ທ່ານນາງ ຫງວຽນທີ້ກິມຕ໋ຽນ, ລັດຖະມົນຕີວ່າການກະຊວງສາມາລະນະສຸກ. ພາບ: TXVN/dangcongsan.vn
ດ້ວຍການຜັນຂະຫຍາຍ ໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບສາທາລະນະສຸກ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ຫວຽດນາມໄດ້ປ້ອງກັນ ຕ້ານ ແລະ ຍູ້ຖອຍຢ່າງທັນການ ພະຍຸພະຍາດຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ກັບວົງຄະນາຍາດ, ປົກປັກຮັກສາສຸຂະພາບ, ຍົກສູງຄຸນນະພາບຮ່າງກາຍຂອງປະຊາຊົນ. ແຕ່ວ່າ, ຄຽງຂ້າງກັບບັນດາຜົນສຳເລັດທີ່ຍາດມາໄດ້ນັ້ນ, ບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດໃນຂົງເຂດສາທາລະນະສຸກ ກໍ່ຍັງມີຈຸດອ່ອນ ຂໍ້ຂາດຕົກບົກພ່ອງຫຼາຍຢ່າງ, ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງຕ້ອງສືບຕໍ່ຍູ້ແຮງການປະຕິບັດ ແລະ ຕ້ອງມີວິທີແກ້ຮີບດ່ວນທີ່ມີລັກສະນະບຸກທະລຸ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ.
ກ່ຽວກັບໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ, ກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ໄດ້ຮັບມອບໝາຍຈາກລັດຖະບານໃຫ້ຄຸ້ມຄອງ 4/16 ໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ ເຊິ່ງປະກອບດ້ວຍ 16 ໂຄງການ ແລະ 1 ໂຄງການພາກສ່ວນ ໄລຍະປີ 2012 - 2015 ເຊັ່ນ: ກ່ຽວກັບສາທາລະນະສຸກ (5 ໂຄງການ); ກ່ຽວກັບພົນລະເມືອງ-ແຜນການຄອບຄົວ (3 ໂຄງການ ແລະ 1 ໂຄງການພາກສ່ວນ); ກ່ຽວກັບການຮັກສາອະນາໄມຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ (6 ໂຄງການ); ກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນ ແລະ ຕ້ານ HIV/AIDS (4 ໂຄງການ).
ບາງຜົນສຳເລັດຕົ້ນຕໍທີ່ບັນລຸໄດ້ ໃນການປະຕິບັດບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ
ໃນການປະຕິບັດເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດ, ຂະແໜງສາທາລະນະສຸກສາມາດບັນລຸໄດ້ ແລະ ບັນລຸລື່ນລະດັບຄາດໝາຍທີ່ສຳຄັນຈຳນວນໜຶ່ງ ຢ່າງປະທັບໃຈ ເຊິ່ງຂະແໜງສາທາລະນະສຸກຂອງທຸກໆປະເທດໃນໂລກ ລ້ວນແຕ່ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດ. ຕົວຢ່າງເຊັ່ນ, ຫວຽດນາມໄດ້ຫລຸດຜ່ອນເຄິ່ງໜຶ່ງອັດຕາການຂາດທາດຫຼໍ່ລ້ຽງຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ (ປະເພດນ້ຳໜັກເບົາ) ໄປເຖິງຈຸດໝາຍກ່ອນກຳນົດເວລາແຕ່ 3 - 4 ປີ. ອັດຕາສ່ວນເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 1 ປີ ໄດ້ສັກຢາປ້ອງກັນໝາກແດງເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກ 55% (ປີ 1990) ຂຶ້ນເປັນ 97,1% (ປີ 2005); ພ້ອມກັນນັ້ນ ກໍ່ຮັກສາລັກສະນະເປັນປົກກະຕິໄດ້ຢ່າງລຽນຕິດ ຍືນຍົງໃນລະດັບສູງກວ່າ 90% ໃນຫຼາຍປີ. ອັດຕາສ່ວນກໍລະນີຄອດລູກທີ່ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍໜູນຈາກສາທາລະນະສຸກກໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນ ຈາກ 55% (ປີ 2005) ຂຶ້ນເປັນ 97,85% (ປີ 2007) ແລະ ຮັກສາອັດຕາສ່ວນເປັນປົກກະຕິໄດ້ຢ່າງລຽນຕິດ ໃນລະດັບ 96% ແຕ່ປີ 2007 ມາເຖິງປັດຈຸບັນ.
ສິ່ງທີ່ຄວນເອົາໃຈໃສ່ຄື ຈຳນວນແມ່ຍິງຖືພາທີ່ໄດ້ຮັບການຄຸ້ມຄອງ ແລະ ກວດການັ້ນ ນັບມື້ນັບເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະ ໄດ້ຮັບການບໍລິການເບິ່ງແຍງດູແລສຸຂະພາບ ນັບມື້ນັບດີກວ່າເກົ່າ. ຈຳນວນນີ້ ໃນໄລຍະ 5 ປີມໍ່ໆນີ້ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນພໍຄວນ ຈາກລະດັບ 84,6% (ປີ 2006) ຂຶ້ນເປັນ 95% (ປີ 2010). ຈຳນວນເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 5 ປີ ຖືກຕາຍ ກໍ່ຫລຸດລົງ ຈາກ 51,2‰ (ປີ 1990) ລົງເປັນ 23‰ (ປີ 2011). ອັດຕາການຕາຍຂອງເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 1 ປີ (1/1000) ຄິດໃສ່ຈຳນວນເດັກເກີດມີຊີວິດ ກໍ່ຫລຸດລົງຈາກ 23‰ (ປີ 1990) ລົງເປັນ 12‰ ໃນປີ 2010.
ຫວຽດນາມສືບຕໍ່ຮັກສາຜົນສຳເລັດ ໃນການຊຳລະພະຍາດເປ້ຍລ່ອຍ, ກຳຈັດບາດທະຍັກເດັກຫາກໍ່ເກີດ. ຂະແໜງສາທາລະນະສຸກ ໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດການສີດວັກຊີນບໍ່ເສຍຄ່າກ່ຽວກັບ 11 ປະເພດວັກຊີນ ເພື່ອກັນພະຍາດຕິດແປດຕ່າງໆ ທີ່ເປັນອັນຕະລາຍ (ວັນນະໂລກ, ໂລກຄໍຕີບ, ໄອໄກ່, ບາດທະຍັກ, ອັກເສບຕັບ B, ເປັນເປ້ຍ, ໝາກແດງ, ອັກເສບປອດ, ອັກເສບເຍື່ອຫຸ້ມສະໝອງເປັນໜອງຍ້ອນ Hib, ອັກເສບສະໝອງຍີ່ປຸ່ນ, ໂລກອະຫິວາ, ໄຂ້ທໍລະພິດ) ໃຫ້ແກ່ເດັກນ້ອຍ ແລະ ແມ່ຍິງ; ໄດ້ສູ້ຊົນບັນລຸໝາກຜົນ ແລະ ຮັກສາໝາກຜົນໃນການຊຳລະ ກຳຈັດ ຫລຸດຜ່ອນກໍລະນີຕິດພະຍາດ ແລະ ການຕາຍຍ້ອນພະຍາດຕ່າງໆ ໃນການສີດວັກຊີນເປີດກວ້າງ ແລະ ນຳໃຊ້ຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງຄວາມກ້າວໜ້າຕ່າງໆ ຂອງສາທາລະນະສຸກທັນສະໄໝ ເພື່ອຍົກສູງຄຸນນະພາບໃນການບໍລິການດ້ານການສີດວັກຊີນ; ຕິດຕາມກວດກາ ແລະ ກວດກາໂດຍພື້ນຖານ ຕໍ່ກັບພະຍາດຕິດແປດທີ່ສາມາດກີດກັ້ນໄດ້ດ້ວຍວັກຊີນ. ອັດຕາສີດວັກຊີນປະເພດຕ່າງໆຢ່າງຄົບຖ້ວນ ໃຫ້ເດັກນ້ອຍອາຍຸຕ່ຳກວ່າ 1 ປີ ບັນລຸໄດ້ກວ່າ 90% ຢູ່ໃນລະດັບແຂວງ.
