ຫວຽດນາມ - ລາວ ຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈກັນຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເສດຖະກິດ(*)
ວ.ກ.ອອນໄລ - ການພົວພັນຫວຽດນາມ - ລາວແມ່ນການພົວພັນພິເສດທີ່ສຸດ, ຍ້ອນຄວາມຜູກພັນສະໜິດແໜ້ນຕະຫຼອດປະຫວັດສາດ ແຫ່ງການພັດທະນາຂອງສອງປະເທດ. ເນື່ອງໃນໂອກາດປີສາມັກຄີມິດຕະພາບຫວຽດນາມ - ລາວ 2012, ພວກເຮົາພ້ອມກັນເບິ່ງຄືນ ຂະບວນວິວັດການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ ຫວຽດນາມ - ລາວ ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້. ບັນດາຕົວເລກສະຖິຕິຈະໃຫ້ຮູ້ເຖິງລະດັບ “ພິເສດ” ຂອງສາຍພົວພັນນີ້ ພ້ອມດ້ວຍການປະກອບສ່ວນທີ່ສຳຄັນຕ່າງໆ ໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດ ຂອງແຕ່ລະປະເທດ.
ພາບ: ປະຕູໄຊ ຢູ່ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ. ພາບຂອງ: P.M.S
ຜົນສຳເລັດ ແລະ ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ
ເລີ່ມແຕ່ປີ 1986 ມາເຖິງປັດຈຸບັນ, ເມື່ອທັງສອງປະເທດກ້າວເຂົ້າສູ່ສະໄໝປ່ຽນແປງໃໝ່, ການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ ແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາໜ້າທີ່ ຊຶ່ງພັກ ແລະ ລັດຖະບານສອງປະເທດໃຫ້ບຸລິມະສິດໃນອັນດັບໜຶ່ງ. ສອງປະເທດໄດ້ເຊັນສັນຍາຫຼາຍໆສະບັບ, ສ້າງເປັນພື້ນຖານນິຕິກຳ ເພື່ອຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ, ໃນນັ້ນ ສິ່ງທີ່ເປັນຕົວແທນຄື ບັນດາໂຄງການຮ່ວມມືເສດຖະກິດສົກປີ 1992 - 1995, ປີ 1996 - 2000, ປີ 2001 - 2005, ປີ 2006 - 2010, ແລະພິເສດແມ່ນ ຂໍ້ຕົກລົງກ່ຽວກັບຍຸດທະສາດການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ ວັດທະນະທຳ ວິທະຍາສາດ - ເຕັກນິກ ເຖິງປີ 2020.
ໃນຊຸມປີມໍ່ໆ ນີ້, ການແລກປ່ຽນສິນຄ້າສອງສົ້ນ ລະຫວ່າງຫວຽດນາມ - ລາວ ມີທ່າອ່ຽງເພີ່ມຂຶ້ນ: ຍອດມູນຄ່າຂາອອກຂາເຂົ້າປີ 2008 ບັນລຸ 422,8 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ, ປີ 2010 ບັນລຸ 500 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ, ປີ 2011 ບັນລຸ 734,1 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ. ຄິດໄລ່ສະເພາະໄຕມາດທີ I-2012, ມູນຄ່າການຄ້າສອງສົ້ນກໍ່ໄດ້ບັນລຸເຖິງ 232 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ (ເພີ່ມ 57% ທຽບກັບໄລຍະດຽວກັນຂອງປີກ່ອນ). ສິ່ງທີ່ຄວນເອົາໃຈໃສ່ກໍ່ຄື ການຮ່ວມມືໃນຂົງເຂດກະສິກຳ - ປ່າໄມ້ໄດ້ປະກອບສ່ວນຫຼາຍພໍຄວນ ເຂົ້າໃນຜົນສຳເລັດຂອງການຮ່ວມມືເສດຖະກິດລະຫວ່າງສອງປະເທດ. ຄິດໄລ່ເຖິງເດືອນພຶດສະພາປີ 2012, ຍອດມູນຄ່າຂາອອກຂອງຫວຽດນາມ ໄປ ລາວ ບັນລຸກວ່າ 176 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ, ໃນນັ້ນຂາອອກສິນຄ້າການກະເສດແມ່ນ 1,6 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ; ຍອດມູນຄ່າຂາເຂົ້າຈາກລາວ ບັນລຸກວ່າ 234 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ, ໃນນັ້ນຂາເຂົ້າສິນຄ້າກະສິກຳປ່າໄມ້ແມ່ນ ກວ່າ 173 ລ້ານໂດລາສະຫະລັດ.
