ຮັບປະກັນສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນ ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ຢູ່ຫວຽດນາມ - ສະຖານະການປະຈຸບັນ ແລະຂໍ້ສະເໜີແນະ
ວກ. - ພັກແລະລັດຫວຽດນາມໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດເຖິງການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນ, ໃນນັ້ນມີສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ. ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ, ສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຢູ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ບັນລຸຜົນງານຫຼາຍຢ່າງທີ່ໜ້າຊົມເຊີຍ, ແຕ່ການຮັບປະກັນສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍໃນປະຈຸບັນ ຍັງປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ ເຊິ່ງຕ້ອງໄດ້ສືບຕໍ່ຄົ້ນຄວ້າ, ປັບປຸງບູລະນະໃນເວລາຕໍ່ໄປ.
ສະຫາຍຫງວຽນຊວັນຝຸກ ກຳມະການກົມການເມືອງ, ນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມ ສະເຫຼີມສະຫຼອງວັນບຸນໂຮງຮຽນ ກັບເດັກນ້ອຍນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ຢູ່ເຂດໄຕງວຽນ _ແຫຼ່ງ: baochinhphu.vn
ສະພາບຕົວຈິງຂອງການຮັບປະກັນສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນ
ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຢູ່ຫວຽດນາມ
ຫວຽດນາມມີ 54 ຊົນເຜົ່າ, ໃນນັ້ນຄົນຊົນເຜົ່າກິງກວມເອົາສ່ວນຫຼາຍ ເຖິງ 85,3% (82.085.729 ຄົນ), ສ່ວນທີ່ຍັງເຫຼືອແມ່ນ 53 ຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍກວມເອົາ 14,7% (14.123.255 ຄົນ)(1). ພັກແລະລັດຫວຽດນາມໄດ້ກຳນົດວ່າ: “ການສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມແມ່ນນະໂຍບາຍແຫ່ງຊາດແຖວໜ້າ”; ສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາສິດທິທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດຂອງປະຊາຊົນ, ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່າມາ, ຜ່ານແຜນນະໂຍບາຍແລະນະໂຍບາຍຕ່າງໆ, ພັກແລະລັດໄດ້ຊ່ວຍໜູນແລະລົງທຶນເປັນພິເສດ ໃຫ້ແກ່ພາລະກິດການສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ ຢູ່ບັນດາເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວນີ້ໄດ້ສະແດງອອກໃນລັດຖະທຳມະນູນ ແລະເອກະສານທາງກົດໝາຍຫຼາຍສະບັບເຊັ່ນ: ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການເຜີຍແຜ່ປະຖົມສຶກສາ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການປົກປ້ອງ, ເບິ່ງແຍງດູແລແລະສຶກສາເດັກນ້ອຍ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການສຶກສາວິຊາຊີບ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການສຶກສາ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ... ລັດໄດ້ປະກາດໃຊ້ຫຼາຍກົນໄກ, ນະໂຍບາຍບຸລິມະສິດການລົງທຶນ ພັດທະນາການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ເຊິ່ງລວມມີ: ກຸ່ມນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບເນື້ອໃນ, ໂຄງການການສຶກສາ; ກຸ່ມນະໂຍບາຍການພັດທະນາເຄືອຂ່າຍ, ຂະໜາດຂອງໂຮງຮຽນພິເສດສະເພາະ ໃນເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ; ກຸ່ມນະໂຍບາຍການລົງທຶນ, ຊ່ວຍເຫຼືອທາງດ້ານພື້ນຖານວັດຖຸ ເພື່ອພັດທະນາການສຶກສາໃນເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ; ກຸ່ມນະໂຍບາຍສຳລັບຄູ, ພະນັກງານຄຸ້ມຄອງການສຶກສາ ທີ່ເຮັດວຽກຢູ່ໂຮງຮຽນພິເສດ, ຢູ່ເຂດທີ່ມີເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດ-ສັງຄົມທີ່ຫຍຸ້ງຍາກພິເສດ; ກຸ່ມນະໂຍບາຍບຸລິມະສິດໃຫ້ຜູ້ຮຽນທີ່ເປັນຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ... ຄຽງຂ້າງກັບບັນດານະໂຍບາຍຂອງສູນກາງ, ອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນໃນແຂວງທີ່ມີນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ກໍ່ໄດ້ປະກາດໃຊ້ນະໂຍບາຍສະໜັບສະໜູນສະເພາະ ຈາກງົບປະມານຂອງແຂວງ.
ຜົນສຳເລັດທີ່ໄດ້ຮັບ
ໃນປະຈຸບັນ, 100% ຂອງຈຳນວນຕາແສງມີໂຮງຮຽນປະຖົມແລະມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນ, ໃນນັ້ນ 84,6% ຂອງຈຳນວນໂຮງຮຽນແລະຫ້ອງຮຽນ ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ, ບໍ່ມີ “ຕາແສງຂາວ” ໃນການສຶກສາອີກ, ບັນດາຫ້ອງຮຽນອະນຸບານກໍ່ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໃນເບື້ອງຕົ້ນແລະມີການຂະຫຍາຍຕົວຢູ່ເຂດເນີນສູງ; 100% ຂອງຈຳນວນຕາແສງໄດ້ບັນລຸການສຶກສາຊັ້ນປະຖົມສຶກສາທົ່ວໄປ, ຫຼາຍແຫ່ງໄດ້ບັນລຸມາດຕະຖານມັດຖະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນ; ບັນດາສູນການສຶກສາເປັນປະຈຳ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່ບັນດາແຂວງແລະເມືອງ; ສູນການຮຽນຮູ້ຊຸມຊົນ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນຢູ່ເກືອບທຸກຕາແສງ(2), ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍມີໂອກາດເຂົ້າເຖິງຄວາມຮູ້ວັດທະນະທຳ, ວິທະຍາສາດ-ເຕັກນິກ. ການກະກຽມພາສາຫວຽດໃຫ້ພວກນ້ອງນ້ອຍກ່ອນເຂົ້າຮຽນ ປ 1 ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຈາກທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ.
