ປັງປຸງບູລະນະກົດໝາຍທີ່ພົວພັນເຖິງ ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ເພື່ອຕອບສະໜອງ ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ຂອງການພັດທະນາ ໃນສະພາບການໃໝ່
ວກ - ພັກແລະລັດ ແຫ່ງ ສສ ຫວຽດນາມ ຍາມໃດກໍ່ຖືເປັນສຳຄັນ, ໃຫ້ຄວາມເອົາໃຈໃສ່ມາແຕ່ດົນນາມແລ້ວ ສຳລັບການໝູນໃຊ້ ແລະ ພັດທະນາດ້ານວິທະຍາສາດ - ເຕັກໂນໂລຊີ, ເຊິ່ງພິເສດແມ່ນ ບັນດາເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່, ເຕັກໂນໂລຊີທີ່ເປັນປາຍແຫຼັມ, ສະແດງແນວຄິດໃຫຍ່, ວິໄສທັດທີ່ກວ້າງໄກ ຂອງຈິນຕະນາການນຳພາ, ກໍ່ສ້າງ, ພັດທະນາປະເທດ. ແຕ່, ກໍ່ຍັງມີບາງບັນຫາກ່ຽວກັບກົດໝາຍ ທີ່ຕ້ອງການປັບປຸງບູລະນະຕື່ມອີກ ເພື່ອໃຫ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ອາດສາມາດຕອບສະໜອງໄດ້ ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ພັດທະນາໃນສະພາບການໃໝ່.
ພັກແລະລັດຫວຽດນາມໄດ້ເອົາໃຈໃສ່, ໃຫ້ຄວາມສຳຄັນເປັນພິເສດເຖິງການຍູ້ແຮງການນຳໃຊ້ ແລະ ພັດທະນາວິທະຍາສາດ - ເຕັກໂນໂລຊີ, ພິເສດແມ່ນບັນດາເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່, ເຕັກໂນໂລຊີປາຍແຫຼມ (ໃນພາບ: ທ່ານນາງ ຫງວຽນທິກິມເງິນ ກຳມະການກົມການເມືອງ, ປະທານສະພາແຫ່ງຊາດ ຢ້ຽມຢາມໂຮງງານຜະລິດອຸປະກອນເອເລັກໂຕຣນິກສະຫຼາດ ຢູ່ໃນເຂດເຕັກໂນໂລຊີສູງ ຮວ່າຫຼາກ) _ແຫຼ່ງ: baochinhphu.vn
ຜົນສຳເລັດບາງຢ່າງໃນການໝູນໃຊ້ ແລະ ພັດທະນາເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ຢູ່ປະເທດຫວຽດນາມ.
ນັບແຕ່ຊຸມປີຕົ້ນຂອງພາລະກິດປ່ຽນແປງໃໝ່ປະເທດ, ນະໂຍບາຍຍູ້ແຮງການໝູນໃຊ້ ແລະ ພັດທະນາບັນດາຂົງເຂດເຊັ່ນ: ເອເລັກໂຕຣນິກ, ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ຕໍ່ນີ້ໄດ້ເອີ້ນວ່າ ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານເຊິ່ງສະແດງຢູ່ໃນເອກະສານຂອງພັກຫຼາຍສະບັບ. ຄວາມຮັບຮູ້ທີ່ມີລັກສະນະບຸກທະລຸຂອງພັກ ກ່ຽວກັບພາລະບົດບາດຂອງເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ການວາງທິດທາງອັນສຳຄັນ ໃນການໝູນໃຊ້ ແລະ ພັດທະນາເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານນັ້ນ ແມ່ນໄດ້ສະແດງອອກຢ່າງຈະແຈ້ງ ໃນຄຳສັ່ງເລກທີ່ 58-CT/TW, ວັນທີ 17 ຕຸລາ 2000, ຂອງກົມການເມືອງສູນກາງພັກ, ກ່ຽວກັບການຍູ້ແຮງການໝູນໃຊ້ ແລະ ພັດທະນາເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ເພື່ອຮັບໃຊ້ພາລະກິດ ການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝ. ບົນພື້ນຖານສືບທອດບາງທັດສະນະໃຫຍ່ ຂອງຄຳສັ່ງເລກທີ 58-CT/TW, ກົມການເມືອງໄດ້ປະກາດໃຊ້ ມະຕິເລກທີ 36-NQ/TW, ວັນທີ 1 ກໍລະກົດ 2014, ກ່ຽວກັບການຍູ້ແຮງການໝູນໃຊ້ ແລະ ພັດທະນາເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ເພື່ອຕອບສະໜອງ ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ແລະ ເຊື່ອມໂຍງສາກົນ. ເພື່ອຫັນເປັນນິຕິກຳ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດນະໂຍບາຍຂອງພັກ ກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ສະພາແຫ່ງຊາດໄດ້ດັດແປງ, ປັບປຸງ ແລະ ບູລະນະລະບົບກົດໝາຍ; ລັດຖະບານກໍ່ໄດ້ປະກາດໃຊ້ຍຸດທະສາດ, ມະຕິ, ລັດຖະດຳລັດ, ຂໍ້ຕົກລົງ, ໂຄງການ, ແຜນການ, ແຜນງານຕ່າງໆ ຫຼາຍສະບັບ... ບັນດາເອກະສານທາງກົດໝາຍ, ເອກະສານຊີ້ນຳ, ບໍລິຫານ, ແນະນຳ, ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ກໍຖືກປະກາດໃຊ້ຢ່າງຄົບຊຸດ ໂດຍກະຊວງ, ພະແນກ, ຂະແໜງການ, ທ້ອງຖີ່ນຕ່າງໆ. ລະບົບນະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີ ນັບມື້ນັບໄດ້ຮັບການປັບປຸງບູລະນະໃຫ້ຄົບຊຸດໂດຍພື້ນຖານ, ເຊິ່ງໄດ້ສ້າງເປັນຂອບກົດໝາຍອັນຈຳເປັນ ໃຫ້ແກ່ວຽກງານຄຸ້ມຄອງລັດ ເພື່ອເຕັກໂນໂລຊີກາຍເປັນໜຶ່ງ ໃນບັນດາກຳລັງໜູນອັນສຳຄັນ ສຳລັບການພັດທະນາ ເສດຖະກິດພູມປັນຍາ, ສັງຄົມຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຍົກສູງຄວາມສາມາດການແຂ່ງຂັນຂອງຊາດ ໃນຂະບວນວິວັດການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ພ້ອມທັງປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນ ການຍູ້ແຮງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝ, ຮັບປະກັນການພັດທະນາປະເທດຢ່າງໄວວາ ແລະ ຍືນຍົງ.
