ວາລະສານ ກອມມູນິດ

ວກ. - ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ທີ່ກໍາລັງດໍາເນີນຢູ່ ແມ່ນຍຸກຂອງອິນເຕີເນັດເຊື່ອມຕໍ່ທຸກສິ່ງ, ນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີດິຈິຕອນເຂົ້າໃນການຜະລິດອັດຕະໂນມັດ. ເນື້ອແທ້ຂອງການປະຕິວັດນີ້ແມ່ນ ທ່າອຽງຫັນເປັນດິຈິຕອນຕໍ່ບັນດາແບດວິທີການຜະລິດ, ການຜະລິດແບບດັ້ງເດີມ.

ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຄັ້ງທີສີ່ ແລະ ຜົນກະທົບເຖິງຂະແໜງອຸດສາຫະກຳ

ມາເຖິງປະຈຸບັນ, ອຸດສາຫະກຳໂລກໄດ້ຜ່ານການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳສາມຄັ້ງ. ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີໜຶ່ງ (ກປອຄ1) ເກີດຂຶ້ນໃນຊຸມປີ 80 ຂອງສະຕະວັດທີ 18, ແມ່ນຂະບວນການຫັນເປັນກົນຈັກ ດ້ວຍການໃຊ້ເຄື່ອງຈັກໄຮໂດຼລິກແລະອາຍນໍ້າ ແທນແຮງງານຂອງມະນຸດ. ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສອງ (ກປອຄ2) ເກີດຂຶ້ນໃນປີ 70 ຂອງສະຕະວັດທີ 19, ແຮງຂັບເຄື່ອນຂອງການປະຕິວັດນີ້ແມ່ນເຄື່ອງຈັກເຜົາໄໝ້ພາຍໃນແລະໄຟຟ້າ. ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສາມ (ກປອຄ3) ເກີດຂຶ້ນໃນທ້າຍຊຸມປີ 60, ຕົ້ນຊຸມປີ 70 ຂອງສະຕະວັດທີ 20 ດ້ວຍການປະຍຸກໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ເອເລັກໂຕຣນິກ ເພື່ອຍູ້ແຮງຂະບວນການເປີດກວ້າງການຜະລິດອັດຕະໂນມັດ.

ສຳລັບການປະຕິວັດສາມຄັ້ງກ່ອນໜ້ານີ້, ໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງສອງການປະຕິວັດ ໄດ້ແກ່ຍາວເກືອບໜຶ່ງສະຕະວັດ, ໃນຂະນະນັ້ນ, ເວລາລະຫວ່າງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສາມ (ກປອຄ3) ແລະການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ (ກປອຄ4) ແມ່ນໜ້ອຍກວ່າເຄິ່ງສະຕະວັດ. ການປະຕິວັດແຕ່ລະຄັ້ງລ້ວນແຕ່ຖືກຂັບເຄື່ອນໂດຍການພັດທະນາເຕັກໂນໂລຊີທີ່ກ້າວກະໂດດ ທີ່ປ່ຽນແປງລະບົບການຜະລິດທົ່ວໂລກໂດຍພື້ນຖານ ແລະ ປ່ຽນແປງວິທີທີ່ຜູ້ຄົນສ້າງຄວາມຮັ່ງມີທາງວັດຖຸໂດຍສິ້ນເຊີງ.

*ຮຸບທີ 1: ຈຸດພິເສດຕົ້ນຕໍຂອງບັນດາການປະຕິວັດອຸດສາຫະ*ກຳ
ກປອຄ 1	ກປອຄ 2	ກປອຄ 3	ກປອຄ 4
- ການຫັນເປັນກົນຈັກ - ເຄື່ອງຈັກໄຮໂດຼລິກ - ເຄື່ອງຈັກອາຍນໍ້າ	- ຜະລິດເປັນລວາດ - ສາຍການປະກອບ - ພະລັງໄຟຟ້າ	- ເຄື່ອງຄອມພິວເຕີ - ລະບົບອັດຕະໂນມັດ	- ບັນດາລະບົບໄຊເບີສະເໝືອນຈິງ (Cyber Physical Systems)
ແຫຼ່ງ: A Critical Look at Industry 4.0 Roser; ປີ 2015

ກ່ອນໜ້ານີ້, ພຽງແຕ່ບາງຂັ້ນຕອນການຜະລິດເທົ່ານັ້ນທີ່ເປັນໄປຕາມອັດຕະໂນມັດໂດຍການນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ແຕ່ວ່າບໍ່ດົນມານີ້, ທ່າອຽງໄປສູ່ການຜະລິດອັດຕະໂນມັດໄດ້ເກີດຂຶ້ນໃນຂອບເຂດທີ່ໃຫຍ່ກວ່າສິ່ງທີ່ເກີດຂຶ້ນໃນຊຸມປີ 1970ເຊິ່ງແມ່ນໄລຍະຕົ້ນຂອງ ກປອຄ3. ການປະຍຸກໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານແລະການສື່ສານ (ICT) ເຂົ້າໃນບັນດາຂະແໜງການອຸດສາຫະກໍາການຜະລິດ, ດໍາເນີນການຜະລິດໃນຂະໜາດໃຫຍ່ ກຳລັງເຮັດໃຫ້ເສັ້ນແບ່ງລະຫວ່າງໂລກແຫ່ງຄວາມຈິງກັບໂລກສະເໝືອນຈິງຈາງຫາຍໄປ, ເຊິ່ງໄດ້ເອີ້ນວ່າລະບົບການຜະລິດແທ້ - ສະເໝືອນຈິງ (CPPS)⁽¹⁾. ລະບົບການຜະລິດແບບປະຕິສຳພັນແມ່ນເຄືອຂ່າຍການສື່ສານອອນໄລລະຫວ່າງເຄື່ອງຈັກ, ກຸ່ມຂອງສ່ວນປະກອບ ແລະ ສ່ວນປະກອບນຳກັນ. ນີ້ແມ່ນທ່າອຽງຂອງ ກປອຄ4, ນັ້ນແມ່ນອີງໃສ່ການພັດທະນາທີ່ໂດດເດັ່ນຂອງ ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານແລະການສື່ສານ ແລະ ວິທະຍາສາດຄອມພິວເຕີ ເພື່ອສ້າງຜະລິດຕະພັນ, ຂໍ້ມູນແລະບໍລິການ ທີ່ຊ່ວຍໃຫ້ທຸກຄົນແລະທຸກຢ່າງສາມາດເຊື່ອມຕໍ່ກັນໄດ້

ຄຽງຄູ່ກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ເຕັກໂນໂລຊີການພິມ 3 ມິຕິ, ປັນຍາປະດິດ, ຫຸ່ນຍົນ, ເຕັກໂນໂລຊີນາໂນ, ເຕັກໂນໂລຊີວັດສະດຸໃໝ່ ແມ່ນເຕັກໂນໂລຊີແບບຢ່າງທີ່ກຳລັງຂະຫຍາຍຕົວແບບທະວີຄູນ, ສ້າງຜົນກະທົບຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງຕໍ່ຂະບວນການຜະລິດ, ເຮັດໃຫ້ການຜະລິດອຸດສາຫະກຳມີຄວາມຍືດຫຍຸ່ນຫຼາຍຂຶ້ນ. ເຕັກໂນໂລຊີເຫຼ່ານີ້ບໍ່ແມ່ນສິ່ງໃໝ່, ແມ້ແຕ່ຖືກຄົ້ນພົບເມື່ອ 20, 30 ປີກ່ອນ, ແຕ່ຍ້ອນພະລັງການຄຳນວນເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວວາ, ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍການນຳໃຊ້ຫຼຸດລົງ ແລະ ຂະໜາດອຸປະກອນນ້ອຍລົງ, ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງອະນຸຍາດໃຫ້ນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີເຫຼົ່ານີ້ເຂົ້າໃນການຜະລິດອຸດສາຫະກຳ.

ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ ໄດ້ປ່ຽນແປງບັນດາພາກສ່ວນຂອງຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າແບບດັ້ງເດີມ. ໃນຄວາມເປັນຈິງ, ຈະມີຫຼືບໍ່ມີ ກປອຄ4, ຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າກໍປະກອບດ້ວຍພາກສ່ວນຕ່າງໆ ຕັ້ງແຕ່ການຄົ້ນຄວ້າພັດທະນາ, ການອອກແບບ ຈົນເຖິງການຜະລິດ, ແລ້ວເຖິງການແຈກຢາຍ, ໂລຈິສະຕິກ ແລະ ການຂາຍສິນຄ້າ, ແຕ່ການປະຍຸກໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂອງ ກປອຄ4 ໄດ້ປ່ຽນວິທີການດຳເນີນການໃນພາກສ່ວນເຫຼົ່ານີ້. ໃນຮູບແບບຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າດັ້ງເດີມ, ຂັ້ນຕອນການຄົ້ນຄວ້າແລະການອອກແບບດໍາເນີນການບົນພື້ນຖານຂອງຜົນການວິເຄາະທ່າອຽງຕະຫຼາດ, ມັກຈະມີຄວາມຊັກຊ້າທາງເວລາເນື່ອງຈາກການເກັບກໍາຂໍ້ມູນ ການວິເຄາະແລະການປະມວນຜົນທີ່ເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍຫຼາຍ ແລະການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຖືກຈໍາກັດ. ໃນປະຈຸບັນ, ດ້ວຍການສະໜັບສະໜູນຂອງຖານຂໍ້ມູນໃຫຍ່, ການກຳນົດທ່າອຽງຂອງຕະຫຼາດກາຍເປັນງ່າຍ ແລະ ໄວຂຶ້ນ, ຖືກຕ້ອງຫຼາຍຂຶ້ນ. ໃນຂອດການປະດິດຜະລິດ, ກ່ອນໜ້ານີ້, ພຽງແຕ່ເປັນກິດຈະກໍາ ການສ້າງຜະລິດຕະພັນແລະສິນຄ້າ, ມີຄວາມສ່ຽງຫຼາຍຢ່າງໃນສິນຄ້າແຕກຫັກແລະສິນຄ້າເສຍຫາຍ ເນື່ອງຈາກບໍ່ສາມາດຄວບຄຸມຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າທັງໝົດໄດ້, ຫຼືຄວາມສ່ຽງຈາກການຜະລິດຫຼາຍເກີນໄປ, ບໍ່ກົງກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດ; ໃນປະຈຸບັນ, ດ້ວຍການສະໜັບສະໜູນຂອງລະບົບການຜະລິດແທ້ - ສະເໝືອນຈິງ (CPPS) ແລະ ບັນດາເຕັກໂນໂລຊີຄຸ້ມຄອງເວລາແທ້ (real-time), ຄວາມສ່ຽງເຫຼົ່ານີ້ສ່ວນຫຼາຍຖືກຄວບຄຸມ, ດັ່ງນັ້ນ ຂະບວນການຜະລິດຈຶ່ງໄດ້ຮັບການປັບໃຫ້ເໝາະສົມ, ຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມສິ້ນເປືອງໃນການຜະລິດ. ຕາມວິທີການຂອງການຄຸ້ມຄອງການຜະລິດແບບທັນເວລາ (JIT), ສິນຄ້າຄ້າງສາງແລະຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການເກັບຮັກສາຖືກລະບຸວ່າເປັນໜຶ່ງໃນຂອງເສຍທີ່ຕ້ອງຫຼຸດໃຫ້ເຫຼືອໜ້ອຍທີ່ສຸດ ແລະ ການຜະລິດໂດຍບໍ່ມີສິນຄ້າຄ້າງສາງ (zero inventory) ແມ່ນເປົ້າໝາຍທີ່ວິສາຫະກິດມຸ່ງໃສ່.

ໃນຮູບແບບຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າດັ້ງເດີມ, ຈຳນວນສິນຄ້າຄ້າງສາງຈະຖືກລະບຸໃນອັດຕາທີ່ແນ່ນອນ, ແຕ່ດ້ວຍການສະໜັບສະໜູນຂອງ ກປອຄ4, ຈຳນວນສິນຄ້າຄ້າງສາງຈະຖືກປັບໃຫ້ເໝາະສົມຕາມເວລາຈິງ, ດັ່ງນັ້ນ, ວິສາຫະກິດສາມາດເພີ່ມປະສິດທິພາບຄວາມຕ້ອງການເງິນທຶນໝູນວຽນ, ລາຄາສຳເລັດຮູບ ແລະ ຍົກສູງປະສິດທິຜົນຂອງການຜະລິດແລະການທຸລະກິດ.

ຄ້າຍຄືແນວນັ້ນ, ໃນສ່ວນການໂລຈິສະຕິກ, ການຄຸ້ມຄອງຕາມເວລາຈິງເຮັດໃຫ້ຂະບວນການຄວບຄຸມການຂົນສົ່ງສິນຄ້າງ່າຍຂຶ້ນ, ເພີ່ມຄວາມຖືກຕ້ອງຊັດເຈນ ແລະ ຫຼຸດຄ່າໃຊ້ຈ່າຍລົງ. ການຂາຍສິນຄ້າແມ່ນຂັ້ນຕອນທີ່ມີການປ່ຽນແປງຫຼາຍທີ່ສຸດເນື່ອງຈາກຜົນກະທົບຂອງ ກປອຄ4, ແທນທີ່ຈະຕ້ອງຮັກສາລະບົບຮ້ານຄ້າໃຫຍ່ທີ່ມີຕົ້ນທຶນແພງເພື່ອການສະແດງແລະຂາຍສິນຄ້າ, ການຄ້າທາງເອເລັກໂຕຣນິກ ແລະຊ່ອງທາງການໂຄສະນາອອນໄລ ຊ່ວຍໃຫ້ຜູ້ຜະລິດສາມາດຫຼຸດຈໍານວນຮ້ານຄ້າລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ແລະ ສືບຕໍ່ຂາຍສິນຄ້າໂດຍກົງໃຫ້ລູກຄ້າ. ການປ່ຽນແປງທັງໝົດເຫຼົ່ານີ້ສາມາດເກີດຂຶ້ນໄດ້ພຽງແຕ່ຢູ່ໃນສັງຄົມທີ່ຂໍ້ມູນຂ່າວສານທັງໝົດຖືກຫັນເປັນດິຈິຕອນແລະປະມວນຜົນ ເພື່ອໃຫ້ຂໍ້ມູນຂະໜາດໃຫຍ່ມີປະໂຫຍດແລະມີຄວາມໝາຍຕໍ່ຜູ້ໃຊ້. ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງສາມາດເວົ້າໄດ້ວ່າ, ກປອຄ4, ຫຼືຊັດເຈນກວ່າ, ການຫັນເປັນດິຈິຕອນໄດ້ປ່ຽນແປງລະບົບການຜະລິດຂອງໂລກໂດຍພື້ນຖານ, ປ່ຽນແປງວິທີທີ່ຜູ້ຄົນອາໄສ ເຮັດວຽກ ແລະ ເຊື່ອມຕໍ່ກັບຜູ້ອື່ນໂດຍສິ້ນເຊີງ; ການຫັນເປັນດິຈິຕອນກໍໄດ້ສ້າງວິສາຫະກິດແລະຂະແໜງການອຸດສາຫະກຳໃໝ່ຂຶ້ນ, ເຮັດໃຫ້ມີການປ່ຽນແປງໃນຮູບແບບທຸລະກິດດັ້ງເດີມ ແລະ ປັບປ່ຽນລະບົບເສດຖະກິດໂລກ; ການປະຍຸກ big data, real-time, IOTs, ການຄ້າເອເລັກໂຕຣນິກ,... ມີຢູ່ໃນທຸກຂັ້ນຕອນຂອງຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ ຄວນເນັ້ນວ່າ, ການເຄື່ອນໄຫວຫຼັກຍັງແມ່ນການເຄື່ອນໄຫວຈິງ ເຊັ່ນການອອກແບບ, ການຜະລິດສິນຄ້າ, ການຂົນສົ່ງ (ໂລຈິສະຕິກ), ການຂາຍສິນຄ້າ ເຊິ່ງເປັນການສ້າງຮາກຖານເພື່ອນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານໃນຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າທັງໝົດ.

