ອາຊຽນ: 50 ປີແຫ່ງການກໍ່ຮ່າງສ້າງຕົວ, ຂະຫຍາຍຕົວ ແລະ ເສັ້ນທາງຕໍ່ໜ້າ
ທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ກ່າວປາໄສທີ່ສູນຄົ້ນຄວ້າຍຸດທະສາດແລະສາກົນ ອິນໂດເນເຊຍ (CSIS)
ຮຽນທ່ານ ຟີລິບ ຈ.ເວີມົນແຕ, ຜູ້ອຳນວຍການສູນຄົ້ນຄວ້າ,
ຮຽນບັນດາທ່ານຜູ້ມີກຽດ ແລະ ເພື່ອນທັງຫຼາຍ,
ເນື່ອງໃນໂອກາດມາຢ້ຽມຢາມປະເທດສາທາລະນະລັດ ອິນໂດເນເຊຍ ຢ່າງເປັນທາງການ, ມື້ນີ້, ຂ້າພະເຈົ້າຮູ້ສຶກດີໃຈທີ່ສຸດທີ່ໄດ້ພົບປະ ແລະ ແລກປ່ຽນຄວາມເຫັນ ກັບບັນດາທ່ານຢູ່ທີ່ສູນຄົ້ນຄວ້າຍຸດທະສາດແລະສາກົນ ອິນໂດເນເຊຍ - ຊຶ່ງເປັນອົງການຄົ້ນຄວ້າແຖວໜ້າຂອງອິນໂດເນເຊຍ ແລະ ພາກພື້ນ, ເປັນສະມາຊິກທີ່ຕັ້ງໜ້າຂອງເຄືອຂ່າຍສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າສາກົນຂອງອາຊຽນ, ມີບົດຮຽນຄົ້ນຄວ້າຍຸດທະສາດໃນ 40 ປີທີ່ຜ່ານມາ ແລະ ມີອິດທິພົນໃນພາກພື້ນແລະສາກົນ. ກ່ອນອື່ນໝົດ, ຂ້າພະເຈົ້າຂໍຂອບໃຈທ່ານຜູ້ອຳນວຍການ, ຄະນະນຳພາສູນຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ບັນດາເພື່ອນທີ່ໄດ້ອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ການຈັດຕັ້ງການພົບປະທີ່ເຕັມໄປດ້ວຍຄວາມໝາຍນີ້.
ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ຮູ້ວ່າ, ນັບແຕ່ເມື່ອສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນມາແຕ່ຕົ້ນຊຸມປີ 1970 ມາເຖິງປະຈຸບັນ, ສູນຄົ້ນຄວ້າໄດ້ມີສ່ວນປະກອບທີ່ສຳຄັນ ເຂົ້າໃນການຄົ້ນຄວ້າບັນດາບັນຫາຍຸດທະສາດທີ່ສຳຄັນຂອງປະເທດ, ຂອງພາກພື້ນ ແລະ ຂອງໂລກ; ນຳສະເໜີຂໍ້ສະເໜີແນະຕ່າງໆກ່ຽວກັບການກຳນົດນະໂຍບາຍການຕ່າງປະເທດ ແລະ ການພັດທະນາ ຂອງອິນໂດເນເຊຍ ກໍ່ຄືການປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການເພີ່ມທະວີຄວາມເຂົ້າໃຈລະຫວ່າງວົງການປັນຍາຊົນ ແລະ ປະຊາຊົນ ບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ໃນນັ້ນມີຫວຽດນາມ.
ຂ້າພະເຈົ້າຢາກແຈ້ງໃຫ້ທ່ານທັງຫຼາຍຊາບວ່າ: ໃນການຢ້ຽມຢາມ ອິນໂດເນເຊຍ ຄັ້ງນີ້, ຂາພະເຈົ້າພ້ອມກັບທ່ານ ໂຈໂກ ວີໂດໂດ ແລະ ບັນດາຜູ້ນຳ ອິນໂດເນເຊຍ ໄດ້ແລກປ່ຽນຄວາມຄິດເຫັນຢ່າງກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງ ກ່ຽວກັບການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດ, ບັນດາບັນຫາພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນທີ່ສອງຝ່າຍມີຄວາມສົນໃຈຮ່ວມກັນ. ພວກຂ້າພະເຈົ້າດີໃຈທີ່ເຫັນວ່າ ສາຍພົວພັນມິດຕະພາບທີ່ເປັນມູນເຊື້ອລະຫວ່າງສອງປະເທດ ແລະ ສອງຊາດມາແຕ່ດົນນານແລ້ວ. ສະຕະວັດທີ 19, ລາຊະວົງຫງວຽນຂອງຫວຽດນາມ ໄດ້ແຕ່ງຕັ້ງທ່ານ ກາວບ໋າກວາດ, ປັນຍາຊົນ ນັກກະວີທີ່ລືຊື່, ໄປເປັນທູດທີ່ ປັດຕາເວຍ (ປະຈຸບັນແມ່ນນະຄອນຫຼວງ ຈາກາຕາ) ເພື່ອຊຸກຍູ້ການພົວພັນທາງການຄ້າລະຫວ່າງສອງຝ່າຍ.
ແລະໃນສະຕະວັດທີ 20, ສາຍພົວພັນດັ່ງກ່າວສືບຕໍ່ໄດ້ຮັບການເພີ່ມພູນຄູນສ້າງດ້ວຍມິດຈິດມິດໃຈທີ່ເລິດເຊິ່ງ, ຫາຍາກ ລະຫວ່າງປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ແລະ ປະທານາທິບໍດີ ຊູກາກໂນ ຈົນເຖິງປະຈຸບັນ, ເມື່ອຫວຽດນາມ ແລະ ອິນໂດເນເຊຍ ໄດ້ກາຍເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດເປັນທາງການຂອງກັນແລະກັນ. ປະຊາຊົນຫວຽດນາມຍັງຄົງຈື່ຈຳກ່ຽວກັບຄວາມພົວພັນສະໜິດແໜ້ນລະຫວ່າງປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ແລະ ປະທານາທິບໍດີ ຊູກາກໂນ. ເມື່ອທ່ານປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ໄປຢ້ຽມຢາມ ອິນໂດເນເຊຍ ແລະ ທ່ານປະທານາທິບໍດີ ຊູກາກໂນ ໄປຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມ ໃນປີດຽວກັນ ຄືປີ 1959, ປະຊາຊົນ ອິນໂດເນເຊຍ ໄດ້ເອີ້ນປະທານ ໂຮ່ຈີມິນວ່າ ປາມານ ໂຮ່. ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ກໍ່ໄດ້ເອີ້ນປະທານາທິບໍດີ ຊູກາກໂນ ດ້ວຍຄຳຮັກແພງວ່າ ບຸງ ກາຣ໌ໂນ.
