ການສຶກສາອົບຮົມຄົນຫວຽດນາມໃຫ້ມີການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ
ໃນລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ
ໃນລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ
ວກ. - ການສຶກສາທີ່ຮອບດ້ານ ເພື່ອພັດທະນາຄົນຫວຽດນາມທັງໃນດ້ານຄຸນສົມບັດ ຈິດໃຈ ຮ່າງກາຍ ແລະຄວາມງາມ ແມ່ນແນວຄິດຂອງພັກແລະລັດຫວຽດນາມມາໂດຍຕະຫຼອດ. ໃນສະພາບການໃໝ່ຂອງການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ຄຽງຂ້າງປັດໄຈດັ້ງເດີມຍັງມີຫຼາຍປັດໄຈການສຶກສາໃໝ່. ດັ່ງນັ້ນ, ຈຳເປັນຕ້ອງຊອກຫາແລະສະເໜີຫຼາຍວິທີການແກ້ໄຂທີ່ບຸກທະລຸ ເພື່ອລະດົມທຸກພາກສ່ວນປັດໄຈ ໃຫ້ແກ່ການສຶກສາທີ່ຮອບດ້ານ ຕິດກັບສະພາບການໃໝ່.
ກຳມະການສູນກາງພັກ, ຮອງປະທານປະເທດ ດັ້ງທິງ້ອກຖິ້ງ ພົບປະຄະນະຜູ້ແທນຫຼານທີ່ດີຂອງລຸງໂຮ່ ທີ່ທຳນຽບປະທານປະເທດ _ພາບ: TTXVN
ການສຶກສາອົບຮົມຄົນຫວຽດນາມໃຫ້ມີການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ ແມ່ນແນວຄິດຕະຫຼອດມາ
ຂອງປະທານໂຮ່ຈີມິນ, ແມ່ນແຜນນະໂຍບາຍທີ່ສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍ ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ
ປັນຫາການສຶກສາອົບຮົມຜູ້ຄົນໃຫ້ມີການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ ໄດ້ຖືກວາງອອກມາແຕ່ດົນນາມແລ້ວ ແລະໄດ້ຖືກສ່ອງແສງໃນປັດຊະຍາ, ແນວຄິດໃນຊີວິດຂອງບັນພະບຸລຸດຂອງພວກເຮົາມາກ່ອນ. ຍົກຕົວຢ່າງ, ເດັກນ້ອຍຈຳເປັນຕ້ອງ “ຮຽນກິນ, ຮຽນເວົ້າ, ຮຽນຫຸ້ມຫໍ່, ຮຽນແກ້”, ເປັນຄົນຕ້ອງສ້າງໃຫ້ຕົນມີ “ມະນຸດສະທຳ, ຄວາມຮັກຄວາມກະຕັນຍູ, ພຶດຕິກຳພິທີກຳທີ່ຖືກຕ້ອງ, ສະຕິປັນຍາ, ຄວາມເຊື່ອ”, ແມ່ຍິງຕ້ອງຝຶກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມ “ຄວາມສັນທັດສາມາດ, ຄວາມງາມ, ວາຈາສຸພາບອ່ອນໂຍນ, ການປະພຶດທີ່ດີ”... ເບິ່ງລວມແລ້ວ, ຕາມປະເພນີ ຄົນເຮົາຕ້ອງໄດ້ຮັບການສຶກສາ ແລະພັດທະນາບຸກຄະລິກກະພາບຂອງຕົນຢ່າງກົມກຽວ ເພື່ອຈະຢູ່ດ້ວຍຄວາມຮັກ, ຄວາມເຄົາລົບ ຄວາມນັບຖື ແລະການປະພຶດທີ່ດີກັບຍາດຕິພີ່ນ້ອງ, ຮັກສາຄວາມໄວ້ວາງໃຈ, ມີຄວາມສາມາດໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ ດ້ວຍຄວາມຮັບຜິດຊອບສູງໃນທຸກວຽກງານ.
ປະທານໂຮ່ຈີມິນ, ນັກເຄື່ອນໄຫວປະຕິວັດທີ່ໂດດເດັ່ນ, ຜູ້ນຳທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງການປະຕິວັດຫວຽດນາມ ແລະກໍ່ເປັນຄູອາຈານ, ເປັນນັກວັດທະນະທຳທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງໂລກ, ໄດ້ສ້າງຮາກຖານແລະຊີ້ນຳການກໍ່ສ້າງລະບົບວັດທະນະທຳໃໝ່ ໄດ້ຢືນຢັນວ່າ “ສັງຄົມຍິ່ງກ້າວໄປຂ້າງໜ້າ, ວຽກງານຍິ່ງຫຼາຍ, ເຄື່ອງຈັກກໍ່ຍິ່ງມີຄວາມຊັບຊ້ອນ. ຖ້າພວກເຮົາບໍ່ພະຍາຍາມຮ່ຳຮຽນ ພວກເຮົາຈະລ້າສະໄໝ, ຖ້າຖອຍຫຼັງພວກເຮົາຈະຖືກກຳຈັດ ແລະຈະປະຕິເສດຕົວເອງ”(1). ປະທານໂຮ່ຈີມິນເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດ ເຖິງການກໍ່ສ້າງແລະພັດທະນາພາລະກິດການສຶກສາ, ທັງໝົດເພື່ອເປົ້າໝາຍທີ່ສູງສົ່ງຄື ເພື່ອປະຊາຊົນ, ສຳລັບຄົນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ “ລະບົບການສຶກສາທີ່ພັດທະນາຄວາມສາມາດທີ່ມີຢູ່ໃຫ້ຄົບຖ້ວນ” ຂອງນັກຮຽນ, ປະສົມປະສານການອົບຮົມສຶກສາຂອງຄອບຄົວ ກັບການສຶກສາໃນໂຮງຮຽນ ແລະການສຶກສາທາງສັງຄົມ.
ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບການອົບຮົມສຶກສາມາເຖິງປະຈຸບັນຍັງມີຄຸນຄ່າຄືເກົ່າ ທັງດ້ານທິດສະດີແລະພຶດຕິກຳ. ເພິ່ນໄດ້ໝູນໃຊ້ທັດສະນະມາກຊິດກ່ຽວກັບມະນຸດ ເພື່ອສ້າງຄົນໃໝ່ໆ, ຄົນທີ່ມີໂລກກະທັດແລະຊີວະທັດຂອງລັດທິມາກ-ເລນິນ, ຜູ້ຄົນທີ່ເຊື່ອມຊຶມແນວຄິດສັງຄົມນິຍົມແລະມະນຸດນິຍົມຂອງໂຮ່ຈີມິນ. ຕາມໂຮ່ຈີມິນ, ເພື່ອກາຍເປັນຄົນໃໝ່ສັງຄົມນິຍົມ ຕ້ອງເອົາໃຈໃສ່ເຖິງສອງດ້ານ: ດ້ານໜຶ່ງ, ນັ້ນແມ່ນຄວາມພະຍາຍາມຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງຂອງແຕ່ລະຄົນ ຕາມທິດທາງຂອງຄວາມສະໝັກໃຈຕໍ່ສູ້ກັບດ້ານຫຼ້າຫຼັງ ແລະດ້ານທີ່ບໍ່ດີ ມີຢູ່ເປັນສັນຊາດຍານຕາມທຳມະຊາດຂອງມະນຸດ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ຮ່ຳຮຽນ ແລະຝຶກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມຄຸນສົມບັດປະຕິວັດ ຖືກຖືວ່າເປັນເນື້ອໃນສຳຄັນທາງວັດທະນະທຳຂອງມະນຸດຊາດ, ດ້ານອື່ນ, ນັ້ນແມ່ນການເຂົ້າຮ່ວມຂອງມະນຸດຢ່າງຕັ້ງໝ້າ ໃນການດັດສ້າງສັງຄົມຕາມທິດທາງກໍ່ສ້າງລັດທິສັງຄົມນິຍົມ, ສຳລັບຫວຽດນາມແມ່ນ ການດຳເນີນການປະຕິວັດປົດປ່ອຍຊາດ, ສົມທົບກັບການປະຕິວັດສັງຄົມນິຍົມ. ນັ້ນແມ່ນສອງດ້ານທີ່ຕິດພັນກັນ ແລະ “ຢາກມີລັດທິສັງຄົມນິຍົມ, ກ່ອນອື່ນໝົດ, ຕ້ອງມີຄົນທີ່ເປັນສັງຄົມນິຍົມ”. ແນວຄິດກ່ຽວກັບການພັດທະນາຄົນຢ່າງຮອບດ້ານ ໄດ້ສະແດງອອກຢ່າງຈະແຈ້ງໃນຄຳສອນ 5 ປະການທີ່ລຸງໂຮ່ສອນໄວລຸ້ນແລະເດັກນ້ອຍ “ຮັກປະເທດຊາດ, ຮັກພີ່ນ້ອງຮ່ວມຊາດ; ຮ່ຳຮຽນດີ, ອອກແຮງງານດີ; ມີຄວາມສາມັກຄີທີ່ດີ; ມີລະບຽບວິໄນດີ; ຮັກສາຄວາມສະອາດໃຫ້ດີສຸດ; ຖ່ອມຕົວ, ຊື່ສັດ, ກ້າຫານ”. ແນວຄິດດັ່ງກ່າວໄດ້ຫຼອມລວມໃນສອງຄວາມສຳນຶກ “ແດງ” ແລະ “ຊຳນານ”, ນັ້ນແມ່ນສອງດ້ານທີ່ມີຄວາມພົວພັນແບບອິນຊີນຳກັນ, ໃນນັ້ນ “ແດງ” ຫຼືຄຸນສົມບັດແມ່ນກົດຮາກ. ປະທານໂຮ່ຈີມິນກໍ່ໄດ້ກຳນົດທິດທາງໃນການສ້າງຄົນ ນັ້ນແມ່ນການຍົກເປັນແບບຢ່າງກ່ຽວກັບເລື່ອງດີ ຄົນເດັ່ນ.
ບັນດາຂໍ້ພິນິດພື້ນຖານໃນແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນ ກ່ຽວກັບການສ້າງຄົນສັງຄົມນິຍົມໃໝ່, ຄົນທີ່ພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານນັ້ນ ໄດ້ຮັບການຮັບເອົາແລະສະແດງອອກຢ່າງສະເໝີຕົ້ນສະເໝີປາຍໃນທັດສະນະຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ກ່ຽວກັບການອົບຮົມສຶກສາເພື່ອພັດທະນາຄົນຫວຽດນາມຢ່າງຮອບດ້ານ.
ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 9 ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ໄດ້ຢືນຢັນ: “ສ້າງຄົນຫວຽດນາມໃຫ້ມີການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານທາງດ້ານການເມືອງ ແນວຄິດ ສະຕິປັນຍາ ຄຸນສົມບັດສິນທຳ ຮ່າງກາຍ ຄວາມສາມາດປະດິດສ້າງ, ມີຈິດສຳນຶກຊຸມຊົນ ຄວາມເມດຕາ ຄວາມອະນຸໂລມ, ເຄົາລົບຄວາມກະຕັນຍູ ວິຖີຊີວິດວັດທະນະທຳ, ຄວາມສຳພັນທີ່ກົມກຽວໃນຄອບຄົວ, ຊຸມຊົນ ແລະ ສັງຄົມ. ວັດທະນະທຳກາຍເປັນປັດໃຈທີ່ກະຕຸ້ນຄົນເຮົາໃຫ້ປັບປຸງບຸກຄະລິກກະພາບຂອງຕົນ, ສືບຕໍ່ມູນເຊື້ອປະຕິວັດຂອງຊາດ, ເສີມຂະຫຍາຍຈິດໃຈຮັກຊາດ, ຈິດໃຈເພິ່ງຕົນເອງເພື່ອສ້າງສາແລະປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ”(2).
ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 10 ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ຊີ້ແຈງ: “ກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງຄ່ານິຍົມແລະບຸກຄະລິກກະພາບຂອງຄົນຫວຽດນາມໃຫ້ສົມບູນແບບ, ປົກປ້ອງແລະເສີມຂະຫຍາຍເອກະລັກວັດທະນະທຳຂອງຊາດ ໃນສະໄໝແຫ່ງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝ ແລະການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ. ສົ່ງເສີມຄຸນຄ່າທາງວັດທະນະທຳໃນໝູ່ນັກຮຽນ ນັກສຶກສາ, ພິເສດແມ່ນອຸດົມຄະຕິແຫ່ງຊີວິດ, ວິຖີຊີວິດ, ຄວາມສາມາດທາງປັນຍາ, ຄຸນສົມບັດແລະຄວາມກ້າຫານທາງວັດທະນະທຳຂອງຄົນຫວຽດນາມ”(3).
ໂຄງການການເມືອງກໍ່ສ້າງປະເທດໃນສະໄໝຂ້າມຜ່ານຂຶ້ນສູ່ລັດທິສັງຄົມນິຍົມ (ສະບັບເພີ່ມເຕີມ, ພັດທະນາປີ 2011) ຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ໄດ້ຊີ້ແຈງທິດທາງໃຫຍ່ກ່ຽວກັບການສຶກສາ-ຝຶກອົບຮົມຢູ່ຫວຽດນາມ: “ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມມີພາລະກິດໃນການພັດທະນາຄວາມຮູ້ຂອງຜູ້ຄົນ, ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ, ສົ່ງເສີມຜູ້ທີ່ເກ່ງກ້າສາມາດ, ປະກອບສ່ວນທີ່ສຳຄັນເຂົ້າໃນການພັດທະນາປະເທດ, ສ້າງວັດທະນະທຳແລະຜູ້ຄົນຫວຽດນາມ. ການພັດທະນາການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມ ພ້ອມກັນກັບການພັດທະນາວິດທະຍາສາດແລະເຕັກໂນໂລຊີ ແມ່ນນະໂຍບາຍແຫ່ງຊາດອັນດັບໜຶ່ງ; ລົງທຶນເຂົ້າໃນການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມແມ່ນການລົງທຶນເພື່ອການພັດທະນາ. ການປ່ຽນແປງການສຶກສາແລະການຝຶກອົດຮົມ ຕາມຄວາມຕ້ອງການພັດທະນາຂອງສັງຄົມ; ຍົກສູງຄຸນນະພາບຕາມຂໍ້ກຳນົດຂອງມາດຕະຖານ, ຄວາມທັນສະໄໝ, ການຫັນເປັນສັງຄົມ, ການເປີດປະຊາທິປະໄຕ ແລະເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ຮັບໃຊ້ຢ່າງໄດ້ການໄດ້ງານໃຫ້ແກ່ພາລະກິດການສ້າງສາແລະປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ. ຍູ້ແຮງການກໍ່ສ້າງສັງຄົມຮຽນຮູ້, ສ້າງໂອກາດແລະເງື່ອນໄຂໃຫ້ພົນລະເມືອງທຸກຄົນເນີນການຮຽນຮູ້ຕະຫຼອດຊີວິດ”(4).
ມະຕິຕົກລົງເລກທີ 29-NQ/TW, ວັນທີ 4 ພະຈິກ 2013, ຂອງກອງປະຊຸມຄັ້ງທີ 8 ຂອງສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມສະໄໝທີ 11, “ວ່າດ້ວຍການປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມຢ່າງເປັນພື້ນຖານແລະຮອບດ້ານ, ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຫັນເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝ ໃນເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ ແລະ ເຊື່ອມໂຍງສາກົນ” ຢືນຢັນ: ປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາແລະການຝຶກອົບຮົມຢ່າງພື້ນຖານແລະຮອບດ້ານ ຕາມທິດເປັນມາດຕະຖານ, ທັນສະໄໝ, ສັງຄົມ, ປະຊາທິປະໄຕ ແລະເຊື່ອມໂຍງສາກົນ. ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ, ໂດຍສະເພາະບຸກຄະລາກອນຄຸນນະພາບສູງ, ສຸມໃສ່ປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາແຫ່ງຊາດຢ່າງເປັນພື້ນຖານແລະຮອບດ້ານ.
ທັດສະນະຂອງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ ກ່ຽວກັບການອົບຮົມສຶກສາຜູ້ຄົນຢ່າງຮອບດ້ານ ໄດ້ສະແດງອອກຢ່າງເລິກເຊິ່ງໃນເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 12 ຂອງພັກ, ໃນນັ້ນໄດ້ຢືນຢັນ: 1- ການອົບຮົມສຶກສາຄົນຫວຽດນາມຢ່າງຮອບດ້ານ ຕ້ອງກາຍເປັນເປົ້າໝາຍຂອງຍຸດທະສາດການພັດທະນາ, ແມ່ນໜຶ່ງໃນໜ້າທີ່ທົ່ວໄປຂອງການພັດທະນາປະເທດ; 2- ຕິດແໜ້ນເປົ້າໝາຍການອົບຮົມສຶກສາ, ພັດທະນາວັດທະນະທຳ ກັບການສ້າງຜູ້ຄົນ; 3- ຢັ້ງຢືນວ່າການພັດທະນາມະນຸດແມ່ນ 4 ໃນ 6 ໜ້າທີ່ຈຸດສຸມຂອງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 12; 4- ການສ້າງຄົນຫວຽດນາມທີ່ພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ ຕິດກັບພາລະກິດການຫັນປະເທດເປັນອຸດສາຫະກຳ ທັນສະໄໝ.
ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການສຶກສາປີ 2019 ເມື່ອເວົ້າເຖິງເປົ້າໝາຍການສຶກສາກໍ່ຢັ້ງຢືນວ່າ: ການສຶກສາແນໃສ່ພັດທະນາຄົນຫວຽດນາມຢ່າງຮອບດ້ານດ້ວຍຄຸນສົມບັດ, ຄວາມຮູ້, ວັດທະນະທຳ, ສຸຂະພາບ, ສຸນທະລີຍະພາບ ແລະວິຊາຊີບ; ມີຄຸນນະພາບ, ຄວາມສາມາດ ແລະ ຈິດສຳນຶກພົນລະເມືອງ; ມີນ້ຳໃຈຮັກຊາດ, ຈິດໃຈແຫ່ງຊາດ, ຈົງຮັກພັກດີຕໍ່ອຸດົມຄະຕິເອກະລາດແຫ່ງຊາດ ແລະສັງຄົມນິຍົມ; ເສີມຂະຫຍາຍຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ ແລະ ຄວາມຄິດສ້າງສັນຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ; ຍົກສູງປັນຍາຄວາມຮູ້ຂອງປະຊາຊົນ, ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ, ບຳລຸງສ້າງຜູ້ທີ່ມີຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດ, ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງພາລະກິດການສ້າງສາ, ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ ແລະ ການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ.
ສະພາບເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ແລະ ບົດບາດຂອງການສຶກສາ
ໃນການພັດທະນາບຸກຄະລິກກະພາບຂອງຄົນຫວຽດນາມຢ່າງຮອບດ້ານ
ຫວຽດນາມມີຄວາມສະດວກຫຼາຍຢ່າງໃນເມື່ອເຊື່ອມໂຍງສາກົນຢ່າງກວ້າງຂວາງເລິກເຊິ່ງ, ນັ້ນແມ່ນ ການເມືອງມີສະຖຽນລະພາບ, ປະຊາຊົນຫວຽດນາມມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນໃນການປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການພັດທະນາປະເທດ, ແຕ່ຫວຽດນາມກໍ່ຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍປະການເຊັ່ນ ສະພາບແວດລ້ອມດ້ານນິເວດວິທະຍາໃນບາງແຫ່ງຖືກມົນລະພິດ, ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດນັບມື້ນັບບົກແຫ້ງ, ຄວາມປອດໄພທາງສັງຄົມແລະສາທາລະນະສຸກ ຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບການປັບປຸງຕາມຄາດໝາຍ, ຊ່ອງຫວ່າງແລະຄວາມຜັນແຍກລະຫວ່າງຮັ່ງມີແລະທຸກຈົນ ກຳລັງເພີ່ມຂຶ້ນ, ຄວາມຊົ່ວຮ້າຍທາງສັງຄົມ ແລະອາດຊະຍາກຳ ມີຄວາມສັບສົນກວ່າເກົ່າ.
ສະພາບການໂລກບໍ່ມີສະຖຽນລະພາບ ແລະ ການແຂ່ງຂັນລະຫວ່າງປະເທດເພື່ອການພັດທະນາ ກໍ່ນັບມື້ນັບຮຸນແຮງຂຶ້ນ. ໃນຂະນະນັ້ນ, ສິນລະທຳທາງສັງຄົມໃນຫຼາຍແຫ່ງມັກຈະຫຼຸດລົງ, ສະແດງອອກຜ່ານພຶດຕິກຳປະຈຳວັນ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ເພື່ອພັດທະນາຕາມເສັ້ນທາງສັງຄົມນິຍົມຢ່າງໄວວາແລະຍືນຍົງນັ້ນ ບໍ່ມີຫຍັງດີກວ່າການສ້າງສາປະເທດຊາດໂດຍອີງໃສ່ການພັດທະນາມະນຸດ. ຄົນທີ່ມີຄຸນນະພາບ ແລະຄວາມສາມາດພຽງພໍ, ຕ້ອງແມ່ນຜູ້ທີ່ສ້າງປະເທດດ້ວຍສະໝອງຂອງຕົນເອງ ແລະນຳພາປະເທດຊາດຫວຽດນາມພັດທະນາຕາມທ່າອຽງການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບໂລກ.
ດັ່ງນັ້ນ, ການສຶກສາບໍ່ພຽງແຕ່ແມ່ນນະໂຍບາຍຂອງຊາດເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງເປັນຊີວິດການເມືອງຂອງຊາດອີກດ້ວຍ. ພວກເຮົາສາມາດເຫັນອະນາຄົດຂອງປະເທດໄດ້ ຜ່ານການປະເມີນລະບົບການສຶກສາ. ດັ່ງນັ້ນ, ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ, ພັກແລະລັດຫວຽດນາມໄດ້ຫັນປ່ຽນທັດສະນະ “ການສຶກສາແມ່ນນະໂຍບາຍແຫ່ງລັດອັນດັບໜຶ່ງ” ໄປສູ່ການປະຕິບັດ ໂດຍປະມານ 20% ຂອງງົບປະມານປະຈຳປີທີ່ໃຊ້ໃນການສຶກສາ, ບໍ່ໄດ້ລວມເອົາກອງທຶນທາງສັງຄົມທີ່ຈ່າຍຄ່າບໍລິການດ້ານການສຶກສາ. ພັກແລະລັດຫວຽດນາມກໍ່ໄດ້ດຳເນີນການຄົ້ນຄວ້າຫຼາຍຢ່າງ ເພື່ອກໍ່ສ້າງບັນດາມາດຖານຄົນຫວຽດນາມໃນໄລຍະໃໝ່ ຕາມຈິດໃຈມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 12 ຂອງພັກ:
- ການກໍ່ສ້າງ “ຄົນຫວຽດນາມທີ່ພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ, ມຸ່ງສູ່ຄວາມຈິງ - ຄວາມດີ - ຄວາມງາມ, ຊາບຊຶມຈິດໃຈຊາດ, ມະນຸດນິຍົມ, ປະຊາທິປະໄຕ ແລະວິທະຍາສາດ”, ຖືວ່ານັ້ນແມ່ນ “ເປົ້າໝາຍໜຶ່ງຂອງຍຸດທະສາດການພັດທະນາ”, “ການພັດທະນາບຸກຄະລິກກະພາບ, ສິນລະທຳ, ສະຕິປັນຍາ, ຄວາມສາມາດປະດິດສ້າງ, ຮ່າງກາຍ, ຈິດວິນຍານ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບທາງສັງຄົມ, ໜ້າທີ່ພົນລະເມືອງ, ສະຕິເຄົາລົບກົດໝາຍ”(5).
