ວາລະສານ ກອມມູນິດ

ອົງການທິດສະດີແລະການເມືອງ ຂອງຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງ ພັກກອມມູນິດຫວຽດນາມ

ຫວຽດນາມປະຕິບັດການເຕີບໂຕສີຂຽວ: ທິດເຂົ້າເຖິງບັນຫາທີ່ສອດຄ່ອງກັບເງື່ອນໄຂໂລກາພິວັດ *

07:22, 29-10-2014

ວ.ກ - ຫວຽດນາມແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາປະເທດທີ່ຖືກຜົນສະທ້ອນໂດຍງ່າຍຍ້ອນການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ. ການພັດທະນາຕາມລວງກວ້າງ, ການເຕີບໂຕຮ້ອນ ໄດ້ສົ່ງຜົນກະທົບບໍ່ດີຫຼາຍຢ່າງຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມທຳມະຊາດ. ເພື່ອອາດສາມາດສືບຕໍ່ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງໝັ້ນຄົງ, ໃນເວລາສະເພາະໜ້າ ຫວຽດນາມຕ້ອງມີວິທີແກ້ທີ່ເໝາະສົມເພື່ອຫັນສູ່ຕົວແບບພັດທະນາຕາມລວງເລິກ - ການເຕີບໂຕສີຂຽວ.

ການເຕີບໂຕສີຂຽວແມ່ນຄວາມຈຳເປັນພາວະວິໄສຂອງຍຸກສະໄໝປັດຈຸບັນ

ຜົນແຫ່ງການຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ, ການເຄື່ອນໄຫວຂອງມະນຸດໄດ້ເພີ່ມທະວີການປ່ອຍອາຍແກ໊ດແລະທາດຄາບອນໄດອອກໄຊ, ເຮັດໃຫ້ບັນຍາກາດເກີດມີເຮືອນແກ້ວ, ໜ່ວຍໂລກຮ້ອນຂຶ້ນ, ພາໃຫ້ເກີດປະກົດການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ນ້ຳທະເລຍື່ງຂຶ້ນ... ໄດ້ນາບຂູ່ສິ່ງທີ່ຊີວິດໃນໂລກ. ເພື່ອການຄົງຕົວຂອງໜ່ວຍໂລກ ແລະຂອງກະໂຕມະນຸດເອງ, ປັດຈຸບັນນີ້ ມະນຸດໄດ້ປ່ຽນແທນຕົວແບບເຕີບໂຕເກົ່າ ດ້ວຍຕົວແບບເຕີບໂຕສີຂຽວ. ນັບຕັ້ງແຕ່ຊຸມປີຕົ້ນແຫ່ງທົດສະວັດສຸດທ້າຍຂອງສະຕະວັດທີ XX, ບັນດານັກວິທະຍາສາດໄດ້ກ່າວເຕື່ອນວ່າ ສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງການດຳລົງຊີວິດກຳລັງຖືກທຳລາຍ ແລະກໍ່ໄດ້ສະເໜີວິທີແກ້ເປັນລວາດເພື່ອຮັບມືກັບສິ່ງທ້າທາຍນັ້ນ, ເຊັ່ນ “ຜະລິດບໍ່ມີເສດເຫຼືອ”, “ປຸງແຕ່ງຄືນໃໝ່ຜະລິດຕະພັນທີ່ໄດ້ໃຊ້ແລ້ວ”, “ການກະສິກຳສີຂຽວ”, “ການກະສິກຳນິເວດວິທະຍາ”,… ບັນດາອົງການສາກົນ ແລະ ຫຼາຍປະເທດໄດ້ລົງມືດ້ວຍຫຼາຍໂຄງການ, ເວທີປາໄສ, ຂໍ້ຄິດປະດິດການປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ຕ້ານການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ຈາກນັ້ນ ການເຕີບໂຕສີຂຽວໄດ້ກຳເນີດຂຶ້ນ ແລະເຄື່ອນໄຫວຢ່າງຕັ້ງໜ້າ.