ຂົງເຂດການລົງທຶນລະຫວ່າງສອງປະເທດກໍ່ບັນລຸໝາກຜົນຫຼາຍພໍຄວນ. ແຕ່ປີ 2007, ຫວຽດນາມໄດ້ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນສາມປະເທດທີ່ລົງທຶນຫຼາຍກວ່າໝູ່ຢູ່ລາວ. ສັນຍານທີ່ໜ້າດີອົກດີໃຈກໍ່ຄື ປີ 2009, ຫວຽດນາມໄດ້ກາຍເປັນຜູ້ລົງທຶນທີ່ໃຫຍ່ກວ່າໝູ່ຢູ່ລາວ, ດ້ວຍຈຳນວນທຶນຈົດທະບຽນທັງໝົດ 1,42 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ໃນ 48 ໂຄງການ-ກິດຈະການ, ຕາມສະຖິຕິຂອງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນລາວ. ເປັນອັນວ່າ, ຄິດໄລ່ແຕ່ປີ 1989 ເຖິງເດືອນກັນຍາປີ 2009, ຫວຽດນາມໄດ້ມີ 207 ໂຄງການ-ກິດຈະການລົງທຶນຢູ່ລາວ, ດ້ວຍຍອດມູນຄ່າຫຼາຍກວ່າ 2 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ, ຊຶ່ງຕົ້ນຕໍແມ່ນເຕົ້າໂຮມໃນບັນດາຂົງເຂດຄື ການບໍລິການ, ຂຸດຄົ້ນແຮ່ທາດ, ໄຟຟ້ານ້ຳຕົກ, ປູກຕົ້ນໄມ້ອຸດສາຫະກຳ. ຄາດຄະເນ ໃນເວລາທີ່ຈະມາເຖິງນີ້, ຍອດຈຳນວນເງິນລົງທຶນຂອງບັນດາວິສາຫະກິດຫວຽດນາມຢູ່ລາວ ອາດຈະບັນລຸໄດ້ປະມານ 4,5 - 5 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ. ນີ້ແມ່ນໝາກຜົນທີ່ຍ່ອມຈະບັນລຸໄດ້ ຂອງແຜນນະໂຍບາຍໃຫ້ບຸລິມະສິດ ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນຊຶ່ງກັນແລະກັນ ຂອງລັດຖະບານສອງປະເທດ.
ເພື່ອຍົກສູງກວ່າອີກປະສິດທິຜົນການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ, ສ້າງຄວາມສະດວກດີໃຫ້ແກ່ການແລກປ່ຽນຈໍລະຈອນສິນຄ້າ, ລັດຖະບານສອງປະເທດໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດເຖິງຂົງເຂດຄົມມະນາຄົມ. ຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂອັນສະດວກດີທີ່ສຸດ ໃຫ້ລາວນຳໃຊ້ທ່າກ່ຳປັ່ນທະເລ (ດານັ້ງ). ສອງປະເທດກໍ່ໄດ້ລົງທຶນເໝາະສົມໃນການກໍ່ສ້າງບັນດາສາຍທາງລົດທີ່ຕິດຕໍ່ແຕ່ລາວໄປສູ່ຫວຽດນາມ ເຊັ່ນ ທາງເລກ 8, ທາງເລກ 9, ທາງເລກ 18B ແລະ ກໍ່ສ້າງທາງເລກ 12 ຢູ່ທັງສອງປະເທດ ເພື່ອສ້າງໃຫ້ມີລະບົບທາງຄົມມະນາຄົມທີ່ນັບມື້ນັບບໍລິບູນ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ກັບເຄືອຂ່າຍຄົມມະນາຄົມຕາມລະບຽງຕາເວັນອອກ - ຕາເວັນຕົກ.