ລະບົບໂຮງຮຽນສາມັນສຶກສາກິນນອນສຳລັບຊົນເຜົ່າ ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດ. ສົກຮຽນ 2017 - 2018, ທົ່ວປະເທດມີໂຮງຮຽນກິນນອນຊົນເຜົ່າ 315 ແຫ່ງຢູ່ 49 ແຂວງ, ມີນັກຮຽນທັງໝົດ 109.245 ຄົນ; ມີ 40% ຂອງຈຳນວນໂຮງຮຽນກິນນອນຊົນເຜົ່າບັນລຸມາດຕະຖານແຫ່ງຊາກ; ໃນ 28 ແຂວງຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ມີໂຮງຮຽນເຄິ່ງກິນນອນຊົນເຜົ່າ 1.097 ແຫ່ງ, ມີນັກຮຽນເຄິ່ງກິນນອນ 185.671 ຄົນ; ມີ 15,2% ຂອງຈຳນວນໂຮງຮຽນເຄິ່ງກິນນອນຊົນເຜົ່າ ບັນລຸມາດຕະຖານແຫ່ງຊາດ. ຄິດສະເລ່ຍ, ນັກຮຽນຂອງໂຮງຮຽນກິນນອນຊົນເຜົ່າມີຜົນການຮຽນທີ່ດີ, ເກັ່ງກວ່າ 60%; ມີຜົນການຮຽນປານກາງກວ່າ 30%; ມີຜົນການຮຽນທີ່ບໍ່ດີ, ອ່ອນແອປະມານ 2,3%. ອັດຕາສ່ວນນັກຮຽນທີ່ຈົບມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນ ຂອງໂຮງຮຽນສາມັນສຶກສາກິນນອນຊົນເຜົ່າ ທຸກໆປີມີຫຼາຍກວ່າ 97%. ອັດຕາສ່ວນນັກຮຽນທີ່ຈົບມັດທະຍົມສຶກສາຕອນປາຍ ຂອງໂຮງຮຽນສາມັນສຶກສາກິນນອນຊົນເຜົ່າມີ 90%. ອັດຕາສ່ວນນັກຮຽນກິນນອນຊັ້ນປະຖົມສຶກສາ ສຳເລັດການຮຽນແມ່ນ 98,9%, ອັດຕາສ່ວນນັກຮຽນກິນນອນຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນ ສຳເລັດການຮຽນແມ່ນ 92%(3).
ປະເທດໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍຢ່າງເປັນທາງການ ການສອນແລະຮຽນພາສາຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ 6 ພາສາ (ມີຫຼັກສູດແລະປຶ້ມແບບຮຽນທີ່ອອກໂດຍກະຊວງສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ): ພາສາມົ້ງ, ຈຳ, ຂະແມ, ຢາຣາຍ, ບານາ, ເອເດ, ຢູ່ໃນໂຮງຮຽນ 715 ແຫ່ງ; ຫ້ອງຮຽນ 4.812 ຫ້ອງ; ນັກຮຽນ 113.231 ຄົນ. ບັນດາແຂວງທີ່ມີປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຈຳນວນຫຼາຍ ໄດ້ປະສານສົມທົບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນກັບບັນດາກະຊວງ, ຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ໃນການຄົ້ນຄວ້າ, ຮຽບຮຽງຂຽນເອກະສານ, ປຶ້ມແບບຮຽນຫຼາຍໆສະບັບເປັນພາສາຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ເພື່ອນຳເຂົ້າສິດສອນໃຫ້ພວກນ້ອງນັກຮຽນໃນທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ. ໃນປະຈຸບັນ, ການບຳລຸງຄູສອນພາສາຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ແລະການບຳລຸງວິທີສິດສອນພາສາຫວຽດເປັນພາສາທີສອງ ສຳລັບນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍຢ່າງຕັ້ງໜ້າໂດຍພະແນກການສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ. ນອກຈາກໂຄງການຝຶກອົບຮົມຕາມມາດຕະຖານຄວາມຮູ້ແລະທັກສະຂອງຫຼັກສູດການສຶກສາສາມັນ, ນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຍັງໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວການສຶກສາພິເສດເຊັ່ນ: ການສຶກສາທັກສະຊີວິດ, ການແນະນຳດ້ານວິຊາຊີບ... ແລະໄດ້ຮັບການເບິ່ງແຍງດູແລສຸຂະພາບ ເພື່ອເປົ້າໝາຍການພັດທະນາຮອບດ້ານ.