ກ່ຽວກັບວຽກງານປ້ອງກັບ ແລະ ຕ້ານໄຂ້ຍຸງ, ທຽບກັບປີ 2000 (ປີສ້າງບັນດາເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດ), ເຖິງປີ 2011 ຈຳນວນຄົນຕິດພະຍາດໄຂ້ຍຸງໄດ້ຫລຸດຜ່ອນກວ່າ 84% ແລະ ກໍລະນີຖືກຕາຍກໍ່ໄດ້ຫລຸດຜ່ອນກວ່າ 90%. ຄິດໄລ່ເຖິງປີ 2011, ອັດຕາສ່ວນຜູ້ຖືກໄຂ້ຍຸງໄດ້ຫລຸດລົງເຫຼືອພຽງ 0,52 ຄົນຕໍ່ປະຊາກອນ 1.000 ຄົນ ແລະ ຈຳນວນຄົນຖືກຕາຍຍ້ອນພະຍາດນີ້ເຫຼືອພຽງ 0,016 ຄົນ ຕໍ່ປະຊສກອນ 100.000 ຄົນ. ທຽບກັບເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດຂອງສະຫະປະຊາຊາດແລ້ວ ປີ 2011 ຫວຽດນາມໄດ້ບັນລຸລະດັບຫລຸດຜ່ອນຈຳນວນຄົນເຈັບ ແລະ ຈຳນວນຄົນຕາຍໃນແຕ່ລະປີ ເປັນຢ່າງດີເລີດ ໃນຕະຫຼອດທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ.
ຕົວແບບໂຄງການສາທາລະນະສຸກສົມທົບການທະຫານ-ພົນລະເຮືອນ ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງຜົນສຳເລັດດີພໍຄວນ. ຂະແໜງສາມາລະນະສຸກໄດ້ລົງທຶນໃຫ້ແກ່ 171 ສຸກສາລາ ຢູ່ເຂດຊາຍແດນ ເຂດຫ່າງໄກສອກຫຼີກ - ເປັນບ່ອນທີ່ປະຊາກອນສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຄົນຊົນເຜົ່າສ່ວນໜ້ອຍ, ເຂດຊາຍຝັ່ງທະເລ ແລະ ເກາະທະເລ, ເຂດຈຸດສຸມທາງດ້ານການປ້ອງກັນປະເທດ - ປ້ອງກັນຄວາມສະຫງົບ; ກໍ່ສ້າງ ແລະ ບຳລຸງເພີ່ມເຕີມຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບວິຊາການຜະດຸງຄັນ, ວິຊາການແພດປົວເດັກ, ສາທາລະນະສຸກສ່ວນລວມ ໃຫ້ແກ່ນາຍໝໍນາຍແພດການທະຫານຊາຍແດນ 167 ຄົນ ແລະ ນັກຮົບຮ້ອຍກວ່າຄົນ ເຊິ່ງເປັນຄົນທ້ອງຖິ່ນເຂດຫຍຸ້ງຍາກພິເສດ ທີ່ໄດ້ສຳເລັດພັນທະການທະຫານ ກັບມາເປັນພະນັກງານສາທາລະນະສຸກປະຈຳໝູ່ບ້ານ. ແຕ່ລະປີ, ຂະແໜງສາທາລະນະສຸກຍັງໄດ້ກໍ່ສ້າງ ແລະ ບຳລຸງອົບຮົມ ພະນັກງານສາທາລະນະສຸກສາຍການສູນກາງ ເປັນພັນເທື່ອຄົນ ແລະ ພະນັກງານສາທາລະນະສຸກທ້ອງຖິ່ນ ເປັນພັນເທື່ອຄົນ ເຊິ່ງເປັນການເພີ່ມແຫຼ່ງກຳລັງຄົນເຂົ້າຮ່ວມໃນວຽກງານຂອງໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດຕ່າງໆ.
ກ່ຽວກັບໂລກ HIV/AIDS, ໄດ້ປະຕິບັດເປົ້າໝາຍຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດຢ່າງສຳເລັດມີໄຊ ຄືໄດ້ຄອບງຳອັດຕາສ່ວນຕິດເຊື້ອ HIV ໃຫ້ຕ່ຳກວ່າ 0,3%. ເປົ້າໝາຍວາງອອກມາຄື ຈະກີດກັ້ນຂາດຕົວ ແລະ ເລິ່ມຕົ້ນຮັດແຄບຂອບເຂດການແຜ່ລາມຂອງໂລກ HIV/AIDS ໃນປີ 2015. ປີ 2012, ກໍລະນີຕິດເຊື້ອ HIV ໄດ້ຫລຸດຜ່ອນ 31,5% ທຽບກັບປີ 2001. ນັບແຕ່ປີ 2010, ທຸກຄົນທີ່ມີຄວາມຕ້ອງການກວດພະຍາດ ແລະ ປົວພະຍາດໂລກ HIV/AIDS ກໍ່ລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບການສະໜອງ. ຄິດສະເພາະປີ 2012 ອັດຕາສ່ວນຄົນຕິດໂລກ HIV/AIDS ທີ່ໄດ້ປິ່ນປົວດ້ວຍ ARV ແມ່ນ 60% (72.711 ຄົນ).
ວຽກງານກໍ່ສ້າງພື້ນຖານ ແລະ ສະໜອງເຄື່ອງຈັກເຄື່ອງປະກອບໃຫ້ແກ່ການປະຕິບັດໜ້າທີ່ປ້ອງກັນ ຕ້ານກັບໂລກ HIV/AIDS ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່. ຄິດໄລ່ເຖິງວັນທີ 31 ທັນວາ 2012, ໄດ້ແລະພວມລົງທຶນກໍ່ສ້າງສູນປ້ອງກັນ ຕ້ານໂລກ HIV/AIDS ຢູ່ 43 ແຂວງໃນຈຳນວນ 63 ແຂວງທັງໝົດ, ໃນນັ້ນໄດ້ສ້າງສຳເລັດແລ້ວ 13 ແຫ່ງ (ກວມ 30,2%) ແລະ ມີ 68,3% ແຫ່ງໄດ້ລົງທຶນຕິດຕັ້ງເຄື່ອງປະກອບທີ່ຈຳເປັນຕ້ອງການ ຕາມການກຳນົດຂອງກະຊວງສາທາລະນະສຸກ. ມີ 50% ສູນປ້ອງກັນ ຕ້ານໂລກ HIV/AIDS ຂັ້ນແຂວງໄດ້ມີສຳນັກງານສະເພາະຂອງຕົນ. ຖັນແຖວພະນັກງານເຮັດວຽກງານປ້ອງກັນ ຕ້ານໂລກ HIV/AIDS ນັບມື້ນັບຄົບຖ້ວນບໍລິບູນທາງດ້ານການຈັດຕັ້ງ ແລະ ໄດ້ຮັບການບຳລຸງ ກໍ່ສ້າງຍົກສູງລະດັບວິຊາສະເພາະ. ຄິດໄລ່ຮອດທ້າຍປີ 2010 ໃນທົ່ວປະເທດມີພະນັກງານ 14.954 ຄົນທີ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມວຽກງານປ້ອງກັນ ຕ້ານໂລກ HIV/AIDS ຢູ່ທ້ອງຖິ່ນ, ໃນນັ້ນ 32,7% ຈຳນວນພະນັກງານມີລະດັບມະຫາວິທະຍາໄລ ແລະ ເໜືອມະຫາວິທະຍາໄລ, 66,6% ມີລະດັບຊັ້ນສູງ ແລະ ຊັ້ນກາງ, ຜູ້ມີລະດັບທຳມະດາສາມັນກວມພຽງ 0,7%.
