ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ - ຮາກຖານທາງທິດສະດີ
ສຳລັບການສ້າງແລະປັບປຸງລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ
ສຳລັບການສ້າງແລະປັບປຸງລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ
ວກ. - ປະທານໂຮ່ຈີມິນ - ວິລະຊົນປົດປ່ອຍຊາດ, ບຸລຸດວັດທະນະທໍາທີ່ມີຊື່ສຽງລະດັບໂລກ, ຜູ້ນຳທີ່ປີຊາສາມາດ ອາຈານຜູ້ຍິ່ງໃຫຍ່ຂອງການປະຕິວັດຫວຽດນາມ, ວັນເວລາໄດ້ຜ່ານພົ້ນໄປກວ່າ 5 ທົດສະວັດແລ້ວ, ແຕ່ບັນດາທັດສະນະ ແນວຄິດຂອງເພິ່ນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍຍັງເປັນມໍລະດົກອັນລ້ຳຄ່າ ແລະ ເປັນຮາກຖານທາງແນວຄິດ - ທິດສະດີ ທີ່ຊີ້ທິດພາທາງໃຫ້ຂະບວນການສ້າງແລະປັບປຸງລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມຕະຫຼອດໄປ.
ບັນດາເນື້ອໃນຫຼັກໃນແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດ ແລະ ກົດໝາຍ
ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນແມ່ນຜົນແຫ່ງຂະບວນການໝູນໃຊ້ແລະພັດທະນາລັດທິມາກ-ເລນິນຢ່າງປະດິດສ້າງ ເຂົ້າໃນເງື່ອນໄຂຂອງຫວຽດນາມ, ສືບທອດແລະພັດທະນາບັນດາຄຸນຄ່າມູນເຊື້ອອັນດີງາມຂອງຊາດ ແລະ ດູດຊຶມແກ່ນສານຂອງວັດທະນະທໍາມະນຸດ. ໃນນັ້ນ, ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍແມ່ນລະບົບບັນດາທັດສະນະກ່ຽວກັບທາດແທ້, ບົດບາດ, ພາລະໜ້າທີ່ຂອງລັດແລະກົດໝາຍ, ກ່ຽວກັບຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການແລະຂໍ້ກໍານົດໃນການຈັດຕັ້ງ ແລະ ການເຄື່ອນໄຂຂອງກົງຈັກແຫ່ງລັດ, ໃນການສ້າງແລະບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍ, ໃນການຝຶກອົບຮົມ ບຳລຸງສ້າງພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນ ແລະ ໃນການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ພະຍາດອາດຍາສິດ, ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມ, ການສິ້ນເປືອງຟຸ່ມເຟືອຍ. ແນວຄິດດັ່ງກ່າວສະແດງອອກໂດຍລະອຽດໃນຂໍ້ຄິດທິດສະດີຕໍ່ໄປນີ້:
ທີໜຶ່ງ, “ຖືເອົາປະຊາຊົນເປັນກົກຮາກ” - ຂໍ້ຄິດທິດສະດີສຳຄັນອັນດັບໜຶ່ງໃນແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ.
ສືບຕໍ່ບົດຮຽນອັນໃຫຍ່ຫຼວງຕະຫຼອດປະຫວັດສາດນັບພັນປີແຫ່ງການສ້າງສາ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປະເທດຂອງຊາດຫວຽດນາມ, ປະທານໂຮ່ຈີມິນໃຫ້ທັດສະນະວ່າ: “ພາຍໃຕ້ທ້ອງຟ້າ ບໍ່ມີສິ່ງໃດລ້ຳຄ່າກວ່າປະຊາຊົນ. ໃນໂລກນີ້ ບໍ່ມີຫຍັງເຂັ້ມແຂງໄປກວ່າຄວາມສາມັກຄີຂອງປະຊາຊົນ”(1). ໃນມາດຕາ 1, ລັດຖະທຳມະນູນປີ 1946 - ລັດຖະທຳມະນູນໄດ້ຮັບການຊີ້ນຳແລະຮ່າງໂດຍກົງໂດຍປະທານໂຮ່ຈີມິນ, ໄດ້ຢືນຢັນ: “ປະເທດຫວຽດນາມແມ່ນປະເທດສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕ. ສິດອຳນາດທັງໝົດໃນປະເທດເປັນຂອງປະຊາຊົນຫວຽດນາມທັງໝົດ ໂດຍບໍ່ຈຳແນກເຊື້ອສາຍ, ຍິງຊາຍ, ຮັ່ງມີທຸກຈົນ, ຊົນຊັ້ນ, ສາສະໜາ”(2). “ປະຊາຊົນເປັນກົກຮາກ”, ວຽກງານທຸກຢ່າງລ້ວນແຕ່ມາຈາກປະຊາຊົນ, ຈະເຮັດໄດ້ຫຼືບໍ່ນັ້ນແມ່ນຂຶ້ນກັບປະຊາຊົນ. ຖ້າຫາກບໍ່ມີປະຊາຊົນຈະບໍ່ມີກໍາລັງປະຕິວັດ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວປະຕິວັດ. ຕິດພະຍາດອາດຍາສິດແລະການລົບກວນປະຊາຊົນບໍ່ພຽງແຕ່ສະແດງອອກເຖິງການຫ່າງເຫີນຈາກປະຊາຊົນ, ກຳສະພາບການຂອງປະຊາຊົນບໍ່ໄດ້, ປະຕິບັດພາລະກິດການປະຕິວັດທີ່ສູງສົ່ງບໍ່ໄດ້, ແຕ່ຍັງເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນເສຍສັດທາ, ຫ່າງໄກຈາກພັກ ແລະ ລະບອບການປົກຄອງ. ຢາກເອົາປະຊາຊົນເປັນກົກຮາກ ແລະ ໃກ້ຊິດຕິດແທດກັບປະຊາຊົນຢ່າງແທ້ຈິງແມ່ນຕ້ອງ: “ສິ່ງໃດເປັນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນເຮົາຕ້ອງເຮັດໃຫ້ດີທີ່ສຸດ, ສິ່ງທີ່ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ປະຊາຊົນເຮົາຕ້ອງຫຼີກລ່ຽງ… ສຳຄັນກວ່າໝູ່ແມ່ນຕ້ອງມີຈິດໃຈບໍ່ລຳອຽງ.... ກ່າວໂດຍຫຍໍ້, ຖ້າຢາກໄດ້ຮັບຄວາມຮັກແພງຈາກປະຊາຊົນ, ຢາກໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມຈາກປະຊາຊົນ, ເຈົ້າຕ້ອງຮັກປະຊາຊົນກ່ອນ, ຕ້ອງເອົາຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນເໜືອສິ່ງອື່ນໃດ, ຕ້ອງມີຈິດໃຈເຫັນແກ່ສ່ວນລວມບໍ່ເຫັນແກ່ສ່ວນຕົວ”(3).