ໃນປະເທດມີສູນມະຫາວິທະຍາໄລ 4 ແຫ່ງຢູ່ບັນດາເຂດ: ຕາເວັນອອກສ່ຽງເໜືອ, ຕາເວັນຕົກສ່ຽງເໜືອ, ໄຕງວຽນ ແລະ ນາມໂບ້ຕາເວັນຕົກ. ລະບົບໂຮງຮຽນແລະວິທະຍາໄລອາຊີວະສຶກສາ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງແລະພັດທະນາ. ທົ່ວປະເທດມີໂຮງຮຽນກຽມມະຫາວິທະຍາໄລ 4 ແຫ່ງ, ມີໂຮງຮຽນສາມັນສຶກສາກິນນອນຊົນເຜົ່າ ຂຶ້ນກັບກະຊວງສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ 1 ແຫ່ງ ທີ່ມີການຝຶກອົບຮົມໃນລະບົບກຽມມະຫາວິທະບາໄລຊົນເຜົ່າ ແລະມີ 3 ພາກວິຊາກຽມມະຫາວິທະຍາໄລຊົນເຜົ່າ ຂຶ້ນກັບມະຫາວິທະຍາໄລໄຕງວຽນ, ມະຫາວິທະຍາໄລເກີ່ນເທີ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລຈ່າວິງ ດ້ວຍຈຳນວນນັກຮຽນທີ່ກຽມມະຫາວິທະຍາໄລ 5.000 ຄົນຕໍ່ປີ. ບັນດາໂຮງຮຽນ, ພາກວິຊາກຽມມະຫາວິທະຍາໄລ ໄດ້ແລະພວມປະຕິບັດເປັນຢ່າງດີ ການຝຶກອົບຮົມນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ຢູ່ບັນດາທ້ອງຖິ່ນທີ່ມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທາງດ້ານເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການອັນຮີບດ່ວນທາງດ້ານການຝຶກອົບຮົມພະນັກງານຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ.
ການປະຕິບັດລະບອບການເລືອກສົ່ງນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍໄປຮຽນໃນມະຫາວິທະຍາໄລແລະວິທະຍາໄລນັ້ນ ໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ເຂົ້າເຖິງກັບບັນດາໂຄງການສຶກສາລະດັບສູງ ແລະສ້າງແຫຼ່ງພະນັກງານຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍໃນອະນາຄົດ. ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ, ເດັກນ້ອຍຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຈຳນວນຫຼາຍພັນຄົນໄດ້ຖືກສົ່ງໄປຮຽນໃນມະຫາວິທະຍາໄລ, ວິທະຍາໄລ ແລະໂຮງຮຽນວິຊາຊີບຊັ້ນກາງໃນທົ່ວປະເທດ. ດ້ວຍນະໂຍບາຍເລືອກສົ່ງນັກຮຽນໄປຮຽນ, ຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍເປັນຄັ້ງທຳອິດທີ່ມີນັກຮຽນໄປຮຽນໂຮງຮຽນວີຊາຊີບຊັ້ນກາງ, ວິທະຍາໄລ, ມະຫາວິທະຍາໄລເຊັ່ນ: ຊົນເຜົ່າຮ່າຍີ່, ເກິບາວ, ປ່າແຖນ, ຂາງ, ໂບອີ, ລາວ.
ບັນດາແຂວງທີ່ມີຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍໄດ້ປະຕິບັດລະບອບ, ນະໂຍບາຍສຳລັບນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຢ່າງຄົບຖ້ວນ, ເຊັ່ນ: ແຈກຈ່າຍປຶ້ມແບບຮຽນ, ປຶ້ມຂຽນ, ອຸປະກອນການຮຽນ, ບັດປະກັນສຸຂະພາບໂດຍບໍ່ເສຍຄ່າ, ໃຫ້ທຶນການສຶກສາ, ສິນເຊື່ອແກ່ນັກຮຽນນັກສຶກສາ, ບຸລິມະສິດໃນການຮັບສະໝັກນັກຮຽນ, ຝຶກອົບຮົມຕາມທີ່ຢູ່ຂອງຜູ້ໃຊ້... ອາໄສນະໂຍບາຍສະໜັບສະໜູນລູກຫຼານຂອງຄອບຄົວທຸກຍາກຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າ, ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ, ລະບອບອຸດໜູນນັກຮຽນໄດ້ສ້າງເງື່ອນໄຂ ໃຫ້ລູກຫຼານຂອງຄອບຄົວຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຈຳນວນຫຼາຍ ໄດ້ຮັບການສຶກສາ, ປະກອບສ່ວນເພີ່ມອັດຕາສ່ວນເດັດນ້ອຍໄປໂຮງຮຽນ. ລູກຫຼານຂອງຄອບຄົວຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຫຼາຍຄົນ ມີລະດັບການສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ, ວິທະຍາໄລ ຫຼືອາຊີວະສຶກສາ, ນັກຮຽນຫຼາຍຄົນມີຄວາມມານະພະຍາຍາມ ແລະ ໄດ້ຮັບໝາກຜົນການສຶກສາສູງ. ປີ 2018, ຄະນະກຳມາທິການບັນດາເຜົ່າ ໄດ້ຍ້ອງຍໍນັກຮຽນນັກສຶກສາຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ດີເດັ່ນ 166 ຄົນ, ໃນນັ້ນ 17 ຄົນໄດ້ຮັບລາງວັນໃນການແຂ່ງຂັນວິທະຍາສາດແລະເຕັກໂນໂລຢີລະດັບຊາດໃນປີ 2018; 94 ຄົນເປັນຜູ້ຊະນະການສອບເສັງນັກຮຽນເກັ່ງລະດັບຊາດ; 2 ຄົນໄດ້ເຂົ້າສຶກສາໃນມະຫາວິທະຍາໄລດ້ວຍຄະແນນ 27 ຂຶ້ນໄປ; ນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍສຸດ 11 ຄົນຮຽນຈົບມັດຖະຍົມຕອນປາຍແລະໄດ້ຮັບເຂົ້າມະຫາວິທະຍາໄລ; ແລະ 42 ຄົນຮຽນຈົບການສຶກສາທີ່ດີເລີດຈາກໂຮງຮຽນ, ສະຖາບັນ, ມະຫາວິທະຍາໄລແລະວິທະຍາໄລ.