ກ່ຽວກັບຂົງເຂດຮັກສາອະນາໄມຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ (ອ.ປ.ສ), ໃນໄລຍະປີ 2010 - 2012, ການປະຕິບັດບັນດາເລກຄາດໝາຍຂອງໂຄງການຮັກສາຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ ລ້ວນແຕ່ບັນລຸໄດ້ຕາມແຜນການວາງອອກ. ທາງດ້ານການຄຸ້ມຄອງລັດ, ແຕ່ປີ 2011 ເຖິງປັດຈຸບັນ ກະຊວງສາທາລະນະສຸກໄດ້ປະກາດໃຊ້ຈົດໝາຍລັດຖະການຫຼາຍສະບັບ ເພື່ອແນະນຳການປະຕິບັດມາດຕະຖານແຫ່ງຊາດ ວ່າດ້ວຍການຮັກສາຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ. ບັນດາເອກະສານທີ່ໄດ້ປະກາດໃຊ້ເຫຼົ່ານັ້ນ ໂດຍພື້ນຖານໄດ້ປັບປຸງບູລະນະກອບນິຕິກຳໃຫ້ສົມບູນ ມີຄວາມສັກສິດພຽງພໍ ເພື່ອກວດກາ ອ.ປ.ສ ຕັ້ງແຕ່ “ໂຮງນາຈົນເຖິງພາເຂົ້າ” ຢູ່ຫວຽດນາມໃນປັດຈຸບັນ. ວຽກງານການສຶກສາ ໂຄສະນາຖະແຫຼງຂ່າວ ໄດ້ຮັບການດຳເນີນເປັນປະຈຳ ດ້ວຍຫຼາຍຮູບການອຸດົມສົມບູນ, ເນື້ອໃນສອດຄ່ອງ, ປົກຫຸ້ມໃນພື້ນທີຂົງເຂດກວ້າງຂວາງ, ໄດ້ແຜ່ລາມກວ້າງໃນວົງຄະນາຍາດ, ໄປເຖິງເປົ້າໝາຍຕ່າງໆທີ່ຕ່າງກັນ, ໄດ້ສ້າງໃຫ້ມີການຜັນປ່ຽນອັນຕັ້ງໜ້າ, ຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບ ອ.ປ.ສ ຂອງບັນດາຈຸຫຍ່ອມເປົ້າໝາຍ. ຕາມຜົນຂອງການສືບສວນປີ 2012 ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: 76% ຂອງຈຳນວນຜູ້ຜະລິດ, 73% ຂອງຈຳນວນຜູ້ທຳການທຸລະກິດ, 65,8% ຂອງຈຳນວນຜູ້ບໍລິໂພກອາຫານ, 94,8% ຂອງຈຸເປົ້າໝາຍການນຳຄຸ້ມຄອງລັດ ແລະ 85,6% ຂອງຈຸເປົ້າໝາຍການນຳຄຸ້ມຄອງວິສາຫະກິດ ມີຄວາມຮັບຮູ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງກ່ຽວກັບ ອ.ປ.ສ; ວຽກງານການກໍ່ສ້າງ ຝຶກອົບຮົມໃຫ້ພະນັກງານວິຊາສະເພາະ ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ ລົງທຶນ ແລະ ຍູ້ແຮງ; ເປັນພິເສດແມ່ນການຝຶກອົບຮົມ ກໍ່ສ້າງເພື່ອມອບໃບຢັ້ງຢືນລະດັບກວດການຂະແໜງວິຊາສະເພາະ ໃຫ້ພະນັກງານປະມານ 1.000 ຄົນຢູ່ສາຍການຕ່າງໆ ແຕ່ສູນກາງຮອດຮາກຖານ.
ການປັບປຸງບູລະນະເຄືອຂ່າຍຄຸ້ມຄອງດ້ານ ອ.ປ.ສ ໄດ້ສຳເລັດໂດຍພື້ນຖານ. ໄດ້ສ້າງຕັ້ງພະແນກຄຸ້ມຄອງ ອ.ປ.ສ ແລະ ພະແນກຄຸ້ມຄອງຄຸນນະພາບຜະລິດຕະພັນກະສິກຳ ປ່າໄມ້ ແລະ ສິນໃນນ້ຳຢູ່ 63 ແຂວງ, ນະຄອນຂຶ້ນກັບສູນກາງ. ຄະນະຊີ້ນຳສະຫະຂະແໜງ ກ່ຽວກັບ ອ.ປ.ສ ກໍ່ໄດ້ຮັບການປັບປຸງບູລະນະຢູ່ໃນ 100% ແຂວງ, 99,6% ເມືອງ ແລະ 99,4% ຕາແສງ.
ວຽກງານກວດການ ກວດກາໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່, ຊີ້ນຳນຳພາຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ຂອງຄະນະກຳມະການປົກຄອງປະຊາຊົນຂັ້ນຕ່າງໆ. ໄດ້ມີການປະສານສົມທົບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນລະຫວ່າງກະຊວງ ຂະແໜງການ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ ໃນການແກ້ໄຂ ແລະ ຜ່ານຜ່າອຸບັດເຫດຕ່າງໆ ທາງດ້ານ ອ.ປ.ສ ໃຫ້ໄດ້ຮັບປະສິດທິຜົນອັນຕັ້ງໜ້າ. ໂດຍອາໃສການຍູ້ແຮງວຽກງານນີ້, ດັ່ງນັ້ນ ສະຕິຮັບຮູ້ຕໍ່ການປະຕິບັດຂໍ້ກຳນົດຕ່າງໆຂອງກົດໝາຍກ່ຽວກັບ ອ.ປ.ສ ຂອງບັນດາພື້ນຖານຜະລິດ ປຸງແຕ່ງອາຫານ ຈຶ່ງດີກວ່າເກົ່າ, ອັດຕາການລະເມີດຂໍ້ກຳນົດກ່ຽວກັບ ອ.ປ.ສ ໃນໄລຍະປີ 2011 - 2013 ແມ່ນ 21,1%, ຫລຸດລົງຕ່ຳກວ່າທຽບກັບປີ 2010 (25,7%).
ສະພາບການຖືກຜິດອາຫານ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນຢູ່ເຮືອນຄົວລວມໝູ່ ໄດ້ຫລຸດລົງທຽບກັບປີກ່ອນ. ຄິດສະເຫຼ່ຍ ປີ 2011 - 2012, ຈຳນວນກໍລະນີຖືກຜິດອາຫານຫລຸດລົງ 10,8%, ຈຳນວນຄົນຖືກຜິດອາຫານຫລຸດລົງ 10,6%, ຈຳນວນຄົນຕາຍຫລຸດລົງ 67,2%. ຈຳນວນກໍລະນີທີ່ມີຄົນຖືກຜິດອາຫານຫຼາຍກວ່າ 30 ຄົນ ກໍ່ຫລຸດລົງ 35,2% ທຽບກັບປີ 2010. ສະເພາະໃນ 6 ເດືອນຕົ້ນປີ 2013, ຈຳນວນກໍລະນີຖືກຜິດອາຫານຫລຸດລົງ 4 ກໍລະນີ, ຈຳນວນຄົນຖືກຜິດອາຫານຫລຸດລົງ 620 ຄົນ ແລະ ຄົນຕາຍຫລຸດລົງ 4 ຄົນ, ພິເສດແມ່ນ, ການຖືກຜິດອາຫານຢູ່ຄອບຄົວ, ໂຮງຮຽນ, ເຮືອນຄົວລວມໝູ່ ໄດ້ຫລຸດລົງຫຼາຍພໍຄວນ ທາງດ້ານຈຳນວນກໍລະນີ, ຈຳນວນຄົນ ແລະ ຄົນຕາຍ ທຽບກັບໄລຍະເວລາດຽວກັນໃນປີ 2012, ປະກອບສ່ວນຫລຸດຜ່ອນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ມີຄວາມໝາຍສັງຄົມຢ່າງຕັ້ງໜ້າ.