ວັນທີ 1 ມັງກອນ 1960, ປະທານໂຮ່ຈີມິນ ລົງນາມໃນດຳລັດປະກາດລັດຖະທຳມະນູນສະບັບໃໝ່ຂອງສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕຫວຽດນາມ _ພາບ: TTXVN
ການສ້າງລັດທີ່ແທ້ຈິງຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ແລະ ເພື່ອປະຊາຊົນ ບົນພື້ນຖານລັດຖະທຳມະນູນທີ່ປະຊາທິປະໄຕ ແລະ ກົດໝາຍ, ໂດຍພັກກອມມູນິດນຳພາ ແມ່ນເນື້ອໃນໃຈກາງຕະຫຼອດໃນແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ. ປະທານໂຮ່ຈີມິນຢືນຢັນວ່າ: “ປະເທດເຮົາແມ່ນປະເທດປະຊາທິປະໄຕ. ຜົນປະໂຫຍດຫຼາຍປານໃດກໍ່ເພື່ອໃຫ້ປະຊາຊົນ. ສິດອຳນາດທັງໝົດແມ່ນຂອງປະຊາຊົນ... ອຳນາດການປົກຄອງຈາກຕາແສງເຖິງລັດຖະບານກາງໂດຍປະຊາຊົນເລືອກຕັ້ງ... ເວົ້າລວມແລ້ວ, ສິດອຳນາດ ແລະ ກຳລັງ ລ້ວນແຕ່ຢູ່ທີ່ປະຊາຊົນ”(4). “ພວກເຮົາຕ້ອງເຂົ້າໃຈວ່າ, ບັນດາອົງການຂອງລັດຖະບານໃນທົ່ວປະເທດເຖິງໝູ່ບ້ານຕ່າງໆ, ລ້ວນແຕ່ແມ່ນອົງການທີ່ຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນ, ໝາຍຄວາມວ່າເພື່ອແບກຫາບວຽກງານລວມໃຫ້ປະຊາຊົນ, ບໍ່ແມ່ນເພື່ອກົດຂີ່ປະຊາຊົນ”(5). “ເມື່ອປະຊາຊົນເປັນເຈົ້າຂອງ, ທ່ານປະທານ, ລັດຖະມົນຕິ, ຮອງລັດຖະມົນຕີ, ກຳມະການອົງການນີ້ ອົງການອື່ນ ຈະເຮັດຫຍັງ? ເປັນຜູ້ຮັບໃຊ້. ເປັນຜູ້ຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນ, ບໍ່ແມ່ນເປັນເຈົ້ານາຍປະຕິວັດ”(6). ລັດທີ່ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ປາດຖະໜາຢາກກໍ່ສ້າງແມ່ນລັດທີ່ຖືບົດບາດ “ແບກຫາບວຽກງານລວມໃຫ້ປະຊາຊົນ”, ເບິ່ງແຍງດູແລຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ສະແຫວງຫາຄວາມສຸກມາໃຫ້ປະຊາຊົນ. ນັ້ນແມ່ນລັດທີ່ຖືເອົາຄວາມກັງວົນຂອງປະຊາຊົນເປັນຂອງຕົນເອງ, ເອົາບັນຫາຂອງປະຊາຊົນເປັນຂອງຕົນເອງ ແລະ ຖືເອົາຄວາມສຸກຂອງຂອງປະຊາຊົນເປັນເປົ້າໝາຍແຫ່ງການສູ້ຊົນ. ເພິ່ນເຄີຍຢືນຢັນວ່າ: “ພວກເຮົາຕໍ່ສູ້ໄດ້ຮັບອິດສະລະພາບແລະເອກະລາດແລ້ວ, ແຕ່ປະຊາຊົນຍັງອຶດຢາກແລະໜາວຈັດຢູ່, ອິດສະລະພາບແລະເອກະລາດນັ້ນບໍ່ມີຄວາມໝາຍຫຍັງເລີຍ. ປະຊາຊົນຮູ້ຄຸນຄ່າຂອງອິດສະລະພາບແລະເອກະລາດກໍຕໍ່ເມື່ອພວກເຂົາໄດ້ຮັບອາຫານການິນ ແລະ ເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມເທົ່ານັ້ນ. ພວກເຮົາຕ້ອງປະຕິບັດໃນທັນທີ: 1. ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນມີອາຫານການິນ. 2. ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນມີເຄື່ອງນຸ່ງຫົ່ມ. 3. ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນມີທີ່ຢູ່ອາໄສ. 4. ເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນໄດ້ຮ່ຳຮຽນ. ຈຸດປະສົງທີ່ພວກເຮົາໄປສູ່ແມ່ນສີ່ສິ່ງນັ້ນ”(7). ລັດທີ່ປະທານ ໂຮ່ຈີມິນ ປາດຖະໜາຢາກກໍ່ສ້າງແມ່ນລັດທີ່ນຳພາໂດຍພັກກອມມູນິດ. ປະທານໂຮ່ຈີມິນກ່າວວ່າ: “ເຖິງວ່າປະຊາຊົນໄດ້ກຳອຳນາດແລ້ວ, ແຕ່ການຕໍ່ສູ້ຊົນຊັ້ນ ພາຍໃນປະເທດ ແລະ ແຜນການຮຸກຮານຂອງຈັກກະພັດຍັງຄົງມີຢູ່. ເພາະຕ້ອງກໍ່ສ້າງເສດຖະກິດ, ການປ້ອງກັນປະເທດ, ວັດທະນະທຳ - ສັງຄົມ, ດັ່ງນັ້ນພັກຈຶ່ງຕ້ອງຈັດຕັ້ງ, ນຳພາ ແລະ ສຶກສາອົບຮົມມະຫາຊົນ ເພື່ອນຳປະຊາຊົນຜູ້ແຮງງານໄປສູ່ໄຊຊະນະ”(8). ການຊີ້ນຳນຳພາຂອງພັກຕໍ່ລັດແມ່ນຮັບປະກັນໃຫ້ລັດເປັນຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ແລະ ເພື່ອປະຊາຊົນຢ່າງແທ້ຈິງ.
ທີສອງ, ກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງກົງຈັກແຫ່ງລັດທີ່ມີເອກະລັກ ເຂັ້ມແຂງ ແລະ ສະຫຼາດສ່ອງໃສ.
ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍສະແດງອອກໃນຂໍ້ກຳນົດຕ່າງໆກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງກົງຈັກແຫ່ງລັດ. ປະທານໂຮ່ຈີມິນໄດ້ຊີ້ນຳນຳພາການອອກແບບຮູບແບບການຈັດຕັ້ງກົງຈັດແຫ່ງລັດທີ່ມີເອກະລັກທີ່ສຸດ, ສະແດງອອກໃນເນື້ອໃນຂອງລັດຖະທໍາມະນູນ ດໍາລັດ ແລະ ກົດໝາຍໃນເວລາທີ່ເພິ່ນຍັງມີຊີວິດຢູ່. ລັດຖະທຳມະນູນປີ 1946 ຖືວ່າເປັນລັດຖະທຳມະນູນທີ່ມີຕາປະທັບແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນ “ລັດຖະທຳມະນູນທີ່ຊັດເຈນ, ຮັດກຸມ, ສອດຄ່ອງ ແລະ ເຂົ້າໃຈໄດ້ສຳລັບທຸກຄົນ. ມັນເປັນລັດຖະທໍາມະນູນທີ່ເປັນຕົວຢ່າງທີ່ດີໃນຫຼາຍດ້ານ”(9). ລັດຖະທຳມະນູນປີ 1946 ໄດ້ຮັບການອອກແບບຕາມແນວຄິດປະຊາທິປະໄຕ, ອຳນາດກົດໝາຍ, ກຳນົດສ້າງຫຼັກການ ແລະ ແບບວິທີການຈັດຕັ້ງ ແລະ ການດຳເນີນງານຂອງກົງຈັກແຫ່ງລັດ ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ເກີດການສວຍໃຊ້ອຳນາດ ແລະ ການໃຊ້ອຳນາດໃນທາງທີ່ຜິດ, ເພື່ອໃຫ້ສິດເສລີພາບ ປະຊາທິປະໄຕຂອງປະຊາຊົນໄດ້ຮັບການຍອມຮັບ ເຄົາລົບ ປົກປ້ອງ ແລະ ຮັບປະກັນ. ກົງຈັກແຫ່ງລັດມີອົງປະກອບພື້ນຖານເຊັ່ນສະພາແຫ່ງຊາດ, ປະທານປະເທດ, ລັດຖະບານ, ສານປະຊາຊົນ ແລະ ອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ເຊິ່ງໄດ້ຈັດຕັ້ງຕາມຫຼັກການ: “ສາມັກຄີທົ່ວປວງຊົນ...; ຮັບປະກັນບັນດາສິດເສລີພາບ ປະຊາທິປະໄຕ; ປະຕິບັດອຳນາດການປົກຄອງທີ່ແຂງແຮງ ແລະ ສະຫຼາດສ່ອງໃສຂອງປະຊາຊົນ”(10), ສະແດງອອກໃນຄຳນຳຂອງລັດຖະທຳມະນູນປີ 1946. ຕໍ່ກັບແຕ່ລະອົງປະກອບພື້ນຖານໃນກົງຈັກແຫ່ງລັດ, ປະທານໂຮ່ຈີມິນມີຄຳແນະນຳສະເພາະກ່ຽວກັບວິທີການຈັດຕັ້ງ ແລະ ການດຳເນີນງານ, ຮັບປະກັນໃຫ້ອົງປະກອບເຫຼົ່ານັ້ນສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງທາດແທ້ຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ແລະ ເພື່ອປະຊາຊົນ. ຕາມນັ້ນ, ສະພາແຫ່ງຊາດ (ເຊິ່ງລັດຖະທຳມະນູນປີ 1946 ເອີ້ນວ່າສະພາປະຊາຊົນ) ຖືກກຳນົດໂດຍລັດຖະທຳມະນູນວ່າເປັນ “ອົງການທີ່ມີອຳນາດສູງສຸດຂອງປະເທດສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕຫວຽດນາມ” (ມາດຕາ 22), ແກ້ໄຂທຸກບັນຫາທົ່ວໄປຂອງທົ່ວປະເທດ; ລັດຖະບານແມ່ນ “ອົງການບໍລິຫານສູງສຸດຂອງທົ່ວປະເທດ” (ມາດຕາ 43); ສານ: “ລະຫວ່າງການພິຈາລະນາຄະດີ, ຜູ້ພິພາກສາຈະປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍເທົ່ານັ້ນ, ຫ້າມອົງການອື່ນແຊກແຊງ” (ມາຕາ 69). ໃນການຈັດຕັ້ງອຳນາດລັດ, ລັດຖະທຳມະນູນປີ 1946 ໄດ້ມີການແບ່ງງານທີ່ຈະແຈ້ງພໍສົມຄວນ ລະຫວ່າງຝ່າຍນິຕິບັນຍັດ (ລັດຖະສະພາ), ຝ່າຍບໍລິຫານ (ລັດຖະບານ) ແລະ ຝ່າຍຕຸລາການ (ສານ), ພ້ອມກັນນັ້ນກໍມີການຄວບຄຸມອຳນາດ ລະຫວ່າງອົງການເຫຼົ່ານີ້. ຕໍ່ກັບອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ, ປະທານໂຮ່ຈີມິນໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເຖິງການອອກແບບຮູບແບບອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ ໂດຍມີການຄຳນຶງເຖິງຈຸດພິເສດທີ່ຕ່າງກັນຂອງຊົນນະບົດ ແລະ ຕົວເມືອງ(11).
ກຳມະການກົມການເມືອງສູນກາງພັກ, ນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫງວຽນຊວັນຝຸກ ກັບບັນດາຜູ້ແທນທີ່ມາຮ່ວມກອງປະຊຸມອອນໄລນ໌ທົ່ວປະເທດເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍວຽກງານຕຸລາການປີ 2021, ກຳນົດທິດເຖິງປີ 2021 - 2025 (ເດືອນທັນວາ 2020) _ພາບ: TTXVN
ທີສາມ, ກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງຖັນແຖວພະນັກງານໃນກົງຈັກແຫ່ງລັດ ທີ່ຖືເອົາຜົນປະໂຫຍດຂອງພັກເປັນອັນດັບໜຶ່ງ, “ຈົງຮັກພັກດີຕໍ່ປະເທດ, ກະຕັນຍູຕໍ່ປະຊາຊົນ”, ໄດ້ຮັບການບຳລຸງສ້າງ ແລະ ຝຶກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ.
ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍຍັງບັນຈຸບັນດາທັດສະນະທີ່ເລິກເຊິ່ງທີ່ສຸດກ່ຽວກັບພະນັກງານ ແລະ ວຽກງານພະນັກງານ. ເພິ່ນເວົ້າວ່າ: “ພະນັກງານແມ່ນກົດເຄົ້າຂອງທຸກໆວຽກງານ”(12); “ທຸກວຽກງານຈະສຳເລັດ ຫຼືລົ້ມເຫຼວ, ທັງໝົດແມ່ນຍ້ອນພະນັກງານດີ ຫຼື ບໍ່ດີ”(13). ເພາະສະນັ້ນ, ປະທານໂຮ່ຈີມິນໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດເຖິງວຽກງານພະນັກງານ ແລະ ກຳນົດຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການສູງຕໍ່ຖັນແຖວພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ໃນລະບົບຈັກຂອງລັດ, ໃນນັ້ນ, ມາດຕະຖານອັນດັບໜຶ່ງແມ່ນ “ຈົງຮັກພັກດີຕໍ່ປະເທດ, ກະຕັນຍູຕໍ່ປະຊາຊົນ”, “ດຸໝັ່ນ, ປະຢັດ, ຊື່ສັດ, ທ່ຽງທຳ, ເຫັນແກ່ສ່ວນລວມ, ບໍ່ເຫັນແກ່ສ່ວນຕົວ”, “ເອົາຜົນປະໂຫຍດຂອງພັກເປັນອັນດັບໜຶ່ງ ແລະ ກ່ອນອື່ນໝົດ. ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງພັກໝາຍຄວາມວ່າຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນ, ຂອງປະເທດຊາດ”; “ນອກຈາກຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນ ຂອງປະເທດຊາດແລ້ວ ພັກບໍ່ມີຜົນປະໂຫຍດອື່ນໃດ”(14). ເພິ່ນຮຽກຮ້ອງໃຫ້ພະນັກງານ ສະມາຊິກພັກຕ້ອງຝຶກຝົນຫຼໍ່ຫຼອມຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ, “ຕັດສິນໃຈແກ້ໄຂຂໍ້ບົກພ່ອງ”, ໂດຍສະເພາະແມ່ນ “ສາມພະຍາດອັນຕະລາຍຫຼາຍ” ຄື “ພະຍາດອັດຕະວິໄສໃນຕົວ” (ທີ່ມີປະກົດການຕ່າງໆເຊັ່ນ “ອ່ອນຄວາມສາມາດດ້ານທິດສະດີ”, “ດູຖູກທິດສະດີ” ຫຼື “ທິສະດີນ້ຳເຕົ້າເປົ່າ”), “ພະຍາດຄັບແຄບ” (ທີ່ມີປະກົດການຕ່າງໆເຊັ່ນ “ລັດທິທ້ອງຖິ່ນນິຍົມ, ການເຫັນແກ່ຕົວເອງ, ລັດທິອັດຕະບຸກຄົນ, ທ່າອ່ຽງຂອງຄວາມໂລບຢາກມີຊື່ສຽງ, ຄວາມໂລບຕໍາແໜ່ງ, ທັບຖົມຄົນເກັ່ງ”(15); ເຄົາລົບຕົນເອງ, ຖືຕົວເປັນໃຫຍ່, ດູຖູກຜູ້ອື່ນ, ບໍ່ຢາກຮູ້ ຢາກຮຽນຮູ້ຈຸດດີຂອງຜູ້ອື່ນ”(16)), ມີນິໄສສາມຫາວ. ສຳລັບລັດທິອັດຕະບຸກຄົນ, ເພິ່ນໃຫ້ທັດສະນະວ່າ “ມັນເປັນເຊື້ອພະຍາດທີ່ມີພິດຮ້າຍແຮງ ເນື່ອງຈາກມັນເຮັດໃຫ້ເກີດພະຍາດອັນຕະລາຍຫຼາຍ” ເຊັ່ນ “ພະຍາກໂລບມາກໂລພາ”, “ພະຍາດຂີ້ຄ້ານ”, “ພະຍາດອວດອົ່ງ”, “ພະຍາດມັກຊື່ສຽງ”, “ຂາດລະບຽບວິໄນ”, “ໃຈແຄບ”, “ລັດທິທ້ອງຖິ່ນ”, “ມັກໃຫຍ່ໄຝ່ສູງ”(17). ເພິ່ນກໍໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນ “ພະຍາດ” ອື່ນຂອງພະນັກງານ ສະມາຊິກພັກທີ່ຕ້ອງກຳຈັດຢ່າງເດັດຂາດເຊັ່ນພະຍາດ “ມີແຕ່ຊື່, ບໍ່ມີຈິງ”, “ດຶງພັກພຶງພວກ”, “ບໍ່ເບິ່ງກວ້າງມອງໄກ”, “ພະຍາດອັດຕະບຸກຄົນ”, “ພະຍາດຂີ້ຄ້ານ”, “ພະຍາດອິດສາ”, “ພະຍາດປະຈົບປະແຈງ”(18). ສິ່ງພິເສດແມ່ນ, ສໍາລັບແຕ່ລະຂົງເຂດສະເພາະ, ເພີ່ນຍັງມີຄຳແນະນຳຕັກເຕືອນກ່ຽວກັບມາດຕະຖານຂອງພະນັກງານໃນຂົງເຂດນັ້ນ. ສຳລັບບັນດາອົງການທີ່ປະຊາຊົນເລືອກຕັ້ງ, ປະທານໂຮ່ຈີມິນໃຫ້ທັດສະນະວ່າ ບັນດາຜູ້ແທນປະຊາຊົນຕ້ອງເປັນ “ຄົນເກັ່ງແລະມີຄຸນນະທຳ”; “ສົມກັບເປັນຜູ້ຕາງໜ້າ” ໃຫ້ປະຊາຊົນ. “ບັນດາຜູ້ທີ່ຖືກເລືອກຕັ້ງ, ຈະຕ້ອງພະຍາຍາມທຸກວິທີທາງເພື່ອຮັກສາເອກະລາດຂອງປະເທດຊາດ, ອອກແຮງສະແຫວງຫາຄວາມສຸກໃຫ້ພີ່ນ້ອງຮ່ວມຊາດ. ຕ້ອງຈື່ໄວ້ສະເໝີ ແລະປະຕິບັດປະໂຫຍກທີ່ວ່າ: “ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງປະເທດ, ລືມຜົນປະໂຫຍດຂອງຄອບຄົວ; ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ, ລືມຜົນປະໂຫຍດສ່ວນຕົວ”(19). “ຜູ້ທີ່ຢາກເປັນເຈົ້ານາຍປະຕິວັດບໍ່ຄວນໄດ້ຮັບການເລືອກຕັ້ງຢ່າງເດັດຂາດ”(20). ສຳລັບສານປະຊາຊົນ, ພະນັກງານຕ້ອງ “ຍຸດຕິທຳ, ຊື່ສັດ, ສະອາດ”, “ດຸໝັ່ນ, ປະຢັດ, ຊື່ສັດ, ທ່ຽງທຳ”, “ໃກ້ຊິດກັບປະຊາຊົນ, ເຂົ້າໃຈປະຊາຊົນ, ຊ່ວຍເຫຼືອປະຊາຊົນ, ຮຽນຮູ້ປະຊາຊົນ”. ສຳລັບອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນ, ພະນັກງານຕ້ອງ “ຍຸຕິທຳ, ທ່ຽງທຳ, ພາວະວິໄສ, ຮອບຄອບ, ຖ່ອມຕົວ”,... ເພິ່ນກໍໄດ້ມີຄຳແນະນຳລະອຽດກ່ຽວກັບ “ການຝຶກອົບຮົມພະນັກງານ” (ດ້ວຍຈິດໃຈ “ເຮັດວຽກໃດ ຮ່ຳຮຽນວຽກນັ້ນ”), “ຝຶກອົບຮົມພະນັກງານ ແລະ ໃຊ້ພະນັກງານ” (“ຕ້ອງນັບຖືຜູ້ມີຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດ, ນັບຖືພະນັງານ, ຕ້ອງນັບຖືຜູ້ທີ່ມີປະໂຫຍດແກ່ວຽກງານລວມຂອງພວກເຮົາ”, “ຕ້ອງເຂົ້າໃຈແຈ້ງພະນັກງານ”, “ຕ້ອງເລື່ອນຕຳແໜ່ງໃຫ້ພະນັກງານຢ່າງເໝາະສົມ”, “ຕ້ອງໃຊ້ພະນັກງານຢ່າງສະຫຼາດ”, “ຕ້ອງສັບຊ້ອນພະນັກງານຢ່າງຖືກຕ້ອງ”, “ຕ້ອງຊ່ວຍພະນັກງານຢ່າງດີ”, “ຕ້ອງປົກປ້ອງພະນັກງານ”, “ຮັກແພງພະນັກງານ”, “ຕຳໜິຕິຊົມພະນັກງານ”)(21). ເພິ່ນເຕືອນວ່າ ຕ້ອງຫຼີກລ່ຽງພະຍາດຕ່າງໆໃນການນຳໃຊ້ພະນັກງານເຊັ່ນ: “ມັກໃຊ້ຍາດພີ່ນ້ອງ, ຄົນຮູ້ຈັກກັນ, ເພື່ອນສະຫາຍ, ມອບວຽກໃຫ້ເຂົາຈົ້າມີຄວາມແນ່ນອນຫຼາຍກວ່າຄົນພາຍນອກ... ມັກໃຊ້ຄົນທີ່ເກັ່ງໃນການປະຈົບປະແຈງ, ແຕ່ກຽດຊັງຄົນທີ່ຊື່ກົງ... ມັກໃຊ້ຄົນທີ່ມີນິໃສໃຈຄໍດີກັບຕົນເອງ, ຫຼີກລ່ຽງຜູ້ທີ່ບໍ່ຖືກກັບຕົນເອງ”(22). ຕາເພີ່ນແລ້ວ, ຢາກໃຊ້ພະນັກງານຢ່າງຖືກຕ້ອງນັ້ນ: “ຕົນເອງຕ້ອງມີຄວາມເອື້ອເຟື້ອເພື່ອແຜ່ທີ່ຍິ່ງໃຫຍ່ ຈຶ່ງສາມາດປະພຶດຕໍ່ພະນັກງານເປັນຢ່າງດີແລະເປັນທຳໄດ້ ໂດຍບໍ່ມີການອະຄະຕິ, ເຮັດໃຫ້ພະນັກງານບໍ່ຖືກປະຂ້າມ. ຕ້ອງມີຈິດໃຈກວ້າງຂວາງ ຈຶ່ງສາມາດພົວພັນໃກ້ຊິດກັບຄົນທີ່ຕົນບໍ່ມັກ. ຕ້ອງມີຄວາມອົດທົນໃນການສິດສອນ ຈຶ່ງສາມາດໜູນຊ່ວຍບັນດາສະຫາຍທີ່ຍັງອ່ອນແອ ແລະ ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາກ້າວໜ້າ. ຕ້ອງສະຫຼາດສ່ອງໃສ ຈຶ່ງບໍ່ຖືກລ້ອມຮອບໄປດ້ວຍຜູ້ຄົນທີ່ສຸ່ມສ່ຽງ ແລະ ບໍ່ຖືກຫ່າງເຫີນຈາກພະນັກງານທີ່ດີ. ຕ້ອງມີທ່າທີເບີກບານມ່ວນຊື່ນ, ເປັນມິດສະໜິດສະໜົມ, ເພື່ອນສະຫາຍຈຶ່ງດີໃຈຢູ່ໃກ້ກັບຕົນເອງ... ຢາກໃຫ້ພະນັກງານເຮັກວຽກງານໄດ້ດີ, ຕ້ອງເຮັດໃຫ້ພວກເຂົາມີຄວາມຮູ້ສຶກປອດໄພໃນການເຮັດວຽກ ແລະ ສະໜຸກກັບວຽກງານ”(23).