ປະຈຸບັນ, ໃນທົ່ວປະເທດມີປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າກວ່າ 13.000 ຄົນທີ່ມີລະດັບການສຶກສາຂັ້ນເໜືອມະຫາວິທະຍາໄລ, ມະຫາວິທະຍາໄລ, ວິທະຍາໄລ; ມີຫຼາຍກວ່າ 78.000 ຄົນທີ່ມີລະດັບອາຊີວະສຶກສາຊັ້ນກາງ,...; ໄດ້ສຳເລັດໂດຍພື້ນຖານພາລະກິດການລົບລ້າງໄພກືກໜັງສື ແລະ ເຜີຍແຜ່ການສຶກສາຊັ້ນປະຖົມແລະມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນ.
ຂໍ້ຈຳກັດແລະຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ
ຄຽງຄູ່ກັບຜົນສຳເລັດດັ່ງກ່າວຂ້າງເທິງ, ການຮັບປະກັນສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນ້ອຍຍັງປະເຊີນກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ສິ່ງທ້າທາຍຈຳນວນໜຶ່ງ:
ເບິ່ງລວມ, ລະດັບການສຶກສາ, ລະດັບຄວາມຮູ້ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ຍັງຢູ່ໃນລະດັບຫ່າງໄກຈາກລະດັບຊາດ. ຄຸນນະພາບການຮ່ຳຮຽນຂອງນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຍັງຕ່ຳ; ມີຄວາມແຕກໂຕນຫຼາຍທາງດ້ານການສຶກສາລະຫວ່າງນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ແລະ ນັກຮຽນຊົນເຜົ່າກິງ. ຂອບກົດໝາຍກ່ຽວກັບການປະຕິບັດສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ເຖິງວ່າໄດ້ຮັບການປັບປຸງເທື່ອລະກ້າວກໍຕາມ ແຕ່ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນຄົບຊຸດ.
ເຄືອຂ່າຍໂຮງຮຽນ, ເງື່ອນໄຂພື້ນຖານວັດຖຸ ອຸປະກອນການສິດສອນ ໄດ້ຮັບການລົງທຶນເພີ່ມຂຶ້ນ ແຕ່ກໍ່ຍັງບໍ່ທັນຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການເປີດກວ້າງຂະໜາດ ແລະຍົກສູງຄຸນນະພາບການສຶກສາ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຢູ່ໂຮງຮຽນພິເສດເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຈຳນວນໜຶ່ງ. ຢູ່ບາງຕາແສງໃນເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍແລະເຂດພູດອຍ ຍັງບໍ່ທັນມີໂຮງຮຽນອະນຸບານ. ເດັດນ້ອຍຂອງຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍຍັງບໍ່ຄ່ອງແຄ້ວໃນພາສາແມ່ ດັ່ງນັ້ນພວກນ້ອງຈຶ່ງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍໃນການຮຽນພາສາຫວຽດນາມ. ອັດຕາສ່ວນຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ເຂົ້າໂຮງຮຽນຖືກຕາມເກນອາຍຸແມ່ນຍັງຕ່ຳ (ປະມານ 70% ຄິດລວມໃນປະຖົມສຶກສາ, ມັດທະຍົມສຶກສາຕອນຕົ້ນແລະມັດທະຍົມສຶກສາຕອນປາຍ). ໃນບາງກຸ່ມຊົນເຜົ່າເຊັ່ນ: ເບິເຣົາ, ສະຕຽງ, ຢາຣາຍ, ມ້າ, ມະນົງ, ໂລໂລ ມີອັດຕາສ່ວນເຂົ້າໂຮງຮຽນຖືກຕາມເກນອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 60%, ໃນນັ້ນ, ມີບໍ່ເຖິງ 10% ຂອງຈຳນວນນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍເທິງນີ້ ທີ່ເຂົ້າຮຽນຖືກຕາມເກນອາຍຸໃນຊັ້ນມັດທະຍົມສຶກສາຕອນປາຍ(4).