ປຶ້ມປົກຂາວກ່ຽວກັບອຸດສາຫະກຳຫວຽດນາມປີ 2019 ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນທ່າອຽງທົ່ວໂລກຂອງການຫັນເປັນດິຈິຕອນທີ່ກຳລັງດຳເນີນຢູ່ໃນ ກປອຄ4. ຂະບວນການຫັນປ່ຽນດິຈິຕອນທັງໝົດເກີດຂຶ້ນໄດ້ຈາກທຸກສິ່ງທີ່ເຊື່ອມຕໍ່ກັບອິນເຕີເນັດ, ອາໄສການປະສົມປະສານລະຫວ່າງເຕັກໂນໂລຊີການຜະລິດ (OT) ກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ (IT), ສ້າງໂລກສະເໝືອນຈິງທີ່ຈຳລອງໂລກແຫ່ງຄວາມເປັນຈິງ ແລະ ຮູບແບບໃໝ່ຂອງການຜະລິດ - ການບໍລິໂພກ. ການປະສົມປະສານລະຫວ່າງ OT ແລະ IT ແມ່ນບັນຫາແກນກາງຂອງຂະບວນການຫັນປ່ຽນດິຈິຕອນ, IT ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ສະ ໜັບສະໜູນ ອະນຸຍາດໃຫ້ການຫັນປ່ຽນດິຈິຕອນເປັນຮູບປະທຳ (enabler), OTແມ່ນເຕັກໂນໂລຊີພື້ນຖານໃນທຸກຂົງເຂດຂອງຊີວິດ, ການຜະລິດ, ພະລັງງານ, ໂລຈິສະຕິກ, ສາທາລະນະສຸກ, ການເງິນ... ແມ່ນພື້ນຖານສໍາລັບການນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານເຂົ້າໃນການປະຕິບັດຈິງ (adopter). ປະເທດທີ່ບໍ່ມີການພັດທະນາ OT ທີ່ເຂັ້ມແຂງ ຈະບໍ່ສ້າງໂອກາດແລະສະພາບແວດລ້ອມອັນໃຫຍ່ຫຼວງ ສໍາລັບການນໍາໃຊ້ IT, ດັ່ງນັ້ນ, ທັງ OT ແລະ IT ຕ້ອງໄດ້ຮັບການພັດທະນາໃນສະພາບການຂອງ ກປອຄ4, ໂດຍສະເພາະຢູ່ບັນດາປະເທດກຳລັງພັດທະນາ ເມື່ອ OT ຍັງບໍ່ທັນພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງແລະມີຄວາມຫຼາກຫຼາຍ ຄືກັນກັບຢູ່ໃນປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ. ສິ່ງນີ້ອີກເທື່ອໜຶ່ງໃຫ້ເຫັນນັບມື້ນັບຈະແຈ້ງ ເຖິງບົດບາດແລະຄວາມສຳຄັນຂອງ IT ເວົ້າສະເພາະ ແລະ ຂອງບັນດາຂະແໜງການບໍລິການເວົ້າລວມ ໃນພື້ນຖານເສດຖະກິດ, ແຕ່ເຖິງວ່າຈະມີຄວາມສຳຄັນພຽງໃດ, IT ກໍບໍ່ສາມາດແທນທີ OT ໄດ້ທັງໝົດ, OT ແມ່ນເງື່ອນໄຂທີ່ຈໍາເປັນ ແລະ IT ແມ່ນເງື່ອນໄຂພຽງພໍ ເພື່ອສ້າງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກໍາຄັ້ງທີ 4.

ໃນຊຸມປີມໍ່ມານີ້, ແນວຄວາມຄິດກ່ຽວກັບການປະຕິວັດອຸດສາຫະກໍາຄັ້ງທີ 4 ຫຼືອຸດສາຫະກໍາ 4.0 ໄດ້ກາຍເປັນທີ່ແຜ່ຫຼາຍທົ່ວໄປ, ຫຼາຍປະເທດມີຍຸດທະສາດຂອງຕົນເອງເພື່ອຮັກສາຄວາມໄດ້ປຽບດ້ານການແຂ່ງຂັນ ແລະ ໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກການປະຕິວັດນີ້. ສຳລັບບັນດາປະເທດທີ່ມີພື້ນຖານເຕັກໂນໂລຊີ OT ທີ່ພັດທະນາແລ້ວ, ຍຸດທະສາດການປະສານສົມທົບລະຫວ່າງ OT ແລະ IT ເປັນອັນຈະແຈ້ງທີ່ສຸດ, ແຕ່ ສຳລັບບັນດາປະເທດກຳລັງພັດທະນາ, ວິທີເຂົ້າເຖິງ ກປອຄ4 ເບິ່ງຄືວ່າພວມຖືກລວມສູນເກີນຄວນເຂົ້າໃສ່ IT ໂດຍລືມວ່າ, ກ່ອນອື່ນໝົດ, ສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການປະຍຸກ IT ຕ້ອງໄດ້ເປັນຮູບເປັນຮ່າງແລະຂະຫຍາຍກວ້າງ ແລະວ່າ ລະບົບ IT ທີໝັ້ນຄົງແລະເຊື່ອຖືໄດ້ສາມາດສ້າງຂຶ້ນໄດ້ກໍຕໍ່ເມື່ອສາມາດເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນຄວາມຈິງຈຳນວນຫຼວງຫຼາຍພຽງພໍກ່ຽວກັບໂລກແຫ່ງຄວາມເປັນຈິງຂອງ OT.

ຮຸບທີ 2: ທ່າອຽງລະດັບໂລກກ່ຽວກັບການປ່ຽນດິຈິຕອນ ໃນການປະຕິວັດອຸດສາຫະກໍາຄັ້ງທີສີ່
ການປ່ຽນດິຈິຕອນ								ການປ່ຽນແປງໃໝ່ການຜະລິດ
ໂຄງສ້າງພື້ນຖານ IT				ປະ ສານ ສົມ ທົບ IT ແລະ OT	ເຕັກໂນ…ການຜະລິດ (OT)		ການ ປະ ຕິ ວັດ ອຸດ ສາ ຫະ ກຳ ຄັ້ງ ທີ ສີ່	ເວລາຈິງ MES/ERP CPS ເຊັນເຊີ (ໂຮງງານອັດສະລິຍະ) ວັດສະດຸໃໝ່ ຜ.ເຕີມເຕັມ ຫັນຂະບວນການ ເປັນທັນສະໄໝ
ພື້ນຖານ		ຊັ້ນສູງ			ປຸງແຕ່ງ, ຜະລິດ ພະລັງງານ, ໂລຈິສະຕິກ, ສາທາລະນະສຸກ ການເງິນ …
IOT ຂໍ້ມູນໃຫຍ່, ການ ປະມວນຜົນ ແບບກຸ່ມເມກ		Al ຄວາມຈິງ ສະເໝືອນ = AR+VR Robot
ການສະໜັບສະໜູນ					ການປະຍຸກ			ການຜະລິດອັດສະລິຍະ
ທ່າ ອຽງ ໃຫຍ່	ຫຼຸດຈຳນວນປະຊາກອນ ໃນໄວອອກແຮງງານ		ຫຼຸດຄຸນຄ່າເພີ່ມ			ກຳນົດກ່ຽວກັບການຄ້າ ທົ່ວໂລກ			ເພີ່ມການແຂ່ງຂັນ ທົ່ວໂລກ
	ອັດຕາການເກີດຕ່ຳ/ ປະຊາກອນສູງອາຍຸ		ສະຖານະພາບ ປົກກະຕິໃໝ່			ເພີ່ມການກະທົບເຖິງ ສິ່ງແວດລ້ອມ / ພະລັງງານ			ສະເພາະພິເສດ ທົ່ວໂລກ
ແຫຼ່ງ: ປຶ້ມປົກຂາວກ່ຽວກັບອຸດສາຫະກຳຫວຽດນາມປີ 2019, ກະຊວງອຸດສາຫະກຳແລະການຄ້າ ແລະ ອົງການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ (UNIDO)

ຮູບທີສອງເທິງນີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ, ຂະບວນການປ່ຽນດິຈິຕອນ, ຈາກງ່າຍດາຍເຖິງສັບສົນ, ອາກຈະເກີດຂຶ້ນໃນທຸກຂົງເຂດ, ທຸກຂະແໜງການເສດຖະກິດ, ເຮັດໃຫ້ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ ແລະ ຂະບວນການປ່ຽນດິຈິຕອນເກີດຂຶ້ນໃນຂະແໜງການປຸງແຕ່ງແລະຜະລິດ ໄດ້ປະກອບສ່ວນຍູ້ແຮງການປ່ຽນແປງໃໝ່ປະດິດສ້າງໃນຂະແໜງການອຸດສາຫະກຳ, ສ້າງບັນດາໂຮງງານອັດສະລິຍະ ແລະ ຈາກນັ້ນສ້າງພື້ນຖານການຜະລິດອັດສະລິຍະຂຶ້ນ. ການປະຍຸກ IT ແລະ ການປ່ຽນດິຈິຕອນໃນແຕ່ລະຂະແໜງການເສດຖະກິດມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນຫຼາຍ, ໂດຍແລ້ວແຕ່ລະດັບກຽມພ້ອມຂອງແຕ່ລະຂະແໜງການ. ຢູ່ປະເທດຫວຽດນາມກໍເຫັນມີການປະຍຸກ IT ຢ່າງແຂງແຮງໃນຂົງເຂດທະນາຄານ - ການເງິນ (fin-tech); ເຮືອນອັດສະລິຍະ (ອະສັງຫາລິມະຊັບ); ການຄ້າເອເລັກໂຕຣນິກ (e-commerce); ການຂົງສົ່ງ (grab, be),... ແຕ່ໃນການຜະລິດຍັງຈຳກັດຫຼາຍ, ດ້ານໜຶ່ງ, ຍ້ອນຄວາມຕ້ອງການກ່ຽວກັບເຕັກໂນໂລຊີຂອງຂະແໜງອຸດສາຫະກຳສັບສົນກວ່າ ທຽບກັບຂະແໜງການອື່ນ; ດ້ານອື່ນ, ຍ້ອນລະດັບຄວາມພ້ອມຂອງບັນດາວິສາຫະກິດບໍ່ທັນສູງ.

ປະສົບການຂອງໂລກກ່ຽວກັບການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳ
ໃນສະພາບການຂອງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່

ແຕ່ລະປະເທດມີວິທີເຂົ້າເຖິງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ທີ່ຕ່າງກັນ, ແຕ່ໂດຍພື້ນຖານແລ້ວ, ວິທີເຂົ້າເຖິງ ກປອຄ4 ຂອງບັນດາປະເທດໃນປະຈຸບັນອາດຈະແບ່ງອອກເປັນບັນດາກຸ່ມຍຸດທະສາດທີ່ຕ່າງກັນ ແລະ ສະຫຼຸບໂດຍປຶ້ມປົກຂາວກ່ຽວກັບອຸດສາຫະກໍາຫວຽດນາມໃນປີ 2019 ໃນຕາຕະລາງ 1.

*ຕາຕະລາງ 1: ຍຸດທະສາດການເຂົ້າເຖິງ ກປອຄ4 ຂອງບາງປະເທດ*
ຍຸດທະສາດ	ການນຳໃຊ້	ຈຸດພິເສດຕົ້ນຕໍ	ຄວາມສ່ຽງ
ການຄຸ້ມຄອງ ຕະຫຼາດ	ບັນດາປະເທດສະ ຫະພາບເອີຣົບ ເກືອບທັງໝົດ (ອີຢູ, ລວມທັງເຢຍລະມັນ), ອາເມລິກາ ແລະ ບາງປະເທດໃນສະມາຄົມບັນດາປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ອາຊຽນ).	ສ້າງຍຸດທະສາດ “ຕະຫຼາດເຕັກໂນໂລຊີດິຈິຕອນ” ແລະ ວາງກອບກຳ ນົດ ປະກອບດ້ວຍກົດລະບຽບ ເພື່ອ ຮັບປະກັນການປ່ຽນແປງທາງດ້ານ ເຕັກໂນໂລຊີ ໂດຍບໍ່ກະທົບຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງແລະຄວາມຍຸຕິທຳ ສຳລັບ ທຸກຄົນ.	ບໍ່ມີຄວາມສາມາດຄວບຄຸມການເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໄວ ຂອງການຈັດຕັ້ງການເຄື່ອນໄຫວໃນຂົງເຂດເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ ຫຼືບັນດາປັດໄຈຕ້ານການປ່ຽນແປງ, ເຮັດໃຫ້ການລົງທຶນເຂົ້າໃນຂົງເຂດນີ້ ມີຄວາມ ດຶງດູດໜ້ອຍລົງ, ເຮັດໃຫ້ເສດຖະ ກິດຕົກຕ່ຳ.
ການກວດກາ	ຈີນ, ສ່ວນໜຶ່ງຢູ່ເຢຍລະມັນ ແລະ ສ.ເກົາຫຼີ.	ລັດເປັນເຈົ້າຂອງເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ ແລະນຳໃຊ້ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດຂອງ ຊາດ, ເພື່ອຈຸດປະສົງເສດຖະກິດ ແລະ ການເມືອງໃນປະເທດ ຫຼືເພື່ອບັນດາເປົ້າໝາຍທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງກວ່າ.	ບັນດາປະເທດທີ່ເສລີສາມາດກ້າວ ໜ້າໄວຂຶ້ນ ແລະ ພັດທະນາຮູບ ແບບທຸລະກິດ ແລະ ສັງຄົມໃໝ່ ຢ່າງໄວ, ໃນຂະນະນັ້ນ ບັນດາປະເທດ “ຄວບຄຸມ” ຍັງກຳລັງໄລ່ຕາມ.
ເປີດໃຫ້ ວິສາຫະກິດ	ສິງກະໂປ, ເກືອບທັງໝົດຢູ່ບັນດາ ປະເທດອາຊຽນ, ບາງປະເທດອີຢູ, ສ່ວນໜຶ່ງ ຢູ່ສ.ເກົາຫຼີ, ອຽກລັງ, ອັງກິດ, ຍີ່ປຸ່ນ ແລະ ອົດສະຕຣາລີ.	ບັນດາລັດຖະບານ, ໂດຍສະເພາະ (ແຕ່ບໍ່ພຽງແຕ່) ບັນດາລັດຖະບານ ທີ່ນ້ອຍກວ່າ, ອາດຈະບໍ່ມີຄວາມສາມາດຄວບຄຸມ ກປອຄ4, ແຕ່ອາດຈະອີງໃສ່ແຫຼ່ງພະລັງຈາກພາຍນອກ ດ້ວຍວິທີດຶງດູດການລົງທຶນ ຜ່ານນະໂຍບາຍພາສີທີ່ໜ້າສົນໃຈ, ກົດລະ ບຽບບໍ່ເຄັ່ງຄັດເກີນໄປ, ການລົງທຶນໃນໂຄງສ້າງພື້ນຖານ (ຕົວຢ່າງເຊັ່ນ 5G) ແລະ ເປີດການຄ້າຂາຍກັບໂລກ.	ຕ້ອງການຍຸດທະສາດທີ່ມີ ຄວາມ ຍືດຍຸ່ນ ແລະ ກຽມຕົວໄດ້ດີ.

ສິງກະໂປ ແລະ ສ.ເກົາຫຼີ ແມ່ນສອງໃນຫຼາຍປະເທດໃນໂລກທີ່ໄດ້ປະກາດໂຄງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບອຸດສາຫະກຳ 4.0 ໂດຍໄວ.