ແຕ່ວ່າ, ຂະບວມວິວັດການຮ່ວມມືເສດຖະກິດຫວຽດນາມ - ລາວ ກໍ່ມີຂໍ້ຈຳກັດຈຳນວນໜຶ່ງ:
ກ່ອນອື່ນໝົດ, ຄວາມຜິດດ່ຽງໃນການແລກປ່ຽນການຄ້າລະຫວ່າງສອງປະເທດ. ເບິ່ງລວມແລ້ວ ມູນຄ່າສິນຄ້າຂາອອກຂາເຂົ້າກັບລາວ ຍັງກວມອັດຕາສ່ວນໜ້ອຍ (ປະມານ 0,3%) ໃນຍອດມູນຄ່າສິນຄ້າຂາອອກຂາເຂົ້າເວົ້າລວມຂອງຫວຽດນາມ ແລະ ການຄ້າຂາຍຂອງລາວ ກັບ ຫວຽດນາມ ກວມປະມານ 16,7% ໃນຍອດມູນຄ່າສິນຄ້າຂາອອກຂາເຂົ້າຂອງລາວ.
ສອງຄື, ຕົວແບບຮ່ວມມືຍັງມີລັກສະນະດ້ານດຽວ. ຄືວ່າ ສອງປະເທດຍັງຖືກຜົນສະທ້ອນຂອງຈິນຕະນາການ “ໃຫ້ - ຮັບ” ຄືໃນສະໄໝກ່ອນການປ່ຽນແປງໃໝ່. ເຖິງວ່າທັງສອງປະເທດໄດ້ຫັນໄປສູ່ຕົວແບບເສດຖະກິດຕະຫຼາດແລ້ວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ການຮ່ວມມືເສດຖະກິດຫວຽດນາມ - ລາວ, ນັບທັງຢູ່ຂັ້ນລັດຖະບານກໍ່ຄືພາກເອກະຊົນ, ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນສົມຄູ່ກັບການພົວພັນດ້ານການເມືອງ. ນັ້ນແມ່ນຍັງບໍ່ທັນເວົ້າເຖິງ ສະພາບທີ່ເສດຖະກິດຫວຽດນາມ ແລະ ລາວ ມີຫຼາຍໆ ຈຸດຄ້າຍຄືກັນ, ຈຳກັດລັກສະນະເພີ່ມເຕີມໃຫ້ແກ່ກັນ.
ສາມຄື, ຄວາມສາມາດນຳໃຊ້ກຳລັງບົ່ມຊ້ອນຕ່າງໆ ຍັງຈຳກັດທີ່ສຸດ. ບັນຫານີ້ກໍ່ອາດເຂົ້າໃຈງ່າຍ, ຍ້ອນກຳລັງຕົວຈິງປັດຈຸບັນຂອງສອງປະເທດຍັງມີໜ້ອຍ. ຍິ່ງກວ່ານັ້ນ, ແຕ່ລະປະເທດກໍ່ຍັງຕ້ອງແກ່ງແຍ້ງກັບບັນດາຄູ່ຮ່ວມອື່ນອີກ.
ແງ່ຫວັງແຫ່ງການພັດທະນາ
ພັກ ແລະ ລັດຖະບານສອງປະເທດລ້ວນແຕ່ເຫັນແຈ້ງຂໍ້ຈຳກັດດັ່ງກ່າວເທິງນີ້ ແລະ ເປັນເອກະພາບກັນກ່ຽວກັບການໃຫ້ບຸລິມະສິດອັນດັບໜຶ່ງແກ່ການຮ່ວມມືສອງຝ່າຍໃນເວລາສະເພາະໜ້ານັ້ນ ແມ່ນຊຸກຍູ້ການຮ່ວມມືເສດຖະກິດຂຶ້ນສູ່ລະດັບໃໝ່ ໃຫ້ສົມຄູ່ກັບຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນຂອງສອງປະເທດ.
ໃນການໄປຢ້ຽມຢາມສັນທະວະໄມຕີປະເທດ ສປປ ລາວ ຢ່າງເປັນທາງການ (ແຕ່ວັນທີ 20 ຫາວັນທີ 22 ເດືອນມິຖຸນາ ປີ 2011), ສະຫາຍເລຂາທິການໃຫຍ່ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ໄດ້ພ້ອມກັບບັນດາສະຫາຍການນຳລາວ ຢັ້ງຢືນຄວາມຕັດສິນໃຈເປີດກວ້າງ ແລະ ຍົກສູງປະສິດທິຜົນ ຄຸນນະພາບການຮ່ວມມືເສດຖະກິດຢ່າງຮອບດ້າຍ, ບົນພື້ນຖານເສີນຂະຫຍາຍສູງສຸດຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ, ທ່າແຮງຂອງແຕ່ລະປະເທດ; ປະສານສົມທົບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ເພື່ອປະຕິບັດຢ່າງສຳເລັດມີໄຊ ຂໍ້ຕົກລົງຍຸດທະສາດກ່ຽວກັບການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ ວັດທະນະທຳ ການສຶກສາ ວິທະຍາສາດ - ເຕັກນິກ ລະຫວ່າງສອງປະເທດ ໄລຍະປີ 2011 - 2020; ສຸມໃສ່ການຮ່ວມມືກໍ່ສ້າງບາງໂຄງການເສດຖະກິດ ທີ່ມີບົດບາດເຊື່ອມຕໍ່ເສດຖະກິດສອງປະເທດ; ສູ້ຊົນຍົກສູງຍອດມູນຄ່າການຄ້າສອງສົ້ນຂຶ້ນ ໃຫ້ບັນລຸ 2 ຕື້ໂດລາສະຫະລັດ ໃນປີ 2015.
ໃນການໄປຢ້ຽມຢາມສັນທະວະໄມຕີປະເທດ ສປປ ລາວ ຢ່າງເປັນທາງການ (ແຕ່ວັນທີ 9 ຫາວັນທີ 11 ເດືອນທັນວາ ປີ 2012) ສະຫາຍເຈືອງເຕິນຊາງ ປະທານປະເທດ ສສ ຫວຽດນາມ ໄດ້ເນັ້ນໜັກອີກເທື່ອເຖິງຄວາມຕັດສິນໃຈ ນຳເອົາບັນດາການພົວພັນຮ່ວມມືເສດຖະກິດເຂົ້າສູ່ລວງເລິກ, ໃຫ້ທຽບເທົ່າກັບການພົວພັນດ້ານການເມືອງທີ່ດີງາມລະຫວ່າງສອງປະເທດ. ສອງຝ່າຍໄດ້ເປັນເອກະພາບກັນສົ່ງເສີມການລົງທຶນ, ຊ່ວຍເຫຼືອວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ມາລົງທຶນຢູ່ລາວ; ເພີ່ມທະວີການຕິດຕາມກວດກາການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດ ບັນດາໂຄງການທີ່ໄດ້ຮັບໃບອະນຸຍາດລົງທຶນຢູ່ລາວ; ປັບປຸງບັນດາການເຄື່ອນໄຫວລົງທຶນຂອງວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ຢູ່ລາວ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາຜູ້ລົງທຶນຕ້ອງຖອດຖອນບົດຮຽນ ກ່ຽວກັບບາງບັນຫາທີ່ຍັງຄົງຄ້າງ ໃນຂະບວນວິວັດການປະຕິບັດໂຄງການຢູ່ລາວ.
ເຖິງວ່າໃນປັດຈຸບັນ ທັງສອງປະເທດກຳລັງປະເຊີນໜ້າຕໍ່ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຕ່າງໆນາໆ ຍ້ອນວິກິດການເສດຖະກິດໃນທົ່ວໂລກກໍ່ຕາມ, ແຕ່ໃນເວລາທີ່ຈະມາເຖິງ ການຮ່ວມມືເສດຖະກິດຫວຽດນາມ - ລາວ ຈະມີບາດກ້າວຂະຫຍາຍຕົວທີ່ມີລັກສະນະບຸກທະລຸຢ່າງແນ່ນອນ. ຍ້ອນກະໂຕການພັດທະນາຂອງສາຍພົວພັນຮ່ວມມືສອງຝ່າຍນີ້ ຈະປະກອບສ່ວນຊ່ວຍໃຫ້ສອງປະເທດ ຜ່ານຜ່າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ສິ່ງທ້າທາຍໄດ້ ໃນຂະບວນວິວັດແຫ່ງການຫັນປະເທດເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝ./.
ໂດຍ: ດຣ. ໂດະເຊີນຫາຍ
ສະຖາບັນການຕ່າງປະເທດຫວຽດນາມ
(*) ບົດຄວາມໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດສະບັບສະເພາະ ສຳເນົາເຫດການ ສະບັບທີ 240 (ເດືອນຕຸລາ 2013)