ຄຽງຂ້າງບັນດາບາດກ້າວການພັດທະນາທີ່ສຳຄັນນັ້ນ, ການສຶກສາໃນປະເທດຫວຽດນາມຍັງມີຂໍ້ຈຳກັດຫຼາຍຢ່າງ, ຍັງບໍ່ທັນພັດທະນາຄວາມສາມາດຂອງຜູ້ຮຽນຢ່າງເຕັມສ່ວນ. ອາດຈະເວົ້າໄດ້ວ່າ, ເຖິງວ່າມີຄວາມພະຍາຍາມຫຼາຍຢ່າງກໍ່ຕາມ, ແຕ່ເບິ່ງຄືວ່າ ການສຶກສາຍັງສຸມໃສ່ເປົ້າໝາຍການພັດທະນາ “ປັນຍາ” ແລະເອົາໃຈໃສ່ພຽງໜ້ອຍດຽວຕໍ່ຄວາມສາມາດ, ຄວາມສົນໃຈ ແລະພອນສະຫວັນຂອງນັກຮຽນ. ສະຖາບັນການສຶກສາຫຼາຍແຫ່ງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບຜົນການສອບເສັງ, ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງເນັ້ນສະເພາະບາງວິຊາທີ່ສອບເທົ່ານັ້ນ, ເບິ່ງເບົາວຽກງານການສຶກສາຄຸນສົມບັດ, ສຸຂະພາບ, ສຸນທະລີຍະສາດ - ບັນດາປັດໄຈຫຼັກເພື່ອພັດທະນາບຸກຄະລິກກະພາບຂອງນັກຮຽນ.
ໜຶ່ງໃນບັນດາເຫດຜົນຕົ້ນຕໍແມ່ນ ຫວຽດນາມສຸມໃສ່ການສອນຄວາມຮູ້ທາງວິຊາຊີບ,ເອົາໃຈໃສ່ແຕ່ວິຊາ “ທັນສະໄໝ”, ບັນດາວິຊາວິທະຍາສາດທຳມະຊາດ,...ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນເອົາໃຈໃສ່ຢ່າງເໝາະສົມ ເຖິງບັນດາວິຊາກ່ຽວກັບສັງຄົມ-ມະນຸດ ເຊັ່ນ ການສຶກສາພົນລະເມືອງ, ສິນລະທຳ... ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ຈິດສຳນຶກແລະທັກສະແຮງງານ ຂອງນັກຮຽນຫວຽດນາມໂດຍທົ່ວໄປຍັງບໍ່ທັນດີ, ນັກຮຽນຫຼາຍຄົນຮຽນເກ່ງ ແຕ່ບໍ່ຮູ້ວິທີເຮັດວຽກເຮືອນດ້ວຍຕົນເອງ (ເຊັ່ນ: ແຕ່ງກິນ, ຊັກຜ້າ, ທຳຄວາມສະອາດເຮືອນ...). ຂະແໜງການສຶກສາຍັງບໍ່ທັນສາມາດແກ້ໄຂໄດ້ດີ ການພົວພັນລະຫວ່າງການເພີ່ມປະລິມານ ຂະໜາດ ແລະ ການປັບປຸງຄຸນນະພາບ, ລະຫວ່າງການສອນໜັງສື ແລະການສອນຄົນ. ເວົ້າຢ່າງອື່ນແມ່ນ ຫວຽດນາມຍັງບໍ່ທັນມີລະບົບການອົບຮົມສຶກສາຄົນຢ່າງຮອບດ້ານໃນຄວາມໝາຍທີ່ແທ້ຈິງ.
ແນວທາງແລະວິທີການ ໃນການອົບຮົມສຶກສາຄົນຫວຽດນາມ ໃຫ້ມີການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ
ໃນລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ
ສືບທອດບັນດາທັດສະນະຂອງປະທານໂຮ່ຈີມິນ ແລະບົດຮຽນສາກົນ (ລາຍງານການພັດທະນາມະນຸດ, ຈັດພິມຄັ້ງທຳອິດໃນປີ 1990 ໃນໂຄງການພັດທະນາແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ (UNDP) ກ່ຽວກັບການສ້າງພັດທະນາມະນຸດຢ່າງຮອບດ້ານ (6)), ສາມາດກຳນົດ ມາດຖານຈຳນວນໜຶ່ງກ່ຽວກັບຄົນຫວຽດນາມ ໃນລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມໃນປະຈຸບັນ ທີ່ຕ້ອງກວມດ້ວຍ: 1- ມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ (ລວມທັງສຸຂະພາບຮ່າງກາຍ, ຈິດໃຈ ແລະສັງຄົມ); 2- ມີນ້ຳໃຈຮັກຊາດ; 3- ມີຈະລິຍະທຳທີ່ດີ (ລວມທັງຈະລິຍະທຳສ່ວນບຸກຄົນ ແລະຈັນຍາບັນວິຊາຊີບ); 4- ມີທັກສະຊີວິດທີ່ດີ; 5- ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບພົນລະເມືອງ; 6- ມີຄຸນນະພາບຂອງ “ພົນລະເມືອງທົ່ວໂລກ”. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງຈະສາມາດກຳນົດທິດທາງການອົບຮົມສຶກສາຄົນຫວຽດນາມໃຫ້ມີການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ ໃນ 5 ດ້ານ ຕາມການກຳນົດທິດຂອງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 12 ຂອງພັກ ເຊິ່ງລວມມີ 1- ຈະລິຍະທຳ; 2- ບຸກຄະລິກກະພາບ; 3- ແບບແຜນຊີວິດ; 4- ສະຕິປັນຍາ; 5- ຄວາມສາມາດເຮັດວຽກ.