ປີ 2010, ຢູ່ນະຄອນການກູນ (ປະເທດເມັກຊີໂກ) ກອງປະຊຸມບັນດາຝ່າຍເຂົ້າຮ່ວມຄັ້ງທີ 16 (COP16) ໄດ້ວາງຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການ “ບັນຈຸການເຕີບໂຕສີຂຽວເຂົ້າໃນການເຄື່ອນໄຫວເສດຖະກິດ” ແລະຄາດຫວັງວ່າ ວິທີເຂົ້າເຖິງບັນຫານີ້ ຈະປະກອບສ່ວນຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ພ້ອມກັບວິກິດການອື່ນ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ເວທີປາໄສການເຕີບໂຕສີຂຽວທົ່ວໂລກ 3GF (Global Green Growth Forum) ຄັ້ງທີໜຶ່ງໄດ້ດຳເນີນທີ່ນະຄອນໂກແປນຮາແກນ (ປະເທດເດນມາກ) ກາງເດືອນຕຸລາ 2011 ໂດຍແມ່ນລັດທະບານເດນມາກ ສົມທົບກັບລັດຖະບານ ສ.ເກົາຫຼີ, ເມັກຊີໂກ ພ້ອມກັນຈັດຕັ້ງ ເພື່ອແນໃສ່ຈຸດໝາຍຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕສີຂຽວ ໂດຍຜ່ານກົນໄກຮ່ວມມືພາກລັດ-ເອກະຊົນ ລະຫວ່າງບັນດາລັດຖະບານກັບ ກຸ່ມວິສາຫະກິດ. ປີ 2012, ກອງປະຊຸມສຸດຍອດ ຣີໂອ+20 (Rio+20) ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງທ່າອຽງ “ທົ່ວໂລກຮ່ວມແຮງກັນ” ເພື່ອຮັບມືກັບສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆ ທີ່ນາບຂູ່ການຄົງຕົວຂອງໜ່ວຍໂລກ ແລະຊີວິດຂອງມະນຸດ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ມີການຊ່ວຍເຫຼືອແກ່ບັນດາເຂດທີ່ຖືກແຍກອອກຈາກການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມຢູ່ທະວີບຕ່າງໆ. ບໍ່ມີເວລາໃດທີ່ມີຄວາມເຫັນດີເຫັນພ້ອມຢ່າງກວ້າງຂວາງຄືກັບກອງປະຊຸມສຸດຍອດ ຣີໂອ+20 ທີ່ປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ - ຊຶ່ງເປັນບ່ອນທີ່ສິ່ງທ້າທາຍທັງສອງ ຄືການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດແລະການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ພົບກັນ. ອົງການສາກົນສະເພາະຂະແໜງທັງໝົດ 30 ອົງການ ໃນລະບົບອົງການສະຫະປະຊາຊາດ ໂດຍແມ່ນໂຄງການສິ່ງແວດລ້ອມແຫ່ງສະຫະປະຊາຊາດ (ຢູເນັບ - UNEP) ສົມທົບກັບບັນດາປະເທດນຳໜ້າໃນກະແສຟອງສີຂຽວຂອງໂລກ, ເຊັ່ນຍີ່ປຸ່ນ ຈີນ ສ.ເກົາຫຼີ ເຢຍລະມັນ ບັນດາປະເທດເອີຣົບເໜືອ... ພ້ອມກັນສະເໜີຈົດໝາຍຮຽກຮ້ອງລວມ “ວົງຄະນາຍາດສາກົນຕ້ອງຫັນປ່ຽນຢ່າງໄວໄປສູ່ລະບົບເສດຖະກິດສີຂຽວໃນທົ່ວໂລກ ເພື່ອກອບກູ້ເອົາໜ່ວຍໂລກ ແລະມະນຸດຊາດ”.

