ປະກອບສ່ວນບູລະນະລະບຽບກົດໝາຍ ເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ໃນສະພາບການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ ຢູ່ຫວຽດນາມ
ວກ. - ຜ່ານ 30 ກວ່າປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ຫວຽດນາມໄດ້ບັນລຸຜົນສຳເລັດທີ່ສຳຄັນຫຼາຍຢ່າງ ກ່ຽວກັບການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ແຕ່, ຄືດັ່ງທີ່ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ສັງເກດມາແລ້ວວ່າ, ຄວາມສ່ຽງແຫ່ງການຖອຍຫຼັງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ທຽບກັບບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ ພວມຕັ້ງອອກມາຢ່າງເຄັ່ງຮ້ອນຕໍ່ກັບຫວຽດນາມ. ດັ່ງນັ້ນ, ທາງດ້ານທິດສະດີ ແລະ ພຶດຕິກຳ, ການບູລະນະລະບຽບກົດໝາຍ ເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ໃນສະພາບການໃໝ່ແຫ່ງການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ ພວມເປັນບັນຫາທີ່ຮີບດ່ວນ ຊຶ່ງຕ້ອງໄດ້ແກ້ໄຂຢູ່ຫວຽດນາມປະຈຸບັນ.
ກອງປະຊຸມສຳມະນາວິທະຍາສາດ “ບູລະນະລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດ ກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ໃນສະພາບການໃໝ່” ໂດຍສະພາທິດສະດີສູນກາງ ແລະ ສະພາບັນດິດວິທະຍາສາດສັງຄົມກວຽດນາມ ພ້ອມກັນຈັດຕັ້ງຂຶ້ນໃນເດືອນກຸມພາ 2017
ບັນດາບັນຫາທີ່ວາງອອກມາຊຶ່ງຕ້ອງແກ້ໄຂ
ເຖິງວ່າຫວຽດນາມໄດ້ບັນລຸບາດກ້າວຂະຫຍາຍຕົວທີ່ສຳຄັນທາງດ້ານທິດສະດີ ແຜນນະໂຍບາຍກໍ່ຕາມ, ແຕ່ໃນພາກພຶດຕິກຳຕົວຈິງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ມາເຖິງປະຈຸບັນຫວຽດນາມຍັງບໍ່ທັນມີຂອບທິດສະດີທີ່ໜັກແໜ້ນ ກ່ຽວກັບລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ, ຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນຄົບຖ້ວນ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນກ່ຽວກັບເສດຖະກິດຂອງລັດ, ວິສາຫະກິດແຫ່ງລັດ, ເສດຖະກິດລວມໝູ່, ກ່ຽວກັບກົນໄກຈັດແບ່ງຊັບພະຍາກອນ, ກຳມະສິດທີ່ດິນ, ກົນໄກລາຄາສຳລັບສິນຄ້າ, ການບໍລິການສາທາລະນະ ບາງປະເພດທີ່ຈຳເປັນ... ດັ່ງນັ້ນ, ພວກເຮົາຈຶ່ງບໍ່ເຄົບລົບຢ່າງເຕັມທີ່ຕໍ່ບັນດາຫຼັກການຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດ ໃນການກໍ່ສ້າງ, ຂັບເຄື່ອນ ແລະ ຈັດການແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ; ຍັງບໍ່ທັນກຳນົດແຈ້ງ ແລະ ສ້າງຄວາມເປັນເອກະສັນສູງ ກ່ຽວກັບບັນດາຄຸນລັກສະນະພິເສດ ຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ, ພິເສດແມ່ນກ່ຽວກັບໂຄງສ້າງ, ຄວາມພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປັດໄຈ ພາກສ່ວນທີ່ປະກອບເປັນລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ. ຍັງຊັກຊ້າໃນການສຶກສາທຳຄວາມກະຈ່າງແຈ້ງ ທາງດ້ານທິດສະດີແລະພຶດຕິກຳ ກ່ຽວກັບຄວາມພົວພັນລະຫວ່າງສອງສ່ວນປະກອບຄື ເສດຖະກິດຕະຫຼາດ ແລະ ກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ, ກ່ຽວກັບການສົມທົບມັນເຂົ້າກັນເພື່ອສ້າງເປັນແບບວິທີການໃໝ່ອັນໜຶ່ງ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາການພັດທະນາຂອງຫວຽດນາມ.
ຄວາມຮັບຮູ້ທິດສະດີກ່ຽວກັບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ຍັງຊ້າກວ່າທຽບກັບພຶດຕິກຳແຫ່ງການພັດທະນາ, ຫຼາຍບັນຫາທີ່ພຶດຕິກຳວາງອອກມາ ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ສະຫຼຸບສັງລວມ, ແກ້ໄຂຢ່າງທັນການ. ດັ່ງນັ້ນ, ການກະທຳບາງເທື່ອບໍ່ສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ, ບໍ່ເໝາະສົມ ຊຶ່ງໄດ້ເຮັດໃຫ້ຂະບວນວິວັດການພັດທະນາຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດຖືກຊັດຊ້າ.