ເຖິງວ່າຈະເປັນປະເທດເກາະທີ່ມີພື້ນທີ່ຈໍາກັດແລະເສດຖະກິດສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຂຶ້ນກັບການບໍລິການ, ແຕ່ສິງກະໂປໄດ້ຮັບຮູ້ສະເໝີເຖິງຄວາມສໍາຄັນຂອງອຸດສາຫະກໍາປຸງແຕ່ງແລະການຜະລິດໃນການສົ່ງເສີມການປະດິດສ້າງນະວັດຕະກໍາ, ຈາກນັ້ນເພື່ອນຳເອົາແນວຄວາມຄິດເຫຼົ່ານັ້ນໄປໃຊ້ໃນອຸດສາຫະກໍາອື່ນ. ໃນໂຄງປະກອບເສດຖະກິດຂອງສິງກະໂປ, ອຸດສາຫະກໍາປຸງແຕ່ງແລະການຜະລິດ ຍາມໃດກໍກວມເອົາອັດຕາສ່ວນ20%. ໂຄງການອຸດສາຫະກໍາ 4.0 ຂອງສິງກະໂປສຸມໃສ່ການພັດທະນາຮູບແບບໂຮງງານ, ວິສາຫະກິດ ແລະຕ່ອງໂສ້ຄຸນຄ່າໃນອະນາຄົດ ອີງໃສ່ພື້ນຖານອຸດສາຫະກໍາ 4.0, ນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີທີ່ໂດດເດັ່ນຂອງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກໍາຄັ້ງທີສີ່, ປະກອບມີ IOT ໃນອຸດສາຫະກໍາ (IIoT), ວັດສະດຸຂັ້ນສູງ, ການຜະລິດເຕີມເຕັມ (ການພິມ 3D), ຫຸ່ນຍົນແລະອັດຕະໂນມັດ. ຮູບແບບໂຮງງານອະນາຄົດໄດ້ຮັບການຄົ້ນຄວ້າ ສຳລັບບັນດາຂົງເຂດອຸດສາຫະກໍາຫຼັກຂອງສິງກະໂປ, ລວມມີສານເຄມີ, ເອເລັກໂຕຣນິກ, ຢາ, ກົນຈັກຊັດເຈນ, ກົນຈັກລົດຍົນ... ໂຄງການອຸດສາຫະກໍາ 4.0 ຂອງສິງກະໂປມຸ່ງສູ່ເປົ້າໝາຍການຍົກສູງຄວາມສາມາດດຶງດູດເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ ຂອງວິສາຫະກິດ ແລະ ຂະແໜງການອຸດສາຫະກໍາໃນປະເທດ ຜ່ານ 3 ຍຸດທະສາດການຍົກລະດັບຄວາມສາມາດທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີ, ການປ່ຽນດິຈິຕອນໃນລະດັບຂະແໜງການ ແລະລະດັບວິສາຫະກິດ, ແລະ ການພັດທະນາບຸກຄະລາກອນໃນອຸດສາຫະກໍາ 4.0. ເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍຍຸດທະສາດເຫຼົ່ານີ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ, ສິງກະໂປໄດ້ສ້າງຕັ້ງກົນໄກຮ່ວມມືສາມຝ່າຍ ສຳລັບຍຸດທະສາດຕ່າງໆ ດ້ວຍການເຂົ້າຮ່ວມຂອງບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງອຸດສາຫະກໍາ, ວິສາຫະກິດ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລ. ມະຫາວິທະຍາໄລນາຍາງເປັນສະມາຊິກທາງການທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສ້າງແລະປະຕິບັດຍຸດທະສາດກ່ຽວກັບຄວາມອາດສາມາດທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີ ແລະການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ.

ສ.ເກົາຫຼີໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດກິດຈະກໍາທໍາອິດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບອຸດສາຫະກໍາ 4.0 ນັບແຕ່ປີ 2014 ເປັນຕົ້ນມາ. ຄະນະກໍາມະການປະທານາທິບໍດີກ່ຽວກັບການປະຕິວັດອຸດສາຫະກໍາຄັ້ງທີສີ່ ໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນໂດຍມີຜູ້ຕາງໜ້າ 20 ຄົນຈາກວິສາຫະກິດ, ມະຫາວິທະຍາໄລ, ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ຜູ້ແທນຈາກກະຊວງ 5 ຄົນ. ໂຄງການ I-Korea 4.0 ຂອງ ສ.ເກົາຫຼີມຸ່ງເຂົ້າສູ່ 4 ເປົ້າໝາຍ “I”: intelligence (ຄວາມສະຫຼາດ), innovation (ການປ່ຽນແປງໃໝ່), inclusiveness (ຄວາມກວມລວມ), interaction (ປະຕິສໍາພັນ) ແລະ ຖືເອົາປະຊາຊົນເປັນສູນກາງ. ການຄົ້ນຄວ້າຂອງ ຄິມ (ປີ 2019)⁽²⁾ ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ, ໃນເບື້ອງຕົ້ນ ໃນເວລາທີ່ລັດຖະບານສຸມໃສ່ວຽກງານ IT, ບັນດາວິສາຫະກິດອຸດສາຫະກໍາດັ້ງເດີມ, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນວິສາຫະກິດຂະໜາດນ້ອຍແລະຂະໜາດກາງ, ຮູ້ສຶກວ່າຖືກປະຖິ້ມແລະງົງງວຍ. ທັດສຳນຶກຂອງສັງຄົມເວົ້າລວມກ່ຽວກັບຂະແໜງການເຫຼົ່ານີ້ແມ່ນ 3D (dirty - ເປື້ອນເປິ, dangerous - ອັນຕະລາຍ ແລະ difficult - ຫຍຸ້ງຍາກ) ແລະໃກ້ຈະໝົດເວລາແລ້ວ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ລັດຖະບານແລະອົງການຕ່າງໆຂອງ ສ.ເກົາຫຼີ ຄ່ອຍໆປ່ຽນທັດສະນະ, ເຂົ້າໃຈເຖິງຄວາມສຳຄັນຂອງບັນດາເຕັກໂນໂລຊີການດຳເນີນງານ (OT) ຕໍ່ຄວາມສາມາດແຂ່ງຂັນແຫ່ງຊາດ, ແລະຈາກນັ້ນ ສ້າງໂຄງການເພື່ອເຊື່ອມຕໍ່ແລະລວມເຕັກໂນໂລຊີເຫຼົ່ານີ້ ເຂົ້າກັບນະໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ ກປອຄ4. ມາເຖິງປະຈຸບັນ, ສ.ເກົາຫຼີ ໄດ້ກໍານົດ 6 ເຕັກໂນໂລຊີຕົ້ນທາງຂອງອຸດສາຫະກໍາການຜະລິດຄື: ການຫຼໍ່, ການເຮັດແບບເບົ້າ, ການຂຶ້ນຮູບ (ປຼາສະຕິກ), ການເຊື່ອມເຫຼັກ, ການອົບຊຸບດ້ວຍຄວາມຮ້ອນແລະການຮັກສາພື້ນຜິວ, ແລະບັນດານະໂຍບາຍກ່ຽວກັບອຸດສາຫະກໍາ 4.0 ເຊິ່ງຈະເປັນການສົມທົບລະຫວ່າງເຕັກໂນໂລຊີຂອງ ກປອຄ4 ແລະ 6 ເຕັກໂນໂລຊີຕົ້ນທາງເຫຼົ່ານີ້ເພື່ອສ້າງເຕັກໂນໂລຊີການຜະລິດອັດສະລິຍະ, ຍົກສູງປະສິດທິຜົນແລະຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນ. ເຕັກໂນໂລຊີຕົ້ນທາງເຫຼົ່ານີ້ ແມ່ນຫົວໃຈສຳຄັນຂອງຂະແໜງການຜະລິດ, ເມື່ອເຕັກໂນໂລຊີເຫຼົ່ານີ້ ແລະ ບັນດາວິສາຫະກິດທີ່ເຄື່ອນໄຫວໃນຂົງເຂດເຫຼົ່ານີ້ ພັດທະນາເຖິງລະດັບທີ່ແນ່ນອນໜຶ່ງ ຈະມີຜົນກະທົບແຜ່ກວ້າງອອກ. ນີ້ແມ່ນຄວາມໄດ້ປຽບດ້ານການແຂ່ງຂັນຂອງວິສາຫະກິດແລະປະເທດ ເພື່ອຮັບປະກັນການຮັກສາ ຕໍາແໜ່ງຂອງປະເທດໃນຕະຫຼາດໂລກ ແລະ ເມື່ອລວມເຕັກໂນໂບຊີເຫຼົ່ານີ້ເຂົ້າກັບເຕັກໂນໂລຊີຂອງ ກປອຄ4, ຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນຂອງວິສາຫະກິດແລະຂອງປະເທດຈະໄດ້ຮັບການປັບປຸງໃຫ້ເຂັ້ມແຂງຂຶ້ນຕື່ມ.