ຕາມລາຍງານຜົນການປະເມີນຂອງສະຫະປະຊາຊາດ, ໃນ 10 ກວ່າປີທີ່ຜ່ານມາ, ດັດຊະນີການພັດທະນາລັດຖະບານເອເລັກໂຕຣນິກ ແລະ ດັດຊະນີການບໍລິການສາທາລະນະອອນໄລ ຂອງຫວຽດນາມໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງຕັ້ງໜ້າ. ປີ 2018 ຫວຽດນາມຖືກຈັດໃນກຸ່ມບັນດາປະເທດ ທີ່ມີການພັດທະນາ ລັດຖະບານເອເລັກໂຕຣນິກ ລະດັບສູງ.
ກ່ຽວກັບການໝູນໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ພື້ນຖານໂຄງລ່າງການໝູນໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີ ໃນບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງລັດ, ຄື ຄອມພິວເຕີ, ອິນຕຣາເນັດ, ເຄືອຂ່າຍພື້ນທີ່ກ້ວາງ, ການເຊື່ອມຕໍ່ອິນເຕີເນັດ, ເວັບໄຊທ໌ / ເວັບພອຣ໌ທັນ, ໜ່ວຍສະເພາະກິດກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ໄດ້ຮັບການລົງທຶນ, ສ້າງຕັ້ງ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວ. ການບໍລິການສາທາລະນະອອນໄລລະດັບ 3, 4 ໄດ້ຖືກຈັດຕັ້ງປະຕິບັດນັບມື້ນັບຫຼາຍ. ວິສາຫະກິດຫຼາຍແຫ່ງ ໄດ້ເປັນເຈົ້າການແລະຫ້າວຫັນ ນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ເຂົ້າໃນການຜະລິດ, ທຸລະກິດ, ຄຸ້ມຄອງ ແລະ ນັບມື້ນັບຮັບຮູ້ຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ ເຕັກໂນໂລຊີເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາມາດຕະການ ຊ່ວຍໃຫ້ວິສາຫະກິດຍົກສູງປະສິດທິພາບການອອກແຮງງານ ແລະ ຄວາມສາມາດການແຂ່ງຂັນ. ການເຕີບໂຕຂອງການຄ້າອອນໄລ ໃນຊຸມປີມໍ່ໆມານີ້ ຄາດວ່າຈະຫຼາບກວ່າ 25%, ພິເສດໃນຂົງເຂດການຂາຍຍ່ອຍອອນໄລ, ການຕະຫຼາດອອນໄລ, ການຊຳລະເງິນ, ການຈອງໂຮງແຮມທ່ອງທ່ຽວທາງອິນເຕີເນັດ ເຊິ່ງມີລາຍຮັບປະຈຳປີເພີ່ມຂຶ້ນ 35% - 200%.
ພື້ນຖານໂຄງລ່າງໂທລະຄົມມະນາຄົມແລະອິນເຕີເນັດ ໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງໄວວາ, ຂະໜາດການປົກຫຸ້ມນັບມື້ນັບກວ້າງຂວາງ, ເຂົ້າເຖິງກັບເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່, ສ້າງພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການໝູນໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ໃນຊີວິດການເປັນຢູ່ທາງດ້ານວັດຖຸ ແລະ ຈິດໃຈຂອງປະຊາຊົນ, ບັນດາຂົງເຂດເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ, ປ້ອງກັນຊາດ ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ. ອັດຕາສ່ວນຂອງປະຊາກອນທີ່ມີໂທລະສັບມືຖື 2G, 3G, 4G ກວມເອົາເຖິງ 99,5%. ຈຳນວນຜູ້ນຳໃຊ້ອິນເຕີເນັດໃນປີ 2018 ມີປະມານນຫຼາຍກວ່າ 64 ລ້ານຄົນ, ກວມເອົາ 67% ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດ. ໃນເວລາມໍ່ໆມານີ້ ບໍລິສັດໃຫ້ບໍລິການເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດຂະໜາດໃຫຍ່ສາມແຫ່ງ ໄດ້ຮັບໃບອະນຸຍາດໃຫ້ທົດລອງເຄືອຂ່າຍມືຖືຍຸກໃໝ່ 5G. ມີຫຼາຍສຳນັກງານອົງການ, ອົງການຈັດຮຕັ້ງ, ກົມກອງ ໄດ້ກໍ່ສ້າງຂໍ້ກຳນົດກົດລະວຽບພາຍໃນ, ປັບປຸງບູລະນະກົງຈັກສະເພາະ, ສ້າງຕັ້ງລະບົບວິທີການເຕັກນິກ ເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພ, ຄວາມໝັ້ນຄົງໃຫ້ແກ່ຖານຂໍ້ມູນ, ລະບົບຂໍ້ມູນຂ່າວສານແລະການໝູນໃຊ້ຂອງຕົນ.
ຂະແໜງການອຸດສາຫະກຳເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ພິເສດແມ່ນ ອຸດສາຫະກຳຮາດແວ, ເອເລັກໂຕຣນິກ ດ້ວຍການປະກອບສ່ວນຂອງບັນດາກຸ່ມບໍລິສັດເຕັກໂນໂລຊີໃຫຍ່ຢູ່ໃນໂລກ ໃນຫຼາຍປີທີ່ຜ່ານມາ ໄດ້ມີການກ້າວພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງ, ໄດ້ສ້າງມູນຄ່າການສົ່ງອອກທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງ ແລະ ປະກອບສ່ວນອັນສຳຄັນເຂົ້າໃນການເຕີບໂຕເສດຖະກິດຂອງປະເທດ. ໃນປະຈຸບັນ ມີວິສາຫະກິດຫຼາຍກວ່າ 50.000 ແຫ່ງທີ່ດຳເນີນທຸລະກິດດ້ານເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ. ໃນ 10 ປີທີ່ຜ່ານມາ ລາຍໄດ້ສະເລ່ຍ ຂອງວິສາຫະກິດເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຫຼາຍກວ່າ 20% ຕໍ່ປີ, ໃນນັ້ນໄລຍະ 2009 - 2016 ບັນລຸໄດ້ຫຼາຍກວ່າ 40%. ປະຈຸບັນ, ໃນທົ່ວປະເທດມີມະຫາວິທະຍາໄລແລະວິທະຍາໄລເກືອບ 100 ແຫ່ງ ທີ່ກຳລັງດຳເນີນໂຄງການຝຶກອົບຮົມ ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ. ໃນແຕ່ລະປີ, ນັກສຶກສາໄອທີປະມານ 50.000 ຄົນຮຽນຈົບ ແລະປະມານ 1/3 ຂອງນັກຮຽນເຫຼົ່ານີ້ ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງການເຮັດວຽກໄດ້ທັນທີ.
ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາມໍ່ໆນີ້, ວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີຂອງໂລກ ທີ່ກຳລັງມີບັນດາຄວາມກ້າວໜ້າກະໂດດຂັ້ນ. ການປ່ຽນແປງໃໝ່ປະດິດສ້າງ ແລະ ປັນຍາຄວາມຮູ້ສືບຕໍ່ກາຍເປັນກຳລັງໜູນແລະແຫຼ່ງພະລັງ ທີ່ນັບມື້ນັບສຳຄັນ ຕໍ່ຂະບວນວິວັດແຫ່ງການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງແຕ່ລະປະເທດ. ພິເສດແມ່ນ ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ ເຊິ່ງໄດ້, ກຳລັງ ແລະ ຈະເຮັດໃຫ້ປ່ຽນແປງໂດຍພື້ນຖານ ສຳລັບແບບວິທີການຜະລິດ, ກຳລັງການຜະລິດ, ປ່ຽນແປງຈິນຕະນາການ, ແບບແຜນດຳລົງຊີວິດ, ແບບແຜນວິທີເຮັດວຽກ, ວິທີການພົວພັນແລກປ່ຽນ... ພົວພັນເຖິງຂົງເຂດເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ໃນການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່, ເຊິ່ງມີ 4 ກຸ່ມເຕັກໂນໂລຊີອັນສຳຄັນຕົ້ນຕໍ່ຄື: 1- ການຈັດເກັບຂໍ້ມູນ, ການປະມວນຜົນຂໍ້ມູນຂະໜາດໃຫຍ່, ລະດັບຄວາມສັບສົນສູງ, ເຕັກໂນໂລຊີແບບດັ້ງເດີມຍາກທີ່ຈະຈັດການ; 2- ອິນເຕີເນັດເຊື່ອມຕໍ່ທຸກຢ່າງ, ໃນນັ້ນມີບັນດາເປົ້າໝາຍຟິຊິກອາດສາມາດເຊື່ອມຕໍ່ ແລະ ພົວພັນແລກປ່ຽນນຳກັນໂດຍຜ່ານເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດ; 3- ປັນຍາປະດິດ, ແມ່ນລະບົບທີ່ສາມາດຈຳລອງພຶດຕິກຳທີ່ສະຫຼາດ, ມີປັນຍາຄືຄົນເຮົາໂດຍຜ່ານການເກັບກຳ, ການນຳໃຊ້ຂໍ້ມູນ, ການອ້າງເຫດຜົນ, ການອຸປະມາບົນພື້ນຖານຂໍ້ມູນ ແລະປັນຍາທີ່ຖອນມາຈາກຂໍ້ມູນ; 4- ເຕັກໂນໂລຊີມີຖື, ບຼອກເຈນ (blockchain), ຄຳນວນ “ຄຼາວດ໌ ຄອມພິວຕິ້ງ” (cloud computing).
ຕ້ອງການເນັ້ນໜັກວ່າ ເຕັກໂນໂລຊີດິຈິຕອນ, ຂໍ້ມູນດິຈິຕອບ ແລະການນຳໃຊ້ຂໍ້ມູນນັ້ນ ມີບົດບາດຕັດສິນໃນທ່າອຽງໃໝ່. ເຖິງວ່າມັນແຕກຕ່າງກັນທາງດ້ານວິທີເຂົ້າເຖິງ ແລະ ລະດັບການພັດທະນາກໍ່ຕາມ, ແຕ່ກະແສການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳການຜະລິດ ປະສານກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ທີ່ກຳລັງສົ່ງຜົນກະທົບຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແຂງແຮງເຖິງ ໂຄງປະກອບ, ຮູບແບບເສດຖະກິດ, ການເຄື່ອນໄຫວຂອງວິສາຫະກິດ, ລະບົບການຄຸ້ມຄອງລັດ, ສັງຄົມຂອງຫຼາຍປະເທດ ແລະ ເຖິງການດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນແຕ່ລະຄົນ.
ບັນດາບັນຫາທີ່ວາງອອກມາ ເພື່ອປັບປຸງບູລະນະກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ
ບັນດາຮູບແບບທຸລະກິດໃໝ່: ເສດຖະກິດແບ່ງປັນມີມາເປັນເວລາດົນນານໃນໂລກ. ນີ້ແມ່ນລະບົບເສດຖະກິດທີ່ມີຫຼັກການແບ່ງປັນ ແລະ ຮ່ວມມື ເຄື່ອນໄຫວບົນພື້ນຖານເຕັກໂນໂລຊີ, ພິເສດແມ່ນ ອິນເຕີເນັດ. ພື້ນຖານເສດຖະກິດແບ່ງປັນແຈກຢາຍຊັບພະຍາກອນຂອງສັງຄົມຄືນໃໝ່ ທີ່ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ນຳໃຊ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ແລະສິ້ນເປືອງຟຸມເຟືອຍ. ແທນທີຈະເປັນເຈົ້າຂອງ, ຜູ້ບໍລິໂພກຈະຊອກຫາແຫຼ່ງພະລັງຍັງເຫຼືອ ທີ່ໄດ້ແບ່ງປັນໃນຊຸມຊົນ ແລະ ນຳໃຊ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນກວ່າອີກ. ຍານພາຫະນະສັນຍາເອເລັກໂຕຣນິກ (ເຕັກຊີ້ເຕັກໂນໂລຊີ) ທີ່ໄດ້ຮັບອະນຸຍາດໃຫ້ດຳເນີນການທົດລອງແຕ່ປີ 2017 ໃນ 4 ແຂວງ ນະຄອນ, ເຊິ່ງຖືກຕາມທາດແທ້ການນຳໃຊ້ລົດທີ່ວ່າງວຽກ, ເປັນຮູບແບບຂອງເສດຖະກິດແບ່ງປັນ. ຄ້າຍຄືແນວນັ້ນ, Airbnb ມີຢູ່ຫວຽດນາມຕັ້ງແຕ່ປີ 2014, ແລະມີການພັດທະນາໄວພໍສົມຄວນ, ຈັດໃຫ້ມີແພຼດຟອມການຊື້ຂາຍອອນໄລ ສຳລັບບຸກຄົນ, ຄອບຄົວແລະນັກທ່ອງທ່ຽວ ທີ່ຕ້ອງການເຊົ່າແລະໃຫ້ເຊົ່າຫ້ອງ, ຫ້ອງແຖວ ແລະ ອາພາດດມັນ, ເຮືອນຢູ່ ໃນເວລາສັ້ນ.
ເງິນສະເໝືອນຈິງ: “ເງິນສະເໝືອນຈິງ” ສາມາດເຂົ້າໃຈໄດ້ວ່າ ແມ່ນຕົວແທນດິຈິຕອນຂອງມຸນຄ່າທີ່ມີຢູ່ໃນທຸລະກຳດິຈິຕອນ ແລະ ມີພາລະບົດບາດບາງຢ່າງເຊັ່ນ ວິທີການຊຳລະເງິນແລະການແລກປ່ຽນ; ຫົວໜ່ວຍບັນຊີ; ແບບຟອມການເກັບຮັກສາມູນຄ່າ. ເງິນສະເໝືອນຈິງໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີການເຂົ້າລະຫັດ ເພື່ອຄວບຄຸມການກໍ່ຕົວ ແລະ ການຊື້ຂາຍຫຼຽນ ໃນສະພາບແວດລ້ອມອິນເຕີເນັດ. ປະຈຸບັນ, ຢູ່ໃນໂລກ ມີການໝູນວຽນຂອງເງິນສະເໝືອນຈິງປະມານ 800 ສະກຸນ, ໃນນັ້ນ ບິດກອຍ (bitcoin) ແລະ ແອແທຣຽມ (ethereum) ແມ່ນສອງສະກຸນເງິນສະເໝືອນຈິງ ທີ່ມີມູນຄ່າຫຼັກຊັບຕາມລາຄາຕະຫຼາດສູງສຸດ.