ບັນດາສາຍພົວພັນໃນກົນໄກ “ພັກນຳພາ, ລັດຄຸ້ມຄອງ ແລະ ປະຊາຊົນເປັນເຈົ້າ” ເຖິງວ່າໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ແລະ ມີການຂະຫຍາຍຕົວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ເບິ່ງລວມ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງມີປະສິດທິຜົນໃນພາກຕົວຈິງ, ເຮັດໃຫ້ຄວາມສັກສິດໃນການຄຸ້ມຄອງເສດຖະກິດ ຄຸ້ມຄອງສັງຄົມ ບໍ່ໄດ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການ. ສາຍພົວພັນລະຫວ່າງລັດ, ວິສາຫະກິດ ແລະ ຕະຫຼາດ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນທາງດ້າຜົນປະໂຫຍດເສດຖະກິດ, ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ແກ້ໄຂຢ່າງເໝາະສົມ, ຍັງບໍ່ທັນເສີມຂະຫຍາຍລັກສະນະຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນຂອງລັດ ກໍ່ຄືບົດບາດຊຸກຍູ້ຂອງຕະຫຼາດ, ພິເສດ ບົດບາດເປັນກຳລັງປະຈັນບານຂອງວິສາຫະກິດ ໃນການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ເສີມຂະຫຍາຍ ເມື່ອຫວຽດນາມເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການການຄ້າໂລກ ເປັນເວລາ 10 ປີ, ນັບແຕ່ປີ 2007.
ນັບແຕ່ເມື່ອຫວຽດນາມເຂົ້າເປັນສະມາຊິກຂອງອົງການການຄ້າໂລກມາເຖິງມື້ນີ້, ການເປັນເຈົ້າການແລະຕັ້ງໜ້າເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນຂອງຫວຽດນາມ ນັບມື້ນັບກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງ. ພວກເຮົາໄດ້ຕັ້ງໜ້າເຈລະຈາ ແລະ ເຊັນສັນຍາການຄ້າເສລີຮຸ່ນໃໝ່ຫຼາຍສະບັບ. ແຕ່ວ່າ, ການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນຂອງຫວຽດນາມໃນເວລາທີ່ຜ່ານມາ ກໍ່ມີຈຸດອ່ອນ, ຂໍ້ຈຳກັບຫຼາຍຢ່າງທາງດ້ານພື້ນຖານເສດຖະກິດ ກໍ່ຄືກ່ຽວກັບລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ: ໂຄງປະກອບເສດຖະກິດ, ຄຸນນະພາບການເຕີບໂຕ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການປົວແປງໂດຍພື້ນຖານ; ບັນດາຈຸດປຶກຕັນ, “ຄໍຂວດ” ທາງດ້ານລະບຽບກົດໝາຍ, ໂຄງສ້າງພື້ນຖານ ແລະ ແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ເຖິງວ່າໄດ້ຖືກຄົ້ນເຜີຍ, ຖືກຍົກຂຶ້ນມາໃນມະຕິຫຼາຍສະບັບກໍ່ຕາມ, ແຕ່ການແກ້ໄຂພັດຊັກຊ້າ; ກົນໄກ, ນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບແຫຼ່ງພະລັງ, ນະໂຍບາຍພາສີ, ນະໂຍບາຍພັດທະນາອຸດສາຫະກຳສະໜັບສະໜູນແລະໂຄງສ້າງພື້ນຖານ ຍັງບໍ່ທັນຄົບຊຸດລະຫວ່າງບັນດາກະຊວງ ຂະແໜງການ; ໃນຂະນະທີ່ໂລກກຳລັງກ້າວເຂົ້າສູ່ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີ່ສີ່ນັ້ນ ຫວຽດນາມພັດຍັງຢູ່ໃນໄລຍະທີສອງ - ໝາຍຄວາມວ່າຍັງໃຊ້ສາຍພານການຜະລິດແບບປະກອບເຂົ້າເຄື່ອງ, ຮັບເໝົາຜະລິດ, ອຸດສາຫະກຳຍັງບໍ່ທັນມີຂະແໜງການປາຍແຫຼມ; ຂົງເຂດກະສິກຳກໍ່ຍັງຢູ່ໃນລະດັບຕ່ຳ, ກົນໄກ ນະໂຍບາຍກະສິກຳຍັງບໍ່ທັນສອດຄ່ອງເໝາະສົມ, ຍັງຊັກຊ້າໃນການປ່ຽນແປງໃໝ່ຕົວແບບການຜະລິດກະສິກຳຕິດກັບຕະຫຼາດ ໃນສະພາບເຊື່ອມໂຍງສາກົນ ແລະ ໃນການກະທົບຂອງສະພາບອາກາດ; ລັກສະນະຄົບຊຸດ ເຊື່ອມຕິດລະຫວ່າງບັນດາຂະແໜງການ ຂົງເຂດ ຍັງບໍ່ທັນສູງ; ວຽກງານປະສານສົມທົບການເຊື່ອມໂຍງສາກົນລະຫວ່າງບັນດາກະຊວງ ຂະແໜງການ ອົງການສູນກາງ ແລະ ບັນດາທ້ອງຖິ່ນ, ວິສາຫະກິດ ຍັງບໍ່ທັນດີ; ຄວາມສາມາດໃນການຄາດຄະເນ ແລະ ປະເມີນທ່າອຽງ, ພິນິດໄສສະພາບການ, ກ່າວເຕືອນລ່ວງໜ້າ ກ່ຽວກັບບັນດາການກະທົບເຖິງການເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດ ໃນສະພາບຫວຽດນາມເຊື່ອມໂຍງຢ່າງກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງເຂົ້າກັບເສດຖະກິດພາກພື້ນແລະເສດຖະກິດໂລກນັ້ນ ຍັງຖືກຈຳກັດ; ລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດ, ນັບທັງກົດໝາຍ ແລະ ນະໂຍບາຍຂອງລັດ, ເຖິງວ່າໄດ້ເປັນຮູບເປັນຮ່າງຂຶ້ນເທື່ອລະກ້າວແລ້ວ, ແຕ່ກໍ່ຍັງຊັກຊ້າ, ຂາດຄວາມຄົບຊຸດ, ບໍ່ສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ ແລະ ຫຼາຍດ້ານບໍ່ສອດຄ່ອງເໝາະສົມ ເຊິ່ງໄດ້ເປັນອຸປະສັກ, ເປັນການບິດບ້ຽວຂະບວນວິວັດການດຳເນີນປະຕິບັດຂອງກົນໄກຕະຫຼາດ; ເຖິງວ່າລະບົບກົດໝາຍ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງການທຸລະກິດ ໄດ້ຮັບການປົວແປງ ແລະ ມີການຫັນປ່ຽນໃນເວລາມໍ່ນີ້ກໍ່ຕາມ, ແຕ່ເບິ່ງລວມແລ້ວ ຍັງບໍ່ທັນຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການເຂົ້າຮ່ວມຕະຫຼາດຂອງບັນດາວິສາຫະກິດ ຍັງສິ້ນເປືອງຫຼາຍກວ່າປະເທດອື່ນໃນພາກພື້ນ; ການປະຕິຮູບລະບຽບກົດໝາຍຍັງຊ້າ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຂັ້ນຕອນການບໍລິຫານ; ການພັດທະນາເສດຖະກິດຍັງບໍ່ທັນໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຢ່າງເໝາະສົມເຖິງການແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາສັງຄົມ, ສະພາບການວ່າງງານ, ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ ສິ່ງລາມົກອະນາຈານໃນສັງຄົມ ມີທ່າອຽງເພີ່ມຂຶ້ນ, ຄວາມແຕກໂຕນ ຄວາມຜັນແຍກຮັ່ງມີ-ທຸກຈົນ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວ ຊຶ່ງເປັນຜົນສະທ້ອນເຖິງສະຖຽນລະພາບການພັດທະນk; ສະພາບແວດລ້ອມລະບົບນິເວດກຳລັງຖືກທຳລາຍ ຈະເປັນຜົນກະທົບຍາວນານເຖິງການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງປະເທດຊາດ.
ວິທີແກ້ໄຂ ແລະ ຂໍ້ສະເໜີແນະ
ໃນເວລາຕໍ່ໜ້າ, ບົນພື້ນຖານສະຫຼຸບສັງລວມພຶດຕິກຳ, ຕ້ອງສືບຕໍ່ປ່ຽນແປງໃໝ່ຈິນຕະນາການກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງແລະບູລະນະລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ຢູ່ຫວຽດນາມ.
ທີໜຶ່ງ, ເປັນເອກະພາບທາງດ້ານຄວາມຮັບຮູ້ແນວຄິດ.
ການພັດທະນາພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ຢູ່ຫວຽດນາຕ້ອງຮັບປະກັນການເຄົາລົບປະຕິບັດຕາມບັນດາຫຼັກການຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ, ພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ບົນພື້ນຖານເອົາໃຈໃສ່ສົມທົບລະຫວ່າງການເຕີບໂຕເສດຖະກິດ, ແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາສັງຄົມ ແລະ ຮັກສາ, ປົກປ້ອງສິ່ງແວດລ້ອມ. ພ້ອມກັນນັ້ນກໍຮັກສາບົດບາດນຳພາຂອງພັກ, ເພີ່ມທະວີຄວາມສັກສິດໃນການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍສິດເປັນເຈົ້າຂອງຂອງປະຊາຊົນ, ຮັບປະກັນການກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດຕະຫຼາດ.
ເສດຖະກິດຕະຫຼາດເປັນພຽງແບບວິທີການພັດທະນາເສດຖະກິດ ອີງໃສ່ບັນດາຫຼັກການຂອງຕະຫຼາດ ໂດຍມີການດັດສົມຂອງລັດ. ມັນບໍ່ອາດຕັດສິນທາດແທ້ ແລະ ກຳນົດທິດທາງການພັດທະນາຂອງລະບອບສັງຄົມໜຶ່ງໄດ້. ທາດແທ້ຂອງລະບອບການເມືອງ - ສັງຄົມ ເປັນສິ່ງຕັດສິນທາດແທ້ຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດ. ອາດຈະຢືນຢັນວ່າ, ມີແຕ່ພັດທະນາພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ຈຶ່ງມີຄວາມສາມາດປະຕິບັດຢ່າງສຳເລັດຜົນ ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳແບບຫຍໍ້ສັ້ນຢູ່ຫວຽດນາມ, ຕາມເປົ້າໝາຍ “ສູ້ຊົນເຮັດໃຫ້ປະເທດເຮົາກາຍເປັນປະເທດອຸດສາຫະກຳຕາມທິດທັນສະໄໝໂດຍພື້ນຖານໂດຍໄວ”(1). ເສດຖະກິດຕະຫຼາດຕ້ອງເປັນປັດໄຈພາຍໃນທີ່ໝັ້ນຄົງທົນທານ ຢູ່ໃນຕົວແບບເສດຖະກິດສັງລວມທີ່ກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມຢູ່ຫວຽດນາມ.
ຮັກສາການກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ໃນຂະບວນວິວັດການຫັນມາສູ້ພື້ນເສດຖະກິດຕະຫຼາດ, ປະຕິບັດເປົ້າໝາຍ “ປະຊາຊົນຮັ່ງມີ, ປະເທດຊາດແຂັ້ມແຂງ, ມີປະຊາທິປະໄຕ, ຍຸຕິທຳ, ສີວິໄລ”. ມີແຕ່ພັດທະນາພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດຢ່າງມີປະສິດທິຜົນແລະຍືນຍົງ ໃນຂະບວນວິວັດປະຕິບັດບັນດາຍຸດທະສາດພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມເທົ່ານັ້ນ ປະເທດຊາດຈຶ່ງສ້າງໃຫ້ມີພື້ນຖານເສດຖະກິດທີ່ຮັບປະກັນໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມຢູ່ຫວຽດນາມໄດ້. ມີພຽງກຳລັງແຮງຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດທີ່ປະສົມຫຼາຍຮູບການກຳມະສິດ, ຫຼາຍພາດສ່ວນເສດຖະກິດເທົ່ານັ້ນ ຈຶ່ງເປັນຮາກຖານເສດຖະກິດຂອງການພັດທະນາຕາມທິດສັງຄົມນິຍົມໄດ້.
ທີສອງ, ກໍ່ສ້າງ ແລະ ຍົກສູງບົດບາດຂອງລັດທີ່ຊື່ສັດບໍລິສຸດ, ສ້າງສັນ, ການພັດທະນາ ແລະ ກະທຳເຄື່ອນໄຫວຢ່າງເດັດດ່ຽວ.
ຕ້ອງປ່ຽນແປງຈິນຕະນາການ ແລະ ວິທີເຂົ້າເຖິງ ໃນການກຳນົດບົດບາດຂອງລັດ ແລະ ສາຍພົວພັນລະຫວ່າງລັດ ແລະ ຕະຫຼາດ ຕາມທິດຫັນປ່ຽນຢ່າງແຂງແຮງຈາກລັດຄຸ້ມຄອງ, ກຳກັບຂັບເຄື່ອນພື້ນຖານເສດຖະກິດ ມາເປັນລັດສ້າງສັນການພັດທະນາ. ພາລະບົດບາດຕົ້ນຕໍຂອງລັດແມ່ນກໍ່ສ້າງຍຸດທະສາດ, ແຜນການ, ແຜນແມ່ບົດການພັດທະນາຢ່າງມີວິທະຍາສາດ, ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ ແລະ ຂະບວນວິວັດການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ຮັບປະກັນສະຖຽນລະພາບທາງການເມືອງ, ເສດຖະກິດມະຫາພາກ ແລະ ຄວາມປອດໄພຂອງລະບົບສະວັດດີການສັງຄົມ.
ລັດຖະບານຫວຽດນາມໄດ້ກຳນົດໜ້າທີ່ສຳຄັນຕົ້ນຕໍ່ແມ່ນ ກໍ່ສ້າງລັດຖະບານທີ່ຊື່ສັດສຸຈະລິດ, ສ້າງສັນການພັດທະນາ, ກະທຳເຄື່ອນໄຫວ, ຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນ ວິສາຫະກິດ, ສູ້ຊົນໃນປີ 2017 ຈະບັນລຸບັນດາເລກຄາດໝາຍຕົ້ນຕໍ ກ່ຽວກັບສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການທຸລະກິດທີ່ສະດວກດີເທົ່າກັບລະດັບປານກາງຂອງບັນດາປະເທດນຳໜ້າອາຊຽນ, ເຊັ່ນ ສິງກະໂປ, ມາເລເຊຍ, ໄທ... ຕາມທິດທາງນີ້, ລັດຖະບານຈະເຕົ້າໂຮມທຸກແຫຼ່ງພະລັງ, ຄວາມສາມາດ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາລະບຽບກົດໝາຍ ຕາມກົດທົ່ວໄປລະຫວ່າງປະເທດ ແລະ ຕາມການພັດທະນາເສດຖະກິດຕະຫຼາດໃນທຸກຂົງເຂດ, ພິເສດແມ່ນການເງິນ-ທະນາຄານ, ກຳມະສິດພູມປັນຍາ, ປົກປັກຮັກສາສະພາບແວດລ້ອມ, ແກ້ໄຂຂໍ້ພິພາດຂັດແຍ່ງ... “ຮາກຖານລະບຽບກົດໝາຍນັ້ນຕ້ອງຮັບປະກັນລັກສະນະຮອບດ້ານ, ປົກຫຸ້ມ, ໃຫ້ປະຊາຊົນທຸກຄົນມີໂອກາດປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນຜົນສຳເລັດຂອງການເຕີບໂຕເສດຖະກິດ ແລະ ໄດ້ຊົມໃຊ້ເໝາະສົມກັບຜົນສຳເລັດນັ້ນ”(2). ຕາມທິດທາງນັ້ນ, ລັດຕ້ອງສຸມໃສ່ບັນດາເນື້ອໃນຕົ້ນຕໍຄື: 1- ກຳນົດທິດທາງການພັດທະນາດ້ວຍບັນດາຍຸດທະສາດ, ແຜນກຳນົດ, ແຜນການ ແລະ ກົນໄກ, ນະໂຍບາຍ ບົນພື້ນຖານເຄົາລົບນັບຖືບັນດາຫຼັກການຂອງຕະຫຼາດ. 2- ສ້າງສິ່ງແວດລ້ອມກົດໝາຍ ແລະ ກົນໄກ, ນະໂຍບາຍທີ່ສະດວກດີ ເພື່ອເສີມຂະຫຍາຍບັນດາແຫຼ່ງພະລັງສັງຄົມ ໃຫ້ແກ່ການນພັດທະນາ. 3- ຊ່ວຍໜູນການພັດທະນາ, ເອົາໃຈໃສ່ກໍ່ສ້າງລະບົບໂຄງສ້າງພື້ນຖານເສດຖະກິດ-ສັງຄົມທີ່ສຳຄັນ, ລະບົບສະຫວັດດີການສັງຄົມ. 4- ຮັບປະກັນລັກສະນະໝັ້ນຄົງຍືນຍົງ ແລະ ຕັ້ງໜ້າຂອງບັນດາດຸນລະຍາເສດຖະກິດມະຫາພາກ, ຈຳກັດບັນດາຄວາມສ່ຽງ ແລະ ການກະທົບຫຍໍ້ທໍ້ຂອງກົນໄກຕະຫຼາດ.