ໃນສະພາບການໂລກາພິວັດແລະການເຊື່ອມໂຍງສາກົນ, ການພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງຂອງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີ 4 ໄດ້ປ່ຽນແປງວິທີການດຳລົງຊີວິດແລະເຮັດວຽກໃນປະຕິສຳພັນເຊິ່ງກັນແລະກັນຢ່າງເລິກເຊິ່ງ. ການປ່ຽນແປງສະຖານະການທາງສັງຄົມຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ແຕ່ລະຄົນປັບປຸງທັກສະຂອງຕົນເອງຢູ່ສະເໝີ ແລະເຮັດໃຫ້ຕົວເອງສົມບຸນແບບ ເພື່ອປັບຕົວເຂົ້າກັບສະຖານະການໃໝ່. ເພາະສະນັ້ນ, ການອົບຮົມສຶກສາຍິ່ງຕ້ອງສຸມໃສ່ການພັດທະນາທີ່ສົມບູນແບບຂອງຄວາມສາມາດ ຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ ໂດຍອີງໃສ່ການນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີແບບກ້າວກະໂດດ. ທ່າອຽງການຮຽນຮູ້ສ່ວນບຸກຄົນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການສອນ ແມ່ນຕ້ອງດຳເນີນການໃນຈັງຫວະທີ່ເໝາະສົມກັບຄວາມຕ້ອງການການຮຽນຮູ້ ເຊິ່ງໄດ້ອອກແບບຕາມຄວາມມັກ ແລະຄວາມສົນໃຈສະເພາະ ຂອງຜູ້ຮຽນແຕ່ລະຄົນ; ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດດ້ວຍການສະໜອງທາງເລືອກຈາກຫຼາຍໆຫຼັກສູດການສຶກສາ (ຈາກຫຼາຍໂຮງຮຽນ, ວິຊາ, ທັກສະ ແລະຄວາມສາມາດທີ່ຕ່າງກັນ), ຫຼາຍວິທີການສອນ (ໂດຍກົງ, ໂດຍທາງອ້ອມ, ປະຕິສຳພັນ, ທົດລອງ ຫຼືເປັນເອກະລາດ), ປະສົບການໃນການຮຽນຮູ້ (ແບບດັ້ງເດີມໃນຫ້ອງຮຽນ, ບໍ່ເປັນແບບດັ້ງເດີມເຊັ່ນ ອອນໄລ ຫຼື ປະສົມ) ແລະ ບັນດາກົນລະຍຸດເພື່ອສະໜັບສະໜູນການຮຽນຮູ້ (ໃຫ້ບໍລິການດ້ານການສຶກສາທີ່ມີຢູ່ ເພື່ອສະໜັບສະໜູນຜູ້ຮຽນ ແລະສົ່ງເສີມການຮຽນຮູ້). ທາງດ້ານເນື້ອໃນ, ບັນດາຫຼັກສູດການສຶກສາຕ້ອງຊ່ວຍໃຫ້ນັກຮຽນສ້າງຄວາມສາມາດປະດິດສ້າງ ແລະຈິນຕະນາການວິຈານ, ຄວາມສາມາດໃນການສື່ສານ ແລະ ການຮ່ວມມືກັນ, ທັກສະການຮຽນຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງ, ມີຄວາມຮູ້ດ້ານດິຈິຕອນ ແລະຂໍ້ມູນ, ມີຄວາມຮູ້ແບບສະຫະວິທະຍາການ ເພື່ອໃຫ້ສາມາດປ່ຽນວຽກໄດ້. ຜູ້ຮຽນຕ້ອງໄດ້ຮັບການແນະນຳ ເພື່ອໃຫ້ມີຄວາມສາມາດຮຽນດ້ວຍຕົນເອງ ແລະອອກແບບເສັ້ນທາງການຮຽນຮູ້ຂອງຕົນເອງ ອີງຕາມເປົ້າໝາຍຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ ໂດຍຜ່ານການນຳໃຊ້ເຄື່ອງມືທີ່ຍືດຫຍຸ່ນເຊັ່ນ ຊຸດຮຽນອອນໄລຕາມຮູບແບບຫຼັກສູດອອນໄລແບບເປີດກວ້າງ (Massive open online course, ຂຽນຫຍໍ້ MOOC), ບັນດາຫ້ອງຮຽນ, ຫ້ອງທົດລອງສະເໝືອນຈິງ ແລະເກມການຮຽນຮູ້ຕ່າງໆ, ການນຳໃຊ້ວິທີການສິດສອນທີ່ຫຼາກຫຼາຍ (blended learning), ການສິດສອນຕາມຫຼັກສູດ, ການສິດສອນຕາມສະຖານະການ ແລະການສິດສອນທີ່ເນັ້ນການແກ້ປັນຫາ.
ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການໃນການປັບປຸງການສຶກສາໃຫ້ທັນສະໄໝແລະເປັນສາກົນໂດຍມີເປົ້າໝາຍໃນການສ້າງ “ພົນລະເມືອງໂລກ” ໄດ້ກຳນົດຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງນັກຮຽນແຕ່ລະຄົນ ໃຫ້ມີຄວາມຫ້າວຫັນກັບຕົນເອງແລະກັບສັງຄົມ. ພົນລະເມືອງໂລກແມ່ນຜູ້ທີ່ມີຄວາມສາມາດປະຕິບັດການຮ່ວມມື, ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບແລະປະດິດສ້າງ ໃນການແກ້ໄຂບັນຫາລວມຂອງຊຸມຊົນ, ປະກອບສ່ວນເຮັດໃຫ້ທ້ອງຖິ່ນ, ປະເທດ, ໂລກດີງາມແລະພັດທະນາຢ່າງຍືນຍົງ; ຕິດຕໍ່ສື່ສານແລະປັບຕົວເຂົ້າກັບສະພາບແວດລ້ອມວັດທະນະທຳທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ສະພາບແວດລ້ອມທີ່ມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍທາງວັດທະນະທຳ; ເຄົາລົບສິດທິມະນຸດ ແລະຄວາມຫຼາກຫຼາຍ; ເຄົາລົບແລະສົ່ງເສີມຄຸນຄ່າທາງວັດທະນະທຳຂອງຊາດແລະປະເທດຂອງຕົນເອງ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍ່ຮຽນຮູ້ສິ່ງດີງາມໃນວັດທະນະທຳຂອງຊາດອື່ນ ປະເທດອື່ນຢ່າງມີສະຕິ.