ໃນປະຈຸບັນ, ຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ຮູ້ອ່ານຮູ້ຂຽນພາສາຫວຽດນາມແມ່ນຍັງບໍ່ທັນສູງ,ຫຼາຍຊົນເຜົ່າທີ່ມີຫຼາຍກວ່າເຄິ່ງໜຶ່ງຂອງປະຊາກອນທີ່ບໍ່ຮູ້ໜັງສື. ໂດຍສະເລ່ຍແລ້ວ 79,2% ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ສາມາດອ່ານແລະຂຽນພາສາຫວຽດນາມໄດ້. ກ່ຽວກັບບັນຫານີ້ມີຄວາມແຕກໂຕນກັນຫຼາຍລະຫວ່າງບັນດາເຜົ່າ. ຈຳນວນຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍໃນໄວອາຍຸ 15 - 60 ປີທີ່ບໍ່ຮູ້ອ່ານຮູ້ຂຽນ ໃນປະຈຸບັນແມ່ນ 676.873 ຄົນ, ກວມເອົາ 45,8% ຂອງອັດຕາການບໍ່ຮູ້ໜັງສືທົ່ວປະເທດ. ບາງແຂວງມີອັດຕາຄົນທີ່ບໍ່ຮູ້ໜັງສືໃນໄວເຮັດວຽກທີ່ສູງຫຼາຍເຊັ່ນ: ລາຍເຈົາ, ຮ່າຢາງ, ດ້ຽນບຽນ, ເຊີນລາ, ບັກກ້ານ, ລາວກາຍ, ອຽນບ້າຍ, ກາວບັ່ງ, ນິງທ້ວນ, ກອນຕຸມ, ຢາລາຍ, ຊອັກຈັງ, ຈ່າວິງ, ອານຢາງ... ເລື່ອງນີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ ການລົບລ້າງຄວາມບໍ່ຮູ້ໜັງສືຂອງຜູ້ໃຫຍ່ ແມ່ນຄວາມທ້າທາຍທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດສຳລັບຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ.
ແຮງງານທີ່ໄດ້ຮັບການຝຶກອົບຮົມມີອັດຕາສ່ວນທີ່ຕ່ຳໃນກຸ່ມຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ແລະ ມີຄວາມຜັນແຍກສູງລະຫວ່າງບັນດາຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ຕ່າງກັນ. ກວມເອົາພຽງ 6,2% ໃນອັດຕາສ່ວນກຳລັງແຮງງານທີ່ໄດ້ຜ່ານການຝຶກອົບຮົມ, ເທົ່າກັບ 1/3 ຂອງອັດຕາສ່ວນສະເລ່ຍຂອງກຳລັງແຮງງານທົ່ວປະເທດ. ກຸ່ມຕ່ຳສຸດມີອັດຕາສະເລ່ຍຕ່ຳກວ່າ 2%, ໃນຂະນະທີ່ດັດຊະນີນີ້ໃນກຸ່ມສູງສຸດມີຄ່າສະເລ່ຍສູງກວ່າ 7%(5).
ໂຄງການປຶ້ມແບບຮຽນ, ວິທີການສຶກສາແລະການສິດສອນ; ນະໂຍບາຍສຳລັບຄູອາຈານ, ພະນັກງານ ລັດຖະການຜູ້ຄຸ້ມຄອງການສຶກສາ ຍັງມີຂໍ້ບົກພ່ອງ. ຖັນແຖວຄູອາຈານຍັງຂາດເຂີນແລະອ່ອນແອ; ນະໂຍບາຍການນຳໃຊ້ແລະຄ່າຕອບແທນສຳລັບຄູອາຈານທີ່ສິດສອນຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ແມ່ນຍັງບໍ່ທັນສົມເຫດສົມຜົນ, ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ສ້າງກຳລັງໜູນທາງດ້ານວັດຖຸແລະຈິດໃຈ ເພື່ອສົ່ງເສີມ, ລະດົມກຳລັງໃຈໃຫ້ຄູອາຈານອຸ່ນອຽນໃຈແລະຕັ້ງໃຈປະຕິບັດໜ້າທີ່.
ການຜັນຂະຫຍາຍນະໂຍບາຍຈຳນວນໜຶ່ງຍັງຊັກຊ້າ, ຂາດຄວາມຄົບຊຸດ, ການປະຕິບັດກໍບໍ່ດີ(6); ບາງນະໂຍບາຍຍັງມີຂໍ້ຈຳກັດ, ບົກພ່ອງທາງດ້ານຜູ້ຊົມໃຊ້, ລະດັບແລະເວລາຊົມໃຊ້, ວິທີການສະໜັບສະໜູນ(7). ການປະຕິບັດນະໂຍບາຍເຊັ່ນ: ການເລືອກສົ່ງໄປຮຽນ, ການຝຶກອົບຮົມຕາມທີ່ຢູ່ຜູ້ໃຊ້, ເຖິງວ່າມີຄວາມແທດຈິງຫຼາຍ ແຕ່ປະສິດທິຜົນໃນການຜັນຂະຫຍາຍຍັງບໍ່ໄດ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການ.
ຢູ່ທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆໃນເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍມີອັດຕາຄອບຄົວທຸກຍາກສູງ, ເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດ-ສັງຄົມມີຄວາມຫຍຸ້ງຍາກພິເສດ, ສະນັ້ນ ເຖິງວ່າໄດ້ຮັບການໃຫ້ບຸລິມະສິດ, ແຕ່ຍ້ອນມີແຫຼ່ງງົບປະມານທີ່ຈຳກັດ ຈຶ່ງບໍ່ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການດ້ານການເງິນເພື່ອລົງທຶນປະຕິບັດຈຸດປະສົງການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ. ຄວາມຈຳກັດເຫຼົ່ານັ້ນສົ່ງຜົນກະທົບໂດຍກົງ ເຖິງການຮັບປະກັນສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນ ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ.