ທີສີ່, ກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ການໃຊ້ຈ່າຍຟຸມເຟືອຍ, ອາດຍາສິດໃນການຈັດຕັ້ງ ແລະ ການດຳເນີນງານຂອງກົງຈັກແຫ່ງລັດ.
ປະທານໂຮ່ຈີມິນມີບົດປາໄສ, ບົດຂຽນຈຳນວນຫຼາຍກ່ຽວກັບການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ການໃຊ້ຈ່າຍຟຸມເຟືອຍ, ອາດຍາສິດ ແລະ ຖືວ່າການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ການໃຊ້ຈ່າຍຟຸມເຟືອຍ, ພະຍາດອາດຍາສິດ ແມ່ນສັດຕູພາຍໃນ, ແມ່ນ “ພັນທະມິດຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນ, ສັກດິນາ”, “ແມ່ນສັດຕູຂອງປະຊາຊົນ, ຂອງທະຫານ ແລະ ຂອງລັດຖະບານ” ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ “ຕ້ອງຂະຈັດການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ການໃຊ້ຈ່າຍຟຸມເຟືອຍ ແລະ ພະຍາດອາຍາສິດໃຫ້ໝົດກ້ຽງ”(24). ເພາະສະນັ້ນ, ໃນການຈັດຕັ້ງ ແລະ ການດຳເນີນງານຂອງກົງຈັກແຫ່ງລັດ, ຕ້ອງຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ການໃຊ້ຈ່າຍຟຸມເຟືອຍ ແລະ ພະຍາດອາຍາສິດຢ່າງເດັດດ່ຽວ. ກິດຈະການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມຢູ່ຫວຽດນາມ ໂດຍເລຂາທິການໃຫຍ່ ຫງວຽນຝູຈ້ອງ ເປັນຜູ້ປຸກລະດົມ ໄດ້ແລະກຳລັງໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ໂດຍໄດ້ຮັບຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມ ຕອບສະໜອງ ສະໜັບສະໜູນຢ່າງສູງຈາກສະມາຊິກພັກ ພະນັກງານ ແລະ ປະຊາຊົນ ຄືການສືບທອດແນວຄິດ ແລະ ການປະຕິບັດຕາມຄຳແນະນຳຂອງປະທານໂຮ່ຈີມິນ.
ທີຫ້າ, ກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງ, ປັບປຸງບູລະນະລະບົບກົດໝາຍ ແລະ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍຢ່າງເຂັ້ມງວດ.
ດ້ວຍຈິດໃຈ “ຮ້ອຍເລື່ອງຕ້ອງມີເທບແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍ”, ປະທານໂຮ່ຈີມິນເອົາໃຈໃສ່ເປັນພິເສດເຖິງວຽກງານກໍ່ສ້າງ ແລະ ປັບປຸງລະບົບກົດໝາຍ ແລະ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝາຍຢ່າງເຂັ້ມງວດ. ເພິ່ນເຄີຍເວົ້າວ່າ: “ໃນປະເທດທີ່ລາງວັນແລະການລົງໂທດຕ້ອງເຂັ້ມງວດ, ປະຊາຊົນຈະຢູ່ໃນຄວາມສະຫງົບ”(25). ເພິ່ນໃຫ້ທັດສະນະວ່າ, ກົດໝາຍແມ່ນເຄື່ອງມືທີ່ຈຳເປັນເພື່ອ “ປົກປ້ອງສິດຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນ”(26), ຮັກສາຄວາມເປັນລະບຽບຮຽບຮ້ອຍທາງສັງຄົມ ແລະ ຕ້ອງພະຍາຍາມເຮັດໃຫ້ກົດໝາຍປະຊາທິປະໄຕເພີ່ມຫຼາຍຂຶ້ນ ດີຂຶ້ນ. ກົດໝາຍຕ້ອງມີບັນດາຄຸນຄ່າຍຸຕິທຳ, ມະນຸດອາລະຍະທຳ, ຄວາມເປັນທຳ, ເພື່ອປະຊາຊົນຜູ້ອອກແຮງງານ ແລະ ເພື່ອມະນຸດ ເຊິ່ງໄດ້ລະບຸໄວ້ໃນລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ບັນດາກົດໝາຍ. ກົດໝາຍຕ້ອງໄດ້ຮັບການສ້າງຂຶ້ນ ເພື່ອກ່ອນອື່ນໝົດແມ່ນດັດສົມການຈັດຕັ້ງ ແລະ ການດຳເນີນງານຂອງກົງຈັດແຫ່ງລັດ, ດັດປັບການປະພຶດຂອງພະນັກງານລັດ ແລະ ລັດຖະກອນ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ປະຊາຊົນມີລັດຖະບານທີ່ມີ “ຈຸດປະສົງດຽວຄື ການສະແຫວງຫາເສລີພາບ ແລະ ຄວາມຜາສຸກສຳລັບທຸກຄົນ… ໃຫ້ຜົນປະໂຫຍດຂອງປະຊາຊົນເໜືອສິ່ງອື່ນໃດ”(27), ມີ “ລັດຖະບານທົ່ວປວງຊົນສາມັກຄີ ແລະ ເຕົ້າໂຮມຜູ້ທີ່ມີຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດ... ຮູ້ວິທີເຮັດວຽກ”(28); “ທຸກຄົນໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາຈະພະຍາຍາມເຮັດວຽກ, ຮ່ວມໃຈດຽວກັນເພື່ອປະເທດ, ເພື່ອປະຊາຊົນ”(29); ປະຕິບັດຕາມທິດນຳ: “ວຽກໃດທີ່ມີປະໂຫຍດໃຫ້ກັບປະຊາຊົນ, ພວກເຮົາຕ້ອງເຮັດຈົນສຸດຄວາມສາມາດ. ສິ່ງໃດທີ່ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ປະຊາຊົນ, ພວກເຮົາຕ້ອງຫຼີກລ່ຽງເດັດຂາດ”(30). ກົດໝາຍຕ້ອງໄດ້ຮັບການສ້າງຂຶ້ນ ເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ປະຊາຊົນມີເສລີພາບ, ມີຊີວິດທີ່ຈະເລີນຮຸ່ງເຮືອງ ແລະ ມີຄວາມສຸກ. ກົດໝາຍກໍຕ້ອງໄດ້ສ້າງຂຶ້ນດ້ວຍເສັ້ນທາງປະຊາທິປະໄຕ ໂດຍມີການປະກອບຄວາມຄິດຄວາມເຫັນຢ່າງກວ້າງຂວາງຂອງປະຊາຊົນ, ພ້ອມກັນນັ້ນ ກົດໝາຍດັ່ງກ່າວຕ້ອງຮັບປະກັນຄວາມເປັນໄປໄດ້ແລະສອດຄ່ອງກັບເງື່ອນໄຂຕົວຈິງຂອງປະເທດ. ບັນດາລັດຖະທຳມະນູນທີ່ປະທານໂຮ່ຈີມິນຊີ້ນຳການຮຽບຮຽງໂດຍກົງນັ້ນ ລ້ວນແຕ່ໄດ້ຮັບການສ້າງຂຶ້ນດ້ວຍວິທີການສົນທະນາ ປຶກສາຫາລືທີ່ເປັນປະຊາທິປະໄຕທີ່ສຸດ, ໂດຍມີການເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງກວ້າງຂວາງຂອງປະຊາຊົນ.