ສຳລັບ ບິດກອຍ, ແຕ່ລະກິດຈະກຳການເຮັດທຸລະກຳຈະໄດ້ຮັບການຮັບຮອງ ແລະ ບັນທຶກໃນປຶ້ມບັນຊີແຍກປະເພດເປີດເຜີຍ ແລະ ແບ່ງຂັ້ນຄຸ້ມຄອງຜ່ານເຕັກໂນໂລຊີ ບຼອກເຈນ (blockchain). ໃນເດືອນ ມີຖຸນາ 2019, ສະມາຄົມ ລີບຣາ (Libra Association) - ສະມາຄົມຂອງບັນດາບໍລິສັດຂະໜາດໃຫຍ່, ໄດ້ປະກາດໂຄງການເປີດຕົວສະກຸນເງິນສະເໝືອນຈິງໃໝ່ ລີບຣາ. ເປັນທີ່ໜ້າສັງເກດວ່າ ສະມາຊິກຂອງສະມາຄົມ ລີບຣາ ມີອົງການບັດຊຳລະເງິນສາກົນເຊັ່ນ Mastercard, Visa, ຂໍ້ໄດ້ປຽບທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດຂອງເງິນສະເໝືອນຈິງແມ່ນ ສະພາບຄ່ອງສູງ ແລະ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການເຮັດທຸລະກຳຕ່ຳ ຍ້ອນບໍ່ຕ້ອງຜ່ານບັນດາຂອດລະຫວ່າງກາງ ເຊິ່ງໄດ້ປະຕິບັດໂດຍກົງໃນອຸປະກອນເອເລັດໂຕຣນິກ, ມືຖື ແລະ ເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດ. ນອກຈາກນີ້, ເງິນສະເໝືອນຈິງມີສະພາບຄ່ອງສູງ, ເຄື່ອນໄດ້ໄວທີ່ສຸດ, ເກືອບທຸກແຫ່ງ ແລະ ທຸກເວລາ. ໃນເວລາຜ່ານມານີ້ ຢູ່ຫວຽດນາມໄດ້ມີ “ຄວາມຮ້ອນ” ຂອງເງິນສະເໝືອນຈິງ ທີ່ເກີດຂຶ້ນຢ່າງແຂງແຮງ. ປະກົດກິດຈະກຳການຊື້ຂາຍສະກຸນເງິນສະເໝືອນຈິງ ພາຍໃຕຮູບແບບທຸລະກິດຫຼາຍລະດັບ, ຫຼາຍຄົນໄດ້ລົງທຶນຫຼາຍລ້ານໂດລາສະຫະລັດ ເພື່ອປະກອບລະບົບຄອມພີວເຕີຂຸດ “bitcoin” ຖືວ່ານີ້ແມ່ນຊ່ອງທາງການລົງທຶນທີ່ມີກຳສູງ. ບາງໂຄງການເງິນສະເໝືອນຈິງ, ຫຼັງຈາກການລະດົມທຶນດ້ວຍວິທີຮຽກຮ້ອງຊື້ເງິນສະເໝືອນຈິງແລ້ວກໍຖືກລົ້ມເຫຼວ, ສະກຸນເງິນບໍ່ມີຄຸນຄ່າໃນການແລກປ່ຽນສາກົນ. ຜູ້ປະສົບເຄາະຮ້າຍຫຼາຍຄົນ ໄດ້ລົງທຶນເງິນຈຳນວນຫຼາຍ ແລະ ເມື່ອຄວາມລົ້ມເຫຼວເຮັດໃຫ້ເກີດຜົນທາງເສດຖະກິດແລະສັງຄົມ. ຄອມພິວເຕີຫຼາຍແສນເຄື່ອງຖືກແຍ້ງຊິງໂດຍໄວຣັດ “ຂຸດ” ເງິນສະເໝືອນຈິງ. ໄວຣັດປະເພດນີ້ແຜ່ລາມ ໂດຍຜ່ານການບໍລິການໂຄສະນາ ແລະ ຊ່ອງວ່າງຂອງຊອບແວ, ແຍ້ງຊິງການນຳໃຊ້ໜ່ວຍປະມວນຜົນ (CPU) ແລະ ຫນ່ວຍຄວາມຈໍາພາຍໃນ (RAM) ຂອງຄອມພິວເຕີ.
ຊັບສິນສະເໝືອນ: “ຊັບສິນສະເໝືອນ” ທີ່ນີ້ແມ່ນຊັບພະຍາກອນໃນໂລກເຕັກໂນຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ໄດ້ກຳນົດຄຸນຄ່າດ້ວຍເງິນ ແລະ ສາມາດຖ່າຍໂອນໃນທຸລະກຳທາງພົນລະເຮືອນ. ຊັບສິນສະເໝືອນສາມາດເປັນຊື່ໂດເມນ (internet domain), ທີ່ຢູ່ອີເມວ, ປະເພດບັນຊີເກມອອນໄລ... ແຕ່ທົ່ວໄປທີ່ສຸດແມ່ນຊື່ໂດເມນ ແລະ ບັນຊີເກມອອນໄລ. “ຊັບສິນ” ເຫຼົ່ານີ້ສາມາດຊື້ຂາຍດ້ວຍເງິນ, ມີຫຼາຍກໍລະນີທີ່ມີມູນຄ່າຫຼາຍ. ຢູ່ຫວຽດນາມ, ມີວິສາຫະກິດທີ່ເຄື່ອນໄຫວໃນຂົງເຂດເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ໄດ້ຈ່າຍເງິນຫຼາຍກວ່າ 2 ຕື້ດົ່ງ ເພື່ອຊື້ຊື່ໂດເມນອິນເຕີເນັດ ທີ່ຕິດກັບເຄື່ອງໝາຍການຄ້າຂອງຕົນເອງ. ມີນັກທຸລະກິດທີ່ທຸລະກຳສິນຄ້າສະເໝືອນ ໄດ້ຈ່າຍເງິນເກືອບ 2 ຕື້ດົ່ງ ເພື່ອຊື້ສອງບັນຊີເກມອອນໄລ. ເຖິງວ່າບໍ່ໄດ້ຮັບການຮັບຮອງໂດຍກົດໝາຍປະຈຸບັນກໍ່ຕາມ ແຕ່ໃນພາກຕົວຈິງ, ການຊື້ຂາຍແລກປ່ຽນຊັນສິນສະເໝືອນ ຍັງຄົງເກີດຂຶ້ນຢູ່ຫວຽດນາມ.