ຮຸບທີ 3: ຄວາມພ້ອມຂອງບັນດາຂະແໜງການອຸດສາຫະກຳຫວຽດນາມຕໍ່ໜ້າ ກປອຄ4

ການຂຸດຄົ້ນນ້ຳມັນອາຍແກສ

ຜະລິດຜະລິດຕະພັນກົນຈັກ

2,5

ຜະລິດຕະພັນເອເລັກໂຕຣນິກ

ສິ່ງທໍ

1,5

2

ຜະລິດລົດມີເຄື່ອງຍົນ

ຍິບແສ່ວ

ເຄື່ອງໜັງ, ເກີບ

0,5

1

0

ໄຟຟ້າ, ອາຍແກສ, ນ້ຳ

ສານເຄມີ, ຜະລິດຕະພັນເຄມີ

ຜະລິດເຄື່ອງດື່ມ

ອຸປະກອນໄຟຟ້າ

ເຄື່ອງຈັກ, ເຄື່ອງປະກອບ

ຜະລິດເຄື່ອງໂລຫະ

ຢາງຢືດ, ປຼາສະຕິກ

ກຳປັ່ນ, ເຮືອ, ລົດໄຟ

ບັນດາຂະແໜງອຸດສາຫະກຳອື່ນ

ເຈ້ຍແລະຜະລິດຕະພັນເຈ້ຍ

ການປຸງແຕ່ງອາຫານ

A- ຈຸດກຽມພ້ອມ

B- ຍຸດທະສາດແລະ ການຈັດຕັ້ງ

C- ໂຮງງານອັດສະລິຍະ

D- ການດຳເນີນງານ
ອັດສະລິຍະ

E- ຜະລິດຕະພັນອັດສະລິຍະ

F- ບໍລິການຂໍ້ມູນ

G- ຜູ້ອອກແຮງງານ

ແຫຼ່ງ: ກະຊວງອຸດສາຫະກຳແລະການຄ້າ

ຄວາມພ້ອມຂອງຫວຽດນາມສຳລັບການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່
ຕາມຈິດໃຈ “ຕາມທັນ, ໄປພ້ອມກັນ ແລະ ໄປຂ້າງໜ້າໃນບາງຂົງເຂດ”

ຢູ່ຫວຽດນາມ, ຄວາມສຳນຶກ ກປອຄ4 ແລະ ອຸດສາຫະກຳ 4.0 ໄດ້ກາຍເປັນຄວາມຮູ້ທີ່ແຜ່ຫຼາຍໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາມໍ່ນີ້. ນາຍົກລັດຖະມົນຕີແຫ່ງ ສສ ຫວຽດນາມ ໄດ້ອອກຄຳສັ່ງເລກທີ 16/CT-TTg, ລົງວັນທີ 4 ພຶດສະພາ 2017, “ວ່າດ້ວຍການເພີ່ມທະວີຄວາມສາມາດເຂົ້າເຖິງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່” ແລະ ກົມການເມືອງຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມໄດ້ອອກມະຕິເລກທີ 52-NQ/TW, ລົງວັນທີ 27 ກັນຍາ 2019, “ວ່າດ້ວຍບາງແຜນນະໂຍບາຍ, ນະໂຍບາຍເປັນເຈົ້າການເຂົ້າຮ່ວມການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່”. ສິ່ງດັ່ງກ່າວສະແດງໃຫ້ເຫັນຢ່າງຈະແຈ້ງເຖິງຄວາມຕັດສິນໃຈຂອງພັກກອມມູນິດ ແລະ ລັດຫວຽດນາມໃນການໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກໂອກາດ ແລະຮັບມືກັບຄວາມທ້າທາຍຕ່າງໆຂອງການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງນີ້. ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຄັ້ງທີ 13 ຂອງພັກ (ເດືອນມັງກອນ 2021) ໄດ້ສະແດງຄວາມຕັດສິນໃຈທີ່ຈະໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກໂອກາດທີ່ເກີດຈາກການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່ ຕາມຈິດໃຈ “ຕາມທັນ, ໄປພ້ອມກັນ ແລະ ໄປຂ້າງໜ້າໃນບາງຂົງເຂດເມື່ອທຽບກັບພາກພື້ນແລະໂລກ”⁽⁴⁾ ເພື່ອນໍາຫວຽດນາມໄປສູ່ການພັດທະນາໄວແລະຍືນຍົງ.

ເພື່ອກຳສະຖານະການຂອງບັນດາວິສາຫະກິດອຸດສາຫະກຳຫວຽດນາມໃນສະພາບການຂອງ ກປອຄ4, ກະຊວງອຸດສາຫະກຳແລະການຄ້າຫວຽດນາມໄດ້ປະສານງານກັບໂຄງການພັດທະນາຂອງສະຫະປະຊາຊາດ (UNDP) ເພື່ອດໍາເນີນການສໍາຫຼວດກ່ຽວກັບຄວາມພ້ອມຂອງວິສາຫະກິດອຸດສາຫະກໍາຫວຽດນາມຕໍ່ໜ້າ ກປອຄ4. ຮູບທີ 3 ສະແດງໃຫ້ເຫັນຜົນຂອງການປະເມີນຄວາມພ້ອມດ້ວຍມາຕາສ່ວນ 5 ຈຸດ, ຂະແໜງການອຸດສາຫະກໍາສ່ວນໃຫຍ່ມີຄະແນນຕ່ຳກວ່າ 2,5 ໃນທຸກມິຕິ.

ຂະບວນການສໍາຫຼວດໄດ້ຖອດຖອນ 9 ຈຸດສຳຄັນຂອງວິສາຫະກິດອຸດສາຫະ ກຳຢູ່ຫວຽດນາມ: 1- ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມເກືອບທັງໝົົດຍັງຢືນຢູ່ນອກ ກປອຄ4. 2- ວິສາຫະກິດອຸດສາຫະກຳຫວຽດນາມສາມາດເຂົ້າເຖິງເສົາຄ້ຳຂອງການຜະລິດອັດສະລິຍະໄດ້ໃນລະດັບຕໍ່າ. 3- ບັນດາວິສາຫະກິດໃຫຍ່ມີຄວາມພ້ອມສູງກວ່າໃນການເຂົ້າເຖິງບັນດາເສົາຄ້ຳ. 4- ເຕັກໂນໂລຊີຂັ້ນສູງຍັງບໍ່ຄ່ອຍໄດ້ນຳໃຊ້ໃນວິສາຫະກິດອຸດສາຫະ ກຳຫວຽດນາມ. 5- ປະຈຸບັນ ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມເກືອບທັງໝົດບໍ່ມີຍຸດທະສາດກ່ຽວກັບ ກປອຄ4 ແລະ ຈັດຕັ້ງການປະຕິບັດ. 6- ຍັງບໍ່ມີຮູບແບບໂຮງງານອັດສະລິຍະ. 7- ລະດັບຄວາມພ້ອມໃນການດຳເນີນງານອັດສະລິຍະຢູ່ໃນວິສາຫະກິດນັ້ນສູງກວ່າເສົາຄ້ຳທີ່ເຫຼືອ, ແຕ່ວ່າ, ນີ້ເປັນພຽງເງື່ອນໄຂພື້ນຖານທີ່ສຸດສຳລັບແຕ່ລະວິສາຫະກິດເມື່ອເຂົ້າເຖິງ ກປອຄ4. 8- ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມເກືອບທັງໝົົດຍັງບໍ່ທັນມີຜະລິດຕະພັນອັດສະລິຍະ. ນີ້ແມ່ນຈຸດອ່ອນທີ່ສຸດໃນການເຂົ້າເຖິງ ກປອຄ4 ຂອງວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ. 9- ເຖິງວ່າຈະມີການເຂົ້າເຖິງແຮງງານໃນລະດັບສູງກວ່າ, ແຕ່ປະຈຸບັນ ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມສ່ວນໃຫຍ່ບໍ່ມີທັກສະພຽງພໍສໍາລັບຄົນງານ ເພື່ອເຮັດວຽກຢູ່ໃນໂຮງງານອັດສະລິຍະ.