ຢູ່ທະວີບອາຊີ, ປີ 2009 “ເວທີປາໄສກ່ຽວກັບອາກາດອາຊີຕາເວັນອອກ” ໄດ້ຈັດຕັ້ງທີ່ນະຄອນເຊອູນ (ປະເທດ ສ.ເກົາຫຼີ), ບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນໄດ້ແລກປ່ຽນກ່ຽວກັບການສ້າງຕັ້ງບັນດາແຜນຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວ, ສ້າງໂອກາດໃຫ້ບັນດາປະເທດອາຊີອາດຈະແລກປ່ຽນບົດຮຽນ ແລະນະໂຍບາຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, “ຂໍ້ຄິດປະດິດເຊອູນ ກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວອາຊີຕາເວັນອອກ” ໄດ້ຖືກຮັບຮອງຜ່ານໃນຂອບເວທີປາໄສ. ບັນດາການນຳຂັ້ນສູງຂອງບັນດາປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກ ໄດ້ພ້ອມກັນປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບແຜນການເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືສີຂຽວ ເພື່ອຮັບປະກັນຄວາມສະຫງົບດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະພະລັງງານ.

ເດືອນຕຸລາ 2010, ກອງປະຊຸມຂັ້ນສູງອາຊີ - ເອີຣົບ (ອາເຊມ - ASEM) ໄດ້ສະເໜີເປັນທາງການ ຂໍ້ຄິດປະດິດເວທີປາໄສການຮ່ວມມືອາຊີ - ເອີຣົບ ກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ (Asia - Europe Meeting Green Growth Forum). ສະມາຊິກອາເຊມ ຫຼາຍປະເທດໄດ້ນຳໜ້າໃນການຫັນລະບົບເສດຖະກິດເປັນສີຂຽວ, ພົ້ນເດັ່ນແມ່ນບັນດາແຜນຍຸດທະສາດຂອງສະຫະພາບເອີຣົບ ຈີນ ຍີ່ປຸ່ນ ສ.ເກົາຫຼີ ຫວຽດນາມ... ບັນດາປະເທດເຫຼົ່ານີ້ລ້ວນແຕ່ເອົາການເຕີບໂຕສີຂຽວເປັນທິດທາງແຫ່ງການພັດທະນາຂອງປະເທດຕົນໃນອະນາຄົດ.

ໃນເວທີປາໄສການຮ່ວມມືເສດຖະກິດອາຊີ - ປາຊີຟິກ (ອາເປັກ - APEC) ທີ່ໄດ້ອັດລົງໃນວັນທີ 13 ພະຈິກ 2011 ຢູ່ຮາວາຍ (ສະຫະລັດອາເມລິກາ), ບັນດາການນຳອາເປັກໄດ້ເຫັນດີເປັນເອກະພາບກັນຮັບຮອງຜ່ານຖະແຫຼງການໂຮໂນລູລູ, ໃນນັ້ນ ອາເປັກກຳນົດວ່າ ຕ້ອງແກ້ໄຂສິ່ງທ້າທາຍຕ່າງໆດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ເສດຖະກິດຂອງພາກພື້ນ ດ້ວຍວິທີມຸ່ງໄປສູ່ລະບົບເສດຖະກິດສີຂຽວ ທີ່ມີທາດຄາບອນໄດອອກໄຊໜ້ອຍ, ຍົກສູງຄວາມສະຫງົບດ້ານພະລັງງານ, ສ້າງແຫຼ່ງພະລັງໃໝ່ໃຫ້ແກ່ການເຕີບໂຕເສດຖະກິດ ແລະວຽກເຮັດງານທຳ. ອາເປັກເປັນເອກະພາບວ່າ ໃນປີ 2012 ຈະຂະຫຍາຍບັນຊີລາຍຊື່ສິນຄ້າທີ່ບັນລຸມາດຕະຖານສິ່ງແວດລ້ອມ (ສິນຄ້າສີຂຽວ) ແລະ ລົດພາສີຜ່ານດ່ານຕໍ່ກັບບັນດາສິນຄ້າປະເພດນີ້ໃນທ້າຍປີ 2015; ພ້ອມກັນນັ້ນ ຈະຍຸບເລີກຮົ້ວຂວາງທີ່ບໍ່ແມ່ນພາສີສຸລະກາກອນ ຊຶ່ງກວມດ້ວຍການກຳນົດອັດຕາສ່ວນພາຍໃນຂອງການບໍລິການ, ສິນຄ້າສີຂຽວ. ເພື່ອຊຸກຍູ້ບັນດາຈຸດໝາຍການເຕີບໂຕສີຂຽວ, ອາເປັກປະຕິບັດມາດຕະການຕ່າງໆ ເຊັ່ນຫລຸດຜ່ອນການໃຊ້ພະລັງງານໃນປີ 2035 ລົງ 45% ທຽບກັບປີ 2005, ປະສານສົມທົບແຜນຍຸດທະສາດການພັດທະນາ ກ່ຽວກັບການປ່ອຍທາດຄາບອນໄດອອກໄຊໜ້ອຍ ໃນບັນດາແຜນການເຕີບໂຕເສດຖະກິດ ໂດຍຜ່ານໂຄງການ “ນະຄອນແບບຢ່າງກ່ຽວກັບທາດຄາບອນໄດອອກໄຊໜ້ອຍ”...