ພິຈາລະນາສະຖານະການຕົວຈິງທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງ, ພວກເຮົາເຫັນໄດ້ວ່າ ມີຫຼາຍບັນຫາທີ່ວາງອອກຕໍ່ລະບົບກົດໝາຍເວົ້າລວມ, ໃນນັ້ນມີກົດໝາຍທີ່ພົວພັນເຖິງເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ. ພາກຕົວຈິງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ຂໍ້ກຳນົດກົດໝາຍໃນປະຈຸບັນ ທີ່ພົວພັນເຖິງເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແມ່ນຍັງບໍ່ທັນຄົບຖ້ວນ ແລະ ບໍ່ລະອຽດ, ບໍ່ຕອບສະໜອງໄດ້ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ ຂອງເສດຖະກິດແບ່ງປັນ. ຈາກຕົວຢ່າງທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງ ອາດຈະເຫັນໄດ້ວ່າ ຍັງຂາດຂອບກົດໝາຍເພື່ອກຳນົດຢ່າງຈະແຈ້ງ ຫົວໜ່ວຍສະໜອງພື້ນຖານເຕັກໂນໂລຊີ ທີ່ມີແຕ່ສະໜອງຊອບແວເທົ່ານັ້ນ, ບໍ່ໃຫ້ບໍລິການໂດຍກົງ (ຄຸ້ມຄອງຍານພາຫະນະ, ບໍ່ຈ້າງຄົນຂັບລົດ, ບໍ່ໃຫ້ເຊົ່າຫ້ອງໂຮງແຮມ, ເຮືອນພັກ...) ຫຼືທັງເປັນຫົວໜ່ວຍສະໜອງພື້ນຖານເຕັກໂນໂລຊີ, ທັງໃຫ້ບໍລິການໂດຍກົງ (ມີສິດຕົກລົງລາຄາຄ່າຂົນສົ່ງ, ບໍລິຫານຍານພາຫະນະ, ຮັບສະໝັກຄົນຂັບລົດ, ລາຄາເຮືອນພັກ...). ຜົນຕາມມາແມ່ນກໍ່ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ຈຳກັດ, ອຶກອັກໃນການຄຸ້ມຄອງ ເຊັ່ນ: ການແຂ່ງຂັນບໍ່ປອດໃສ, ຍາກທີ່ຈະຮັບປະກັນຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍ, ຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມ, ກໍຄືຍາກທີ່ຈະຮັບປະກັນສິດແລະຜົນປະໂຫຍດອັນຊອບທຳຂອງລູກຄ້າ. ແລະມາໃຫ້ເກີດຫຼາຍບັນຫາທາງກົດໝາຍ ໃນເວລາປະຕິບັດການພົວພັນແລກປ່ຽນເຊັ່ນ: ພັນທະເສຍພາສີ, ການຊຳລະເງິນອອນໄລ, ການຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພດ້ານຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຂໍ້ມູນສ່ວນຕົວ...
ນອກຈານີ້, ກົດໝາຍທີ່ພົວພັນເຖິງເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນດັດປັບໄດ້ຄົບຖ້ວນ ບັນດາການພົວພັນແລກປ່ຽນທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນພາກຕົວຈິງ. ຕາມກົດໝາຍປະຈຸບັນກ່ຽວກັບທຸລະກຳທາງເອເລັກໂຕຣນິກ, ມີພຽງແຕ່ເວັບໄຊການຄ້າເອເລັກໂຕຣນິກ ທີ່ມີຊື່ໂດເມນຂອງຫວຽດນາມ (.vn) ເທົ່ານັ້ນຈຶ່ງຕ້ອງແຈ້ງ ແລະ ໃຫ້ຂໍ້ມູນອອນໄລແກ່ໜ່ວຍງານຂອງລັດທີ່ມີໜ້າທີ່ເພື່ອຈຸດປະສົງຄຸ້ມຄອງ. ດັ່ງນັ້ນ, ຫຼາຍວິສາຫະກິດສະໜອງພື້ນຖານເຄືອຂ່າຍອິນເຕີແນດ, ມີການເຄື່ອນໄຫວທຸລະກິດອອນໄລ ແຕ່ບໍ່ມີຊື່ໂດເມນຂອງຫວຽດນາມ ເຊິ່ງຄຸ້ມຄອງບໍ່ໄດ້ຍ້ອນມັນບໍ່ຢູ່ພາຍໃຕ້ກົດໝາຍດັ່ງກ່າວ.
ອີກແງ່ມຸນໜຶ່ງແມ່ນ ບັນຫາເອີ້ນຊື່ ແລະ ການຢັ້ງຢືນຊື່ ໃນໂລກເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ. ໃນການແລກປ່ຽນຊື້ຂາຍອອກນໄລ, ບັນດາຝ່າຍທີ່ເຂົ້າຮ່ວມຕ່າງກໍ່ບໍ່ໄດ້ພົບກັນໂດຍກົງ ຫາກນຳໃຊ້ອຸປະກອນເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມອິນເຕີເນັດ ເພື່ອແລກປ່ຽນຊື້ຂາຍແລະເຊັນສັນຍາ. ໃນປະຈຸບັນ, ຊອບແວທີ່ໝູນໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານປະຕິບັດການແລກປ່ຽນຊຶື້ຂາຍ, ການຄ້າອອນໄລເປັນຈຳນວນຫຼາຍ ຍັງນຳໃຊ້ເບີໂທລະສັບມືຖື, ບັນຊີອີແມວ, ລະຫັດຂອງຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມ ເພື່ອຢັ້ງຢືນ ເຊິ່ງຍັງບໍ່ທັນຮັບປະກັນຄວາມຊັດເຈັນຢ່າງຄົບຖ້ວນ ກ່ຽວກັບການກຳນົດຊື່ຂອງຝ່າຍຕ່າງໆ, ນຳໄປສູ່ຜົນກະທົບແລະຄວາມສ່ຽງຫຼາຍຢ່າງ. ຂໍ້ກຳນົດຂອງກົດໝາຍກ່ຽວກັບການລວບລວມແລະປະເມີນຜົນຫຼັກຖານທາງເອເລັກໂຕຣນິກ, ການພິສູດຫຼັກຖານ, ການສອບສວນຄະດີອາຊະຍາກຳ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ໄດ້ປະເຊິນກັບຄວາມທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ.