ນອກຈາກນັ້ນ, ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍຍັງບັນຈຸບັນດາທັດສະນະທີ່ເປັນເອກະລັກຫຼາຍ ກ່ຽວກັບການຄວບຄຸມອຳນາດລັດ, ການປົກປ້ອງລັດຖະທຳມະນູນ, ການປົກປ້ອງສິດທິມະນຸດ ແລະ ສິດຂອງເດັກນ້ອຍ, ທັດສະນະກ່ຽວກັບສາຍພົວພັນລະຫວ່າງກົດໝາຍກັບສິນທຳ, ທັດສະນະກ່ຽວກັບກົດໝາຍຄຸ້ມຄອງການເຄື່ອນໄຫວ ທາງສາສະໜາ, ທັດສະນະກ່ຽວກັບທະນາຍຄວາມ, ການເຄົາລົບກົດໝາຍສາກົນ,...
ພຶດຕິກຳຕົວຈິງແຫ່ງການໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ
ໃນສະໄໝການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢູ່ຫວຽດນາມ
ພັກ, ລັດ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ຍາມໃດກໍ່ນິຍົມນັບຖື ແລະ ເຊື່ອມຊຶມແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ ແລະ ພະຍາຍາມໝູນໃຊ້ບັນດາຄຸນຄ່າຫຼັກ ພື້ນຖານຂອງແນວຄິດດັ່ງກ່າວຢ່າງມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງ. ໃນໄລຍະເວລາກວ່າ 35 ປີແຫ່ງການປ່ຽນແປງໃໝ່, ພັກແລະລັດຫວຽດນາມໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ຄົ້ນຄວ້າ ສືບທອດ ໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍຢ່າງປະດິດສ້າງ ເພື່ອຊີ້ນຳນຳພາການສ້າງ ແລະ ປັບປຸງບູລະນະ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ ລວມທັງລະບົບກົດໝາຍ ໃຫ້ນັບມື້ນັບຄົບຊຸດ ເປັນເອກະພາບ ເປັນໄປໄດ້ ເປີດເຜີຍ ໂປ່ງໃສຂຶ້ນຕື່ມ. ໃນກອງປະຊຸມທົ່ວປະເທດກາງສະໄໝຄັ້ງທີ VII ຂອງພັກ (ແຕ່ວັນທີ 20 ເຖິງວັນທີ 25 ເດືອນມັງກອນ 1994), ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ຕົກລົງແຜນນະໂຍບາຍກໍ່ສ້າງ “ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ” ຢ່າງເປັນທາງການ. ແຜນນະໂຍບາຍນັ້ນໄດ້ຮັບການຢືນຢັນຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງໃນເອກະສານຂອງກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ VIII, IX, X ຂອງພັກ. ຮອດກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XI (ປີ 2011), ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ຢືນຢັນນະໂຍບາຍນັ້ນຢ່າງເປັນທາງການໃນ ໂຄງການການເມືອງກໍ່ສ້າງປະເທດໃນສະໄໝຂ້າມຜ່ານຂຶ້ນສູ່ລັດທິສັງຄົມນິຍົມ (ສະບັບເພີ່ມເຕີມ, ພັດທະນາປີ 2011): “ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ເພື່ອປະຊາຊົນ, ນຳພາໂດຍພັກກອມມູນິດ”(31) ແມ່ນໜຶ່ງໃນ 8 ຄຸນລັກສະນະຂອງສັງຄົມສັງຄົມນິຍົມ ທີ່ຫວຽດນາມກຳລັງຕັ້ງໜ້າພະຍາຍາມກໍ່ສ້າງຂຶ້ນ.
ສືບທອດບັນດາລັດຖະທຳມະນູນສະບັບກ່ອນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນລັດຖະທຳມະນູນປີ 1946 ທີ່ປະທານໂຮ່ຈິມິນຊີ້ນຳການຮ່າງໂດຍກົງ, ລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013 ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຈດຈຳນົງຂອງພັກ, ຄວາມປາຖະໜາຂອງປະຊາຊົນ, ຈິດໃຈແຫ່ງປະຊາທິປະໄຕ, ການປ່ຽນແປງໃໝ່, ເສີມຂະຫຍາຍກຳລັງແຮງແຫ່ງມະຫາສາມັກຄີປວງຊົນທັງຊາດ, ຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງການສ້າງສາແລະປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ ໃນສະໄໝໃໝ່. ລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013 ຢືນຢັນຢ່າງຈະແຈ້ງວ່າ “ລັດແຫ່ງສາທາລະນະລັດສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມແມ່ນ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ເພື່ອປະຊາຊົນ” (ຂໍ້ 1, ມາດຕາ 2). “ອຳນາດລັດແມ່ນເປັນເອກະພາບ, ມີການແບ່ງງານ, ສົມທົບ, ກວດກາເຊິ່ງກັນແລະກັນ ລະຫວ່າງບັນດາອົງການລັດໃນການປະຕິບັດບັນດາອຳນາດນິຕິບັນຍັດ, ອຳນາດບໍລິຫານ, ອຳນາດຕຸລາການ” (ຂໍ້ 3, ມາຕາ 2). “ລັດຮັບປະກັນ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍສິດເປັນເຈົ້າຂອງປະຊາຊົນ; ຮັບຮູ້ ເຄົາລົບ ປົກປ້ອງ ແລະ ຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດ, ສິດພົນລະເມືອງ; ປະຕິບັດເປົ້າໝາຍປະຊາຊົນຮັ່ງມີ, ປະເທດຊາດເຂັ້ມແຂງ, ມີປະຊາທິປະໄຕ, ຍຸຕິທຳ, ອາລະຍະທຳ, ປະຊາຊົນທຸກຄົນມີຊີວິດທີ່ອິ່ມໜຳສຳລານ ເສລີພາບ ຜາສຸກ, ມີເງື່ອນໄຂທີ່ຈະພັດທະນາຢ່າງຮອບດ້ານ” (ມາຕາ 3). “ປະຊາຊົນປະຕິບັດອຳນາດລັດດ້ວຍປະຊາທິປະໄຕໂດຍກົງ, ດ້ວຍປະຊາທິປະໄຕແບບຕົວແທນໂດຍຜ່ານສະພາແຫ່ງຊາດ, ສະພາປະຊາຊົນ ແລະ ຜ່ານອົງການອື່ນໆຂອງລັດ” (ມາຕາ 6). “ການເລືອກຕັ້ງຜູ້ແທນສະພາແຫ່ງຊາດ ແລະ ຜູ້ແທນສະພາປະຊາຊົນແມ່ນດຳເນີນການຕາມຫຼັກການເລືອກຕັ້ງທົ່ວໄປ ສະເໝີພາບ ໂດຍກົງ ແລະ ປ່ອນບັດປິດລັບ. ຜູ້ແທນສະພາແຫ່ງຊາດ, ຜູ້ແທນສະພາປະຊາຊົນ ຈະຖືກຍົກເລີກໂດຍຜູ້ລົງຄະແນນສຽງ ຫຼື ໂດຍສະພາແຫ່ງຊາດ, ສະພາປະຊາຊົນ ເມື່ອເຂົາເຈົ້າບໍ່ສົມຄວນກັບຄວາມໄວ້ວາງໃຈຂອງປະຊາຊົນອີກຕໍ່ໄປ” (ມາຕາ 7). “ລັດໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງ ແລະ ດຳເນີນງານຕາມລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍ, ການຄຸ້ມຄອງສັງຄົມດ້ວຍລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍ, ປະຕິບັດຫຼັກການລວມສູນປະຊາທິປະໄຕ... ບັນດາອົງການຂອງລັດ, ພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນ ຕ້ອງເຄົາລົບນັບຖືປະຊາຊົນ, ຮັບໃຊ້ປະຊາຊົນຢ່າງສຸດອົກສຸດໃຈ, ພົວພັນຢ່າງໃກ້ຊິດກັບປະຊາຊົນ, ຮັບຟັງຄວາມຄິດເຫັນຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ຍອມຮັບການຕິດຕາມກວດກາຂອງປະຊາຊົນ; ຕໍ່ສູ້ຢ່າງເດັດດ່ຽວຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ການໃຊ້ຈ່າຍຟຸມເຟືອຍ ແລະ ການປະກົດຕົວທັງໝົດຂອງພະຍາດອາດຍາສິດ, ໂອ້ອວດຈອງຫອງ, ອຳນາດບາດໃຫຍ່” (ມາຕາ 8). ເຖິງປະຈຸບັນ, ລະບົບບັນດາອົງການລັດຕັ້ງແຕ່ສູນກາງຈົນເຖິງທ້ອງຖິ່ນ ໄດ້ຖືກຈັດຕັ້ງຢ່າງແໜ້ນໜາ, ຕອບສະໜອງໄດ້ກັບຄວາມຕ້ອງການຄຸ້ມຄອງຂອງລັດ ແລະ ສັງຄົມ, ລວມທັງອົງການທີ່ປະຕິບັດອຳນາດນິຕິບັນຍັດ (ສະພາແຫ່ງຊາດ), ປະທານປະເທດ, ອົງການທີ່ປະຕິບັດອຳນາດບໍລິຫານ (ລັດຖະບານ), ອົງການທີ່ປະຕິບັດອຳນາດຕຸລາການ (ສານປະຊາຊົນ), ລະບົບອົງການໄອຍະການປະຊາຊົນ, ອົງການກວດສອບຂອງລັດ, ລະບົບອົງການອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ (ສະພາປະຊາຊົນ ແລະ ຄະນະກຳມະການປົກຄອງປະຊາຊົນ) ໃນຂັ້ນແຂວງ, ເມືອງ ແລະ ຕາແສງ. ໃນບາງທ້ອງຖິ່ນເຊັ່ນ ຮ່າໂນ້ຍ, ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ, ນະຄອນດານັ້ງ ໄດ້ຈັດຕັ້ງ ຫຼື ທົດລອງຮູບແບບການຈັດຕັ້ງອຳນາດການປົກຄອງຕົວເມືອງ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຖັນແຖວພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນ ແລະ ແຫຼ່ງພະລັງການເງິນ ກໍເປັນເງື່ອນໄຂເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມສາມາດພຽງພໍໃນການປະຕິບັດໜ້າທີ່ການເມືອງ ແລະ ວິຊາສະເພາະທີ່ໄດ້ຮັບມອບໝາຍ.