ການເຕີບໂຕສີຂຽວຢູ່ຫວຽດນາມ

ໃນເວລາທີ່ຜ່ານມາ, ເສດຖະກິດຫວຽດນາມຂະຫຍາຍຕົວຕາມລວງກວ້າງເປັນຕົ້ນຕໍ່ ຊຶ່ງສ່ວຍຫຼາຍອີງໃສ່ການຂຸດຄົ້ນຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດຢ່າງຂຸ້ນຂ້ຽວ ພາໃຫ້ປະສິດທິຜົນຕ່ຳ, ຊັບພະຍາກອນຖືກຂຸດຄົ້ນຈົນບົກແຫ້ງ, ສິ່ງແວດລ້ອມຖືກມົນພິດຢ່າງໜັກໜ່ວງ. ໃນເວລາທີ່ ລະບົບ “ເສດຖະກິດສີໝາກກະເບົາ” ປະກົດມີຈຸດອ່ອນຫຼາຍຢ່າງ, ບັນດາຂະແໜງເສດຖະກິດທີ່ສອດຄ່ອງກັບສິ່ງແວດລ້ອມຍັງບໍ່ທັນຂະຫຍາຍຕົວ, ຊ້ຳພັດຕ້ອງຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ຕ້ອງລົດຜ່ອນການປ່ອຍອາຍແກ໊ດເຮືອນແກ້ວ... ຫວຽດນາມໄດ້ຮູ້ແຈ້ງກ່ຽວກັບຄວາມສຳຄັນຂອງການເຕີບໂຕສີຂຽວ ແລະຕົກລົງເລືອກເອົາຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວຕາມທິດທາງນີ້. ທາງດ້ານການຕ່າງປະເທດ, ຫວຽດນາມໄດ້ປະກອບສ່ວນທີ່ແນ່ນອນ ໃຫ້ແກ່ການເຕີບໂຕສີຂຽວ, ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າໃນກອງປະຊຸມສາກົນຕ່າງໆທີ່ປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບຫົວຂໍ້ນີ້. ພິເສດ, ເວທີປາໄສການຮ່ວມມືອາຊີ - ເອີຣົບກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ ທີ່ມີຫົວຂໍ້ “ພ້ອມກັນກະທຳເພື່ອມຸ່ງໄປສູ່ບັນດາລະບົບເສດຖະກິດສີຂຽວ” ຖືກຈັດຕັ້ງຂຶ້ນທີ່ຫວຽດນາມໃນເດືອນຕຸລາ 2011 ຊຶ່ງເນື້ອໃນຂອງມັນແມ່ນ ຊອກຫາບັນດາກົນໄກຮ່ວມມື ແລະແບ່ງປັນບົດຮຽນລະຫວ່າງບັນດາປະເທດ ກ່ຽວກັບການພັດທະນາສີຂຽວ. ວັນທີ 25 ສິງຫາ 2012, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີຫວຽດນາມໄດ້ອະນຸມັດຜ່ານ “ແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວໄລຍະສົກ 2011 - 2020 ແລະວິໄສທັດເຖິງປີ 2050”, ໃນນັ້ນໄດ້ຢືນຢັນທັດສະນະ ຈຸດໝາຍຍຸດທະສາດ ແລະ ໜ້າທີ່ຍຸດທະສາດ 3 ໜ້າທີຄື: 1- ລົດຜ່ອນການປ່ອຍອາຍແກ໊ດທີ່ພາໃຫ້ເກີດປະກົດການເຮືອນແກ້ວ ແລະຊຸກຍູ້ການນຳໃຊ້ພະລັງງານສະອາດ ພະລັງງານທົດແທນ; 2- ຫັນການຜະລິດເປັນສີຂຽວ; 3- ຫັນວິທີດຳເນີນຊີວິດເປັນແບບສີຂຽວ ແລະຊຸກຍູ້ການບໍລິໂພກແບບຍືນຍົງ. ຕາມການຕີລາຄາຂອງທ່ານນາງ ປຣາຕິພາ ເມຕາ (ຜູ້ປະສານງານປະຈຳການຂອງອົງການສະຫະປະຊາດທີ່ຮ່າໂນ້ຍ), ນີ້ແມ່ນຜົນສຳເລັດໃຫຍ່ ແລະຫວຽດນາມແມ່ນປະເທດກຳລັງພັດທະນາທຳອິດໃນໂລກທີ່ໄດ້ດຳເນີນແຜນຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວ.

ການປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວໃນເວລາທີ່ຜ່ານມາ, ບັນດານະຄອນຄື ຮ່າໂນ້ຍ ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ ຫາຍຟອງ ດານັ້ງ ແລະເກິ່ນເທີ ໄດ້ນຳໜ້າໃນການວາງແຜນການຕ່າງໆອອກມາ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ນະຄອນຂຽວ-ສະອາດ-ງາມ, ມຸ່ງໄປສູ່ການເຕີບໂຕສີຂຽວ ແລະການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ລະອຽດຄື, ນະຄອນຮ່າໂນ້ຍໄດ້ກໍ່ສ້າງ “ແຜນການປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ”, ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ “ເຮັດໃຫ້ນະຄອນສະອາດ”, ນະຄອນຫາຍຟອງໄດ້ລົງທຶນ 350 ລ້ານໂດ່ງເພື່ອປະຕິບັດຂໍ້ຄິດປະດິດ “ເພື່ອໃຫ້ຫາຍຟອງຂຽວ”, ນະຄອນດານັ້ງໄດ້ລົງທຶນ 7 ຕື້ໂດ່ງເພື່ອກໍ່ສ້າງ “ນະຄອນແຫ່ງສິ່ງແວດລ້ອມ” ແລະນະຄອນເກິ່ນເທີໄດ້ປະຕິບັດ “ການພັດທະນາຕົວເມືອງສີຂຽວໂດຍຕິດກັບການຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ”. ພ້ອມກັນກັບ 5 ນະຄອນດັ່ງກ່າວນີ້, ແຂວງກວ໋າງນິງໄດ້ທົດລອງປະຕິບັດການເຕີບໂຕສີຂຽວແຕ່ປີ 2010 ແລະຖືກເລືອກເປັນບ່ອນຈັດຕັ້ງເວທີປາໄສອາເຊັມ 2011 ກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ. ເຖິງວ່າ ແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວຂອງຫວຽດນາມໄດ້ຮັບການຜັນຂະຫຍາຍແລ້ວກໍ່ຕາມ ແຕ່ຄວາມສຳນຶກນີ້ຍັງເປັນຄວາມສຳນຶກທີ່ໃໝ່ພໍຄວນສຳລັບປະຊາຊົນ. ການສຳພາດນັກສຶກສາມະຫາວິທະຍາໄລ, ນັກວິສາຫະກິດ ແລະພະນັກງານຂ້າລັດຖະການ ທີ່ດຳເນີນຢູ່ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ ໃນເດືອນຕຸລາ 2013 ໄດ້ໃຫ້ໝາກຜົນທີ່ບໍ່ຄາດຫວັງ. ໃນຈຳນວນ 105 ຄົນທີ່ໃຫ້ສຳພາບ ມີ 57 ຄົນຍ້ອນບໍ່ໄດ້ເອົາໃຈໃສ່ ຈຶ່ງບໍ່ໝັ້ນໃຈເພື່ອຕອບຄຳຖາມ “ການເຕີບໂຕສີຂຽວແມ່ນຫຍັງ”?; 48 ຄົນເວົ້າຄວາມສຳນຶກການເຕີບໂຕສີຂຽວໄດ້ ແຕ່ບໍ່ຊັດເຈນ, ມັກຫຼົງປົນເປກັບຄວາມສຳນຶກ “ການເຕີບໂຕແບບຍືນຍົງ” ຫຼື “ລະບົບເສດຖະກິດສີຂຽວ”; 74 ຄົນຍັງບໍ່ຮູ້ວ່າຫວຽດນາມມີແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ; 