ໃນປະຈຸບັນ, ກົດໝາຍປະຈຸບັນ ມີຂໍ້ກຳນົດລະດຽດກ່ຽວກັບວຽກງານຄຸ້ມຄອງ, ສະໜອງ ແລະ ນຳໃຊ້ການບໍລິການເກມອອນໄລ, ລວມທັງລສຍການສະເໝືອນ, ໜ່ວຍສະເໝືອນແລະໂບນັດໃນເກມອອນໄລ, ແຕ່ສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ເປັນພຽງຂໍ້ກຳນົດທົ່ວໄປ ກ່ຽວກັບສິດທີ ແລະພັນທະຂອງຜູ້ໃຫ້ບໍລິການ ແລະຜູຫຼິ້ນ ໂດຍບໍ່ຮັບຮູ້ແລະປົກປ້ອງຊັບສິນສະເໝືອນ.
ການໝູນໃຊ້ຜົນງານຂອງປັນຍາປະດິດນັບມື້ນັບກວ້າງຂວາງ ກໍ່ໄດ້ວາງບັນຫານິຕິກຳບໍ່ໜ້ອຍ. ຖ້າວ່າຜະລິດຕະພັນໃໝ່ບໍ່ແມ່ນຄົນເຮົາເປັນຜູ້ຄົ້ນຄວ້າສ້າງຂຶ້ນມາ ຫາກແມ່ນຜົນສຳເລັດແຫ່ງການເຮັດວຽກ ຂອງລະບົບຊອບແວທີ່ມີຄວາມສະຫຼາດເໝືອນປັນຍາມະນຸດ ຈັ່ງຊັ້ນການປົກປ້ອງຊັບສິນທາງປັນຍາເຊັ່ນ: ສິດທິສ່ວນບຸກຄົນ, ສິດທິໃນຊັບສິນຂອງຜູ້ແຕ່, ລິຂະສິດ…ຈະໄດ້ກຳນົດຄືແນວໃດ? ດ້ວຍເຕັກໂນໂລຊີການພິມ 3D, ພຽງແຕ່ຕ້ອງການຂໍ້ມູນດິຈິຕອນຂອງຜະລິດຕະພັນ ແມ່ນເຄື່ອງພິມ 3D ໃດໆກໍ່ສາມາດ “ພິມ” ຜະລິດຕະພັນນັ້ນໄດ້. ແຕ່, ຖ້າຜະລິດຕະພັນນັ້ນໄດ້ຮັບການປົກປ້ອງໂດຍລິຂະສິດຊັບສິນທາງປັນຍາ, ຂອບເຂດການປົກປ້ອງ ຈະຂະຫຍາຍອອກລວມເອົາ ຂໍ້ມູນທີ່ເປັນຕົວເລກຂອງຜະລິດຕະພັນນັ້ນ ຫຼືບໍ່? ນອກຈາກນີ້, ເມື່ອປັນຍາປະດິດໄດ້ພັດທະນາ ແລະ ໄດ້ໝູນໃຊ້ນັບມື້ນັບກວ້າງຂວາງ ເຊິ່ງຄວາມສຳນຶກກ່ຽວກັບອາຊະຍາກຳ, ລະບົບການລົງໂທດ, ການດຳເນີນຄະດີ ແລະການປະຕິບັດຄຳຕັດສິນຄະດີອາຍາ... ກໍ່ຈະມີການປ່ຽນແປງ. ນັ້ນແມ່ນຍັງບໍ່ທັນເວົ້າເຖິງສະຖານະການ ເມື່ອລະດັບຂອງການພັດທະນາຊອບແວປັນຍາປະດິດ ຢູ່ເໜືອການຄວບຄຸມຂອງມະນຸດ.
ເປັນອັນຈະແຈ້ງວ່າ, ຜ່ານສະຖານະການຈິງ, ພວກເຮົາເຫັນໄດ້ວ່າ ລະບົບກົດໝາຍເວົ້າລວມ ແລະ ກົດໝາຍທີ່ພົວພັນເຖິງເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານເວົ້າສະເພາະຂອງພວກເຮົາ ຍັງບໍ່ທັນຄົບຊຸດ, ບໍ່ຄົບຖ້ວນ, ບໍ່ລະອຽດ, ຂາດຄວາມຊ່ຽວຊານຊຳນານ, ບໍ່ທັນກັບການພັດທະນາ ຂອງຂະບວນການຫັນປ່ຽນດິຈິຕອນ, ຄວນໄດ້ຮັບການທົບທວນ, ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ປັບປຸງບູໃຫ້ສົມບຸນ.
ທິດທາງປັບປຸງບູລະນະກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ
ທີໜຶ່ງ, ປ່ຽນແປງຈິນຕະນາການທາງດ້ານນິຕິກຳ
ຕາມຂໍ້ກຳນົດປະຈຸບັນ, ເພື່ອປະກາດໃຊ້ເອກະສານທາງກົດໝາຍແມ່ນຕ້ອງຜ່ານຜ່າຫຼາຍຂັ້ນຕອນ, ລະບຽບການ ແລະ ເສຍເວລາຫຼາຍ. ໃນສະພາບການໃໝ່, ເມື່ອຮອດເວລາທີ່ກົດໝາຍໄດ້ຖືກປະກາດໃຊ້ແລ້ວ, ສາຍພົວພັນທີ່ຕ້ອງການຄຸ້ມຄອງໂດຍກົດໝາຍກໍ່ໄດ້ປ່ຽນແປງ ແລະພັດທະນາໄປໃນທິດທາງອື່ນ ເຮັດໃຫ້ກົດໝາຍຍາມໃດກໍ່ໄປຕາມຫຼັງ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ຈິນຕະນາການກ່ຽວກັບການສ້າງກົດໝາຍ ຕ້ອງຕອບສະໜອງໄດ້ ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການປ່ຽນແປງໃໝ່ ຕາມທິດທີ່ບໍ່ແມ່ນຢູ່ໃນທ່າຮັບ, ໄປຕາມຫຼັງ ຫາກວ່າຕ້ອງໄປທັນກັບຄວາມເປັນຈິງ, ເປັນເຈົ້າການ, ລັດໜ້າ, ກຳນົດທິດໃຫ້ບັນດາສາຍພົວພັນສັງຄົມ. ຕ້ອງຍູ້ແຮງການໝູນໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ເພື່ອຍົກສູງຄຸນນະພາບ, ປະສິດທິຜົນການກໍ່ສ້າງ, ປະຕິບັດນະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍ (ການປະມວນກົດໝາຍ, ຄົ້ນເຜີຍຂໍ້ຂັດແຍ້ງ, ການທັບຊ້ອນຢູ່ໃນລະບົບກົດໝາຍ). ນຳໃຊ້ກົນໄກທົດລອງໝູນໃຊ້ໃນຂອບເຂດທີ່ຈຳກັດ (sandbox), ຂະຫຍາຍຫົກໝາຍກໍລະນີ ແມ່ນບັນດາຕົວຢ່າງກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງຈິນຕະນາການທາງດ້ານກົດໝາຍ ໃນສະຖານະການໃໝ່ ເຊິ່ງບາງປະເທດໄດ້ມີການຄົ້ນຄວ້າ, ຜັນຂະຫຍາຍ. ໃນຄວາມເປັນຈິງ, ມີບັນຫາໃໝ່ຫຼາຍຢ່າງທີ່ເກີດຂຶ້ນ ເຊິ່ງພວກເຮົາບໍ່ສາມາດຄາດເດົາໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ຄົບຖ້ວນ ກ່ຽວກັບຜົນກະທົບຂອງມັນ, ດັ່ງນັ້ນ ຕ້ອງຄົ້ນຄວ້າແລະນຳໃຊ້ກົນໄກທົດລອງລະບອບກົດໝາຍໃໝ່ ໃນຂອບເຂດຈຳກັດຢູ່ໃນແຕ່ລະຂົງເຂດ, ກັບເງື່ອນໄຂຈຳກັດທາງກາລະເທສະ... ເພື່ອວິເຄາະ, ປະເມີນຜົນ ແລະ ຕົກລົງຫັນເປັນກົດໝາຍ. ໃນສະພາບການໃໝ່, ການກຳນົດທາດແທ້ນິຕິກຳຂອງບັນຫາທີ່ອົງການຕຸລາການບໍ່ແມ່ນເລື່ອງງ່າຍ, ຍ້ອນວ່າ ກົດໝາຍປະຈຸບັນບໍ່ໄປທັນກັບຄວາມເປັນຈິງ, ບໍ່ສາມາດກຳນົດບົດບັນຍັດທາງກົດໝາຍໃນປະຈຸບັນ ເພື່ອແກ້ໄຂບັນຫາ. ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ການນຳໃຊ້ກົດໝານກໍລະນີໃນສານຈະກາຍເປັນແບບເປັນປະຈຳ.