ຂໍ້ສະເໜີແນະບາງຢ່າງ ເພື່ອຍົກສູງປະສິດທິຜົນຂອງການປະຕິບັດສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນ
ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ
ທີໜຶ່ງ, ຍູ້ແຮງວຽກງານການໂຄສະນາ ກ່ຽວກັບບົດບາດຂອງການສຶກສາ, ກ່ຽວກັບສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນ, ຍົກສູງສະຕິກ່ຽວກັບການຮ່ຳຮຽນດ້ວຍຕົນເອງ ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ.
ຜັນຂະຫຍາຍແລະເປີດກວ້າງການເຄື່ອນໄຫວໂຄສະນາ, ຂົນຂວາຍໃນທົ່ວສັງຄົມກ່ຽວກັບແຜນນະໂຍບາຍ, ນະໂຍບາຍຂອງພັກແລະລັດກ່ຽວກັບບົດບາດຂອງການສຶກສາ; ກ່ຽວກັບສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ຕິດກັບວຽກງານລົບລ້າງຄວາມອຶດຫີວ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ຍົກສູງຄວາມຮູ້, ຍົກສູງຄຸນນະພາບຊີວິດ, ຊຸກຍູ້ການພັດທະນາເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍແບບຍືນຍົງ. ຕາມນັ້ນ, ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງຕ້ອງອີງໃສ່ພື້ນຖານການສຶກສາ-ຝຶກອົບຮົມທີ່ຮອບດ້ານກ້າວໜ້າ ແລະໄດ້ຮັບການປັບປຸງສະເໝີ, ສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນໄດ້ຮັບປະກັນ.
ໃນທ່າອຽງການພັດທະນາຢ່າງແຮງຂອງວິທະຍາສາດ-ເຕັກນິກໃນໂລກ, ພິເສດແມ່ນການພັດທະນາຂອງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່, ແຂວງຕ່າງໆຕ້ອງຍູ້ແຮງວຽກງານການໂຄສະນາ, ຍົກສູງສະຕິກ່ຽວກັບການຮ່ຳຮຽນດ້ວຍຕົນເອງ, ຝຶກອົບຮົມດ້ວຍຕົນເອງຂອງປະຊາຊົນເວົ້າລວມ ແລະຂອງຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍເວົ້າສະເພາະ, ກໍ່ສ້າງສັງຄົມຮຽນຮູ້.
ທີສອງ, ທົບທວນນະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍກ່ຽວກັບສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ; ປັບປຸງ, ເພີ່ມເຕີມໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຕ້ອງການຕົວຈິງ.
ສືບຕໍ່ປະຕິບັດນະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍກ່ຽວກັບການຮັບປະກັນສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ຢ່າງເຕັມສ່ວນແລະທັນການ. ທົບທວນນະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍທີ່ມີຢູ່, ບົນພື້ນຖານນັ້ນ ເຮັດຂໍ້ສະເໜີ, ຄຳແນະນຳຕໍ່ສະພາແຫ່ງຊາດ, ລັດຖະບານ ແລະກະຊວງ ຂະແໜງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ເພື່ອປັບປຸງ, ເພີ່ມເຕີມ, ປະກາດໃຊ້ນະໂຍບາຍ, ກົດໝາຍຮັບປະກັນສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນ ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ໃນໄລຍະໃໝ່ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຕົວຈິງ.
ທີສາມ, ເພີ່ມທະວີການລົງທຶນພັດທະນາການສຶກສາຢູ່ເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ.
ສຸມການລົງທຶນເພື່ອກໍ່ສ້າງພື້ນຖານວັດຖຸໂຮງຮຽນແລະຫ້ອງຮຽນໃນທຸກຊັ້ນຮຽນ ໃຫ້ໝັ້ນຄົງຕາມມາດຕະຖານ ສາມາດຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການຍົກສູງການສຶກສາຮອບດ້ານ. ໃນສະເພາະໜ້າ, ບຸລິມະສິດການກໍ່ສ້າງໂຮງຮຽນໃໝ່ຢູ່ບັນດາຕາແສງທີ່ບໍ່ທັນມີໂຮງຮຽນອະນຸບານ, ສ້ອມແຜງໂຮງຮຽນທີ່ເສື່ອມໂຊມ, ເອົາໃຈໃສ່ລົງທຶນພື້ນຖານວັດຖຸໂຮງຮຽນທີ່ຢູ່ກະແຈກກະຈ່າຍ ເພື່ອເພີ່ມທະວີການລະດົມເດັກນ້ອຍເຂົ້າໃນຊັ້ນຮຽນ; ບຸລິມະສິດແຫຼ່ງທຶນເພື່ອປັບປຸງເຄືອຂ່າຍໂຮງຮຽນສາມັນສຶກສາເທື່ອລະກ້າວ, ຮັບປະກັນຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການໄປຮຽນ ຂອງນັກຮຽນໃນເກນອາຍຸ. ປະຕິບັດບັນດານະໂຍບາຍລະດົມ, ສົ່ງເສີມບັນດາແຫຼ່ງພະລັງສັງຄົມ ທີ່ລົງທຶນເຂົ້າໃນການພັດທະນາການສຶກສາ, ຝຶກອົບຮົມໃນເຂດຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມແຕກໂຕນດ້ານການພັດທະນາການສຶກສາລະຫວ່າງບັນດາເຂດ, ພາກ ລົງເທື່ອລະກ້າວ. ປະຕິບັດເປັນຢ່າງດີ ບັນດານະໂຍບາຍບຸລິມະສິດ, ສະໜັບສະໜູນນັກຮຽນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ, ຄອບຄົວນະໂຍບາຍ, ຄອບຄົວທີ່ທຸກຍາກ...