ການຫັນປ່ຽນເສດຖະກິດຫວຽດນາມມາເປັນພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ໃນສະພາບການເຊື່ອມໂຍງສາກົນຢ່າງກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງນັ້ນ ຍິ່ງຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຕ້ອງປ່ຽນແປງໃໝ່ບົດບາດຂອງລັດ. ເລື່ອງນີ້ສະແດງອອກຢູ່ທີ່ການແຊກແຊງຂອງລັດຕ້ອງສອດຄ່ອງກັບຫຼັກການຕະຫຼາດ, ຕ້ອງເຄົາລົບນັບຖືລັກສະນະຈຳເປັນຂອງບັນດາກົດເກນເສດຖະກິດພາວະວິໄສ (ໝາຍຄວາມວ່າເສີມຂະຫຍາຍບັນດາດ້ານແຮງຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ ເພື່ອນຳໃຊ້ບັນດາແຫຼ່ງພະລັງຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ເຂົ້າໃນການຊຸກຍູ້ພັດທະນາເສດຖະກິດ, ແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາສັງຄົມທີ່ເກີດຂຶ້ນ). ປະຕິບັດການຄຸ້ມຄອງລັດດ້ວຍລະບົບກົດໝາຍ, ຫລຸດຜ່ອນຢ່າງຈິງຈັງການແຊກແຊງແບບບໍລິຫານ ເຂົ້າໃນການເຄື່ອນໄຫວຂອງຕະຫຼາດ ແລະ ວິສາຫະກິດ. ເພື່ອປະຕິບັດໜ້າທີ່ນີ້, ຕ້ອງກຳນົດບັນດາທິດທາງ: 1- ແຍກພາລະບົດບາດຄຸ້ທຄອງບໍລິຫານຂອງລັດ ອອກຈາກພາລະບົດບາດຄຸ້ມຄອງທຸລະກິດຂອງວິສາຫະກິດ. 2- ລົບລ້າງ “ລະບອບເຈົ້າຄຸ້ມຄອງ”; ແຍກລະບົບອົງການບໍລິຫານສາທາລະນະ ອອກຈາກເສດຖະກິດຂອງອົງການພາລະກິດ; ພັດທະນະບັນດາບໍລິການສາທາລະນະຢ່າງແຂງແຮງ (ສຶກສາ ແລະ ກໍ່ສ້າງ, ວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ, ສາທາລະນະສຸກ, ວັດທະນະທຳ, ກິລາ-ກາຍະກຳ). 3- ປະຕິບັດການແບ່ງງານ, ປະສານສົມທົບ ແລະ ກວດລາລະຫວ່າງບັນດາອົງການຂອງລັດໃນການປະຕິບັດບັນດາສິດນິຕິບັນຍັດ, ບໍລິຫານ ແລະ ຕຸລາການ, ຜ່ານຜ່າການທັບຊ້ອນ, ປະຂ້າມ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສັກສິດແຫ່ງການຄຸ້ມຄອງຂອງກົງຈັກລັດ ຕໍ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງປະເທດ. ປ່ຽນແປງໃໝ່ຂັ້ນຕອນການສ້າງກົດໝາຍ, ແກ້ໄຂຜ່ານຜ່າສະພາບການວາງແຜນກຳນົດຢ່າງຮູບການ, ຖ້ວມຈ່ານໄປ ເພື່ອຈະໄດ້ຮັບການຈັດແບ່ງງົບປະມານຫຼາຍທີ່ຈະກໍ່ຄວາມຟຸມເຟືອຍ. ບໍ່ຄວາມມອບໜ້າທີ່ໃຫ້ພະນັກງານວິຊາສະເພາະຂະແໜງເຮັດແຜນກຳນົດຂະແໜງການ (ຍ້ອນເຮັດຄືແນວນັ້ນອາດຈະພາໄປເຖິງສະພາບການ “ທັງເຕະບານ, ທັງເປົ່າໝາກຫວີດ”, “ຜົນປະໂຫຍດໝູ່ພວກ”), ແຕ່ຄວນມອບໃຫ້ບັນດາຄະນະກຳມາທິການທີ່ເປັນເອກະລາດ, ໜ່ວຍຜູ້ຊ່ຽວຊານເກັ່ງທີ່ມີບົດຮຽນໃນການຮຽບຮຽງຂຽນແຜນການ, ຮັບປະກັນລັກສະນະພາວະວິໄສ ແລະ ລັກສະນະປະຕິບັດໄດ້, ພ້ອມນັ້ນກໍ່ມີກົນໄກກວດຜ່ານຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ.