ພິເສດ, ເມື່ອໄປຢ້ຽມຢາມຫວຽດນາມ, ປະທານາທິບໍດີ ຊູກາໂນ ໄດ້ຢືນຢັນ: “ສອງຊາດພວກເຮົາລ້ວນແຕ່ໄດ້ສູ້ຮົບ, ສູ້ຮົບຫຼາຍທີ່ສຸດ, ແລະໃນເດືອນສິງກາ 1945 ສອງປະເທດພວກເຮົາລ້ວນແຕ່ໄດ້ປະກາດເປັນເອກະລາດ. ສອງປະເທດລ້ວນແຕ່ມີຄວາມເຊື່ອຖືຢ່າງໜັກແໜ້ນ ແລະ ຍ້ອນແນວນັ້ນ ພວກເຮົາຈຶ່ງຄົງຕົວຢູ່ຢ່າງໝັ້ນຄົງ. ພວກເຮົາເປັນເພື່ອນມິດຂອງກັນ, ເປັນເພື່ອນສູ້ຮົບ”. ສ່ວນເມື່ອອຳລາປະທານາທິບໍດີ ຊູກາກໂນ, ທ່ານປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ໄດ້ແຕ່ງບົດກະວີ: “ປະເທດຫ່າງໄກແຕ່ໃຈໃກ້ຊິດ/ຮັກແພງກັນເໝືອນມິດສະຫາຍ”!
ຮຽນບັນດາທ່ານຜູ້ມີກຽດ,
ອິນໂດເນເຊຍ ມີທີ່ຕັ້ງພູມສາດຍຸດທະສາດທີ່ສຳຄັນ, ມີບົດບາດທີ່ຕັ້ງແລະອິດທິພົນສູງ ຢູ່ໃນພາກພື້ນແລະໃນໂລກ, ຕະຫຼອດແຕ່ຊຸມປີ 1950: ເປັນປະເທດທີ່ໄດ້ສະເໜີຄວາມຄິດທຳອິດ ແລະ ເປັນໜຶ່ງໃນ 5 ປະເທດກໍ່ຕັ້ງຂະບວນການບໍ່ເຂົ້າຮ່ວມກຸ່ມ ດ້ວຍການເປັນເຈົ້າພາບຂອງກອງປະຊຸມ ບັນດຸງ ທີ່ເປັນປະຫວັດສາດປີ 1955; ເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາປະເທດທີ່ກໍ່ຕັ້ງ ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ASEAN) ປີ 1967 ແລະ ອົງການຈັດຕັ້ງກອງປະຊຸມສາສະໜາອິດສະລາມ (OIC) ປີ 1969; ມີບົດບາດນຳໜ້າໃນຄວາມພະຍາຍາມຮ່ວມມືຂອງ ອາຊຽນ ດ້ວຍຄວາມຄິດລິເລີ່ມຈັດຕັ້ງການພົບປະບໍ່ເປັນທາງການ ຈາກາຕ້າ (JIM) ໃນຊຸມປີ 80 ເພື່ອປະກອບສ່ວນຊອກຫາວິທີແກ້ໄຂບັນຫາກຳປູເຈຍ; ເປັນເຈົ້າພາບກອງປະຊຸມຂັ້ນສູງຄັ້ງທີໜຶ່ງຂອງອາຊຽນ ທີ່ໃຫ້ກຳເນີດສົນທິສັນຍາມິດຕະພາບແລະການຮ່ວມມືອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (TAC) ທີ່ມີລັກສະນະເປັນພື້ນຖານ, ກຳນົດທິດຍາວນານ ໃຫ້ແກ່ການຮ່ວມມືໃນພາກພື້ນ.
ດຽວນີ້, ຫວຽດນາມແລະອິນໂດເນເຊຍ ລ້ວນແຕ່ເປັນສະມາຊິກທີ່ສຳຄັນຂອງປະຊາຄົນອາຊຽນ, ສອງປະເທດໄດ້ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດແຕ່ປີ 2013. ສອງປະເທດແບ່ງປັນຫຼາຍຜົນປະໂຫຍດແລະຄຸນຄ່າທີ່ຄ້າຍຄືກັນ, ຄວາມຮັບຮູ້ແລະທັດສະນະກ່ຽວກັບບັນດາບັນຫາພາກພື້ນແລະສາກົນ. ໃນເວລາທີ່ຜ່ານມາ, ພວກເຮົາໄດ້ແລະພວມມີບາດກ້າວການພັດທະນາທີ່ຕັ້ງໜ້າ ໃນການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນໃນການປະຕິບັດ “ໂຄງການປະຕິບັດງານໄລຍະ 2014 - 2018 ຜັນຂະຫຍາຍການພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດ”.
ການຮ່ວມມືໃນຂົງເຂດການເມືອງ, ການປ້ອງກັນຊາດ ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ ແລະ ການສົມທົບໃນບັນດາເວທີປາໄສພາກພື້ນ, ສາກົນ ແມ່ນບັນດາຈຸດສະຫວ່າງໃນການພົວພັນລະຫວ່າງສອງປະເທດ. ການຮ່ວມມືດ້ານເສດຖະກິດ, ການຄ້າ, ການລົງທຶນ ໄດ້ຮັບການຊຸກຍູ້ຢ່າງແຂງແຮງ, ຂໍ້ຄົງຄ້າງຕ່າງໆໄດ້ຮັບການແກ້ໄຂເທື່ອລະກ້າວ ແນໃສ່ຂຸດຄົ້ນເປັນຢ່າງດີ ຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນອັນໃຫຍ່ຫຼວງຂອງແຕ່ລະປະເທດ. ການເພີ່ມທະວີຄວາມພົວພັນຄູ່ຮ່ວມມືຍຸດທະສາດຫວຽດນາມ-ອິນໂດເນເຊຍ ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ສອດຄ່ອງກັບຜົນປະໂຫຍດແຫ່ງປະເທດ-ແຫ່ງຊາດ ຂອງທັງ ອິນໂດເນເຊຍແລະຫວຽດນາມ, ຊ່ວຍເພີ່ມທະວີກຳລັງແຮງພາຍໃນຂອງແຕ່ລະປະເທດ, ສ້າງສິ່ງແວດລ້ອມຄວາມສະຫງົບທີ່ສະດວກດີ, ຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາເສດຖະກິດ ແລະ ຍົກສູງບົດບາດທີ່ຕັ້ງ ຂອງສອງປະເທດຢູ່ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ແລະ ໃນໂລກ.