ທີສີ່, ກໍ່ສ້າງຖັນແຖວຄູອາຈານ ແລະພະນັກງານຄຸ້ມຄອງການສຶກສາ ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການໃນການປ່ຽນແປງໃໝ່ ການສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ.
ກໍ່ສ້າງແຜນກຳນົດແລະແຜນການຝຶກອົບຮົມ, ບຳລຸງສ້າງພະນັກງານຄຸ້ມຄອງ, ຄູອາຈານທີ່ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຕ້ອງການປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາ. ຍົກສູງຈຳນວນແລະຄຸນນະພາບຂອງພະນັກງານແລະຄູອາຈານເປັນຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ທີ່ຢູ່ໃນທຸກລະດັບບໍລິຫານການສຶກສາແລະໃນທຸກສະຖາບັນການສຶກສາ; ເຮັດວຽກງານການເລືອກສົ່ງນັກຮຽນໄປຮຽນເປັນຢ່າງດີ; ຕິດແໜ້ນການສຶກສາອົບຮົມກັບການນຳໃຊ້, ຮັບປະກັນຄວາມຖືກຕ້ອງທາງດ້ານຈຳນວນ, ໂຄງສ້າງ, ຂະແໜງອາຊີບ, ລະດັບຮຽນຮູ້, ຕຳແໜ່ງຕາທີ່ຢູ່, ຮັບປະກັນຄວາມຕ້ອງການຂອງວຽກງານ, ສ້າງຖັນແຖວຄູອາຈານຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍທີ່ບັນລຸຕາມມາດຕະຖານ. ປະຕິບັດລະບອບແລະນະໂຍບາຍໃຫ້ແກ່ຄູແລະພະນັກງານບໍລິຫານຢ່າງເຂັ້ມງວດ, ພຽງພໍແລະທັນເວລາ, ພິເສດແມ່ນໃຫ້ບຸລິມະສິດແກ່ຄູອາຈານທີ່ກຳລັງເຮັດວຽກຢູ່ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກທີ່ຫຍຸ້ງຍາກ ເພື່ອໃຫ້ພວກເຂົາອຸ່ນອຽນໃຈກັບອາຊີບແລະສະໜິດຕິດພັນກັບພາລະກິດ “ການປູກຄົນ”.
ທີຫ້າ, ປ່ຽນແປງໃໝ່ໂຄງການສຶກສາໃນທຸກລະດັບ ແລະ ຍົກສູງຄຸນນະພາບການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ.
ສຸມໃສ່ການຄົ້ນຄວ້າ, ດັດແປງວິທີການ, ເນື້ອໃນ, ໂຄງການສຶກສາ ແລະ ປຶ້ມແບບຮຽນທີ່ເໝາະສົມກັບຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ. ສືບຕໍ່ປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາຢ່າງເປັນພື້ນຖານຮອບດ້ານ ຕາມທິດຫັນປ່ຽນຢ່າງແຮງ ຈາກການສຶກສາອົບຮົມຄວາມຮູ້ ໄປສູ່ການພັດທະນາຄວາມສາມາດແລະຄຸນນະພາບຮອບດ້ານຂອງນັກຮຽນ. ກໍ່ສ້າງການສຶກສາແບບເປີດ, ຮຽນແທ້ ແລະ ອາຊີບແທ້; ຮັບປະກັນບັນດາເງື່ອນໄຂເພື່ອຍົກສູງຄຸນນະພາບການສຶກສາ.
ທີຫົກ, ພັດທະນາເສດຖະກິດ, ລົບລ້າງຄວາມອຶດຫີວ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ເອົາຊະນະອຸປະສັກຕາມປະເພນີ
ສືບຕໍ່ລົບລ້າງຄວາມອຶດຫີວ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ, ຍົກສູງລະດັບຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ເຊິ່ງຈຸດສຸມແມ່ນປະຊາຊົນຢູ່ເຂດພູຜາທີ່ຫ່າງໄກສອກຫຼີກ - ນີ້ແມ່ນເງື່ອນໄຂເບື້ອງຕົ້ນ ເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍໄດ້ຮັບສິດທິໃນການຮ່ຳຮຽນ. ຍູ້ແຮງວຽກງານໂຄສະນາອົບຮົມ ຍົກສູງຄວາມຮູ້ໃຫ້ພີ່ນ້ອງຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍເອົາຊະນະອຸປະສັກທາງດ້ານປະເພນີແລະຈິດຕະສາດ; ຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບບົດບາດຂອງການເຂົ້າເຖິງການສຶກສາໃນການລົບລ້າງຄວາມອຶດຫີວ, ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມທຸກຍາກ ແລະພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ./.