ທີສອງ, ຮັບປະກັນລັກສະນະເປັນເອກະພາບ, ຄົບຊຸດຂອງລະບົບກົດໝາຍ
ບໍ່ພຽງແຕ່ກົດໝາຍສະເພາະຂະແໜງການກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານເທົ່ານັ້ນ, ຫາກບັນດາຂໍ້ກຳນົດກົດໝາຍໃນຂົງເຂດອື່ນ ກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບການຄົ້ນຄວ້າ, ທົບທວນຄືນ, ປັບປຸງບູລະນະເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມຄົບຊຸດ, ເອກະພາບ, ຫຼີກລ່ຽງການທັບຊ້ອນກັນ, ຂັດແຍ້ງກັນ. ທີ່ສຳຄັນແມ່ນກົດໝາຍກ່ຽວກັບ: 1- ຮັບປະກັນສິດທິດມະນຸດ, ສິດເສລີພາບ ປະຊາທິປະໄຕຂອງພົນລະເມືອງ, ສິດທິໃນຊັບສິນ, ສິດທິສ່ວນບຸກຄົນ, ການປົກປ້ອງຂໍ້ມູນສ່ວນບຸກຄົນ ຂໍ້ມູນສ່ວນຕົວ, ການລະບຸຕົວຕົນແລະການພິສູດຕົວຕົນ; 2- ສັນຍາທຸລະກຳເອເລັກໂຕຣນິກ; 3- ຊັບສິນທາງປັນຍາ; 4- ການລົງທຶນ, ການເງິນ, ທະນາຄານ, ເງິນຕາ, ພາສີ; 5- ຄະດີອາຍາ ແລະ ການດຳເນີນຄະດີທາງອາຍາ; 6- ຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມ ແລະ ແຮງງານ; ແລະ 7- ການບໍລິການສາທາລະນະ.
ທີສາມ, ປັບປຸງບູລະນະ ລະບົບກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງໂດຍກົງເຖິງ ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ
- ກົດໝາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຂໍ້ມູນດິຈິຕອນ: ນຳໃຊ້ຄວາມຮູ້ດິຈິຕອນ, ຂໍ້ມູນດິຈິຕອນຢ່າງສະຫຼາດ ຈຶ່ງແມ່ນປັດໃຈທີ່ຕັດສິນຜົນສຳເລັດຂອງປະເທດໃນສະພາບການໃໝ່. ຕາມນັ້ນ, ຕ້ອງປັບປຸງບູລະນະຂໍ້ກຳນົດກົດໝາຍກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງ, ອັບເດດ, ເຊື່ອມຕໍ່, ແບ່ງປັນສາງຂໍ້ມູນດິຈິຕອນ, ມີການວິເຄາະແລະນຳໃຊ້ມັນ ເຂົ້າໃນທຸກໆການເຄື່ອນໄຫວຂອງຊີວິດເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ, ແກ້ໄຂບັນດາບັນຫາທີ່ວາງອອກ ໃນແຕ່ລະຂະແໜງການ, ແຕ່ລະຂົງເຂດ. ເນື້ອໃນດິຈິຕອນ, ຂໍ້ມູນຂ່າວສາມພາກລັດ ແມ່ນຊັບພະຍາກອນອັນສຳຄັນ, ເຊິ່ງຕ້ອງມີກົນໄກຄຸ້ມຄອງສະໜອງ, ເຂົ້າເຖິງ ແລະ ແບ່ງປັນ; ນອກຈາກການຮັບໃຊ້ຈຸດປະສົງຄຸ້ມຄອງລັດແລ້ວ, ຍັງນຳໃຊ້ໃຫ້ແກ່ວິສາຫະກິດແລະພາກເອກະຊົນ ເພື່ອຄົ້ນຄວ້າ, ວາງແຜນກຳນົດ, ປະຕິບັດຍຸດທະສາດການຜະລິດ, ທຸລະກິດ, ຊ້ຳບໍ່ໜຳ ອານຸຍາດໃຫ້ພາກເອກະຊົນເຂົ້າຮ່ວມການກໍ່ສ້າງ ແລະຮັກສາພື້ນຖານຂໍ້ມູນເຫຼົ່ານີ້. ບັນດາພື້ນຖານຂໍ້ມູນແຫ່ງຊາດ, ໃນນັ້ນມີພື້ນຖານຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບພົນລະເມືອງ, ຕ້ອງສຳເລັດການກໍ່ສ້າງແລະຂຸດຄົ້ນ ນຳໃຊ້ຢ່າງໄວວາ.
- ກົດໝາຍກ່ຽວກັບຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ຄວາມປອດໄພດ້ານເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດ: ການເຊື່ອມຕໍ່ ແລະແບ່ງປັນຂໍ້ມູນດິຈິຕອນ ແມ່ນລັກສະນະພິເສດຂອງທ່າອຽງໃໝ່. ດັ່ງນັ້ນ, ການປັບປຸງບູລະນະກົດໝາຍກ່ຽວກັບການລະບຸຕົວຄົນ, ການພິສູດຕົວຕັນ, ກົນໄກຮັບປະກັນການເປັນສ່ວນຕົວ, ຮັກສາຄວາມລັບ, ຂໍ້ມູນ, ຮັບປະກັນຄວາມສະຫງົບປອດໄພ ໃນເຄືອຂ່າຍອິນເຕີແນດ ແມ່ນຕ້ອງການທີ່ສຸດ. ໃນສະເພາະໜ້າ ຕ້ອງກໍ່ສ້າງຂອບກົດໝາຍກ່ຽວກັບການລະບຸຕົວຕົນເອເລັກໂຕຣນິກ, ວິທີການກວດສອບຄວາມປອດໄພໃນເວລາເຂົ້າຮ່ວມການຄ້າອອນໄລ; ຍູ້ແຮງ, ສົ່ງເສີມການພັດທະນາ, ການນຳໃຊ້ລາຍເຊັນດິຈິຕອນ, ໃບຮັບຮອງການກວດສອບ; ກຳນົດຢ່າງລະອຽດກ່ຽວກັບຄຸນຄ່າດ້ານກົດໝາຍຂອງເອກະສານເອເລັກໂຕຣນິກ, ເອກະສານດິຈິຕອນ.