ໃນວັນເວລານີ້, ພວກເຮົາພວມສະເຫຼີມສະຫຼອງເຫດການພິເສດທີ່ ອາຊຽນ ໄດ້ຮັບການກໍ່ຕັ້ງຂຶ້ນກ່ອນໜ້ານີ້ 50 ປີ. ຫວຽດນາມກໍ່ພວມສະເຫຼີມສະຫຼອງ 22 ປີ ວັນເຂົ້າເປັນສະມາຊິກ ອາຊຽນ. ນີ້ກໍ່ເປັນໂອກາດທີ່ເໝາະສົມ ເພື່ອໃຫ້ພວກເຮົາພ້ອມກັນນຶກຄິດ ກ່ຽວກັບເສັ້ນທາງ 50 ປີແຫ່ງການກໍ່ຮ່າງສ້າງຕົວ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວຂອງອາຊຽນ, ຖອດຖອນບົດຮຽນທີ່ເປັນປະໂຫຍດ ແລະ ພ້ອມກັນກຳນົດວິໄສທັດຍຸດທະສາດໃໝ່ ແລະ ບັນດານະໂຍບາຍ, ມາດຕະການທີ່ສອດຄ່ອງ ແນໃສ່ຮັບປະກັນອະນາຄົດແຫ່ງການພັດທະນາທີ່ຍືນຍົງໃຫ້ແກ່ພາກພື້ນຂອງພວກເຮົາ.
ຈາກທັດສະນະຂອງຫວຽດນາມ, ຂ້າພະເຈົ້າຂໍແບ່ງປັນຄວາມຄິດເຫັນບາງຢ່າງກັບບັນດາທ່ານແລະເພື່ອນທັງຫຼາຍ ກ່ຽວກັບພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ກ່ຽວກັບອາຊຽນ ແລະ ຫວຽດນາມ:
ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ແມ່ນພາກພື້ນທີ່ມີຄຸນລັກສະນະສະເພາະ ແລະ ມີບົດບາດທີ່ຕັ້ງສຳຄັນໃນປະຫວັດສາດໂລກ. ພາກພື້ນນີ້ເຄີຍຖືກຖືວ່າເປັນແລວທາງ, ຂົວຕໍ່ ລະຫວ່າງທິດຕາເວັນອອກແລະທິດຕາເວັນຕົກ. ພາກພື້ນແຫ່ງນີ້ມີຊັບພະຍາກອນທີ່ອຸດົມສົມບູນ, ມີທີ່ຕັ້ງພູມສາດຍຸດທະສາດທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດ; ກັ້ນບັງເສັ້ນທາງຂອງໂລກຈາດຕາເວັນຕົກ ມາສູ່ຕາເວັນອອກ ແລະ ເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາພາກພື້ນສຳຄັນທີ່ສຸດສຳລັບອະນາຄົດຂອງສາຍພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດມະຫາອຳນາດ.
ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ພົ້ນເດັ່ນດ້ວຍຈຸດພິເສດ: ຫຼາຍຊົນຊາດ, ຫຼາຍສາສະໜາ ແລະ ວັດທະນະທຳທີ່ຫຼາກຫຼາຍ. ໄດ້ມີຄຳສັງເກດທີ່ຖືວ່າ ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ເປັນ “ຫໍພິພິດທະພັນແຫ່ງຊົນຊາດຊົນເຜົ່າ” ຂອງໂລກ; ລະດັບການພັດທະນາບໍ່ສະໝ່ຳສະເໝີກັນ; ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານລະບອບການເມືອງ-ສັງຄົມ.
ຂະບວນວິວັດແຫ່ງການກໍ່ຕັ້ງບັນດາປະເທດ-ປະຊາຊາດຢູ່ໃນພາກພື້ນກໍ່ຕ່າງກັນ, ຕາມນັ້ນ, ລະບອບການເມືອງ, ທ່າອຽງການພັດທະນາຂອງບັນດາປະເທດກໍ່ຕ່າງກັນ. ບັນດາຈຸດພິເສດນັ້ນໄດ້ເຮັດໃຫ້ພາກພື້ນນີ້ ໃນຕະຫຼອດສະໄໝສົງຄາມເຢັນ ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາພາກພື້ນທີ່ມີການປໍລະປັກກັນ, ຊ່ວງຊີງແກ່ງແຍ້ງອິດທິພົນລະຫວ່າງຕະເວັນອອກແລະຕາເວັນຕົກ.
ປະຈຸບັນນີ້, ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ຈາກພາກພື້ນທີ່ຕ້ອງຜ່ານສົງຄາມ, ເກີດການປະທະຂັດແຍ້ງກັນຫຼາຍແລະບໍ່ສະຫງົບ, ໄດ້ກາຍເປັນພາກພື້ນທີ່ມີສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບທຽບຖານ, ໃນຂະນະນັ້ນ ຢູ່ຫຼາຍພາກພື້ນໃນໂລກຍັງມີຄວາມວຸ່ນວາຍ ປັ່ນປວນຫຼາຍ. ຈາກພາກພື້ນທີ່ມີການປະເຊີນໜ້າ ແບ່ງແຍກກັນ, ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ໄດ້ກໍ່ສ້າງເປັນປະຊາຄົມອາຊຽນ “ທີ່ເປັນເອກະພາບໃນຄວາມຫຼາກຫຼາຍ”, ກໍ່ສ້າງແລະແລະເສີມຂະຫຍາຍໄດ້ ບົດບາດເປັນໃຈກາງໃນກົນໄກຮ່ວມມືພາກພື້ນ.
ອາຊຽນຖືກຖືວ່າເປັນອົງການຈັດຕັ້ງພາກພື້ນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດດີທີສອງໃນໂລກ, ຖັດຈາກສະຫະພາບເອີຣົບ. ຈາກພາກພື້ນທີ່ທຸກຍາກ ຫຼ້າຫຼັງ, ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ໄດ້ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາພາກພື້ນທີ່ຂະຫຍັນຂັນເຄື່ອນ ຊຶ່ງມີກຳລັງແຮງຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດຂະໜາດໃຫຍ່ທີເຈັດໃນໂລກ, ພວມບົນເສັ້ນທາງແຫ່ງການສູ້ຊົນ ເພື່ອກາຍເປັນພື້ນຖານເສດຖະກິດຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ສີ່ໃນໂລກ ໃນປີ 2050. ພື້ນຖານທີ່ໜັກແໜ້ນທີ່ສຸດ ແລະ ກໍ່ເປັນຜົນສຳເລັດສຳຄັນທີ່ສຸດ ທີ່ອາຊຽນບັນລຸໄດ້ ນັ້ນແມ່ນສິ່ງແວດລ້ອມສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຄວາມສະຫງົບໝັ້ນຄົງ; ອຳນວຍເງື່ອນໄຂອັນສະດວກດີໃຫ້ແກ່ການສ້າງຕັ້ງ, ຮັກສາ ແລະ ຊຸກຍູ້ບັນດາຂອບເຂດການຮ່ວມມື ເພື່ອເປົ້າໝາຍການເຕີບໂຕ, ເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ເຊື່ອມຕໍ່, ຫຸ້ມຫໍ່ແລະແບ່ງປັນຊ່ວຍເຫຼືອກັນ.