ອາດຈະຢັ້ງຢືນໄດ້ວ່າ, ວຽກງານຊີ້ນຳ ແບ່ງຂັ້ນຄຸ້ມຄອງ ຈັດຕັ້ງການເຄື່ອນໄຫວກົງຈັກ ແລະ ການປະຕິບັດງານ ຂອງບັນດານໂຄງການສາທາລະນະສຸກ ສັງກັບໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດແຕ່ສູນກາງຮອດທ້ອງຖິ່ນ ນັບມື້ນັບສົມບູນແບບ. ບົດບາດຊີ້ນຳຂອງກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ໄດ້ຖືກຢັ້ງຢືນວ່າເປັນໃຈກາງຫົວສະໝອງ ດັດສົມການເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ. ການສ້າງຕັ້ງຄະນະຊີ້ນຳໂຄງການ, ຄະນະຄຸ້ມຄອງໂຄງການ, ການຈັດວາງສັບຊ້ອນບັນດາຫົວໜ່ວຍຊີ້ນຳລວມ... ລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບການຄົ້ນຄວ້າຢ່າງຮອບຄອບ ວິທະຍາສາດ ແລະ ປະຕິບັດຢ່າງຖືກຕ້ອງ ຕາມຂໍ້ກຳນົດວ່າດ້ວຍການຄຸ້ມຄອງ ໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ, ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ບັນດາໂຄງການສາທາລະນະສຸກ ສັງກັດໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ ຈຶ່ງບັນລຸໄດ້ໝາກຜົນອັນຕັ້ງໜ້າຫຼາຍຢ່າງ ໃນການປ້ອງກັນ ຕ້ານ ຄຸ້ມຄອງໂລຄາພະຍາດ, ປະກອບສ່ວນເບິ່ງແຍງດູແລສຸຂະພາບຂອງປວງປະຊາຊົນ, ເຊັ່ນ 100% ແຂວງ-ນະຄອນ ໄດ້ບັນລຸມາດຕະຖານ 4 ປະການ ໃນການກຳຈັດພະຍາດຂີ້ທູດ; ຕະຫຼອດ 5 ປີ, ຢູ່ໃນ 50% ຂອງຈຳນວນເມືອງ-ເທດສະບານ ໃນທົ່ວປະເທດ ບໍ່ມີຄົນຕິດພະຍາດຂີ້ທູດໃໝ່, ບັນລຸແຜນການທີ່ໄດ້ວາງອອກ; ສູ້ຊົນຄອບງຳຈຳກັດອັດຕາການຕິດແປດແຜ່ລາມ ຂອງພະຍາດວັນນະໂລກທົນຕໍ່ຢາ, ເພີ່ມອັດຕາການເຂົ້າເຖິງກັບການປິ່ນປົວ ພະຍາດວັນນະໂລກທົນຕໍ່ຢາ ຈາກ 25% (ປີ 2011) ຂຶ້ນເປັນ 55% (ປີ 2015) ເຊິ່ງມີສະພາບການດີພໍຄວນ; ຫລຸດອັດຕາການຕາຍຍ້ອນພະຍາດໄຂ້ອອກເລືອດ ລົງຕ່ຳກວ່າ 0,09%; ເພີ່ມອັດຕາສ່ວນແຕ່ 5 - 10% ຈຳນວນຜູ້ຕິດພະຍາດມະເລງຖືກຄົ້ນເຜີຍໃນໄລຍະຕົ້ນ ແລະ ຫລຸດອັດຕາການຕາຍຍ້ອນພະຍາດມະເລງ; ຄຸ້ມຄອງໄດ້ 60% ຈຳນວນຜູ້ເລິ່ມມີອາການເບົາຫວານ ແລະ 50% ຈຳນວນຜູ້ຕິດພະຍາດເບົາຫວານລະດັບ 2 ທີ່ຖືກຄົ້ນເຜີຍໂດຍຜ່ານການກວດຄັດເລືອກ; ປັບປຸງຕາໜ່າງປິ່ນປົວ ເພື່ອຮອດປີ 2015 ຢູ່ໃນ 100% ໂຮງພະຍາບານສາຍການແຂວງ ມີພະແນກປົວຕ່ອມໄຮ້ທໍ່ (Incritology); ຮັກສາ ແລະ ປັບປຸງເຄືອຂ່າຍສາທາລະນະສຸກປ້ອງກັນຢູ່ແຂວງຕ່າງໆ, ກຳນົດການບັນຈຸພະບັກງານລັດຖະກອນໃນແຕ່ລະຫົວໜ່ວຍ ເພື່ອເຮັດວຽກງານປ້ອງກັນພະຍາດໃຫ້ໄດ້ດີ ປະກອບສ່ວນຫລຸດຜ່ອນອັດຕາຄົນເຈັບປ່ວຍໃນແຕ່ລະຄອບຄົວ, ແຕ່ລະຊຸມຊົນ...
ກ່ຽວກັບວຽກງານສາທາລະນະສຸກສົມທົບການທະຫານ-ພົນລະເຮືອນ, ມີ 70% ຈຳນວນເມືອງເກາະໄດ້ຮັບການຊ່ວຍໜູນດ້ານພື້ນຖານວັດຖຸ; ໄດ້ສ້ອມແປງຍົກລະດັບພື້ນຖານສາທາລະນະສຸກເຂດຊາຍແດນ-ເກາະທະເລ 100 ແຫ່ງ; ມີ 70% ຈຳນວນຫົວໜ່ວຍສາທາລະນະສຸກປ້ອງກັນ ແລະ ໜ່ວຍສາທາລະນະສຸກເຄື່ອນທີ່ ໄດ້ກຽມຄວາມພ້ອມເພື່ອເຄື່ອນໄຫວປະຕິບັດໜ້າທີ່ການສາທາລະນະສຸກ ເມື່ອອຸບັດເຫດເກີດຂຶ້ນ. ຕົ້ນປີ 2013 ມີປະຊາຊົນ 100 ພັນເທື່ອຄົນ ຢູ່ເຂດຈຸດສຸມການປ້ອງກັນປະເທດ-ຄວາມສະຫງົບ, ເຂດຊົນເຜົ່າພູດອຍເສດຖະກິດດ້ອຍພັດທະນາ, ເຂດຊາຍຝັ່ງທະເລ ໝູ່ເກາະ, ເຂດໄພທຳມະຊາດ ໄດ້ຮັບການກວດແກ້ ປິ່ນປົວພະຍາດ, ບັນລຸແຜນການທີ່ໄດ້ວາງອອກມາ.
ຜົນສຳເລັດອັນໜຶ່ງທີ່ພົ້ນເດັ່ນ ໃນການເຄື່ອນໄຫວ ບັນຊາໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ ນັ້ນແມ່ນ ບັນດາຊຸດຝຶກອົບຮົມວິຊາສະເພາະ ແຕ່ສູນກາງຮອດຮາກຖານ ໃນບັນດາໂຄງການທັງໝົດ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ນັບທັງດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບການຝຶກອົບຮົມ ແລະ ໄດ້ຈັດຕັ້ງຢ່າງເປັນປະຈຳຢູ່ສາຍການຕ່າງໆ. ບາງແຂວງໄດ້ສ້າງຕັ້ງສູນກໍ່ສ້າງພະນັກງານ, ຊີ້ນຳລະບົບການຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ວຽກງານຝຶກອົບຮົມພະນັກງານ ນັກວິຊາການເຕັກນິກ. ວຽກງານການສຶກສາ, ສື່ຂ່າວ ຖືກຖືວ່າເປັນວິທີແກ້ອັນສຳຄັນໜຶ່ງຂອງໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ ຍ້ອນແນວນັ້ນ ຈຶ່ງໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດອັນສຳຄັນຫຼາຍຢ່າງ ທີ່ມີຄວາມໝາຍໄຂເສັ້ນທາງ ແລະ ຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ ຍົກສູງລັກສະນະເຫັນດີເຫັນພ້ອມສັງຄົມ. ຜະລິດຕະພັນສື່ຂ່າວເປັນຈຳນວນລ້ານ ໄດ້ຮັບການປະຕິບັດ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງລຽນຕິດໂດຍຜ່ານແຕ່ລະປີ ແຕ່ລະໂຄງການ, ນັບທັງດ້ານຄວາມຍາວ ຄວາມກວ້າງຂວາງທົ່ວເຖິງ ແລະ ຮູບການຫຼາກຫຼາຍຂອງຜະລິດຕະພັນສື່ຂ່າວ, ເຊັ່ນປ້າຍໂຄສະນາ, ແຜ່ນປະກາດແຈ້ງຄວາມ, ໃບປິວ, ປຶ້ມເຫຼັ້ມບາງ, ລາຍການກະຈ່າຍສຽງ ຖ່າຍທອດໂທລະພາບ, ໜັງສືພິມ ສື່ມວນຊົນ... ຜົນສຳເລັດຂອງບັນດາລາຍການໂຄສະນາ ສື່ມວນຊົນ ໄດ້ປະກອບສ່ວນປົວແປງຢ່າງເລິກເຊິ່ງຄວາມຮັບຮູ້ ທ່າທີ ການກະທຳຂອງພະນັກງານ ແລະ ປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນຕ່າງໆ ໃນວຽກງານປ້ອງກັນ ສະກັດກັ້ນ ຕ້ານໂລຄາພະຍາດ, ເພີ່ມທະວີສຸຂະພາບຂອງປະຊາຊົນ, ຍົກສູງຄຸນນະພາບແຫຼ່ງບຸກຄະລາກອນສັງຄົມ.