ລັດຕ້ອງກຳນົດ, ຄວບຄຸມກວດກາ, ແນະນຳການແຂ່ງຂັນ, ສ້າງໂອກາດສະເໝີພາບໃນການແຂ່ງຂັນໃຫ້ບັນດາວິສາຫະກິດທີ່ຂຶ້ນກັບທຸກພາກສ່ວນເສດຖະກິດ. ຮີບແກ້ໄຂຜ່ານຜ່າສະພາບການເຕົ້າໂຮມ ຫຼື ຈັດຕັ້ງໃໝ່ວິສາຫະກິດແຫ່ງລັດດ້ວຍຄຳສັ່ງບໍລິຫານທີ່ອັດຕະວິໄສ, ບໍ່ເລີ່ມຈາກຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຈຳເປັນທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ເຕັກນິກ.
ທີສາມ, ສືບຕໍ່ພັດທະນາບັນດາປະເພດຕະຫຼາດຢ່າງຄົບຊຸກ ແລະ ຄວບຄຸມການເຄື່ອນໄຫວຂອງຕະຫຼາດຢ່າງມີປະສິດທີຜົນຕາມກົນໄກແຂ່ງຂັນທີ່ສົດໃສ.
1. ສືບຕໍ່ຍູ້ແຮງຂະບວນວິວັດການຫັນກຳມະສິດເປັນຫຼາຍຮູບແບບ, ພັດທະນາພື້ນຖານເສດຖະກິດດ້ວຍຫຼາຍຮູບແບບການຜະລິດ, ທຸລະກິດ, ສ້າງໃຫ້ມີທັງການສະໜອງ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການໃຫ້ຕະຫຼາດປະເພດຕ່າງໆ. ທາງດ້ານທິດສະດີ, ໜຶ່ງໃນບັນດາພື້ນຖານການພັດທະນາເສດຖະກິດຕະຫຼາດນັ້ນແມ່ນ ການຄົງຕົວຂອງບັນດາຮູບການກຳມະສິດທີ່ຕ່າງກັນກ່ຽວກັບພາຫະນະການຜະລິດ. ດັ່ງນັ້ນ, ເພື່ອພັດທະນາລະບຽບກົດໝາຍເສດຖະກິດຕະຫຼາດເວົ້າລວມ, ບັນດາປະເພດຕະຫຼາດເວົ້າສະເພາະ ແມ່ນຕ້ອງຫັນຮູບການກຳມະສິດເປັນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ, ພັດທະນາພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດທີ່ມີຫຼາຍຮູບແບບກຳມະສິດ, ຫຼາຍພາກສ່ວນເສດຖະກິດ, ພິເສດແມ່ນພາກສ່ວນເສດຖະກິດເອກະຊົນ. ຍູ້ແຮງການຫັນບັນດາວິສາຫະກິດແຫ່ງລັດເປັນຫຸ້ນສ່ວນຢ່າງໝັ້ນຄົງ, ພັດທະນາບັນດາຮູບການເສດຖະກິດທຶນນິຍົມແຫ່ງລັດ, ເສດຖະກິດທຶນນະຍົມເອກະຊົນ ແລະ ບັນດາຮູບການເສດຖະກິດລວມໝູ່, ສະຫະກອນແບບໃໝ່...
2. ມີຍຸດທະສາຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝທີ່ສອດຄ່ອງກັບແຕ່ລະໄລຍະແຫ່ງການພັດທະນາຂອງປະເທດ ແລະ ທ່າອຽງແຫ່ງການພັດທະນາລວມຂອງໂລກ; ເອົາໃຈໃສ່ເປັນສຳຄັນຕໍ່ການພັດທະນາກະສິກຳ, ຊາວກະສິກອນ, ຊົນນະບົດ, ພັດທະນາວິທະຍາສາດແລະເຕັກໂນໂລຊີ, ນຳໃຊ້ບັນດານະວັດຕະກຳຂອງວິທະຍາສາດ ແລະ ຂອງການປ່ຽນແປງໃໝ່ເຕັກໂນໂລຊີເຂົ້າໃນການຜະລິດ. ຍູ້ແຮງການແບ່ງງານ, ຮ່ວມມືລະຫວ່ງບັນດາຂະແໜງການ, ບັນດາເຂດ, ບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດ, ກໍຄືສາຍພົວພັນຮ່ວມມືໃນຂອບເຂດສາກົນທີ່ນັບມື້ນັບເພີ່ນຂຶ້ນ. ວິທີແກ້ໄຂຕົ້ນຕໍຈຳນວນໜຶ່ງໃຫ້ແກ່ບັນຫານີ້ມີດັ່ງນີ້: 1- ຍູ້ແຮງຂະບວນວິວັດການແບ່ງງານແຮງງານສັງຄົມຄືນໃໝ່, ເອົາໃຈໃສ່ພັດທະນາເສດຖະກິດສິນຄ້າຢູ່ບັນດາເຂດຊົນນະບົດ, ເຂດພູດອຍ. 2- ດັດສົມໂຄງປະກອບການກໍ່ສ້າງແຫຼ່ງບຸກຄະລາກອນ, ຂະແໜງອາຊີບ ຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງການພັດທະນາໂຄງປະກອບການຜະລິດ, ໂຄງປະກອບແຮງງານ, ປະຕິບັດເປົ້າໝາຍຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝ ແລະ ເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນໃນບັນດາສະໄໝແຜນການ ເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມມີໂຄງປະກອບແຮງງານຂອງປະເທດອຸດສາຫະກຳໃໝ່ໂດຍໄວ. 3- ຍູ້ແຮງຂະບວນວິວັດການມອບໂອນເຕັກໂນໂລຊີ ແນໃສ່ສ້າງໃຫ້ມີບັນດາເຕັກໂນໂລຊີການຜະລິດທີ່ສອດຄ່ອງ ທັນສະໄໝ, ເພີ່ມຄວາມສາມາດແຂ່ງຂັນຂອງສິນຄ້າຫວຽດນາມໃນຕະຫຼາດໂລກ.