ຜ່ານເວລາ 50 ປີ, ເຫດການຕ່າງໆທີ່ເກີດຂຶ້ນຢູ່ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ແມ່ນຜົນສຳເລັດທີ່ມະຫັດສະຈັນທີ່ສຸດ. ສາເຫດໃດທີ່ພາໃຫ້ມີການພັດທະນາທີ່ສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ ແມ່ນໜ້າປະທັບໃຈທີ່ສຸດໃນພາກພື້ນ?
ກ່ອນອື່ນໝົດ, ການກຳເນີດຂອງອາຊຽນ ໃນຊ່ວງເວລາທ້າຍທົດສະວັດທີ 6 ຂອງສະຕະວັດກ່ອນ ມີຄວາມພົວພັນສະໜິດແໜ້ນກັບການຕໍ່ສູ້ໂຮມປະເທດຊາດເປັນເອກະພາບຂອງຫວຽດນາມ. ແຕ່, ສະພາບການໃນຊຸມປີຫຼັງຈາກນັ້ນ ໄດ້ມີການປ່ຽນແປງ. ການທີ່ປະເທດ ບຣູໄນ, ຫວຽດນາມ, ລາວ, ກຳປູເຈຍ ແລະ ມຽນມາ ຕາມລຳດັບກັນ ກາຍເປັນສະມາຊິກເປັນທາງການຂອງອາຊຽນ, ຍົກຈຳນວນສະມາຊິກອາຊຽນຂຶ້ນເປັນ 10 ປະເທດ, ເປັນບາດລ້ຽວທີ່ສຳຄັນ ໃນການສິ້ນສຸດການປະເຊີນໜ້າລະຫວ່າງສອງກຸ່ມປະເທດ ຢູ່ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້.
ດ້ວຍກົດບັດປີ 2007, ອາຊຽນໄດ້ກາຍເປັນນິຕິບຸກຄົນໜຶ່ງ. ດ້ວນການກໍ່ຕັ້ງປະຊາຄົມໃນປີ 2015, ອາຊຽນພວມກາຍເປັນອົງການໜຶ່ງທີ່ເປັນເອກະພາບ, ສະໜິດຕິດພັນກັນ. ຍ້ອນມີອາຊຽນ, ບັນດາອະດີດສັດຕູໄດ້ກາຍເປັນເພື່ອນມິດ, ເປັນຄູ່ຮ່ວມມືຂອງກັນແລະກັນໃນຫຼາຍຂົງເຂດ.
ທີ່ສອງ, ດ້ວຍການເຂົ້າຮ່ວມອາຊຽນ, ແຕ່ລະສະມາຊິກຂອງອາຊຽງ ໃນລະດັບທີ່ຕ່າງກັນ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ບັນລຸຜົນສຳເລັດທີ່ສຳຄັນ. ອາໄສບັນດາຂອບເຂດການຮ່ວມມືເຊັ່ນ ເຂດການຄ້າເສລີອາຊຽນ (AFTA), ເຂດການລົງທຶນອາຊຽນ (AIA) ແລະ ມາເຖິງປະຈຸບັນແມ່ນ ປະຊາຄົມເສດຖະກິດອາຊຽນ, ການຄ້າພາຍໃນກຸ່ມອາຊຽນ ປີ 2016 ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນທົບ 4 ເທົ່າທຽບກັບປີ 1993, ການລົງທຶນພາຍໃນກຸ່ມອາຊຽນ ໃນໄລຍະແຕ່ປີ 2000 ຮອດປີ 2016 ກໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນທົບ 4 ເທົ່າ, ອາຊຽນໄດ້ກໍ່ສ້າງຕະຫຼາດຈຳໜ່າຍບໍລິໂພກສິນຄ້າທີ່ມີມູນຄ່າ 1.170 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດໃນປີ 2013 (ທຽບກັບ 300 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດໃນປີ 2000). ຍ້ອນມີອາຊຽນ ຖານະບົດບາດຂອງແຕ່ລະປະເທດສະມາຊິກ ໃນເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມການເຊື່ອມໂຍງພາກພື້ນແລະສາກົນ ຈຶ່ງໄດ້ຍົກສູງຂຶ້ນເລື້ອຍໆ.
ທີສາມ, ສຳລັບບັນດາປະເທດຢູ່ນອກພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ອາຊຽນກໍ່ນຳມາຊຶ່ງຜົນປະໂຫຍດຫຼາຍຢ່າງ ແລະ ຍາດແຍ່ງໄດ້ການຮ່ວມມືຂອງເຂົາ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ບັນດາກົນໄກທີ່ອາຊຽນສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນມາ ເຊັ່ນເວທີປາໄສພາກພື້ນອາຊຽນ (ARF), ກອງປະຊຸມສຸດຍອດອາຊີຕາເວັນອອກ (EAS), ກອງປະຊຸມລັດຖະມົນຕີການປ້ອງກັນປະເທດອາຊຽນເປີດກວ້າງ (ADMM+), ບັນດາກົນໄກຮ່ວມມື ອາຊຽນ+1, ອາຊຽນ+3... ໄດ້ດຶງດູດການເຂົ້າຮ່ວມຂອງຫຼາຍປະເທດໃຫຍ່. ບັນດາກົນໄກນີ້ ກໍ່ເປັນບັນດາກ້ອນດິນຈີ່ ທີ່ປະກອບເຂົ້າໃນຂະບວນວິວັດການກໍ່ສ້າງໂຄງປະກອບໃໝ່ ຢູ່ພາກພື້ນ. ໃນລະດັບທີ່ຕ່າງກັນ, ບັນດາປະເທດຢູ່ນອກພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ສວຍໃຊ້ໂຄງປະກອບນີ້ ແລະ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຈາກຄວາມສະຫງົບ ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຄວາມວັດທະນາຖາວອນ ຂອງພາກພື້ນນີ້.
ຮຽນບັນດາທ່ານຜູ້ມີກຽດ,
ເວົ້າຄືແນວນັ້ນບໍ່ໄດ້ໝາຍຄວາມວ່າ ການກໍ່ຮ່າງສ້າງຕົວແລະຂະຫຍາຍຕົວຂອງປະຊາຄົມອາຊຽນ ຍາມໃດກໍ່ເດີນແມ່ນແລ່ນສະດວກ. ຄືກັນກັບທຸກອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນແລະພາກພື້ນອື່ນ, ໃນວັນເວລາເລີ່ມຕົ້ນ, ອາຊຽນກໍ່ຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ, ທັງການເມືອງແລະຄວາມສະຫງົບ, ທັງຢູ່ພາຍໃນແລະພາຍນອກ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວນັ້ນ ແມ່ນຖືກກັບສະພາບການໃນອະດີດ 50 ປີທີ່ຜ່ານມາດ ແລະກໍ່ຖືກກັບເສັ້ນທາງສະເພາະໜ້າຂອງອາຊຽນ.