ກຳແໜ້ນແຜນນະໂຍບາຍຂອງພັກ, ບົນພື້ນຖານລັດຖະທຳມະນູນປີ 1992 (ສະບັບແກ້ໄຂ ເພີ່ມເຕີມປີ 2001) ກ່ອນນີ້ ແລະ ລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013, ຫວຽດນາມໄດ້ສ້າງລະບົບກົດໝາຍພື້ນຖານທີ່ສົມບູນ ຄົບຊຸດ ແລະ ເປັນເອກະພາບ, ສ້າງແລວທາງດ້ານກົດໝາຍເພື່ອພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ, ຮັກສາສະຖຽນລະພາບດ້ານການເມືອງ, ຮັບປະກັນການປ້ອງກັນປະເທດ, ປ້ອງກັນຄວາມໝັ້ນຄົງ, ຍູ້ແຮງການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ. ເຖິງປະຈຸບັນ, ຄຽງຄູ່ກັນກັບບັນດາກົດໝາຍທີ່ສຳຄັນຂອງປະເທດເຊັ່ນ: ປະມວນກົດໝາຍແພ່ງ, ປະມວນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດຳເນີນຄະດີແພ່ງ, ປະມວນກົດໝາຍອາຍາ, ປະມວນກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການດຳເນີນຄະດີອາຍາ, ກົດໝາຍການຄ້າ, ກົດໝາຍວິສາຫະກິດ, ກົດໝາຍການລົງທຶນ, ກົດໝາຍແຮງງານ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍການຈັດການກັບການລະເມີດທາງປົກຄອງ, ກົດໝາຍວ່າດ້ວຍວິທີພິຈາລະນາຄວາມປົກຄອງ, ຂົງເຂດເສດຖະກິດ-ສັງຄົມສ່ວນໃຫຍ່ມີເອກະສານທາງກົດຫມາຍທີ່ຄວບຄຸມ. ຄຽງຄູ່ກັບລະບົດກົດໝາຍນີ້ ແມ່ນມີຊຸດເອກະສານ ຄຳແນະນໍາການບັງຄັບໃຊ້ທີ່ຈໍາເປັນ ເພື່ອສ້າງພື້ນຖານທາງກົດໝາຍທີ່ໝັ້ນຄົງ ໃຫ້ປະຊາຊົນປະຕິບັດສິດເປັນເຈົ້າຂອງ ແລະ ໃຫ້ລັດປະຕິບັດບົດບາດຄຸ້ມຄອງສັງຄົມ. ອາດຈະເວົ້າໄດ້ວ່າ, ບັນດາຜົນງານທີ່ບັນລຸໄດ້ນັ້ນ ແມ່ນຂໍ້ພິສູດທີ່ເປັນຮູບປະທຳວ່າພັກ, ລັດ ແລະ ປະຊາຊົນຫວຽດນາມ ກຳລັງຮ່ຳຮຽນ, ປະຕິບັດຕາມ ແລະ ໝູນໃຊ້ຢ່າງປະດິດສ້າງ ມໍລະດົກແນວຄິດທີ່ປະທານໂຮ່ຈີມິນສ້າງໄວ້, ໃນນັ້ນມີມໍລະດົກກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ.
ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຂະບວນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ປ້ອງກັນປະເທດໃນປະຈຸບັນ ພວມວາງຄວາມຕ້ອງການໃໝ່ໃນຂະບວນການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ຮັບປະກັນການປ້ອງກັນປະເທດ, ປ້ອງກັນຄວາມໝັ້ນຄົງ ແລະ ການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນ, ມັນຮຽກຮ້ອງໃຫ້ວຽກງານກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງບູລະນະ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ, ວຽກງານກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງບູລະນະລະບົບກົດໝາຍ ແລະ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກົດໝຍ, ການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມ, ການຕ້ານອາດຍາສິດຟຸມເຟືອຍ ຕ້ອງມີບາດກ້າວພັດທະນາທີ່ໜັກແໜ້ນກວ່າອີກ. ກົງຈັກແຫ່ງລັດໃນບາງບ່ອນບໍ່ໄດ້ຈັດຕັ້ງຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ປະສິດທິພາບແລະປະສິດທິຜົນບໍ່ສູງ, ລະບຽບການບໍລິຫານໃນຫຼາຍຂົງເຂດຍັງຫຍຸ້ງຍາກ; ຄວາມສາມາດ, ຄຸນນະພາບ ແລະ ສະຕິລະບຽບວິໄນ ຂອງພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນສ່ວນໜຶ່ງ ບໍ່ໄດ້ຕາມຄວາມຕ້ອງການ; ຍັງມີສະພາບການລົບກວນ, “ສໍ້ລາດບັງຫຼວງມຸ່ນຍ່ອຍ”, ສ້າງຄວາມອຸກອັ່ງໃຫ້ກັບປະຊາຊົນ ແລະ ວິສາຫະກິດ, ການເຄົາລົບກົດໝາຍບໍ່ສູງ, ລະບຽບວິໄນຢູ່ຫຼາຍແຫ່ງບໍ່ເຂັ້ມງວດ. ນີ້ແມ່ນບັນດາບັນຫາທີ່ຕ້ອງການໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ ເພື່ອຈັດການແກ້ໄຂ ປັບປ່ຽນ, ໂດຍສະເພາະໃນການກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງບູລະນະ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ເພື່ອປະຊາຊົນ, ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງພັກ, ປະຕິຮູບກົດໝາຍ, ປະຕິຮູບການບໍລິຫານ, ປະຕິຮູບຕຸລາການ, ຊຸກຍູ້ວິຖີຊີວິດເຄົາລົບນັບຖືກົດໝາຍ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍບັນດາຄຸນຄ່າດ້ານສິນທຳຂອງຊາດ.
ສືບຕໍ່ໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ
ໃນການກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງບູລະນະລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ
ເລີ່ມຈາກຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງພຶດຕິກຳຕົວຈິງ, ສາມາດເຫັນໄດ້ວ່າ, ເພື່ອສືບຕໍ່ໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ ເຂົ້າໃນຂະບວນການກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງບູລະນະ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ ໃນໄລຍະຕໍ່ໄປ, ຕ້ອງປະຕິບັດໜ້າທີ່ຈຸດໜັກໃຈກາງຈຳນວນໜຶ່ງຕໍ່ໄປນີ້:
ທີໜຶ່ງ, ສືບຕໍ່ໂຄສະນາເຜີຍແຜ່ ຊາບຊຶມ ແລະ ໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍເວົ້າສະເພາະ ແລະ ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນເວົ້າລວມ ໃນຖັນແຖວພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນ ແລະ ບັນດາຊັ້ນຄົນປະຊາຊົນ ເພື່ອໃຫ້ແນວຄິດນີ້ຊຶມເລິກເຂົ້າໄປໃນຄວາມຮັບຮູ້ແລະການກະທຳຂອງພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນ ແລະ ປະຊາຊົນທຸກຄົນ. ຮັບປະກັນປະຕິບັດຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ ບົດສະຫຼຸບສະບັບທີ 01-KL/TW, ລົງວັນທີ 18 ພຶດສະພາ 2021, ຂອງກົມການເມືອງສູນກາງພັກ, “ກ່ຽວກັບການສືບຕໍ່ປະຕິບັດຄຳສັ່ງເລກທີ 05-CT/TW, ຂອງກົມການເມືອງສູນກາງພັກ “ກ່ຽວກັບການຍູ້ແຮງການຮ່ຳຮຽນ ແລະ ປະຕິບັດຕາມແນວຄິດ ຄຸນສົມບັດ ແລະ ແບບແຜນໂຮ່ຈີມິນ””. ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍຕ້ອງໄດ້ສະແດງອອກຢ່າງເປັນລະບົບ ຮອບດ້ານ ແລະ ຄົບຖ້ວນກວ່າອີກ ໃນປຶ້ມຫຼັກສູດການສຶກສາກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ ທີ່ໄດ້ສິດສອນຢູ່ສະຖາບັນຝຶກອົບຮົມການເມືອງ, ກົດໝາຍ, ການປົກຄອງ ແລະ ໃນປຶ້ມຫຼັກສູດການສຶກສາແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນທີ່ໄດ້ສິດສອນຢູ່ໃນລະບົບການສຶກສາແຫ່ງຊາດຂອງປະເທດເຮົາໃນໄລຍະເວລາທີ່ຈະມາເຖິງ.