31 ຄົນຮູ້ວ່າຫວຽດນາມມີແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວແລ້ວ, ແຕ່ຍັງບໍ່ທັນຄົ້ນຄວ້າຢ່າງລະອຽດ ດັ່ງນັ້ນຈຶ່ງກຳເນື້ອໃນຂອງມັນບໍ່ໄດ້; 101 ຄົນໃຫ້ທັດສະນະວ່າ ການເຕີບໂຕສີຂຽວແມ່ນວຽກຂອງລັດຖະບານ ອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖີິ່ນ, ຂອງນັກລົງທຶນ, ຕົນເປັນພຽງຜູ້ຊົມໃຊ້; ມີພຽງ 4 ຄົນຢືນຢັນວ່າຈະສະໝັກໃຈປະກອບເຫື່ອແຮງໃຫ້ແກ່ການເຕີບໂຕສີຂຽວ. ກອງປະຊຸມສູນກາງພັກຄັ້ງທີ 7 ສະໄໝທີ XI ໄດ້ສັງເກດວ່າ: “ໃນເວລາທີ່ຜ່ານມາ, ວຽກງານຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ປ້ອງກັນຫຼີກລ່ຽງໄພທຳມະຊາດ, ຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນ ແລະປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່, ມີການຫັນປ່ຽນດີ ແລະບັນລຸບາງຜົນສຳເລັດເບື້ອງຕົ້ນທີ່ສຳຄັນ. ແຕ່ວ່າ, ການຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດຍັງຖືກທ່າຮັບ, ກະວົນກະວາຍບໍ່ຮູ້ເຮັດແນວໃດໃຫ້ດີ; ໄພທຳມະຊາດເກີດຂຶ້ນເລື້ອຍ ໄດ້ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍຫຼາຍຢ່າງໃຫ້ແກ່ຊັບສິນແລະຊີວິດປະຊາຊົນ; ຊັບພະຍາກອນຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຄຸ້ມຄອງ ຂຸດຄົ້ນ ນຳໃຊ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນແລະຍືນຍົງ, ຊັບພະຍາກອນບາງຊະນິດຖືກຂຸດຄົ້ນຫຼາຍເກີນຄວນ ຈຶ່ງພາໃຫ້ຊຸດໂຊມ ບົກແຫ້ງ; ມົນພິດສິ່ງແວດລ້ອມເພີ່ມຂຶ້ນເລື້ອຍໆ, ບາງແຫ່ງຖືກມົນພິດຢ່າງຮ້າຍແຮງ; ການແກ້ໄຂຜ່ານຜ່າຜົນຮ້າຍທາງດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມຍ້ອນສົງຄາມປະໄວ້ ຍັງຊັກຊ້າ; ຄວາມຫຼາກຫຼາຍດ້ານນິເວດວິດທະຍາຖືກທົດຖອຍໜ້ອຍລົງ, ໄພອັນຕະລາຍແຫ່ງການຂາດດຸນດ້ານນິເວດວິດທະຍາພວມເກີດຂຶ້ນໃນຫຼາຍພື້ນທີ່, ເປັນຜົນສະທ້ອນຫຍໍ້ທໍ້ເຖິງການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ, ເຖິງສຸຂະພາບ ແລະຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ...”.