ໃນບັນດາສິ່ງທ້າທາຍທີ່ອາຊຽນພວມຕ້ອງປະເຊີນໜ້າ, ມີບາງບັນຫາສຳຄັນພົ້ນເດັ່ນຄື: ທາງດ້ານອັດຕະວິໄສ, ລະດັບການພັດທະນາເສດຖະກິດລະຫວ່າງບັນດາປະເທດ ຍັງມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍແລະແຕກຕ່າງກັນ; ການຈັດຕັ້ງກົງຈັກແລະກົນໄກເຄື່ອນໄຫວ ມີປະສິດທິຜົນຕ່ຳ, ມີຂໍ້ຕົກລົງຫຼາຍແຕ່ການປະຕິບັດຍັງຖືກຈຳກັດ; ຄວາມຮັບຮູ້ຂອງປະຊາຊົນກ່ຽວກັບຜົນປະໂຫຍດໃນການເຂົ້າຮ່ວມອາຊຽນ ຍັງຖືກຈຳກັດ.
ທາງດ້ານພາວະວິໄສ, ບັນດາສິ່ງທ້າທາຍຕໍ່ຄວາມສະຫງົບໝັ້ນຄົງແບບດັ້ງເດີມ ແລະ ບໍ່ເປັນແບບດັ້ງເດີມເຊັ່ນ ຄວາມປອດໄພໃນການເດີນທະເລ, ການຊ່ວງຊີງພິພາດດ້ານດິນແດນ ທະເລ ໝູ່ເກາະ ຊັບພະຍາກອນ, ລັດທິກໍ່ການຮ້າຍ, ອາຊະຍາກຳຂ້າມຊາດ, ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງນິເວດວິທະຍາ ແຫຼ່ງນ້ຳ, ການປ່ຽນແປງສະພາບອາກາດ... ພວມມີທ່າອຽງຜັນປ່ຽນນັບມື້ນັບສັບສົນ. ດ້ານລົບຂອງການໂລກາພິວັດ ແລະ ທ່າອຽງປົກປ້ອງການຜະລິດພາຍໃນຢູ່ຫຼາຍແຫ່ງໃນໂລກ ກໍ່ເປັນສິ່ງກີດຂວາງບໍ່ນ້ອຍ ຕໍ່ການພັດທະນາຂອງປະຊາຄົມ.
ແຕ່ວ່າ, ປັດໄຈສຳຄັນທີ່ຕ້ອງເວົ້າເຖິງຄື ການກະທົບທີ່ບໍ່ດີຍ້ອນການແກ່ງແຍ້ງຜົນປະໂຫຍດລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ໂດຍເປັນພາກພື້ນທີ່ມີທີ່ຕັ້ງພູມສາດ-ຍຸດທະສາດທີ່ສຳຄັນຢູ່ອາຊີ-ປາຊີຟິກ, ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ຍາມໃດກໍ່ເປັນຈຸດສຸມ ໃນສາຍພົວພັນທີ່ທັງຮ່ວມມືທັງແກ່ງແຍ້ງທີ່ສັບສົນທີ່ສຸດ ລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ການຜັນປ່ຽນທີ່ພວມເກີດຂຶ້ນຢ່າງຮຸນແຮງແລະແຂງແຮງໃນປະຈຸບັນ ພວມກະທົບຢ່າງເລິກເຊິ່ງທີ່ສຸດ ເຖິງສະຖານະການໂລກ, ເຖິງບັນດາສາຍພົວພັນສາກົນ, ເຖິງອາຊຽນແລະແຕ່ລະປະເທດພວກເຮົາ ໃນຫຼາຍດ້ານ ດ້ວຍບັນດາຜົນກະທົບທີ່ຄາດເດົາບໍ່ໄດ້.
ຮຽນບັນດາທ່ານຜູ້ມີກຽດ,
ຈັ່ງຊັ້ນ ບົດຮຽນໃດຂອງ 50 ປີຈະຊ່ຽວໃຫ້ອາຊຽນສືບຕໍ່ແກ້ໄຂ ບັນດາສິ່ງທ້າທາຍທີ່ນັບມື້ນັບຮ້າຍແຮງດັ່ງກ່າວເທິງນີ້ ເພື່ອຂັບເດີນຂະບວນລົດແຫ່ງການເຊື່ອມໂຍງ ຂອງອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ໄປສູ່ຄວາມສຳເລັດໃນອະນາຄົດ?
ຕາມຂ້າພະເຈົ້າ, ບົດຮຽນໃຫຍ່ທີ່ສຸດເພື່ອໃຫ້ອາຊຽນຮັກສາບົດບາດສຳຄັນຂອງຕົນຄື ຮັກສາ “ເອກະລາດ, ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ວຍຕົນເອງ” ແລະ ຮັກສາຄວາມ “ສາມັກຄີ, ເປັນເອກະພາບ” ໄວ້ຢ່າງໝັ້ນຄົງ. ໃນ 50 ທີ່ຜ່ານມາ, ແຕ່ລະປະເທດອາຊຽນໄດ້ປັບປຸງເອກະລາດ ແລະ ເພີ່ມທະວີລະດັບຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ວຍຕົນເອງຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ໂດຍຜ່ານບັນດາແຜນຍຸດທະສາດພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ແຜນຍຸດທະສາດການພັວພັນຕ່າງປະເທດຂອງຕົນ ແລະ ຜ່ານບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຮ່ວມມືໃນອາຊຽນ. ການເຄົາລົບຄວາມເປັນເອກະລາດ, ອະທິປະໄຕ ແມ່ນຄຸນຄ່າຫຼັກ ຊຶ່ງໄດ້ເປັນຮູບເປັນຮ່າງຂຶ້ນໃນປະຫວັດສາດ ແລະ ເປັນອະນາຄົດຂອງອາຊຽນ.
ບົດຮຽນທີ່ເລິກເຊິ່ງແມ່ນ ສາມັກຄີແລະເປັນເອກະພາບ. ຄົນຫວຽດນາມມີຄຳວ່າ “ສາມັກຄີເປັນກຳລັງແຮງ”, ຄົນອິນໂດເນເຊຍມີຄຳ “Bhinneka Tunggal Ika” ໝາຍຄວາມວ່າ ເຖິງວ່າຕ່າງກັນແຕ່ຍັງຄົງເປັນໜຶ່ງ; ບັນດາປະເທດອາຊຽນອື່ນ ກໍ່ມີຄະຕິພົດຄ້າຍຄືແນວນັ້ນ. ປະຫວັດສາດແຫ່ງການກໍ່ຕັ້ງແລະພັດທະນາຂອງອາຊຽນໄດ້ຢືນຢັນວ່າ, ເມື່ອຄວາມສາມັກຄີບົນພື້ນຖານປະສົມກົມກຽວບັນດາຜົນປະໂຫຍດລວມ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງ ແມ່ນບົດບາດແລະສຸລະສຽງຂອງອາຊຽນໄດ້ຮັບຄວາມເຄົາລົບນັບຖື, ເສີມຂະຫຍາຍ.