ທີສອງ, ສືບຕໍ່ຍູ້ແຮງການກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງພັກຕາມຈິດໃຈມະຕິຂອງກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 4 ສະໄໝທີ XI ແລະສະໄໝທີ XII, ເພື່ອຍົກສູງອິດທິພົນ ແລະ ປັບປຸງຖານະຕຳແໜ່ງ ແລະ ບົດບາດນຳພາ, ກຳອຳນາດຂອງພັກ ຕໍ່ລັດແລະສັງຄົມ. ເສີມຂະຫຍາຍຢ່າງຖືກລະດັບ ບົດບາດນຳພາ, ກວດກາ, ຕິດຕາມກວດກາຂອງຄະນະພັກ, ອົງການຈັດຕັ້ງພັກ ແລະ ສະມາຊິກພັກທີ່ເຄື່ອນໄຫວຢູ່ໃນບັນດາອົງການຂອງລັດ. ເພີ່ມທະວີການຝຶກອົບຮົມຄຸນສົມບັດດ້ານການເມືອງ, ສິນທຳ, ວິຖີຊີວິດຂອງຖັນແຖວພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນ, ຮັບປະກັນໃຫ້ຖັນແຖວນີ້ຊາບຊຶມຄຸນສົມບັດປະຕິວັດຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ເປັນແບບຢ່າງໃນການເຄົາລົບ, ປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍ. ຍູ້ແຮງການຕໍ່ສູ້ປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມ; ລົບລ້າງຄວາມສົງໃສວ່າ, ການຍູ້ແຮງການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມນັ້ນ ຈະເປັນການກີດກັ້ນການພັດທະນາ, ຍຸບຍອບຄວາມຄິດສ້າງສັນຂອງແຕ່ລະບຸກຄົນ; ການເອົາຊະນະຄວາມຄິດຢ້ານທີ່ຍັງມີຫຼາຍຢູ່ໃນການຕໍ່ສູ້ ແລະ ການກວດສອບຄົ້ນພົບການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມ ຢູ່ໃນອົງການແລະໜ່ວຍງານຂອງລັດ. ສືບຕໍ່ຄົ້ນຄວ້າປັບປຸງບູລະນະກົນໄກເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ຂອງບັນດາອົງການຜູ້ຕາງໜ້າປະຊາຊົນໃນການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນໃນການຕິດຕາມກວດກາ, ການກວດສອບຄົ້ນພົບ, ການປະນາມການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊາມ.
ທີສາມ, ສືບຕໍ່ປັບປຸງລະບຽບລະບອບການປະຕິບັດປະຊາທິປະໄຕໃຫ້ສົມບູນແບບຕາມຈິດໃຈຂອງໂຄງການການເມືອງກໍ່ສ້າງປະເທດໃນສະໄໝຂ້າມຜ່ານຂຶ້ນສຸ່ລັດທິສັງຄົມນິຍົມ (ສະບັບປັບປຸງ, ພັດທະນາປີ 2011) ແລະ ລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013. ປັບປຸງສາຍພົວພັນທີ່ສະໜິດແໜ້ນລະຫວ່າງພັກ, ລັດ ກັບປະຊາຊົນ. ຊາບຊຶມຢ່າງແທ້ຈິງຄຳສອນຂອງປະທານໂຮ່ຈີມິນທີ່ວ່າ: “ຢ່າຫ່າງອອກຈາກປະຊາຊົນ. ຫ່າງເຫີນຈາກປະຊາຊົນຈະຖືກໂດດດ່ຽວ. ຄວາມໂດດດ່ຽວຈະພາໃຫ້ລົ້ມເຫຼວຢ່າງແນ່ນອນ”(32). ປະຕິບັດບັນດາຮູບແບບປະຊາທິປະໄຕໂດຍກົງ ແລະ ປະຊາທິປະໄຕແບບຕົວແທນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນໃນພາກຕົວຈິງ (ລວມທັງປະຊາທິປະໄຕຢູ່ຮາກຖານ). ເສີມຂະຫຍາຍບົດບາດເປັນເຈົ້າການ, ຕັ້ງໜ້າຂອງປະຊາຊົນໃນການປະຕິບັດປະຊາທິປະໄຕ ແລະ ການກໍ່ສ້າງກົງຈັກແຫ່ງລັດໃຫ້ສະອາດປອດໃສ, ມີປະສິດທິພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນ. ນີ້ກໍ່ແມ່ນການໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ ໃນພຶດຕິກຳຕົວຈິງ, ຍ້ອນວ່າ: “ຄຳວ່າ ປະຊາຊົນ ແມ່ນຈຸດເຕົ້າໂຮມຄວາມຄິດ ແລະ ການກະທຳທັງໝົດໃນພາລະກິດຂອງໂຮ່ຈີມິນ, ແມ່ນທັງໝົດໃນຊີວິດຂອງ ໂຮ່ຈີມິນ. ໃນພາສາຂອງໂຮ່ຈິມິນ, ໃນຄໍາສັບຂອງເພິ່ນ, ຄຳວ່າ ປະຊາຊົນ ຖືກນໍາໃຊ້ຫຼາຍທີ່ສຸດ, ມີຄວາມຖີ່ສູງສຸດ. ເພິ່ນກ່າວເຖິງສິນທຳແຫ່ງການເປັນມະນຸດ, ເພີ່ນຄົ້ນພົບເສັ້ມທາງປະຕິວັດກໍເພື່ອວາງໂຄງການຂົນຂວາຍເພື່ອປະຊາຊົນ. ດັ່ງນັ້ນ, ເພິ່ນໄດ້ອຸທິດຊີວິດ ແລະ ພາລະກິດທັງໝົດເພື່ອປະຕິບັດປັດຊະຍາໃກ້ຊິດຮັກແພງປະຊາຊົນ”(33). ປະທານໂຮ່ຈີມິນເຄີຍໄດ້ຢືນຢັນວ່າ: “ເມື່ອປະຊາທິປະໄຕໄດ້ຮັບການປະຕິບັດຢ່າງເຕັມທີ່ ເຮົາຈະສາມາດລະດົມກຳລັງປະຊາຊົນທັງໝົດເພື່ອນຳການປະຕິວັດໄປຂ້າງໜ້າ”(34).
ທີສີ່, ສືບຕໍ່ຍູ້ແຮງການກໍ່ສ້າງ ແລະ ປັບປຸງບູລະນະ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ ໂດຍພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມນຳພາ, ຮັກສາທາດແທ້ປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ແລະ ເພື່ອປະຊາຊົນຂອງລັດ. ກຳນົດພາລະໜ້າທີ່ ສິດຂອບເຂດ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບ ລະຫວ່າງບັນດາອົງການຂອງລັດ ໃນການປະຕິບັດບັນດາອຳນາດນິຕິບັນຍັດ, ອຳນາດບໍລິຫານ ແລະ ອຳນາດຕຸລາການ. ເພີ່ມທະວີຄວາມເປີດເຜີຍ ໂປ່ງໃສ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບໃນການອະທິບາຍລາຍງານ ໃນການເຄື່ອນໄຫວຂອງລະບົບການເມືອງເວົ້າລວມ ແລະ ຂອງກົງຈັກແຫ່ງລັດເວົ້າສະເພາະ. ຮັບປະກັນປະສິດທິພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນຂອງກົນໄກຄວບຄຸມອຳນາດລັດ, ເພີ່ມທະວີການຕິດຕາມກວດກາຈາກຝ່າຍປະຊາຊົນຕໍ່ການເຄື່ອນໄຫວຂອງບັນດາອົງການໃນກົງຈັກຂອງລັດ. ການຈັດຕັ້ງຮູບແບບການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນທີ່ສົມເຫດສົມຜົນ ໂດຍຄຳນຶງເຖິງຄວາມແຕກຕ່າງກັນ ລະຫວ່າງຊົນນະບົດ ແລະ ຕົວເມືອງ. ສືບຕໍ່ປັບປຸງບູລະນະກົນໄກຕິດຕາມກວດກາພະນັກງານ ສະມາຊິກພັກ ລັດຖະກອນ ຈາກບັນດາອົງການລັດ, ອົງການການເມືອງ-ສັງຄົມ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຈາກອົງການຈັດຕັ້ງພັກ, ຮັບປະກັນການປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂຜ່ານພົ້ນຄວາມເສື່ອມໂຊມໃນພັກ. ໃນສະເພາະໜ້າ, ຕ້ອງປະຕິບັດຢ່າງຖືກຕ້ອງແລະຄົບຖ້ວນ ບັນດາທິດທາງໃຫຍ່ຂອງພັກກ່ຽວກັບການສ້າງແລະປັບປຸງບູລະນະ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິບົມຫວຽດນາມ ທີ່ສະແດງອອກໃນເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກ.
ທີຫ້າ, ສືບຕໍ່ໝູນໃຊ້ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນຢ່າງປະດິດສ້າງ ໃນການສ້າງຖັນແຖວພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນຢູ່ປະເທດເຮົາໃນປະຈຸບັນ. ບັນດາການນຳທຸກຂັ້ນຕ້ອງຊາບຊຶມແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນຢ່າງເລິກເຊິ່ງ ແລະ ເດັດດ່ຽວປະຕິບັດຕາມແນວຄິດຂອງລຸງໂຮ່ ກ່ຽວກັບ “ການນຳໃຊ້ພະນັກງານຢ່າງສະຫຼາດ”. ກ່ອນອື່ນໝົດ, ຜູ້ນຳບັນດາອົງການ, ໜ່ວຍງານໃນກົງຈັກຂອງລັດ ແລະ ໃນລະບົບການເມືອງ ຕ້ອງປະຕິບັດຈຸດຕ່າງໆດັງນີ້: “ເຮັດໃຫ້ພະນັກງານກ້າເຮັດ, ກ້າສະເໜີຄວາມເຫັນ... ເຮັດໃຫ້ພະນັກງານມີຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ກ້າເຮັດວຽກ... ບໍ່ໂອ້ອວດ, ຍົກຍ້ອງຕົນເອງ, ແຕ່ຕ້ອງຮັບຟັງ, ຕ້ອງຖາມຄວາມເຫັນຂອງຂັ້ນລຸ່ມ... ຕ້ອງກ້າສົ່ງເສີມພະນັກງານ - ການເລື່ອນຂັ້ນພະນັກງານຕ້ອງເພື່ອວຽກງານ, ອີງໃສ່ຄວາມເກັ່ງກ້າສາມາດຂອງພະນັກງານ, ເພື່ອຊຸກຍູ້ໃຫ້ສະຫາຍອື່ນໆມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ”(35).