3. ບູລະນະສະພາບແວດລ້ອມລະບຽບກົດໝາຍ, ເຄົາລົບການແຂ່ງຂັນໂດຍເສລີ ແລະ ຄວບຄຸມການຜູກຂາດ. ພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມຢູ່ຫວຽດນາມ ແມ່ນພື້ນຖານເສດຖະກິດສັງລວມ, ໄດ້ປະກອບດ້ວຍຫຼາຍຮູບການກຳມະສິດ, ຫຼາຍພາກສ່ວນເສດຖະກິດ ທີ່ພ້ອມກັນຄົງຕົວໃນຄວາມເປັນເອກະພາບ, ໃນນັ້ນ ກຳມະສິດສ່ວນລວມນັບມື້ນັບກາຍເປັນຮາກຖານທີ່ໜັກແໜ້ນ ຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ແລະ ເສດຖະກິດຫຸ້ນສ່ວນນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ, ກາຍເປັນຮູບການຈັດຕັ້ງເສດຖະກິດທີ່ແຜ່ຫຼາຍທົ່ວໄປ, ຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ການຜະລິດແລະກຳມະສິດ. ບູລະນະສະພາບແວດລ້ອມລະບຽບກົດໝາຍ, ກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນສະພາບແວດລ້ອມກົດໝາຍ, ເພື່ອໃຫ້ຕະຫຼາດເຄື່ອນໄຫວໃນກອບກົດໝາຍທີ່ລຸລ່ວງແລະໂປ່ງໃສ ແມ່ນໜ້າທີ່ທີ່ຮີບດ່ວນ ແນໃສ່ຊຸກຍູ້ການຂະຫຍາຍຕົວຂອງບັນດາປະເພດຕະຫຼາດຢູ່ຫວຽດນາມ ໃນເງື່ອນໄຂເຊື່ອມໂຍງເສດຖະກິດສາກົນ ແລະ ໂລກາພິວັດເສດຖະກິດ. ເພື່ອສ້າງໃຫ້ມີສະພາບແວດລ້ອມລະບຽບກົດໝາຍສຳລັບພັດທະນາບັນດາປະເພດຕະຫຼາດ, ກ່ອນອື່ນໝົດຕ້ອງກວດຄືນລະບົບເອກະສານກົດໝາຍ ແນໃສ່ແກ້ໄຂຜ່ານຜ່ານບັນດາຂໍ້ກຳນົດທີ່ບໍ່ເປັນເອກະພາບລະຫວ່າງເອກະສານຕ່າງໆ, ບັນດາຂໍ້ກຳນົດທີ່ອັບປະໂຫຍດໃນລະບົດນະໂຍບາຍ ແລະ ກົດໝາຍປະຈຸບັນ ທີ່ສົ່ງຜົນກະທົບເຖິງການກໍ່ຮ່າງສ້າງຮູບສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການທຸລະກິດລວມຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ ແລະ ການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ. ບັນດາເອກະສານກົດໝາຍຕ້ອງມີລັກສະນະປະຕິບັດໄດ້ດີ, ສອດຄ່ອງກັບພຶດຕິກຳ ແລະ ມີລັກສະນະສະຖຽນລະພາບທຽບຖານ. ສືບຕໍ່ຍົກສູງຄວາມສາມາດຂອງບັນດາອົງການຮຽບຮຽງ ແລະ ປະກາດໃຊ້ເອກະສານກົດໝາຍ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍຍົກສູງລະດັບຄວາມຮູ້, ຈິດສຳນຶກແລະສະຕິປະຕິບັດກົດໝາຍ. ສືບຕໍ່ປັບປຸງບູລະນະກົດໝາຍຕ່າງໆທີ່ພັວພັນເຖິງເສດຖະກິດຕະຫຼາດ.
4. ເພີ່ມທະວີການລົງທຶນພັດທະນາໂຄງສ້າງພື້ນຖານເຕັກນິກ ໃຫ້ແກ່ບັນດາປະເພດຕະຫຼາດ ຕາມທິດເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ, ໃນນັ້ນຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ຢ່າງເໝາະສົມເຖິງການ: ເພີ່ມທະວີການກໍ່ສ້າງ ແລະ ພັດທະນາລະບົບສື່ຂ່າວການຕະຫຼາດ; ກໍ່ສ້າງໂຄງສ້າງພື້ນຖານເຕັກນິກ, ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການກໍ່ຮ່າງສ້າງຮູບ ແລະ ພັດທະນາບັນດາປະເພດຕະຫຼາດ; ກໍ່ຮ່າງສ້າງຮູບ ແລະ ພັດທະນາະບັນດາການບໍລິການທີ່ສະໜັບສະໜູນໃຫ້ແກ່ຕະຫຼາດ; ກໍ່ສ້າງລະບຽບກົດໝາຍກ່ຽວກັບການຄ້າເອເລັກໂຕຣນິກໂດຍໄວ ເພື່ອໃຫ້ການແລກປ່ຽນເອເລັກໂຕຣນິດ, ການຄ້າເອເລັກໂຕຣນິກ ປະກົດຕົວແລະຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງເປັນຕາງການ. ສຸມໃສ່ກໍ່ສ້າງໂຄງສ້າງພື້ນຖານສັງຄົມ, ຫັນເປັນທັນສະໄໝຕໍ່ກັບບັນດາພື້ນຖານວັດຖຸຂອງການສຶກສາ, ສາທາລະນະສຸກ, ກິລາ...