ກົງກັນຂ້າມ, ເມື່ອໃດຄວາມສາມັກຄີອາຊຽນພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ແມ່ນອິດທິພົນຂອງອາຊຽນ, ຖານະບົດບາດຂອງແຕ່ລະປະເທດສະມາຊິກ ໃນການພົວພັນກັບປະເທດອື່ນ ກໍ່ຈະຖືກທ້າທາຍ. ດັ່ງນັ້ນ, ຮັກສາຄວາມສາມັກຄີໃນອາຊຽນ ແມ່ນບັນຫາສຳຄັນທີ່ສຸດ, ພ້ອມນັ້ນກໍ່ເປັນຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຮີບດ່ວນໃນປະຈຸບັນ.
ບົດຮຽນສຳຄັນໜຶ່ງອີກທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ອາຊຽນແລະແຕ່ລະປະເທດສະມາຊິກ ບັນລຸຄວາມສຳເລັດນັ້ນ ແມ່ນຍ້ອນອາຊຽນ ຮັກສາໄດ້ “ບົດບາດເປັນໃຈກາງ” ໃນບັນດາກົນໄກການຮ່ວມມືພາກພື້ນ. ຂ້າພະເຈົ້າຂໍແບ່ງປັນກັບຄວາມຄິດເຫັນຂອງທ່ານປະທານາທິບໍດີ ໂຈໂກ ວີໂດໂດ ໃນຄຳປາໄສສະເຫຼີມສະຫຼອງ 50 ປີແຫ່ງການສ້າງຕັ້ງອາຊຽນ ຊຶ່ງທ່ານໄດ້ເນັ້ນວ່າ, ອາຊຽນຕ້ອງຮັກສາຄວາມສາມັກຄີແລະບົດບາດເປັນໃຈກາງໄວ້ຢ່າງໝັ້ນຄົງ, ຈາກນັ້ນ ຕັດສິນອະນາຄົດຂອງຕົນດ້ວຍຕົນເອງ. ຍ້ອນຄວາມສາມັກຄີແລະບົດບາດເປັນໃຈກາງນັ້ນ ອາຊຽນໄດ້ສ້າງໃຫ້ມີສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ຄວາມວັດທະນາຖາວອນ ແລະ ຄວາມເຄົາລົບນັບຖືຂອງບັນດາປະເທດຢູ່ນອກພາກພື້ນ.
ຂະບວນວິວັດແຫ່ງການພັດທະນາຂອງອາຊຽນກໍ່ໃຫ້ເຫັນວ່າ ສະມາຄົນໄດ້ຜ່ານຜ່າກາລະເວລາທີ່ຫຍຸ້ງຍາກດ້ວຍ “ແບບວິທີອາຊຽນ”. ຄວາມທົນທານໜຽວແໜ້ນທີ່ໜ້າປະທັບໃຈຂອງ “ແບບວິທີອາຊຽນ” ນັ້ນແມ່ນມາຈາກວິທີການທາງວັດທະນະທຳປຶກສາຫາລື (“mufakat”) ແລະສັນທາມະຕິ (“musyawarah”) ຂອງອິນໂດເນເຊຍ. ອາຊຽນ, ເຖິງວ່າຍັງບໍ່ທັນເປັນອົງການຈັດຕັ້ງທີ່ສົມບູນແບບກໍ່ຕາມ, ແຕ່ກໍ່ເປັນຮູບແບບການຮ່ວມມືທີ່ໜ້າສົນໃຈແລະມີປະສິດທິຜົນ. ວິທີເຂົ້າເຖິງຂອງອາຊຽນກໍ່ອາດຈະກາຍເປັນເສັ້ນທາງຂອງອະນາຄົດ, ອະນຸຍາດໃຫ້ບັນດາພາກພື້ນທີ່ຖືກແບ່ງແຍກແລະເຕັມໄປດ້ວຍຮອຍແຕກແຫງອື່ນ ຄົ້ນຄວ້າພິຈາລະນາ ເພື່ອກໍ່ສ້າງສາຍພົວພັນຮ່ວມມືທີ່ແໜ້ນແຟ້ນແລະຈິງໃຈ.
ສຳລັບບັນດາປະເທດຢູ່ນອກພາກພື້ນອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້, ເປັນຕົ້ນແມ່ນບັນດາປະເທດໃຫຍ່, ພວກເຮົາຫວັງວ່າ ບັນດາປະເທດຈະແບ່ງປັນຄວາມຮັບຮູ້ວ່າ: ບົດບາດເປັນໃຈກາງຂອງອາຊຽນສອດຄ່ອງກັບຜົນປະໂຫຍດລວມ. ອາຊຽນສາມັກຄີ, ເປັນເອກະພາບ; ອາຊຽນເຂັ້ມແຂງ; ອາຊຽນເພີ່ມທະວີການເຊື່ອມຕໍ່ພາຍໃນກຸ່ມ ແລະ ເປີດກວ້າງການພົວພັນກັບພາຍນອກ ແມ່ນຜົນປະໂຫຍດໃຫຍ່ທີ່ສຸດ ຂອງທຸກປະເທດໃນພາກພື້ນແລະໃນໂລກ. ອາຊຽນຄືແນວນັ້ນ ຈະບໍ່ຕ້ອງເລືອກຢືນຢູ່ຂ້າງໃດຂ້າງໜຶ່ງ, ຈະບໍ່ເຂົ້າຮ່ວມໃນການລວບລວມກຳລັງປະເຊີນໜ້າກັນ ຫຼືຂັດແຍ່ງກັນກັບປະເທດໃຫຍ່, ພ້ອມນັ້ນຍັງອາດຈະຖືບົດບາດ “ເປັນມືກາງທີ່ຕັ້ງໜ້າ”, ຊ່ວຍແກ້ໄຂໄກ່ເກ່ຍຄວາມຂັດແຍ່ງທາງຜົນປະໂຫຍດ, ຮັກສາສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບຢູ່ພາກພື້ນ.