ກ່ຽວກັບພົນລະເມືອງ-ແຜນການຄອບຄົວ, ຜົນງານການປະຕິບັດບັນດາເປົ້າໝາຍຂອງໂຄງການ ໄດ້ນຳມາເຊິ່ງຜົນສຳເລັດອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ທັງທາງດ້ານປະສິດທິຜົນເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມ. ໃນສອງໄລຍະ 2006 - 2010 ແລະ 2011 - 2013 ອັດຕາການເພີ່ມປະຊາກອນ ລ້ວນແຕ່ຕ່ຳກວ່າລະດັບຄາດໝາຍທີ່ໄດ້ວາງໄວ້, ໃນນັ້ນ, ຈຳນວນພົນລະເມືອງສະເລ່ຍປີ 2011 ແມ່ນ 87,84 ລ້ານຄົນ, ປີ 2012 ແມ່ນ 88,78 ລ້ານຄົນ, ຄາດຄະເນປີ 2013 ແມ່ນ 89,57 ລ້ານຄົນ ແລະ ຄາດຄະເນວ່າ ພົນລະເມືອງຫວຽດນາມໃນປີ 2015 ຈະຂຶ້ນເຖິງ 91,3 ລ້ານຄົນ (ຄາດໝາຍທີ່ວາງອອກມາແມ່ນເກືອບ 93 ລ້ານຄົນ). ຄວາມໄວໃນການເພີ່ມປະຊາກອນສະເລ່ຍໃນໄລຍະ 2011 - 2013 ແມ່ນ 1,05% ຕໍ່ປີ, ຄາດກະປີ 2015 ປະມານ 1%, ບັນລຸໄດ້ລະດັບຄາດໝາຍທີ່ວາງອອກມາ.
ລະດັບການເກີດ 1,99 ລູກ/ແມ່ຍິງ ໃນປີ 2011 ແລະ 2,05 ລູກ/ແມ່ຍິງ ໃນປີ 2012, ຄາດກະປີ 2013 ແມ່ນ 2,02 ລູກ/ແມ່ຍິງ, ຮັກສາໄດ້ລະດັບການເກີດເພື່ອປ່ຽນແທນ. ຄາດກະປີ 2015 ຈະຢູ່ໃນລະດັບ 1,9 ລູກ/ແມ່ຍິງ ຄືດັ່ງລະດັບຄາດໝາຍແຜນການວາງໄວ້.
ກ່ຽວກັບລະດັບຫລຸດຜ່ອນອັດຕາການເກີດ ໃນສອງປີ 2011 - 2012 ແມ່ນ 0,2‰, ສະເລ່ຍແຕ່ລະປີຫລຸດ 0,1‰. ຄາດຄະເນວ່າ ຮອດປີ 2015, ອັດຕາການເກີດແມ່ນ 16,6‰ ບັນລຸໄດ້ຈຸດໝາຍລະດັບຫລຸດຜ່ອນອັດຕາການເກີດສະເລ່ຍຕໍ່ປີ ແມ່ນ 0,1‰. ອັດຕາການເກີດລູກທີ່ 3 ຂຶ້ນໄປ ແມ່ນມີທ່າອຽງຫລຸດຜ່ອນລົງ, ຈາກ 15,1% ປີ 2010, ລົງເປັນ 14,7% ປີ 2011 ແລະ 14,2% ປີ 2012.
ໃນໄລຍະ 2011 - 2013, ບັນດາຕົວແບບຊຸກຍູ້ການຍົກສູງຄຸນນະພາບພົນລະເມືອງທາງດ້ານສຸຂະພາບຮ່າງກາຍ ສືບຕໍ່ໄດ້ຮັບການທົດລອງ ແລະ ຜັນຂະຫຍາຍຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ຈຳນວນແມ່ຍິງຖືພາໄດ້ຮັບການກວດຄັດເລືອກກ່ອນຄອດລູກ ປີ 2011 ແມ່ນ 1,5%, ປີ 2012 ແມ່ນ 3%, ຄາດກະວ່າປີ 2013 ແມ່ນ 7%, ແລະ ຮອດປີ 2015 ຕົວເລກນີ້ຈະບັນລຸ 15%, ລື່ນລະດັບຄາດໝາຍທີ່ໄດ້ວາງໄວ້. ຈຳນວນເດັກເກີດໃໝ່ໄດ້ຮັບການກວດຄັດເລືອກປີ 2011 ແມ່ນ 6%, ປີ 2012 ແມ່ນ 10%, ຄາດກະວ່າ ປີ 2013 ຈະໄດ້ 18%, ປີ 2015 ໄດ້ 25%, ລື່ນລະດັບຄາດໝາຍທີ່ໄດ້ວາງໄວ້.
ຕົວແບບ “ໃຫ້ຄຳແນະນຳ ແລະ ກວດສຸຂະພາບກ່ອນການສົມລົດ” ໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍແຕ່ປີ 2010 ຢູ່ໃນ 497 ຕາແສງ, ໂຮງຮຽນ, ປີ 2013 ໄດ້ເປີດກວ້າງອອກຢູ່ໃນ 1.464 ຕາແສງ, ໂຮງຮຽນ. ປີ 2012 ໄດ້ຈັດຕັ້ງການໃຫ້ຄຳແນະນຳ ແລະ ກວດສຸຂະພາບກ່ອນການສົມລົດ ໃຫ້ແກ່ 2% ຈຳນວນຄູ່ບ່າວສາວທີ່ກະກຽມແຕ່ງງານ. ຄາດກະວ່າປີ 2013 ໄດ້ປະມານ 4%. ຄາດກະວ່າຮອດປີ 2015 ຈະເພີ່ນຂຶ້ນເຖີງປະມານ 10%.
ໃນ 23 ປີທີ່ຜ່ານມາ, ຫວຽດນາມໄດ້ລົງທຶນຢ່າງຕັ້ງໜ້າໃຫ້ແກ່ໂຄງການພົນລະເມືອງ-ແຜນການຄອບຄົວ. ສິ່ງດັ່ງກ່າວໄດ້ກະທົບໂດຍກົງ ເຖິງການພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ ຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ - ສັງຄົມປະເທດຫວຽດນາມ.