ໃນສະພາບການຂອງ ກປອຄ4, ການປ່ຽນແປງທາງດ້ານເຕັກໂນໂລຊີໄດ້ຊ່ວຍໃຫ້ບັນດາຂະແໜງເສດຖະກິດ, ໂດຍສະເພາະຂະແໜງການບໍລິການ, ປ່ຽນຮູບແບບການດໍາເນີນງານແບບດັ້ງເດີມ ເພື່ອພັດທະນາບໍລິການໃໝ່, ແລະນີ້ແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມຕາມທັນກັບທ່າອຽງລວມໃນທົ່ວໂລກ. ຄວນມີແລວທາງກົດໝາຍເພື່ອສົ່ງເສີມແບບວິທີການພັດທະນາໃໝ່, ໃຫ້ບໍລິການແລະສະຫວັດດີການທີ່ດີກວ່າອີກແກ່ປະຊາຊົນເຊັ່ນ: ບັນດາການເຄື່ອນໄຫວອີງບົນພື້ນຖານດິຈິຕອນຂອງບັນດາຂະແໜງການສາທາລະນະສຸກ, ທະນາຄານ, ການຂົນສົ່ງ, ການທ່ອງທ່ຽວ... ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ສຳລັບຂະແໜງການຜະລິດ, ການນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂອງ ກປອຄ4 ມີຄວາມຊັກຊ້າທີ່ແນ່ນອນ ເນື່ອງຈາກຄວາມສັບສົນຂອງເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ລະດັບຄວາມພ້ອມຂອງວິສາຫະກິດ, ດັ່ງນັ້ນ, ບັນດາວິສາຫະກິດຫວຽດນາມປະສົບກັບສິ່ງທ້າທາຍໃນທຸກດ້ານ. ສາເຫດຕົ້ນຕໍແມ່ນຍ້ອນລະດັບເຕັກໂນໂລຊີການຜະລິດ (OT) ຂອງວິສາຫະກິດຫວຽດນາມຍັງຕໍ່າ, ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງບໍ່ມີຄວາມພ້ອມໃນການນຳໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂອງ ກປອຄ4 ເຂົ້າໃນການຜະລິດ, ທຸລະກິດ ເພື່ອຍົກສູງປະສິດທິພາບ, ສະມັດຕະພາບ ແລະຄຸນນະພາບ; ຍັງບໍ່ທັນມີຮູບແບບຂອງໂຮງງານອັດສະລິຍະ ເພື່ອໃຫ້ວິສາຫະກິດສາມາດກຳນົດທິດທາງຍຸດທະສາດກ່ຽວກັບ ກປອຄ4 ແລະ ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ. ຄຳສັ່ງເລກທີ 16/CT-TTg ກໍຄືມະຕິເລກທີ 52-NQ/TW ຕ້ອງໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍ ຜ່ານແຜນປະຕິບັດການສະເພາະ, ໂດຍມີຈຸດປະສົງທີ່ຈະແຈ້ງ, ຊັບພະຍາກອນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດທີ່ສົມເຫດສົມຜົນ, ຂັ້ນຕອນການຜັນຂະຫຍາຍປະຕິບັດງ່າຍດາຍ, ສະດວກ, ແລະ ທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດແມ່ນ ມີລະບົບກວດສອບແລະຕິດຕາມທີ່ສົມບູນ. ແຜນປະຕິບັດງານເຫຼົ່ານີ້ຕ້ອງຮັບປະກັນໃຫ້ຄວາມກ້າວໜ້າທາງວິທະຍາສາດ - ເຕັກໂນໂລຊີຕ້ອງຕິດກັບວິສາຫະກິດ, ນຳເອົາຜົນປະໂຫຍດມາໃຫ້ວິສາຫະກິດ ເພື່ອປັບປຸງພື້ນຖານອຸດສາຫະກຳ ແລະຄວາມສາມາດຜະລິດຢູ່ໃນປະເທດ.

ຮູບແບບໂຮງງານອັດສະລິຍະຂອງ ສ.ເກົາຫຼີ ອາດຈະເປັນຮູບແບບທີ່ເໝາະສົມ ເພື່ອໃຫ້ຫວຽດນາມຄົ້ນຄວ້າພ້ອມກັບບົດຮຽນຂອງປະເທດອື່ນບາງປະເທດເຊັ່ນ ເຢຍລະມັນ, ຍີ່ປຸ່ນ ແລະ ສິງກະໂປ. ຈໍາເປັນຕ້ອງກຳນົດກອບການໂດຍລວມກ່ຽວກັບຮູບແບບໂຮງງານອັດສະລິຍະ ກ່ອນທີ່ຈະນຳສະເໜີນະໂຍບາຍສະເພາະ, ເພາະວ່າກອບນີ້ຈະຊ່ວຍໃຫ້ພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງເຫັນພາບໄດ້ວ່າ ແຕ່ລະພາກສ່ວນຢູ່ໃສ ແລະ ສາມາດເຮັດໄດ້ຫຍັງແດ່ ພາຍໃນກອບການໂດຍລວມນີ້. ຮູບແບບໂຮງງານອັດສະລິຍະຂອງ ສ.ເກົາຫຼີ ຕັ້ງເປົ້າໝາຍ, ຕົວຊີ້ວັດການວັດແທກແລະປະເມີນຜົນການເຄື່ອນໄຫວ ຂອງພາກສ່ວນໜຶ່ງໃນບໍລິສັດໜຶ່ງ ຫຼືການດຳເນີນງານຂອງບໍລິສັດສະເພາະ; ການເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງພາກສ່ວນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ທັງໃນລະດັບມະຫາພາກການຄຸ້ມຄອງ, ລະດັບວິສາຫະກິດ ແລະ ລະດັບເຕັກໂນໂລຊີການດໍາເນີນງານ; ແລະການເຊື່ອມຕໍ່ລະຫວ່າງເຕັກໂນໂລຊີການຜະລິດ (OT) ກັບເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ເຕັກໂນໂລຊີໃໝ່ຂອງ ກປອຄ4 (IT).

ໃນສະພາບການຂອງ ກປອຄ4, ຂໍ້ມູນຂ່າວສານ ການສື່ສານມີບົດບາດນັບມື້ນັບສຳຄັນ, ການເປັນເຈົ້າຂອງແລະການເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນທີ່ຖືກຕ້ອງດ້ວຍຄວາມໄວທີ່ໄວວາຈະເປັນໜຶ່ງໃນປັດໄຈທີ່ຕັດສິນຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນໃນອະນາຄົດ. ສຳລັບຜູ້ກຳນົດນະໂຍບາຍ, ການເຂົ້າເຖິງແລະໄຈ້ແຍກຂໍ້ມູນຂ່າວສານກ່ຽວກັບການເຄື່ອນໄຫວຂອງວິສາຫະກິດໃນປະເທດ ຈະໃຫ້ພາບລວມຂອງສະຖານະທີ່ເປັນຢູ່ ແລະ ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຂົາມີພື້ນຖານໃນການຕັດສິນໃຈດ້ານຍຸດທະສາດແລະນະໂຍບາຍ. ສຳລັບວິສາຫະກິດ, ຂໍ້ມູນການຕະຫຼາດເປັນປັດໄຈຕັດສິນຕໍ່ການຜະລິດແລະການດຳເນີນທຸລະກິດຂອງວິສາຫະກິດ. ສຳລັບສະຖາບັນການຝຶກອົດຮົມ, ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບແຮງງານແລະວຽກເຮັດງານທຳ ຈະຊ່ວຍປັບປຸງໂຄງການຝຶກອົບຮົມໃຫ້ໄວ ເພື່ອຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດແຮງງານ. ຢູ່ຫວຽດນາມປະຈຸບັນ, ຂໍ້ມູນຂ່າວສານກ່ຽວກັບລະບົບເສດຖະກິດເວົ້າລວມ, ກ່ຽວກັບຕະຫຼາດ, ກ່ຽວກັບວິສາຫະກິດ, ກ່ຽວກັບແຮງງານ... ເວົ້າສະເພາະ ລ້ວນແຕ່ສາມາດຫາໄດ້ຈາກການສຳຫຼວດແລະສືບສວນມາດຕະຖານການ ດຳລົງຊີວິດຂອງຄົວເຮືອນ, ແຮງງານ, ການຈ້າງງານ, ວິສາຫະກິດ ແລະອື່ນໆ ທີ່ດຳເນີນການເປັນແຕ່ລະໄລຍະໂດຍກົມໃຫຍ່ສະຖິຕິ (ກະຊວງແຜນການແລະການລົງທຶນຫວຽດນາມ), ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ການເຂົ້າເຖິງແຫຼ່ງຂໍ້ມູນນີ້ແມ່ນຖືກຈຳກັດຫຼາຍ. ຍິ່ງກວ່ານັ້ນ, ຄວາມສາມາດໃນການປະມວນຜົນແລະວິເຄາະຂໍ້ມູນ ຂອງພະນັກງານ ລັດຖະກອນແລະພະນັກງານພາກລັດ, ນັບທັງຢູ່ໃນສະຖາບັນຄົ້ນຄ້ວາ ແລະ ມະຫາວິທະຍາໄລຢູ່ຫວຽດນາມກໍ່ຍັງບໍ່ສູງ. ໃນອະນາຄົດ, ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນເຫຼົ່ານີ້ຕ້ອງໄດ້ເຊື່ອມຕໍ່ແລະຫັນເປັນດິຈິຕອນ. ຖານຂໍ້ມູນເຫຼົ່ານີ້ອາດຈະຕ້ອງໄດ້ຮັບການພິຈາລະນາ ເພື່ອໃຫ້ສະຖາບັນຄົ້ນຄ້ວາສາມາດເຂົ້າເຖິງຂໍ້ມູນເດີມໄດ້ ໂດຍເສຍຄ່າໃຊ້ຈ່າຍສຳລັບການຄົ້ນຄວ້າແລະການປະເມີນເລິກທີ່ເປັນປະໂຫຍດຫຼາຍຂຶ້ນ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ບັນດາຕົວຊີ້ວັດທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບ ກປອຄ4 ກໍຕ້ອງໄດ້ມີການປະເມີນຄືນໃໝ່ ແລະເພີ່ມໃສ່ແບບສອບຖາມການສໍາຫຼວດຂອງການສືບສວນແລະສໍາຫຼວດເຫຼົ່ານີ້.