ທີຫົກ, ຕ້ອງເຊື່ອມຊຶມແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນຢ່າງເລິດເຊິ່ງກວ່າອີກ ໃນການກໍ່ສ້າງແລະປັບປຸງກົດໝາຍໃຫ້ສົມບູນ, ດ້ວຍຈິດໃຈ “ສິ່ງໃດເປັນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນເຮົາຕ້ອງເຮັດໃຫ້ດີທີ່ສຸດ, ສິ່ງໃດທີ່ເປັນອັນຕະລາຍຕໍ່ປະຊາຊົນເຮົາຕ້ອງຫຼີກລ່ຽງເດັດຂາດ”(36), ຮີບດ່ວນໃນການສ້າງລະບົບກົດໝາຍຫວຽດນາມທີ່ເປັນເອກະພາບ ຄົບຊຸດ ເປັນໄປໄດ້ ເປີດເຜີຍ ໂປ່ງໃສ ໝັ້ນຄົງ ເຂົ້າເຖິງງ່າຍດ້ວຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຕ່ຳ, ມີປະສິດທິພາບແລະປະສິດທິຜົນສູງ, ມີຄວາມສາມາດແຂ່ງຂັນສາກົນ, ຖືເອົາສິດແລະຜົນປະໂຫຍດອັນຊອບດ້ວຍກົດໝາຍຂອງປະຊາຊົນເປັນໃຈກາງ, ຊຸກຍູ້ການປ່ຽນແປງໃໝ່ ປະດິດສ້າງ, ຮັບປະກັນຄວາມຕ້ອງການພັດທະນາແບບຍືນຍົງທາງດ້ານເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ແລະ ການປ້ອງກັນປະເທດ, ປ້ອງກັນຄວາມໝັ້ນຄົງໃນເງື່ອນໄຂໃໝ່. ສືບຕໍ່ປັບປຸງບູລະນະລະບຽບລະບອບກ່ຽວກັບລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມ, ເອົາໃຈໃສ່ເຖິງການຮັບປະກັນສິດທິມະນຸດ, ເສີມຂະຫຍາຍສິດເສລີພາບ, ປະຊາທິປະໄຕຂອງປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບການວາງອອກມາໃນບັນດາແຜນນະໂຍບາຍ, ມະຕິຂອງພັກ ແລະ ລັດຖະທຳມະນູນປີ 2013, ສອດຄ່ອງກັບເງື່ອນໄຂພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງປະເທດ. ສືບຕໍ່ຍູ້ແຮງການປະຕິຮູບການບໍລິຫານ ແລະ ປະຕິຮູບຕຸລາການ, ເດັດດ່ຽວແລະໝັ້ນໜຽວໃນການປະຕິບັດບັນດາວິທີການປ້ອງກັນແລະຕ້ານການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້ເລວຊານ, ຮັບປະກັນການກໍ່ສ້າງກົງຈັກແຫ່ງລັດທີ່ສະອາດປອດໃສ, ດໍາເນີນງານຢ່າງສະດວກດີ, ມີປະສິດທິພາບແລະປະສິດທິຜົນ ເພື່ອປະຊາຊົນ. ສືບຕໍ່ຜັນຂະຫຍາຍບັນດາເອກະສານນິຕິກຳກ່ຽວກັບມາດຖານຄຸນສົມບັດປະຕິວັດຕາມແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນ ຢ່າງຄົບຖ້ວນແລະເລິກເຊິ່ງ ເພື່ອໃຫ້ບັນດາມາດຕະຖານຄຸນສົມບັດປະຕິວັດນັ້ນ ນັບມື້ນັບຊຶມເລິກເຂົ້າໄປໃນພຶດຕິກຳປະຈຳວັນຂອງພະນັກງານ ລັດຖະກອນ ພາລະກອນ ເມື່ອປະຕິບັດໜ້າທີ່ແລະຄວາມຮັບຜິດຊອບທີ່ໄດ້ຮັບມອບໝາຍ.
ຕັ້ງໜ້າໃນການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດມະຕິກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ XIII ຂອງພັກ ແລະ ຍຸດທະສາດການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຂອງຫວຽດນາມເຖິງປີ 2030 ແລະ ວິໄສທັດເຖິງປີ 2045 ດ້ວຍຫຼາຍແຜນນະໂຍບາຍ, ທິດທາງໃຫຍ່ນັ້ນ ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຜູ້ກຳນົດນະໂຍບາຍ, ຜູ້ອອກກົດໝາຍ ແລະ ຜູ້ປະຕິບັດກົດໝາຍ ນຳເອົາແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ ໝູນໃຊ້ເຂົ້າໃນວຽກງານຕົວຈິງຂອງຕົນ. ແນ່ນອນວ່າ, ແນວຄິດໂຮ່ຈີມິນກ່ຽວກັບລັດແລະກົດໝາຍ ໄດ້, ກຳລັງ ແລະ ຈະສ່ອງແສງສະຫວ່າງຕະຫຼອດການ ໃຫ້ແກ່ຂະບວນການສ້າງແລະປັບປຸງບູລະນະ ລັດແຫ່ງອຳນາດກົດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຫວຽດນາມ ທີ່ເປັນຂອງປະຊາຊົນ ໂດຍປະຊາຊົນ ແລະ ເພື່ອປະຊາຊົນ./.
-------------------
(1) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2011, ເຫຼັ້ມ 10, ໜ້າ 453.
(2) ລັດຖະທຳມະນູນຂອງຫວຽດນາມໃນບັນດາໄລຍະ (ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປີ 1946, 1959, 1980, 1992, 2013), ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2019, ໜ້າ 8.
(3) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 4, ໜ້າ 51 – 52.
(4) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 6, ໜ້າ 232.
(5) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 4, ໜ້າ 64 – 65.
(6) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 10, ໜ້າ 572.
(7) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 4, ໜ້າ 175.
(8) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 8, ໜ້າ 274.
(9) ຖ໊າຍຫວິງຖັ໊ງ: ປະຫວັດຊາດການສ້າງລັດຖະທຳມະນູນຫວຽດນາມ, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 1997, ໜ້າ 26.
(10) ລັດຖະທຳມະນູນຂອງຫວຽດນາມໃນບັນດາໄລຍະ (ລັດຖະທຳມະນູນສະບັບປີ 1946, 1959, 1980, 1992, 2013), ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ໜ້າ 8.
(11) ດຳລັດເລກທີ 63/SL, ລົງວັນທີ 22 ພະຈິກ 1945, ຂອງປະທານລັດຖະບານຊົ່ວຄາວ, “ກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງ, ສິດຂອບເຂດ ແລະ ວິທີເຮັດວຽກຂອງສະພາປະຊາຊົນ ແລະ ຄະນະກຳມະການປົກຄອງທຸກລະດັບ”; ດຳລັດເລກທີ 77/SL, ລົງວັນທີ 21 ຕຸລາ 1945, “ກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງ, ສິດຂອບເຂດ, ການແບ່ງງານ ແລະ ວິທີເຮັດວຽກຂອງສະພາປະຊາຊົນ ແລະ ຄະນະກຳມະການປົກຄອງຢູ່ຕົວເມືອງຕ່າງໆ”; ກົດໝາຍການຈັດຕັ້ງອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນປີ 1958.
(12), (13), (14) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 5, ໜ້າ 309, 280, 290.
(15), (16), (17), (18) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 5, ໜ້າ 276, 278, 295 - 296, 297 – 301.
(19), (20) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 4, ໜ້າ 166, 168.
(21), (22), (23) ເບິ່ງ: ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 5, ໜ້າ 309 - 318, 318, 319.
(24) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 7, ໜ້າ 355.
(25) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 4, ໜ້າ 189.
(26) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 8, ໜ້າ 262.
(27), (28), (29), (30) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 4, ໜ້າ 21, 478, 481, 51.
(31) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ XI, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2011, ໜ້າ 70.
(32) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 5, ໜ້າ 278.
(33) ໂຕຮູຍເຣື໊ອ, ຮວ່າງຈີ໊ບ໋າວ (ຫົວໜ້າບັນນາທິການ): ຄົ້ນຄວ້າທິດສະດີການພັດທະນາຂອງຫວຽດນາມໃນສະໄໝໂຮ່ຈີມິນ, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິ້ດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2018, ໜ້າ 426 – 427.
(34) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 12, ໜ້າ 376.
(35) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 5, ໜ້າ 319 – 322.
(36) ໂຮ່ຈີມິນ: ນິພົນຄົບຊຸດ, ປຶ້ມທີ່ໄດ້ແນະນຳ, ເຫຼັ້ມ 4, ໜ້າ 51.
- ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 977 (ເດືອນພະຈິກ 2021)