ພາບປະກອບ. ແຫຼ່ງ: hanoimoi.com.vn
ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ສິ່ງຄົງຄ້າງ ແລະ ຂໍ້ຈຳກັດຈຳນວນໜຶ່ງ
ເຖິງວ່າໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດໃຫຍ່ຫຼວງຫຼາຍຢ່າງກໍຕາມ ແຕ່ໃນພາກຕົວຈິງ ບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບສາທາລະນະສຸກ ກໍ່ຍັງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຕ່າງໆ ທີ່ຕອ້ງພະຍາຍາມແກ້ໄຂ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນສິ່ງກີດຂວາງຕ່າງໆ ຍ້ອນລັກສະນະພິເສດສະເພາະຂອງແຕ່ລະພາກ ເຂດ, ທີ່ຖືກການກະທົບຂອງເງື່ອນໄຂທຳມະຊາດພູມປະເທດ, ເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ ແລະ ວັດທະນາທຳທີ່ຕ່າງກັນ. ຄວາມຍໍ້ທໍ້ເສຍກຳລັງໃຈຂອງຄົນເຈັບ ແລະ ຄອບຄົວຄົນເຈັບ ກໍ່ພວມກະທົບໃສ່ຄວາມຕັ້ງໜ້າພະຍາຍາມຂອງໂຄງການ ໃນວຽກງານການປິ່ນປົວ. ພື້ນຖານວັດຖຸຢູ່ໃນໂຮງໝໍ ກໍ່ຍັງຂາດເຂີນ ແລະ ລ້າຫຼັງ. ໂຮງໝໍຂອງເມືອງກໍ່ຍັງບໍ່ທັນຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຂໍ້ກຳນົດຕ່າງໆ ຂອບກະຊວງສາທາລະນະສຸກ, ເຊັ່ນ ຍັງບໍ່ທັນມີພະແນກຟື້ນຊີບ-ປິ່ນປົວກະທັນຫັນ, ພະແນກເພສັດຊະກຳ, ພະແນກຕ້ານການຕິດເຊື້ອໂລກ, ພະແນກບຳລຸງລ້ຽງ... ນອກນີ້, ການລົງທຶນໃຫ້ແກ່ວຽກງານປ້ອງກັນ ແລະ ຕ້ານບັນດາພະຍາດທີ່ບໍ່ຕິດແປດ ກໍ່ບໍ່ແທດເໝາະກັບແບກຫາບອັນໜັກໜ່ວງຍ້ອນໂລຄາພະຍາດກໍ່ຂຶ້ນໃນຊີວິດຕົວຈິງ.
ໃນຂົງເຂດປ້ອງກັນ ຕ້ານ ກວດແລະປົວພະຍາດ HIV/AIDS ປັດຈຸບັນ, ແຫຼ່ງທຶນຊ່ວຍເຫຼືອຈາກຕ່າງປະເທດມີທ່າອຽງຫລຸດລົງໄວໃນໄລຍະທີ່ຈະມາເຖິງ, ແຫຼ່ງທຶນຈາກງົບປະມານແຫ່ງລັດເພີ່ມຂຶ້ນ ແຕ່ກວມອັດຕາສ່ວນບໍ່ສູງ. ຫຼາຍທ້ອງຖິ່ນຍັງບໍ່ທັນຕັ້ງໜ້າເປັນເຈົ້າການ ແລະ ບຸລິມະສິດລົງທຶນໃຫ້ແກ່ການເຄື່ອນໄຫວປ້ອງກັນ ຕ້ານພະຍາດນີ້. ຄວາມສາມາດດ້ານຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຂອງໂຄງການ ເພື່ອດຳເນີນການເຄື່ອນໄຫວສື່ຂ່າວໂຄສະນາການ, ກະທົບໃສ່ການຫລຸດຜ່ອນຄວາມເສຍຫາຍ ແລະ ເປີດກວ້າງການປິ່ນປົວພະຍາດ HIV/AIDS ໃນໄລຍະທີ່ຈະມາເຖິງ ກໍ່ພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກທີ່ສຸດ.
ບາງເລກຄາດໝາຍຂອງໂຄງການໄລຍະ 2006 - 2010 ຍາກທີ່ຈະບັນລຸໄດ້, ເຊັ່ນ ອັດຕາສ່ວນພະນັກງານເຮັດວຽກງານຮັກສາ ອ.ປ.ສ ຕາມສາຍການແຂວງ-ນະຄອນ ທີ່ໄດ້ຮັບການກໍ່ສ້າງ ບຳລຸງ ຍົກສູງລະດັບວິຊາຊີບສະເພາະ ຍັງໜ້ອຍ; ຂາດບັນດາມາດຕະຖານ ບັນທັດຖານເຕັກນິກແຫ່ງຊາດ ກ່ຽວກັບ ອ.ປ.ສ ທີ່ສອດຄ່ອງກັບມາດຕະຖານໂລກ; ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຖືກຈຳກັດທີ່ສຸດ, ການອະນຸມັດຜ່ານງົບປະມານແຕ່ລະປີກໍ່ຍັງຊັກຊ້າ ເປັນຜົນສະທ້ອນບໍ່ໜ້ອຍເຖິງການຜັນຂະຫຍາຍ ບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຮັບປະກັນ ອ.ປ.ສ; ການລົງທຶນເຄື່ອງຈັກເຄື່ອງປະກອບໃຫ້ແກ່ລະບົບກວດພິສູດ ຍັງບໍ່ແທດເໝາະ; ຄວາມສາມາດກວດພິສູດຂອງຖັນແຖວພະນັກງານ ນັກວິຊາການທີ່ເຮັດວຽກງານນີ້ ຍັງບໍ່ທັນຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການ; ກົນໄກເກັບລາຍຮັບຍັງຖືກຈຳກັດ, ການຫັນເປັນສັງຄົມຕໍ່ການເຄື່ອນໄຫວກວດພິສູດ ອ.ປ.ສ ຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບການຊຸກຍູ້.
ວຽກງານພົນລະເມືອງພັດເກີດມີບັນຫາໃໝ່ ແລະ ມີສິ່ງທ້າທາຍຫຼາຍຢ່າງ ຍ້ອນວ່າລະດັບການເກີດຜັນປ່ຽນຢ່າງສັບສົນ, ຍາມໃດກໍ່ຢູ່ໃນສະພາບອາດຈະເພີ່ມຂຶ້ນຄືນໃໝ່; ຈຳນວນແມ່ຍິງໃນໄວອາຍຸເກີດລູກ ສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວ, ຄາດຄະເນວ່າຈະບັນລຸລະດັບຫຼາຍສຸດໃນໄລຍະປີ 2020 - 2025; ຍັງມີ 29/63 ແຂວງ ກວມເອົາ 34,4% ພົນລະເມືອງທົ່ວປະເທດ ຍັງບໍ່ທັນບັນລຸໄດ້ລະດັບການເກີດເພື່ອປ່ຽນແທນ. ຖ້າຫາກບໍ່ມີວິທີແກ້ຢ່າງຮີບຮ້ອນກໍ່ອາດຈະປ່ອຍໃຫ້ລະດັບການເກີດເພີ່ມຂຶ້ນຄືນໃໝ່.
ບັນຫາໃໝ່ໜຶ່ງອີກ ທີ່ຫາກໍປະກົດຕົວຂຶ້ນໃນວຽກງານພົນລະເມືອງ ນັ້ນຄືອັດຕາເພດຂອງເດັດເກີດໃໝ່ (ອ.ພ.ດ) ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນໄວຢ່າງຜິດປົກກະຕິ (ອ.ພ.ດ ແມ່ນຈຳນວນເດັກຊາຍ ທຽບກັບ 100 ເດັກຍິງ). ອັດຕານີ້ຕາມປົກກະຕິແມ່ນປະມານ 103 - 106. ຜ່ານການສຳຫຼວດພົນລະເມືອງທົ່ວປະເທດ 3 ຄັ້ງກ່ອນນີ້, ອ.ພ.ດ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 105 (ປີ 1979) ຂຶ້ນເປັນ 106 (ປີ 1989) ແລະ 107 (ປີ 1999), ແຕ່ ນັບແຕ່ປີ 2006 ມາເຖິງປັດຈຸບັນ, ອັດຕານີ້ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນສູງ ແລະ ໄວຢ່າງລຽນຕິດ, ຈາກ 110 (ປີ 2006) ຂຶ້ນເປັນ 111 (ປີ 2007) ແລະ 112 (ປີ 2008). ນັກວິຊາການສາກົນໃຫ້ຄວາມສັງເກດວ່າ, ອ.ພ.ດ ເພີ່ນຂຶ້ນຢູ່ບັນດາປະເທດທີ່ມີພື້ນຖານວັດທະນະທຳຄ້າຍຄືກັນກັບຫວຽດນາມ (ມັກມີລູກຊາຍກວ່າລູກສາວ), ແຕ່ບໍ່ມີປະເທດໃດທີ່ ອ.ພ.ດ ເພີ່ມຂຶ້ນໄວເທົ່າກັບຫວຽດນາມ. ຖ້າຫາກບໍ່ມີວິທີແກ້ຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ຄວາມຜິດດ່ຽງທາງດ້ານເພດຈະພາໃຫ້ເກີດຜົນຮ້າຍ, ກະທົບເຖິງລະບຽບຄວາມສະຫງົບສັງຄົມ.