-------------------------------
(1) ຜົນຂອງການສຳຫຼວດພົນລະເມືອງຫວຽດນາມວັນທີ 1 ເມສາ 2019.
(2) ຄະນະກຳມາທິການບັນດາເຜົ່າ: ບົດລາຍງານສະຫຼຸບການປະຕິບັດກົດໝາຍກ່ຽວກັບຊົນເຜົ່າ, ປີ 2017.
(3) ກະຊວງການສຶກສາແລະຝຶກອົບຮົມ: ປະເມີນການປະຕິບັດນະໂຍບາຍການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ສຳລັບປະຊາຊົນຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍແລະເຂດພູດອຍ. ລາຍງານທີ່ກອງປະຊຸມສຳມະນາ, ປີ 2019.
(4) ຄະນະກຳມາທິການບັນດາເຜົ່າ: ພາບລວມຂອງສະພາບເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງ 53 ຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ, ປີ 2017, ໜ້າ 18, ເບິ່ງ www.undp.org › vietnam › docs › Publications › Bao cao 53 dan toc
(5) ຄະນະກຳມາທິການບັນດາເຜົ່າ: ພາບລວມຂອງສະພາບເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງ 53 ຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ໜ້າ 18.
(6) ຍົກຕົວຢ່າງ: ປີ 2015 ແມ່ນປີສຳເລັດສິ້ນສຸດໂຄງການພັດທະນາການສຶກສາສຳລັບບັນດາຊົນເຜົ່າສ່ວນນ້ອຍ ໄລຍະ 2010 - 2015 (ໄດ້ຮັບການປະກາດໃຊ້ຕາມມະຕິຕົກລົງເລກທີ 2123/QĐ-TTg, ວັນທີ 21 ພະຈິກ 2010, ຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ), ແຕ່ໃນປະຈຸບັນ, ນະໂຍບາຍສືບຕໍ່ໃຫ້ການສະໜັບສະໜຸນທາງດ້ານການສຶກສາແກ່ເປົ້າໝາຍນັກຮຽນນີ້ແຕ່ປີ 2016 ແມ່ນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການປະຕິບັດ.
(7) ຍົກຕົວຢ່າງ: ໜັງສືວຽນປະສົມເລກທີ 109/2009/TTLT-BTC-BGDĐT, ວັນທີ 29 ພຶດສະພາ 2009, ຂອງກະຊວງການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ແລະ ກະຊວງການເງິນ, ກ່ຽວກັບການແນະນຳບາງລະບອບການເງິນ ສຳລັບນັກຮຽນຂອງບັນດາໂຮງຮຽນສາມັນສຶກສາກິນນອນຊົນເຜົ່າ ແລະ ບັນດາໂຮງຮຽນກຽມມະຫາວິທະຍາໄລ ໄດ້ກຳນົດວ່າ: ນັກຮຽນທີ່ຮຽນຢູ່ໂຮງຮຽນດັງກ່າວ ຈະໄດ້ຮັບທຶນການສຶກສານະໂຍບາຍ ເທົ່າກັບ 80% ຂອງເງິນເດືອນພື້ນຖານຂອງລັດ ແລະ ໄດ້ຮັບ 12 ເດືອນໃນປີ. ລະດັບການອຸດໜູນດັ່ງກ່າວແມ່ນຕ່ຳ, ບໍ່ຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການກິນຢູ່ແລະດຳລົງຊີວິດຂອງນັກຮຽນໃນປະຈຸບັນ. ນັກຮຽນທີ່ເສັງຕົກຈະໄດ້ຮັບພຽງ 50% ຂອງທຶນການສຶກສາ, ຂໍ້ກຳນົດນີ້ມີຄຸນປະໂຫຍດໃນການສົ່ງເສີມໃຫ້ນັກຮຽນໝັ່ນພຽນແລະສຸມໃສ່ການຮ່ຳຮຽນ ເພື່ອໃຫ້ໄດ້ຮັບຜົນການຮຽນສູງ, ແຕ່ສຳລັບນັກຮຽນກິນນອນຄອບຄົວທຸກຍາກ, ຖ້າໄດ້ຮັບພຽງ 50% ຂອງທຶນການສຶກສາ ພວກເຂົາຈະພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການດຳລົງຊີວິດ ແລະງ່າຍທີ່ຈະນຳໄປສູ່ການອອກຈາກໂຮງຮຽນ. ສຳລັບໂຮງຮຽນສາມັນສຶກສາຊົນເຜົ່າເຄິ່ງກິນນອນ, ດ້ວຍລະດັບການອຸດໜູນເງິນໃຫ້ນັກຮຽນເຄິ່ງກິນນອນຕາມດຳລັດເລກທີ 116/2016/NĐ-CP, ວັນທີ 18 ກໍລະກົດ 2016, ຂອງລັດຖະບານ ເຊິ່ງກຳນົດນະໂຍບາຍອຸດໜູນໃຫ້ນັກຮຽນແຕ່ລະເດືອນໄດ້ຮັບເງິນເທົ່າກັບ 40% ຂອງເງິນເດືອນພື້ນຖານ ແລະ ໄດ້ຮັບບໍ່ກາຍ 9 ເດືອນ / ປີ / ຄົນ, ແມ່ນຕ່ຳໂພດ.
- ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດອອນໄລ, ວັນທີ 8 ມິຖຸນາ 2020