ບັນດາແຜນການຂອງພັກກອມມູນິດແລະລັດຖະບານຫວຽດນາມ ກ່ຽວກັບ ກປອຄ4, ບັນດາໂຄງການກ່ຽວກັບການພັດທະນາຕົວເມືອງອັດສະລິຍະ, ບັນຫາການເລີ່ມຕົ້ນທຸລະກິດແລະໂຄງການເຄືອຂ່າຍນະວັດຕະກຳແຫ່ງຊາດ, ເປີດໃຊ້ງານໂດຍເຄືອຂ່າຍ 4G ແລະ 5G, IoT, ໂທລະຄົມມະນາຄົມເຄື່ອນທີ່ຂັ້ນສູງ, ກຳລັງຊ່ວຍໃຫ້ຂະແໜງການເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານເຕີບໂຕຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ແລະມີລາຍໄດ້ສູງ, ສ້າງຮາກຖານໂຄງສ້າງພື້ນຖານທີ່ເຂັ້ມແຂງສຳລັບ ກປອຄ4. ແນວໃດກໍ່ຕາມ, ປະສົບການຂອງບັນດາປະເທດຕາມທີ່ໄດ້ວິເຄາະຂ້າງເທິງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ການເຂົ້າເຖິງ ກປອຄ4 ບໍ່ພຽງແຕ່ມາຈາກ IT ເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ສໍາຄັນກວ່າແລະຫຍຸ້ງຍາກກວ່າ, ແມ່ນການເຊື່ອມໂຍງແລະການລວມຕົວກັນຂອງ IT ແລະ OT, ແມ່ນຄວາມສາມາດໃນການໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກຂໍ້ດີແລະໂອກາດຂອງ ກປອຄ4 ເຂົ້າໃນການຜະລິດແລະຊີວິດ ເພື່ອນຳເອົາຊີວິດທີ່ດີງາມມາໃຫ້ປະຊາຊົນ ແລະ ໃຫ້ວິສາຫະກິດພັດທະນາແບບຍືນຍົງກວ່າເກົ່າ.

ຄຽງຄູ່ກັບການພັດທະນາເຕັກໂນໂລຊີຂໍ້ມູນຂ່າວສານນັ້ນ, ບັນດາໂຄງການແລະນະໂຍບາຍຂອງລັດຖະບານຫວຽດນາມໃນໄລຍະຕໍ່ໄປ ຍັງຕ້ອງໃຫ້ຄວາມສຳຄັນກັບການພັດທະນາກິດຈະກຳການຜະລິດວັດຖຸ, ເນື່ອງຈາກບັນດາຂະແໜງການຜະລິດວັດຖຸເຫຼົ່ານີ້ໄດ້ຮັບການພັດທະນາ ຈຶ່ງຈະສ້າງໂອກາດທາງການຕະຫຼາດສຳລັບການປະຍຸກໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີຂອງ ກປອຄ4. ການລົງທຶນໃນເຕັກໂນໂລຊີ ຫຼືວິສາຫະກິດເຕັກໂນໂລຊີ ຕ້ອງຕິດກັບຄວາມຕ້ອງການນຳໃຊ້ຂອງວິສາຫະກິດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນວິສາຫະກິດຂະໜາດນ້ອຍແລະຂະໜາດກາງ, ແລະ ບັນດາເຕັກໂນໂລຊີຂອງ ກປອຄ4 ຕ້ອງເຊື່ອມຕິດແລະສະໜັບສະໜູນການພັດທະນາຂອງເຕັກໂນໂລຊີພື້ນຖານ ໃນບັນດາຂະແໜງການກະສິກຳ, ອຸດສາຫະກຳ, ການກໍ່ສ້າງ, ທະນາຄານ, ສາທາລະນະສຸກ... ການພັດທະນາອຸດສາຫະກຳສາມາດດຳເນີນໂດຍວິສາຫະກິດເຕັກໂນໂລຊີເອກະລາດ, ແຕ່ກໍສາມາດດຳເນີນໂດຍວິສາຫະກິດທີ່ກຳລັງຜະລິດ, ທຸລະກິດໃນປະຈຸບັນ ດ້ວຍການຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການຄົ້ນຄວ້າແລະພັດທະນາ (R&D) ໃນວິສາຫະກິດ. ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນແມ່ນການປ່ຽນແປງໃໝ່ການສຶກສາ-ຝຶກອົບຮົມ, ເຊື່ອມຕໍ່ການຝຶກອົບຮົມກັບພາກປະຕິບັດຕົວຈິງ ແລະ ເພີ່ມທະວີການເຊື່ອມໂຍງລະຫວ່າງໂຮງຮຽນກັບວິສາຫະກິດ./.

--------------------------

(1) ເບິ່ງ: The fourth industrial revolution: What it means, how to respond, Schwab, K. 2016, 114

(2) ເບິ່ງ: The fourth industrial revolution and manufacturing innovation in South Korea, UNIDO Working Paper.

(3) ເບິ່ງ: ລາຍງານ “ທິດທາງ, ນະໂຍບາຍ ແລະ ໜ້າທີ່ຈຸດໜັກໃຈກາງຂອງຂະແໜງການອຸດສາຫະກຳການຄ້າ ໃນການເປັນເຈົ້າການເຂົ້າຮ່ວມການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳຄັ້ງທີສີ່”, ຮ່າໂນ້ຍ, 2018.

(4) ເອກະສານກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ 13, ສພຈ. ການເມືອງແຫ່ງຊາດ ສື້ເຖິດ, ຮ່າໂນ້ຍ, 2021, ເຫຼັ້ມ 2, ໜ້າ 329.

- ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 963 (ເດືອນເມສາ 2021)

ການພັດທະນາກະສິກຳຂອງຫວຽດນາມ: ບັນຫາ ແລະ ວິທີແກ້ໄຂບາງຢ່າງ (26/04/2024)

ປັບປຸງຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການພະຍາກອນເພື່ອຮັບໃຊ້ການຄຸ້ມຄອງເສດຖະກິດມະຫາພາກຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ (26/02/2024)