ບັນຫາພົນລະເມືອງກາຍເປັນເຖົ້າແກ່ຊະລາ ກໍ່ເປັນເລື່ອງທີ່ຄວນເອົາໃຈໃສ່ທີ່ສຸດ. ຢູ່ບັນດາປະເທດໃນໂລກ ຕ້ອງຜ່ານຫຼາຍທົກສະວັດ ຈຶ່ງເກີດມີບັນຫານີ້, ແຕ່ຢູ່ຫວຽດນາມ ໃນເວລາພຽງ 3 ປີ, ແຕ່ປີ 2005 ຫາປີ 2008, ກໍ່ໄດ້ສົ່ງສັນຍານກ່ຽວກັບການຫັນປ່ຽນ ຈາກໂຄງປະກອບປະຊາກອນໜຸ່ມ ມາສູ່ໄລຍະຫັນເປັນຊະລາ. ຍ້ອນແນວນັ້ນ, ຫວຽດນາມຈຶ່ງຍັງບໍ່ທັນກະກຽມຄວາມພ້ອມໃຫ້ແກ່ການຄ່ອງຕົວກັບໄລຍະພົນລະເມືອງກາຍເປັນຊະລາ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ລະບອບສະຫວັດດີການສັງຄົນໃຫ້ແກ່ຜູ້ມີອາຍຸສູງ.
ຄຸນນະພາບຂອງພົນລະເມືອງ ເບິ່ງລວມຍັງຕ່ຳ, ອັດຕາສ່ວນເດັກເກີດໃໝ່ຖືກພິກົນພິການມາແຕ່ເກີດ ຍ້ອນສືບພັນ ຍັງກວມເຖິງ 3% ແລະ ມີທ່າອຽງເພີ່ມຂຶ້ນ ຍ້ອນເງື່ອນໄຂດຳລົງຊີວິດ, ສິ່ງແວດລ້ອມຖືກມົນລະພິດ, ເສດເຫຼືອຂອງສານພິດສົງຄາມ, ວິທີດຳລົງຊີວິດ ຫຼືຮີດຄອງປະເພນີລ້າຫຼັງ. ຖ້າຫາກບໍ່ມີມາດຕະການສະກັດກັ້ນ ປ້ອງກັນ ແລະ ປິ່ນປົວພະຍຸພະຍາດຈຳນວນໜຶ່ງ ກໍ່ອາດຈະພາໃຫ້ອັດຕາສ່ວນນີ້ເພີ່ມຂຶ້ນ ແລະ ເປັນຜົນຮ້າຍອັນໜັກໜ່ວງໃຫ້ແກ່ຄອບຄົວ ແລະ ສັງຄົມ. ກ່ອນໜ້ານີ້ກວ່າ 50 ປີ ບັນດາປະເທດໃນໂລກໄດ້ດຳເນີນການກວດຄັດເລືອກກ່ອນເກີດລູກ, ກວດຄັດເລືອກເດັກເກີດໃໝ່ ເພື່ອຍົກສູງຄຸນນະພາບເຊື້ອສາຍ, ແຕ່ຢູ່ຫວຽດນາມ ວຽກງານນີ້ຫາກໍໄດ້ເຮັດທົດລອງໃນ 5 ທີ່ຜ່ານມາ.
ບາງວິທີແກ້ ແນໃສ່ຍົກສູງປະສິທິຜົນການປະຕິບັດ ບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດ
ຕໍ່ໜ້າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ ຂໍ້ຈຳກັດ ແລະ ສິ່ງທ້າທາຍທີ່ໄດ້ກ່າວມາຂ້າງເທິງ, ເພື່ອຍູ້ແຮງການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດ ບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍສະຫັດສະວັດ, ທາງດ້ານການຄຸ້ມຄອງລັດ, ຂະແໜງສາມາລະນະສຸກໄດ້ກຳນົດວ່າ ໃນເວລາສະເພາະໜ້າ ຈະສືບຕໍ່ເພີ່ມທະວີບົດບາດນຳພາຂອງກະຊວງສາທາລະນະສຸກ, ຄະນະຄຸ້ມຄອງບັນດາໂຄງການຢູ່ສູນກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ, ປັບປຸງ ແລະ ບູລະນະລະບົບການແບ່ງຂັ້ນຄຸ້ມຄອງ, ກຳນົດແຈ້ງພາລະບົກບາດ ໜ້າທີ່ຂອງສ່ວນບຸກຄົນ ແລະ ຂອງຫົວໜ່ວຍໃນການເຂົ້າຮ່ວມ ປະສາສົມທົບກັນໃນໂຄງການ ແຕ່ສູນກາງຮອດຮາກຖານ. ເພີ່ມທະວີການເຄື່ອນໄຫວລຳລຽງສະໜອງເຄື່ອງຈັກເຄື່ອງປະກອບ ຢຸກຢາ ແລະ ບຸກຄະລາກອນ ໃຫ້ແກ່ໂຄງການເປົ້າໝາຍຕ່າງໆ. ສືບຕໍ່ບຳລຸງກໍ່ສ້າງວິຊາສະເພາະລະອຽດເລິກເຊິ່ງ ໃຫ້ແກ່ຖັນແຖວນາຍໝໍຢູ່ທ້ອງຖິ່ນ ໃຫ້ມີຄວາມອາດສາມາດຮັບຜິດຊອບໄດ້ວຽກງານວິຊາສະເພາະ, ຈັດຕັ້ງການເຄື່ອນໄຫວຕ່າງໆ ແລະ ເປັນແບບຢ່າງ ທະວີຄູນບັນດາຕົວແບບທີ່ດີເດັ່ນ. ເປີດກວ້າງການເຄື່ອນໄຫວແລກປ່ຽນ ທັດສະນາສຶກສາ ຮ່ຳຮຽນບົດຮຽນປະສົບການ ລະຫວ່າງບັນດາຕົວແບບພາຍໃນປະເທດ ແລະ ຈັດຕັ້ງການໄປດູງານການສຶກສາ ຮ່ຳຮຽນນຳຕົວແບບຕ່າງໆ ຢູ່ໃນພາກພື້ນ ແລະ ໃນໂລກ. ນອກນັ້ນ ກໍ່ສືບຕໍ່ເພີ່ມງົບປະມານລົງທຶນໃຫ້ແກ່ບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍດ້ານສາມາລະນະສຸກແຫ່ງຊາດ. ສືບຕໍ່ຄົ້ນຄວ້າເປີດກວ້າງຕົວແບບໂຮງໝໍປະສົມລະຫວ່າງພາກລັດ ແລະ ເອກະຊົນ, ທົດລອງປະຕິບັດການມອບສິດໃຫ້ດຳເນີນການບໍລິການສາມາລະນະສຸກ, ເປີດກວ້າງບັນດາຕົວແບບປິ່ນປົວນອກໂຮງໝໍ ດ້ວຍການແນະນຳ ໃຫ້ຄຳປຶກສາໂດຍກົງຂອງພະນັກງານສາທາລະນະສຸກຢູ່ຮາກຖານ. ເພີ່ມທະວີການຄົ້ນຄວ້າ ຮ່ຳຮຽນນຳບົດຮຽນປະສົບການຂອງຕ່າງປະເທດ ໃນການປິ່ນປົວຄົນເຈັບທີ່ປະຕິກິລິຍາຕໍ່ຢຸກຢາ...