ທີສີ່, ພັດທະນາບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດ, ບັນດາຮູບການຈັດຕັ້ງທຸລະກິດ ຢ່າງແຂງແຮງ.
ຕ້ອງຊາບຊືມ ແລະ ຫັນເປັນລະອຽດຕໍ່ບັນດາທັດສະນະຂອງພັກ ຊຶ່ງໄດ້ກຳນົດວ່າ ບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດທີ່ເຄື່ອນໄຫວຕາມກົດໝາຍ ລ້ວນແຕ່ເປັນພາກສ່ວນທີ່ສຳຄັນຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ, ມີຄວາມສະເໝີພາບຕໍ່ໜ້າກົດໝາຍ, ພ້ອມກັນພັດທະນາຢ່າງຍາວນານ, ຮ່ວມມື ແລະ ແຂ່ງຂັນຢ່າງສົດໃສ. ຢາກໄດ້ຄືແນວນັ້ນ, ຕ້ອງລົບລ້າງທ່າອຽງເກື້ອກູນແລະທ່າອຽງແກ່ຍາວເວລາໃຫ້ການອາລັກຂາແກ່ວິສາຫະກິດລັດວິສາຫະກິດ, ຕ້ອງເດັດດ່ຽວຕ້ານການຜູກຂາດຂອງວິສາຫະກິດ, ປະຕິບັດກົດໝາຍການແຂ່ງຂັນໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນ. ສືບຕໍ່ປ່ຽນແປງໃໝ່ ແລະ ພັດທະນາບັນດາຮູບແບບເສດຖະກິດລວມໝູ່. ວິສາຫະກິດຫຸ້ນສ່ວນນັບມື້ນັບຂະຫຍາຍຕົວ, ກາຍເປັນຮູບການຈັດຕັ້ງເສດຖະກິດທີ່ແຜ່ຫຼາຍ, ຊຸກຍູ້ການຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ການຜະລິດ, ທຸລະກິດ ແລະ ລະບອບກຳມະສິດ.
ຕ້ອງດັດແປງແກ້ໄຂ ເພີ່ມເຕີມ, ບູລະນະ ລະບົບນະໂຍບາຍແລະກົດໝາຍ ຕາມທິດໂປ່ງໃສ, ເປີດເຜີຍ, ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມການທຸລະກິດ, ການແຂ່ງຂັນທີ່ສະເໝີພາບ ໃຫ້ແກ່ທຸກພາກສ່ວນທີ່ເຂົ້າຮ່ວມຕະຫຼາດ, ເອົາໃຈໃສ່ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມຈິດຕະສາດສັງຄົມທີ່ສະດວກດີ ໃຫ້ແກ່ການສົ່ງເສີມພັດທະນາຂົງເຂດເສດຖະກິດເອກະຊົນ. ຕ້ອງນັບຖືຢ່າງແທ້ຈິງວ່າ ເສດຖະກິດທີ່ມີການລົງທຶນຈາກຕ່າງປະເທດເປັນພາກສ່ວນໜຶ່ງຂອງເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມຢູ່ຫວຽດນາມ, ມັນໄດ້ຮັບການສົ່ງເສີມໃຫ້ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງຍາວນານ, ສະເໝີພາບກັບບັນດາພາກສ່ວນເສດຖະກິດອື່ນ.
ລົບລ້າງທຸກການຈຳແນກປະພຶດຕາມຮູບການກຳມະສິດ. ລັດພຽງແຕ່ບຸລິມະສິດໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ບາງຂະແໜງການ, ຂົງເຂດຜະລິດຕະພັນ ຫຼືບາງເປົ້າໝາຍ (ເຊັ່ນ ການສົ່ງອອກ, ສ້າງວຽກເຮັດງານທຳ, ຫລຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ແກ້ໄຂຜ່ານຜ່າຄວາມສ່ຽງ), ບາງບໍລິເວນພື້ນທີ, ບັນດາວິສາຫະກິດຂະໜາດກາງແລະນ້ອຍ. ປະຕິບັດຄວາມສະເໝີພາບຢ່າງແທ້ຈິງ ລະຫວ່າງບັນດາວິສາຫະກິດສັງກັດທຸກພາກສ່ວນເສດຖະກິດ./.
ໂດຍ ຮສ. ປອ. ເຈິ່ນ ຫງວຽນ ຕວຽນ
ສະພາທິດສະດີສູນກາງ
-----------------------
ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 895 (ເດືອນພຶດສະພາ 2017)
(1) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XII, ຫ້ອງການສູນກາງພັກ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2016, ນ້າ 272.
(2) ຄຳປາໄສຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫງວຽນຊວັນຝຸກ ທີ່ເວທີປຶກສາຫາລືເສດຖະກິດໂລກ ຄັ້ງທີ 47 ທີ່ໄດ້ຈັດຂຶ້ນຢູ່ນະຄອນດາວົດ (ສະວິດເຊີແລນ) ໃນລະຫວ່າງວັນທີ 17 – 21 ມັງກອນ 2017.