ບັນດາທັດສະນະກ່ຽວກັບການສຶກສາພົນລະເມືອງຢ່າງຮອບດ້ານ ໂດຍມຸ່ງໄປທີ່ພົນລະເມືອງໂລກ ໄດ້ສະທ້ອນໃຫ້ເຫັນໃນການກຳນົດເປົ້າໝາຍການປ່ຽນແປງໃໝ່ຫຼັກສູດ, ປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະການສຶກສາສາມັນ “ເພື່ອພັດທະນາຄົນຫວຽດນາມຢ່າງຮອບດ້ານໃນຄຸນນະ ທຳ, ສະຕິປັນຍາ, ຮ່າງກາຍ ແລະຄວາມງາມ, ມຸ່ງໄປສູ່ “ພົນລະເມືອງໂລກ”(7) ແລະຫຼອມລວມເປັນບັນດາຄຸນລັກສະນະຫຼັກເຊັ່ນ ຄວາມຮັກຊາດ, ຄວາມເມດຕາ, ຄວາມຂະຫຍັນໝັ່ນພຽງ, ຄວາມຊື່ສັດ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບ ແລະ ພັດທະນາຄວາມສາມາດຕ່າງໆຢ່າງຮອບດ້ານເຊັ່ນ ຄວາມສາມາດເປັນເຈົ້າຕົນເອງແລະຄວາມສາມາດຮຽນຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງ, ຄວາມສາມາດຕິດຕໍ່ສື່ສານແລະຮ່ວມມືກັນ, ຄວາມສາມາດແກ້ໄຂປັນຫາແລະປະດິດສ້າງ; ຄວາມສາມາດສະເພາະເຊັ່ນ ຄວາມສາມາດທາງພາສາ, ຄວາມສາມາດໃນການຄຳນວນ, ຄວາມສາມາດທາງດ້ານວິທະຍາສາດ, ຄວາມສາມາດທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີ, ຄວາມສາມາດດ້ານຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຄວາມສາມາດດ້ານສຸນທະລິຍະສາດ, ຄວາມສາມາດທາງກາຍຍະພາບ.
ອາດຈະເວົ້າໄດ້ວ່າ, ໃນສະພາບໂລກາພິວັດແລະເຊື່ອມໂຍງສາກົນຢ່າງເລິກເຊິ່ງປະຈຸບັນ, ຄົນຫວຽດນາມທີ່ພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານຕ້ອງແມ່ນຜູ້ທີ່ມີວັດທະນະທຳ, ມີເອກະລັກວັດທະນະທຳປະຈຳຊາດຫວຽດນາມ ແລະຄວາມສາມາດໃນການດູດຊຶມແກ່ນສານທາງວັດທະນະທຳຂອງມະນຸດຊາດ, ສະແດງໃຫ້ເຫັນຜ່ານຄຸນນະພາບຄວາມສາມາດຂອງການເປັນພົນລະເມືອງໂລກ. ຄົນຫວຽດນາມມີຄວາມພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ ທັງດ້ານຄຸນສົມບັດສິນທຳ, ສະຕິປັນຍາ, ກາຍຍະພາບ, ສຸນທະລິຍະພາບ ເຊິ່ງຕ້ອງລວມມີ: ມີນ້ຳໃຈຮັກຊາດຢ່າງແຮງກ້າ ຈາກການຮັກບ້ານເກີດເມືອງນອນ, ຮັກປະຊາຊົນ ແລະຮັກຄຸນຄ່າດັ້ງເດີມອັນດີງາມຂອງຊາດ, ມີນ້ຳໃຈເມດຕາ ເຊິ່ງສະແດງອອກຜ່ານຄວາມຮັກແພງ ແລະເຄົາລົບປະຊາຊົນ ບໍ່ພຽງແຕ່ໃນຂອບເຂດຂອງຄອບຄົວ, ໂຮງຮຽນ, ປະເທດເທົ່ານັ້ນ ແຕ່ຍັງລວມທັງໂລກອີກດ້ວຍ. ນັ້ນຍັງແມ່ນຜູ້ທີ່ມີອຸດົມການໃນການດຳລົງຊີວິດ, ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ມີເຈດຈຳນົງທີ່ຈະສູ້ຊົນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ, ມີວິຖີຊີວິດທີ່ລຽບງ່າຍເພື່ອຊຸມຊົນ, ຄວາມໝັ່ນພຽນ, ປະຢັດ, ຊື່ສັດ, ທ່ຽງທຳ, ເຫັນແກ່ສ່ວນລວມ, ບໍ່ເຫັນແກ່ສ່ວນຕົວ. ຕ້ອງກໍ່ສ້າງລະບົບການສຶກສາໃຫ້ຜູ້ຄົນມີສຸຂະພາບກາຍແລະສຸຂະພາບຈິດພຽງພໍ ເພື່ອເສີມຂະຫຍາຍສະຕິປັນຍາແລະພັດທະນາຄວາມສາມາດອອກແຮງງານປະດິດສ້າງຂອງຕົນເອງ, ມີຄວາມສາມາດຮຽນຮູ້ດ້ວຍຕົນເອງຕະຫຼອດຊີວິດ.
ຄຽງຄູ່ກັບການກຳນົດບັນດາມາດຖານຂອງຄົນທີ່ສົມບູນແບບ ສອດຄ່ອງກັບລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິບົມນັ້ນ, ຫວຽດນາມຕ້ອງປະຕິບັດບາງມາດຕະການແກ້ໄຂພື້ນຖານ ເພື່ອສ້າງສະພາບແວດລ້ອມສຳລັບການອົບຮົມສຶກສາຜູ້ຄົນທີ່ສົມບູນແບບດັ່ງຕໍ່ໄປນີ້:
- ທີໜຶ່ງ, ຕ້ອງມີການວິເຄາະຢ່າງຖືກຕ້ອງກ່ຽວກັບສະພາບການການອົບຮົມສຶກສາໃນປະຈຸບັນ ຈາກການເຂົ້າເຖິງທາງສະຫະວິທະຍາການແລະສ່ວນບຸກຄົນ ເພື່ອໃຫ້ເຫັນແຈ້ງພາບຂອງການສຶກສາທີ່ຖືເອົາມະນຸດເປັນສູນກາງແລະເພື່ອມະນຸດ ເພື່ອສະເໜີວິທີແກ້ໄຂແບບສັງລວມ.