ພ້ອມກັນນັ້ນ ສືບຕໍ່ຊຸກຍູ້ການເຄື່ອນໄຫວສຶກສາ ໂຄສະນາ ຖະແຫຼງຂ່າວໃນວົງຄະນາຍາດ. ນຳໃຊ້ບັນດາຮູບການ ແລະ ພາຫະນະສື່ມວນຊົນໃນໂຄງການຕ່າງໆ. ສົມທົບເປັນແຕ່ລະກ້າວກັບຂະແໜງການສຶກສາ ເພື່ອນຳເອົາການສຶກສາກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນ ຕ້ານໂລຄາພະຍາດ, ເບິ່ງແຍງດູແລສຸຂະພາບ ເຂົ້າໃນໂຮງຮຽນຊັ້ນຕ່າງໆເພື່ອສິດສອນໃຫ້ນັກຮຽນ. ເປີດຊ່ອງສື່ຂ່າວໂດຍຜ່ານເຄືອຂ່າຍອິນເທີເນັດ ດ້ວຍວິທີຄົ້ນຄວ້າ ກໍ່ສ້າງເວັບໄຊຕ໌ຂອງໂຄງການ. ສືບຕໍ່ປ່ຽນແປງໃໝ່ເນື້ອໃນສື່ຂ່າວໃຫ້ເຂົ້າສູ່ລວງເລິກ, ຮັບປະກັນການສື່ຂ່າວຢ່າງລຽນຕິດ ແລະ ຍືນຍົງໃນວົງຄະນາຍາດ.
ອະອຽດຄື, ກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນ ຕ້ານ ຄວບຄູມ ແລະ ປິ່ນປົວໃຫ້ຄົນເຈັບຕິດພະຍາດ HIV/ADS, ຄິດໄລ່ຮອດວັນທີ 30 ມິຖຸນາ 2013, ກໍລະນີຕິດເຊື້ອໂລກ HIV ທີ່ຍັງມີຊີວິດຢູ່ແມ່ນ 214.795 ຄົນ ແລະ ມີ 65.401 ຄົນຕາຍຍ້ອນໂລກ AIDS. ເຊື້ອໂລກ HIV ສືບຕໍ່ແຜ່ລາມຢ່າງກວ້າງຂວາງຢູ່ 100% ແຂວງ-ນະຄອນ, 98% ເມືອງ-ເທດສະບານເມືອງ ແລະ ຢູ່ 78% ຕາແສງ. ດັ່ງນັ້ນ, ໃນເວລາທີ່ຈະມາເຖິງ ຫວຽດນາມຕ້ອງສືຕໍ່ເພີ່ມຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃຫ້ວຽກງານປ້ອງກັນ ແລະ ຕ້ານພະຍາດ HIV/AIDS. ນອກນັ້ນ, ຫວຽດນາມກໍ່ຕ້ອງຍູ້ແຮງກວ່າອີກການນຳເອົາເນື້ອໃນວຽກງານການປ້ອງກັນ ແລະ ຕ້ານພະຍາດ HIV/AIDS ເຂົ້າໃນແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງບັນດາທ້ອງຖິ່ນ. ເພີ່ມການລົງທຶນຂອງງົບປະມານທ້ອງຖິ່ນ ເພື່ອປະຕິບັດລະບອບເບ້ຍເພີ່ມໃຫ້ແກ່ພະນັກງານຮັບຜິດຊອບສະເພາະ ແລະ ລັດຖະກອນພົວພັນກັບຊຸມຊົນ (ຜູ້ຮ່ວມງານ) ທີ່ເຂົ້າຮ່ວມວຽກງານປ້ອງກັນ ຕ້ານພະຍາດ HIV/AIDS.
ກ່ຽວກັບຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ, ສົມທົບກັບບັນດາອົງການສື່ມວນຊົນ ເພື່ອສືບຕໍ່ໂຄສະນາ ເຜີຍແຜ່ຄວາມຮູ້ ກ່ຽວກັບການຮັກສາຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ ໃຫ້ປະຊາຊົນ; ສືບຕໍ່ເພີ່ມເງິນທຶນ ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຈາກງົບປະມານແຫ່ງລັດ ໃຫ້ແກ່ໂຄງການ. ນອກນັ້ນ, ສືບຕໍ່ຍົກສູງຄຸນນະພາບ ແລະ ປະສິທິຜົນຂອງວຽກງານກວດການ ກວດກາ, ໃນນັ້ນສຸມໃສ່ແກ້ໄຂຢ່າງເຂັ້ມງວດ ຕໍ່ການລະເມີດຂໍ້ກຳນົດຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບ ອ.ປ.ສ, ພິເສດແມ່ນຢູ່ຕາມສາຍເມືອງ ແລະ ຕາແສງ, ປະກາດບັນດາກໍລະນີລະເມີດຂໍ້ກຳນົດດັ່ງກ່າວຢ່າງເປີດເຜີຍ ຢູ່ໃນພາຫະນະສື່ມວນຊົນ. ຕິດຕາມ ແລະ ແກ້ໄຂຢ່າງທັນການ ບັນດາອຸບັດເຫດທຳລາຍຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ, ແຕ່ກໍ່ຕ້ອງຫຼີກລ່ຽງສະພາບການປະໃຫ້ປະຊາຊົນເຂົ້າໃຈຜິດ ກະວົນກະວາຍຫວາດຫວັ່ນ ຍ້ອນຂາດການສື່ຂ່າວ ເຊິ່ງບໍ່ເປັນຜົນດີໃຫ້ແກ່ການເຄື່ອນໄຫວເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ໃນໄລຍະແຫ່ງການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນປັດຈຸບັນ.
ກ່ຽວກັບໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດດ້ານພົນລະເມືອງ-ແຜນການຄອບຄົວ, ສືບຕໍ່ຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ຂອງຄະນະພັກ, ອຳນາດການປົກຄອງຂັ້ນຕ່າງໆ, ການເຂົ້າຮ່ວມຂອງລະບົບການເມືອງ ກໍ່ຄືຂອງປະຊາຊົນ ເພື່ອຫຼີກລ່ຽງສະພາບການປ່ອຍປະລະເລີຍ, ຄວາມເຂົ້າໃຈຜິດທີ່ຄິດວ່າ ວຽກງານກ່ຽວກັບພົນລະເມືອງ-ແຜນການຄອບຄົວ ບໍ່ແມ່ນເປົ້າໝາຍຂອງຄະນະພັກ ແລະ ອຳນາດການປົກຄອງຂັ້ນຕ່າງໆອີກ ຫາກມັນເປັນພຽງວຽກງານຂອງຂະແໜງສາທາລະນາສຸກເທົ່ານັ້ນ.
ດ້ວຍຄວາມຕັດສິນໃຈການເມືອງສູງ, ຄວາມມານະພະຍາຍາມຂອງຂະແໜງສາທາລະນະສຸກທັງໝົດ, ຄວາມຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈຂອງຂະແໜງການ ຂັ້ນຕ່າງໆ ດັ່ງນັ້ນ ບັນດາໂຄງການເປົ້າໝາຍແຫ່ງຊາດດ້ານສາທາລະນະສຸກ ກໍ່ຈະມີພື້ນຖານເພື່ອສຳເລັດເປັນຢ່າງດີ ເປົ້າໝາຍທີ່ໄດ້ວາງອອກມາ ຕາມທິດທີ່ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XI ຂອງພັກວາງອອກ./.
(*) ບົດທີ່ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 852 (ເດືອນ ຕຸລາ 2013)
