເປັນການພົວພັນລະຫວ່າງອາເຣິກາ - ຈີນ. ແຕ່, ຍຸດທະສາດດຸນລະຍາພາບນີ້ ບໍ່ພຽງແຕ່ມີຄວາມໝາຍດຸນລະຍາພາບລະຫວ່າງອາເມຣິກາແລະຈີນເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງມີຄວາມໝາຍດຸນລະຍາພາບລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ອື່ນອີກ. ເວົ້າແບບອື່ນ, ການຫຼຸດຜ່ອນການພົວພັນກັບປະເທດໜຶ່ງ ອາດຈະໄດ້ທົດແທນດ້ວຍການເພີ່ມທະວີການພົວພັນກັບອີກປະເທດໜຶ່ງ ຫຼືກຸ່ມປະເທດອື່ນ. ຢູ່ພາກພື້ນອາຊີ-ປາຊີຟິກ, ບັນດາປະເທດຍີ່ປຸ່ນ, ອິນເດຍ ແລະ ອົດສະຕຣາລີ ເປັນບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ສຳຄັນ ຕົ້ນຕໍ່ໃນຍຸດທະສາດດຸນລະຍາພາບລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ນັ້ນ. ໃນບັນດາກົນໄກຮ່ວມມືພາກພື້ນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ອາຊຽນ, ຫວຽດນາມຕ້ອງຕັ້ງໜ້າສະເໜີ ແລະ ຊຸກຍູ້ບັນດາຄວາມຄິດລິເລີ່ມ ແນໃສ່ເສີມຂະຫຍາຍຖານະບົດບາດເປັນໃຈກາງຂອງອົງການຈັດຕັ້ງນີ້ ໃນການພົວພັນກັບບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ເພື່ອຊຸກຍູ້ດ້ານຕັ້ງໜ້າ, ຈຳກັດດ້ານຫຍໍ້ທໍ້, ຮັບປະກັນຜົນປະໂຫຍດແຫ່ງຊາດຂອງພວກເຮົາ. ເວົ້າລວມແລ້ວ, ນະໂຍບາຍດຸນລະຍາພາບບໍ່ພຽງແຕ່ສະແດງອອກໃນແງ່ມຸນສອງຝ່າຍ, ຫຼາຍຝ່າຍເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງໄດ້ສະແດງອອກໃນການພົວພັນສັງລວມກັບບັນດາປະເທດໃນໂລກ. ຜັນຂະຫຍາຍນະໂຍບາຍດຸນລະຍາພາບເປັນຢ່າງດີ ຈະເພີ່ມທະວີທ່າແລະກຳລັງແຮງ, ຄວາມສາມາດ “ຕ້ານທານ” ຂອງຫວຽດນາມ ຕໍ່ທ່າອຽງຮ່ວມມືແລະແຂ່ງຂັນຍຸດທະສາດທີ່ແຊກຊ້ອນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່ ທີ່ກຳລັງເພີ່ມຂຶ້ນ./.
ໂດຍ ຮສ.ປອ. ຫງວຽນ ຫວູ ຕຸ່ງ
ສະຖາບັນການທູດ
---------------------------------
(1) ເບິ່ງ Uri Friedman: “How Donald Trump Could Change the World”, The Atlantic Monthly, ເດືອນພະຈິກ 2016