ຂ້າພະເຈົ້າກໍ່ມີຄວາມຄິດເຫັນຮ່ວມກັນກັບຄວາມເຫັນ ຂອງທ່ານປະທານາທິບໍດີອິນໂດເນເຊຍ ກ່ຽວກັບອາຊຽນ: “ອາຊຽນໄດ້ກາຍເປັນບ່ອນທີ່ບັນດາປະເທດໃຫຍ່ເວົ້າລົມສົນທະນາກັນ. ແຕ່ຢ່າປ່ອຍໃຫ້ອາຊຽນກາຍເປັນໃບໄພ້ ໃນການຊ່ວງຊີງກັນ ລະຫວ່າງບັນດາປະເທດໃຫຍ່. ອາຊຽນຕ້ອງຮັກສາບົດບາດເປັນຈຸດໃຈກາງແຫ່ງການທູດໃນພາກພື້ນ”.
ປະຈຸບັນນີ້, ອາຊຽນພວມຢູ່ໃນໄລຍະແຫ່ງການພັດທະນາໃໝ່. ເພື່ອປະຕິບັດ “ວິໄສທັດອາຊຽນ 2025” ໃຫ້ປະກົດເປັນຈິງ, ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ອາຊຽນຄວນມານະພະຍາຍາມປະຕິບັດບາງຈຸດດັ່ງນີ້:
ທີໜຶ່ງ, ກໍ່ສ້າງປະຊາຄົມອາຊຽນທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ຢ່າງແທ້ຈິງ, ໝັ້ນຄົງເຂັ້ມແຂງ ແລະ ພັດທະນາຈະເລີນຖາວອນ. ນີ້ແມ່ນຜົນປະໂຫຍດຍຸດທະສາດຍາວນານ ຂອງບັນດາປະເທດສະມາຊິກທັງໝົດຂອງອາຊຽນ ຊຶ່ງຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການທັດສະນະຄະຕິ “ລວມສູນ” ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບປະກອບສ່ວນ ຂອງບັນດາປະເທດສະມາຊິກທັງໝົດ ໃນການເພີ່ມທະວີຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ຄວາມສາມັກຄີ ເປັນເອກະພາບ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ພາຍໃນກຸ່ມ, ແກ້ໄຂຢ່າງກົມກຽວສາຍພົວພັນລະຫວ່າງຜົນປະໂຫຍດລວມຂອງປະຊາຄົມ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດສະເພາະຂອງແຕ່ລະປະເທດສະມາຊິກ.
ປ່ຽນແປງໃໝ່, ຍົກສູງປະສິດທິຜົນຂອງບັນດາກົນໄກຮ່ວມມືທີ່ມີຢູ່ ແລະ ເພີ່ມເຕີມບັນດາກົນໄກທີ່ມີຄວາມສັກສິດ ເພື່ອຕອບສະໜອງເປັນຢ່າງດີໃຫ້ແກ່ຄວາມຕ້ອງການເຊື່ອມໂຍງແລະການຮ່ວມມື ໃນສາມເສົາຄ້ຳຂອງປະຊາຄົມອາຊຽນ ແນໃສ່ເພີ່ມທະວີຄວາມໄວ້ວາງໃຈທາງການເມືອງ, ຍົກສູງປະສິດທິຜົນ ແລະລະດັບການເຊື່ອມຕໍ່ທາງເສດຖະກິດ ແລະ ເປັນຕົ້ນແມ່ນຍູ້ແຮງການເຂົ້າຮ່ວມຂອງປະຊາຊົນ ກໍ່ຄືການຊົມໃຊ້ຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນ ໃນວິວັດການກໍ່ສ້າງປະຊາຄົມ.
ຍູ້ແຮງການແລກປ່ຽນ, ຮ່ວມມືຢ່າງຮອບດ້ານໃນທຸກຊ່ອງສາຍການຮ່ວມມື, ໃນນັ້ນ ຄຽງຂ້າງຊ່ອງທາງການພົວພັນລະຫວ່າງລັດ, ຄວນເອົາໃຈໃສ່ເສີມຂະຫຍາຍບັນດາຊ່ອງທາງການຮ່ວມມືລະຫວ່າງສະພາແຫ່ງຊາດ, ພັກການເມືອງ, ວິສາຫະກິດ, ອົງການສື່ຂ່າວ, ນັກຮຽນຮູ້, ນັກສິລະປະວັນນະຄະດີ ແລະ ໂດຍສະເພາະຢ່າງຍິ່ງແມ່ນ ການພົວພັນສັງສັນລະຫວ່າປະຊາຊົນ ເພື່ອເພີ່ມທະວີຄວາມເຂົ້າໃຈ ເຊື່ອຖືຊຶ່ງກັນແລະກັນ, ມິດຕະພາບ ຄວາມໃກ້ຊິດຕິດແທດ ລະຫວ່າງປະຊາຊົນບັນດາປະເທດອາຊຽນ.
ທີສອງ, ຮັກສາແລະປັບປຸງສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບຂອງພາກພື້ນ. ສິ່ງໃດທີ່ເປັນຜົນສະທ້ອນເຖິງສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບຢູ່ໃນພາກພື້ນ ລ້ວນແຕ່ແມ່ນຄວາມສົນໃຈ ເປັນຄວາມກັງວົນທີ່ສຸດໃນວາລະການປະຊຸມອາຊຽນ. ການແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ້ງພິພາດກ່ຽວກັບອະທິປະໄຕ ອານາເຂດ ທະເລ ໝູ່ເກາະ ແມ່ນໜ້າທີ່ຮັບຜິດຊອບຂອງບັນດາປະເທດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໂດຍກົງ ແຕ່ວິທີການປະພຶດ ແລະ ການກະທຳຂອງບັນດາປະເທດໃນຂະບວນວິວັດການແກ້ໄຂຂໍ້ພິພາດ ກໍ່ຈະມີການກະທົບໂດຍກົງເຖິງຜົນປະໂຫຍດລວມ ຂອງປະຊາຄົມພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ. ອາຊຽນຄວນເປັນເຈົ້າການຍູ້ແຮງການຮ່ວມມື, ສ້າງບັນດາບັນທັດຖານ, ກົນໄກ ແລະ ເຄື່ອງມືທີ່ມີປະສິດທິພາບ ເພື່ອຮັບມືກັບສິ່ງທ້າທາຍ, ກີດກັ້ນປ້ອງກັນຄວາມຂັດແຍ້ງ ແລະ ແກ້ໄຂຂໍ້ຂັດແຍ້ງພິພາດຢ່າງສອດຄ່ອງກັບກົດໝາຍສາກົນ ແນໃສ່ຮັກສາສັນຕິພາບ, ສະຖຽນລະພາບລວມ.