- ກົດໝາຍກ່ຽວກັບໂຄງສ້າງພື້ນຖານການເຊື່ອມຕໍ່: ໂທລະຄົມມະນາຄົມແລະອິນເຕີເນັດ ແມ່ນໂຄງສ້າງພື້ນຖານການເຊື່ອມຕໍ່ ທີ່ມີບົດບາດສຳຄັນຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດດິຈິຕອນ. ກົດໝາຍກ່ຽວກັບຂົງເຂດນີ້ຕ້ອງມີການປັບປຸງບູລະນະຕາມທິດສົ່ງເສີມ, ຊຸກຍູ້ການເປີດກວ້າງຂອບເຂດໂຄງສ້າງພື້ນຖານການເຊື່ອມຕໍ່ບຣອດແບນດ໌ (Broadband) ທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງ, ຄ່າບໍລິການທີ່ເໝາະສົມ ໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ; ວາງແຜນກຳນົດຄວາມຖີ່ ແລະ ນຳໃຊ້ເທື່ອລະກ້າວເຄືອຂ່າຍໂທລະຄົມມະນາຄົມມືຖືລຸ້ນ 5G ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ບັນດາຂໍ້ກຳນົດກ່ຽວກັບໂຄງສ້າງພື້ນຖານການເຊື່ອມຕໍ່ ລະຫວ່າງຄົນແລະອຸປະກອນເຕັກໂນໂລຊີ, ໂຄງສ້າງພື້ນຖານການຊຳລະເງິນໃນການເຮັດທຸລະກຳເອເລັກໂຕຣນິກ ກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບການຄົ້ນຄວ້າແລະມີບົດບັນຍັດຢ່າງຈະແຈ້ງ.
- ກົດໝາຍກ່ຽວກັບການຝຶກອົບຮົມແລະບຳລຸງສ້າງບຸກຄະລາກອນ: ທ່າອຽງການເຊື່ອມໂຍງແລະການລວມເຂົ້າກັນລະຫວ່າງເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມມູນຂ່າວສານ ກັບຂະແໜງການຕ່າງໆຄື ຊີວະສາດ, ຟິຊິກ, ເສດຖະກິດ, ການຄ້າ, ກົດໝາຍ... ນັບມື້ນັບກາຍເປັນຈະແຈ້ງກວ່າແຕ່ກ່ອນ. ຕໍ່ໜ້າການປ່ຽນແປງຢ່າງໄວວາຂອງເຕັກໂນໂລຊີ, ຫຼາຍຂັ້ນຕອນໃນຂະແໜງການ ອາຊີບ, ຊ້ຳບໍ່ໜຳບາງຂະແໜງການ, ໄດ້ຢືນຕໍ່ໜ້າຄວາມສ່ຽງຂອງການປ່ຽນແທນດ້ວຍເຄື່ອງຈັກ ຫຼືຕ້ອງປ່ຽນແປງໂດຍພື້ນຖານ. ແຕ່, ພາກຕົວຈິງໃຫ້ເຫັນວ່າ ບັນດາທັກສະ “ອ່ອນ”, ທັກສະດ້ານສັງຄົມ, ທັກສະແກ້ໄຂກໍລະນີທີ່ສົບສົນ... ຂອງຜູ້ເຮັດວຽກ ເຊິ່ງຍາກທີ່ຈະຫັນເປັນອັດຕະໂນມັດ ແລະ ຍາກທີ່ຈະປ່ຽນແທນດ້ວຍເຄື່ອງຈັກ. ດັ່ງນັ້ນ, ກົດໝາຍກ່ຽວກັບການຝຶກອົບຮົມແລະບຳລຸງສ້າງບຸກຄະລາກອນ ໃນໄລຍະການຫັນປ່ຽນເປັນດິຈິຕອນ ຕ້ອງຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການກ່ຽວກັບການອັບເດດ, ຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງດ້ານທັກສະ ແລະ ຄວາມຮູ້.
- ກົດໝາຍສະເພາະກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ: ເມື່ອເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ແຊກຊຶມນັບມື້ນັບເລິກເຊິ່ງເຂົ້າໃນຊີວິດເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ ແລະ ການດຳເນີນຊີວິດຂອງທຸກຄົນ, ກົດໝາຍກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ຍິ່ງຕ້ອງໄດ້ຮັບການຫັນເປັນສະເພາະລະອຽດກວ່າອີກ, ແໜ້ນແຟ້ນກວ່າອີກ ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການ ໄປທັນກັບການພັດທະນາຂອງເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການພາກປະຕິບັດ. ກ່ຽວຂ້ອງກັບຄວາມປອດໄພແລະຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານເຄືອຂ່າຍອິນເຕີເນັດ, ອາດຈະຄົ້ນຄວ້າເພື່ອກໍ່ສ້າງກົດໝາຍທີ່ຄຸ້ມຄອງບັນດາບັນຫາທີ່ລະອຽດທີ່ສຸດ, ຄືປົກປ້ອງຂໍ້ມູນ, ຂໍ້ມູນສ່ວນບຸກຄົນ; ປົກປ້ອງຄວາມເປັນສ່ວນຕົວ. ນຳໃຊ້ລາຍເຊັນດິຈິຕອນ. ໃນກິດຈະກຳຕຸລາການ ອາດຈະຄົ້ນຄວ້າກໍ່ສ້າງກົດໝາຍກ່ຽວກັບຫຼັກຖານເອເລັກໂຕຣນິກ. ກ່ຽວຂ້ອງກັບຂົງເຂດການຄຸ້ມຄອງລັດ ອາດຈະຄົນຄວ້າກໍ່ສ້າງກົດໝາຍກ່ຽວກັບລັດຖະບານເອເລັກໂຕຣນິກ, ຂໍ້ມູນຂ່າວສານສາທາລະນະ... ນີ້ແມ່ນບົດຮຽນຕົວຈິງຢູ່ບາງປະເທດ ເຊິ່ງຫວຽດນາມຄວນຄົ້ນຄວ້າ, ຮຽນຮູ້./.
-----------------------------------
* ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 933 (ເດືອນທັນວາ 2019)