- ທີສອງ, ຈຳເປັນຕ້ອງກຳນົດຢ່າງຈະແຈ້ງ ພາລະໜ້າທີ່ຂອງບັນດາສະຖາບັນການສຶກສາ ເຈົ້າພາບການສຶກສາ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນເຈົ້າພາບທີ່ບໍ່ເປັນແບບດັ້ງເດີມ, ເຄື່ອງສື່ສານໃໝ່, ຮູບເງົາ, ເກມວີດີໂອ, ຄວາມເປັນຈິງສະເໝືອນ (VR), ຄວາມປັນຈິງເປີດກວ້າງ (XR), ການເຊື່ອມໂຍງທຸກສິ່ງ (IoT),... ຈຳເປັນຕ້ອງມີການຄົ້ນຄວ້າເພື່ອລະບຸສິ່ງເຫຼົ່ານີ້ໃນດຳລັດຂອງລັດຖະບານ ທີ່ຊີ້ນຳການປະຕິບັດກົດໝາຍການສຶກສາປີ 2019 ເພື່ອຫຼີກລ້ຽງການທັບຊ້ອນກັນ ຫຼື “ພື້ນທີ່ປອດການສຶກສາ”.
- ທີສາມ, ຈຳເປັນຕ້ອງກຳນົດແຈ້ງກວ່າອີກ ກ່ຽວກັບບົດບາດ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບຂອງຄອບຄົວ ແລະ ຂອງບັນດາອົງການອື່ນ ໃນການເຂົ້າຮ່ວມການເຄື່ອນໄຫວອົບຮົມສຶກສາໃຫ້ຜູ້ຄົນມີການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ, ສອດຄ່ອງກັບລະບົບເສດຖະກິດຕະຫຼາດກຳນົດທິດສັງຄົມນິຍົມ, ພ້ອມກັນນັ້ນຕ້ອງຜັນຂະຫຍາຍການເຜີຍແຜ່ ແລະແນະນຳການປະຕິບັດຂໍ້ກຳນົດນັ້ນ. ການເນັ້ນຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການອົບຮົມສຶກສາຜູ້ຄົນຢ່າງຮອບດ້ານນັ້ນ ແມ່ນໜ້າທີ່ຂອງລະບົບນິເວດທັງໝົດທີ່ອ້ອມຮອບເດັກ.
- ທີສີ່, ກໍ່ສ້າງສັງຄົມຮຽນຮູ້, ສັງຄົມສີວິໄລ ດ້ວຍບັນດາຄຸນຄ່າຄື ຄວາມຈິງ ຄວາມດີ ຄວາມງາມ; ຮູ້ວິທີວິພາກວິຈານແລະປະນາມການກະທຳທີ່ຂັດກັບມາດຕະຖານດ້ານສິນທຳຂອງສັງຄົມ; ອົບຮົມສຶກສາຜູ້ຄົນຢ່າງຮອບດ້ານ. ຈຳເປັນຕ້ອງສ້າງຮູບແບບທີ່ມີ “ລັກສະນະເປີດກວ້າງ”, ໝາຍຄວາມວ່າບັນດາຮູບແບບແລະການເຄື່ອນໄຫວແຕ່ກ່ອນມາເຖິງດຽວນີ້ມີລັກສະນະ “ຄອບຄົວ” ແລະ “ໂຮງຮຽນ” ເຊິ່ງຕ້ອງປ່ຽນເປັນ “ສັງຄົມ”. ດັ່ງນັ້ນ, ສຳລັບໂຮງຮຽນ, ໜ້າທີ່ທີ່ວາງອອກມາແມ່ນ ສ້າງສິ່ງແວດລ້ອມໂຮງຮຽນ “ທີ່ເປີດ”, ມີ “ລັກສະນະວິພາກວິຈານ”; ຫຼັກສູດການສຶກສາຕາມທິດທາງການພັດທະນາຄວາມສາມາດ - ອີງໃສ່ປະສົບການ; ວິທີການສຶກສາທີ່ເນັ້ນຜູ້ຮຽນເປັນສູນກາງ ໂດຍໃຊ້ວິທີການປະເມີນແບບຮອບດ້ານ ຜ່ານເຄື່ອງມືທີ່ເໝາະສົມໃນການປະເມີນຄວາມສາມາດຂອງພົນລະເມືອງທີ່ຮອບດ້ານ. ການປະເມີນບໍ່ໄດ້ຢຸດຢູ່ທີ່ການປະເມີນຜົນການຮຽນຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽນ (ການປະເມີນຂະບວນການ ແລະການປະເມີນໂດຍລວມ), ແຕ່ຍັງຕ້ອງປະເມີນໂຄງການຫຼັກສູດ, ວາງໂຄງການຫຼັກສູດໃນສະພາບຊີວິດຈິງ ເພື່ອຕີລາຄາ, ຕິດຕາມ, ປັບປ່ຽນ ປັບປຸງ ແລະຮັກສາການສຶກສາພົນລະເມືອງໂລກ ຢ່າງເໝາະສົມແລະມີປະສິດທິຜົນ./.
-----------------------------
(1) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2011, ເຫຼັ້ມ 12, ໜ້າ 333.
(2) ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ: ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 9, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2003, ໜ້າ 114.
(3) ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ: ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 10, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2006, ໜ້າ 106.
(4) ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ: ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 11, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2011, ໜ້າ 77.
(5) ມະຕິເລກທີ 33-NQ/TW, ວັນທີ 9 ມິຖຸນາ 2014, ຂອງກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 9 ສະໄໝທີ 11, “ກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງແລະພັດທະນາວັດທະນະທຳແລະຜູ້ຄົນຫວຽດນາມ ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການພັດທະນາປະເທດແບບຍືນຍົງ”
(6) Human Development Report 1990: “Concept and Measurement of Human Development”, UNDP, 1990
(7) ຂໍ້ຕົກລົງເລກທີ 404/QĐ-TTg, ວັນທີ 27 ມີນາ 2015, ຂອງນາຍົກລັດຖະມົນຕີ, “ກ່ຽວກັບການອະນຸມັດໂຄງການປ່ຽນແປງໃໝ່ໂຄງການຫຼັກສູດ, ປຶ້ມແບບຮຽນ, ການສຶກສາສາມັນ”
- ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 952 (ເດືອນຕຸລາ 2020)