ທີສາມ, ເພີ່ມທະວີການພົວພັນກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືພາຍນອກ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ປັບປຸງ ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດເປັນໃຈກາງຂອງອາຊຽນ ໃນບັນດາໂຄງສ້າງທີ່ພວມກໍ່ຮ່າງສ້າງຮູບຂຶ້ນຢູ່ໃນພາກພື້ນ. ຂະຫຍາຍການພົວພັນຮ່ວມມືຢ່າງມີປະສິດທິຜົນກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມມື ຕາມທິດນຳຮັບປະກັນຄວາມກົມກຽວດ້ານການພົວພັນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດ, ນັບທັງປະເທດໃຫຍ່, ບໍ່ຖືກຂຶ້ນກັບ, ຮັກສາລັກສະນະເປັນເອກະລາດ ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງດ້ວຍຕົນເອງຂອງອາຊຽນ. ຍົກສູງປະສິດທິຜົນຂອງບັນດາກົນໄກພາກພື້ນທີ່ອາຊຽນເປັນຫຼັກແຫຼ່ງ ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງສະພາບການໃໝ່, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ໃນການຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຮັກສາສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບ ແລະ ປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍສາກົນ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດລວມ ຂອງທຸກປະເທດໃນພາກພື້ນ ແລະໃນໂລກ.
ຮຽນບັນດາທ່ານຜູ້ມີກຽດ,
ໃນ 22 ປະທີ່ຜ່ານມາ, ເຖິງວ່າຈະເປັນສະມາຊິດທີ່ມາຫຼັງໝູ່ ດ້ວຍລະດັບການພັດທະນາຍັງຖືກຈຳກັດ, ແຕ່ຫວຽດນາມກໍ່ໄດ້ພະຍາຍາມຈົນສຸດຄວາມສາມາດ ເພື່ອເຂົ້າຮ່ວມອາຊຽນ ດ້ວຍຈິດໃຈເປັນເຈົ້າການ ຕັ້ງໜ້າ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ປະກອບສ່ວນຮັກສາ ແລະ ຊຸກຍູ້ຄວາມເປັນລະບຽບຢູ່ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ ອີງຕາມກົດລະບຽບຂອງພາກພື້ນ ແລະ ສອດຄ່ອງກັບກົດໝາຍສາກົນ. ຫວຽດນາມຍາມໃດກໍ່ຖືອາຊຽນເປັນຫຼັງຄາບ້ານຮ່ວມກັນ, ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນສູງແກ່ການພົວພັນກັບບັນດາປະເທດສະມາຊິກ, ຕິດພັນຢ່າງກົມກຽວຜົນປະໂຫຍດແຫ່ງຊາດຫວຽດນາມ ກັບຜົນປະໂຫຍດຂອງພາກພື້ນ.
ຫວຽດນາມສະແດງຄວາມຂອບໃຈຕໍ່ບັນດາປະເທດກໍ່ຕັ້ງ ແລະ ບັນດາປະເທດສະມາຊິກອາຊຽນ, ຂໍຂອບໃຈບັນດາຜູ້ນຳອາວຸໂສຂອງອາຊຽນ ທີ່ໄດ້ມີວິໄສທັດຍຸດທະສາດ ແລະ ຄວາມມານະພະຍາຍາມປະກອບສ່ວນກໍ່ສ້າງອາຊຽນ. ຫວຽດນາມໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາຈະເຮັດຈົນສຸດຄວາມສາມາດ ເພື່ອປັບປຸງຄູນສ້າງໃຫ້ຫຼັງຄາບ້ານຮ່ວມຂອງພວກເຮົາ ໝັ້ນຄົງຖາວອນ. ການຮ່ວມມື ເຊື່ອມຕໍ່ກັບອາຊຽນ ເປັນບຸລິມະສິດອັນດັບໜຶ່ງ ແລະ ເປັນທາງເລືອກຍຸດທະສາດ ຂອງຫວຽດນາມ ແລະ ຫວຽດນາມຈະພ້ອມກັນກັບບັນດາປະເທດສະມາຊິກ ເຮັດໃຫ້ບັນດາເປົ້າໝາຍອັນສູງສົ່ງຂອງປະຊາຄົມອາຊຽນປະກົດເປັນຈິງ - ຄວາມຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ແລະ ເປັນເອກະພາບໃນຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ຄືຄວາມຄາດຫວັງຂອງບັນດາຜູ້ນຳອາວຸໂສ ແລະ ຂອງບັນດາປະຊາດຢູ່ອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້.
ສິ່ງທີ່ຂ້າພະເຈົ້າມຸ່ງຫວັງ ແລະ ຢາກຝາກຝັງນຳທ່ານທັງຫຼາຍ, ນັ້ນຄື ສອງປະເທດຂອງພວກເຮົາ - ຫວຽດນາມແລະອິນໂດເນເຊຍ - ມີທີ່ຕັ້ງທີ່ສຳຄັນຢູ່ໃນພາກພື້ນ, ພ້ອມກັນແບ່ງປັນທັດສະນະ ແລະ ຄຸນຄ່າລວມຫຼາຍຢ່າງ, ມີມູນເຊື້ອສະໜິດຕິດພັນກັນແລະຮ່ວມມືນຳກັນຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ໃນອະດີດແລະໃນປະຈຸບັນນີ້.
ສອງປະເທດພວກເຮົາຈົ່ງພ້ອມກັນຮ່ວມມືຮ່ວມສາມັກຄີກັບບັນດາປະເທດອາຊຽນອື່ນ ສືບຕໍ່ຄວາມມານະພະຍາຍາມທີ່ບໍ່ອິດເໝື່ອຍ, ສູ້ຊົນຍິ່ງກວ່າອີກ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດອັນແທດຈິງ ຂອງປະຊາຊົນສອງປະເທດ ແລະ ເພື່ອອາຊຽນທີ່ “ຖືປະຊາຊົນເປັນໃຈກາງ”. ພ້ອມກັນກັບອາຊຽນ, ຫວຽດນາມແລະອິນໂດເນເຊຍຈະສືບຕໍ່ພັດທະນາ; ພ້ອມກັນກັບອິນໂດເນເຊຍແລະຫວຽດນາມ, ອາຊຽນຈະນັບມື້ນັບເຕີບໃຫຍ່ເຂັ້ມແຂງ, ປະກອບສ່ວນທີ່ສົມກຽດເຂົ້າໃນສັນຕິພາບ ສະຖຽນລະພາບ ການຮ່ວມມື ແລະ ການພັດທະນາ ຢູ່ພາກພື້ນແລະໃນໂລກ.
ຂໍອວຍພອນໃຫ້ສູນຄົ້ນຄວ້າຍຸດທະສາດແລະສາກົນອິນໂດເນເຊຍ ສືບຕໍ່ຮັບເອົາຜົນສຳເລັດໃໝ່ຫຼາຍຢ່າງ.
ອວຍພອນບັນດາທ່ານຜູ້ມີກຽດ ແລະ ເພື່ອນທັງຫຼາຍ ຈົ່ງມີສຸຂະພາບເຂັ້ມແຂງແລະມີຄວາມສຸກ.
ຂໍຂອບໃຈ./.
ຕາມສຳນັກຂ່າວສານຫວຽດນາມ