ບັນດາວິທີແກ້ເພື່ອປະກອບສ່ວນຊຸກຍູ້ການເຕີບໂຕສີຂຽວ ໃນເງື່ອນໄຂໂລກາພິວັດ

ເຖິງວ່າໄດ້ປະສົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກຫຼາຍຢ່າງໃນວິວັດການປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວກໍ່ຕາມ, ແຕ່ຕ້ອງຢັ້ງຢືນວ່າ ສຳລັບຫວຽດນາມ ການກຳນົດທິດການເຕີບໂຕສີຂຽວ ແມ່ນການຄັດເລືອກທີ່ຖືກຕ້ອງ ແລະສອດຄ່ອງທີ່ສຸດ ກັບທ່າອຽງຂອງຍຸກສະໄໝ ເພື່ອການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. ດ້ວຍຈຸດໝາຍ: “ການເຕີບໂຕສີຂຽວ, ກ້າວໄປສູ່ລະບົບເສດຖະກິດທີ່ມີທາດຄາບອນໄດອອກໄຊໜ້ອຍ ເຮັດໃຫ້ແຫຼ່ງທຶນທຳມະຊາດອຸດົມສົມບູນຕື່ມອີກ ໄດ້ກາຍເປັນທ່າອຽງເປັນເຈົ້ານຳພາໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດແບບຍືນຍົງ; ລົດຜ່ອນການປ່ອຍທາດຄາບອນໄດອອກໄຊ ແລະເພີ່ມທະວີຄວາມສາມາດຮັບເອົາອາຍແກ໊ດເຮືອນແກ້ວ ຄ່ອຍໆກາຍເປັນລະດັບຄາດໝາຍທີ່ບັງຄັບ ແລະສຳຄັນ ໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ” ຄືດັ່ງແຜນຍຸດທະສາດທີ່ລັດຖະບານໄດ້ວາງອອກມາ, ໃນເວລາຕໍ່ໜ້າ ຫວຽດນາມຕ້ອງປະຕິບັດວິທີແກ້ຕ່າງໆເປັນລວາດດຽວພ້ອມກັນ, ໃນນັ້ນຄວນສຸມໃສ່ບາງວິທີແກ້ຕົ້ນຕໍ່ດັ່ງລຸ່ມນີ້:

ທີໜຶ່ງ, ປ່ຽນແປງໃໝ່ວິທີໂຄສານາ ອົບຮົມສຶກສາ ຍົກສູງຄວາມຮັບຮູ້ກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ. ລະອຽດຄື, ຫັນໂຄງການແລະຫຼັກສູດການສອນການຮຽນ “ເປັນສີຂຽວ” ເປັນແຕ່ລະກ້າວ ເພື່ອກໍ່ສ້າງແຫຼ່ງບຸກຄະລາກອນທີ່ຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ລະບົບເສດຖະກິດສີຂຽວ. ນັບແຕ່ຊັ້ນປະຖົມ, ຄວນປະກອບຄວາມຮູ້ຕ່າງໆກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດໃຫ້ນັກຮຽນ, ສົ່ງເສີມໃຫ້ພວກນ້ອງມີການກະທຳປະກອບສ່ວນລົດຜ່ອນການກະທົບຂອງປະກົດການນີ້ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາໜ່ວຍໂລກ ແລະກະໂຕຕົນເອງ. ຢູ່ບັນດາຊັ້ນຮຽນທີ່ສູງກວ່າ, ຄວນຮຽບຮຽງຫຼັກສູດທີ່ເລິກເຊິ່ງກວ່າ ຫຼືວ່າສັບຊ້ອນເຂົ້າໃນບັນດາວິຊາທີ່ມີການພົວພັນກັບຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ການເຕີບໂຕແບບຍືນຍົງ, ການເຕີບໂຕສີຂຽວ... ບໍ່ພຽງແຕ່ສອນທິດສະດີເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງຕ້ອງໃຫ້ພວກນ້ອງຮຽນການປະຕິບັດ, ເຮັດວຽກງານລະອຽດ ຕົວຈິງຕ່າງໆ ເພື່ອປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ, ຮູ້ປະຢັດພະລັງງານ, ຮູ້ແບ່ງປະເພດຂີ້ເຫຍື່ອ ສິ່ງເສດເຫຼືອຈາກແຫຼ່ງ, ຮູ້ວິທີປູກ ບົວລະບັດ ຮັກສາຕົ້ນໄມ້. ຢູ່ຊັ້ນມະຫາວິທະຍາໄລ, ຄວນນຳເອົາຄວາມຮູ້ຕ່າງໆ ກ່ຽວກັບພວງພະນັງການສະໜອງສີຂຽວ, ພວງພະນັງຄຸນຄ່າສີຂຽວ, ຈັນຍາບັນການວິສາຫະກິດ, ຄວາມຮັບຜິດຊອບສັງຄົມ ແລະການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ... ເຂົ້າໃນບັນດາວິຊາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. ແນະນຳບັນດາຫົວຂໍ້ຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດໃຫ້ນັກສຶກສາ, ແນະນຳບັນດາໂຄງການເລີ່ມຕົ້ນອາຊີບຕາມທິດການເຕີບໂຕສີຂຽວ. ຮຽບຮຽງສ້າງແຜນການແລະໂຄງການກໍ່ສ້າງເປັນແຕ່ລະກ້າວ ເພື່ອກໍ່ສ້າງຖັນແຖວພະນັກງານຄຸ້ມຄອງ ແຕ່ສູນກາງລົງຮອດທ້ອງຖິ່ນ ກ່ຽວກັບເສດຖະກິດສີຂຽວ, ການເຕີບໂຕສີຂຽວ, ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ກ່ຽວກັບບັນດາວິທີວັດຜອງທີ່ທັນສະໄໝ ເພື່ອຕີລາຄາຊັບສົມບັດຂອງລະບົບເສດຖະກິດສີຂຽວແຫ່ງຊາດ.

ທີສອງ, ສືບຕໍ່ບູລະນະຂອບນິຕິທຳໃຫ້ໜັກແໜ້ນ ແລະຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວໃຫ້ໄດ້ດີ. ວາງແຜນຍຸດທະສາດອອກມາໄດ້ແມ່ນຜົນສຳເລັດທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງ, ແຕ່ແຜນຍຸດທະສາດນັ້ນຈະມີຄຸນຄ່າສູງກໍ່ຕໍ່ເມື່ອມັນໄດ້ຮັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະຄຸ້ມຄອງກວດກາເປັນຢ່າງດີ. ໃນເວລາທີ່ຜ່ານມາ, ຫວຽດນາມຫາກໍ່ຜັນຂະຫຍາຍແຜນການຢູ່ 6 ທ້ອງຖິ່ນ ແຕ່ບາງແຜນການຍັງມີລັກສະນະຄຳພີ, ລວມໆ, ລັກສະນະປະຕິບັດເປັນຈິງບໍ່ສູງ. ຍົກຕົວຢ່າງ, ແຜນການຫັນບັນດາພື້ນທີ່ເບຕົງເປັນສີຂຽວ ແມ່ນປະກົດການເຮັດຕາມແບບເບົ້າ ບົດຮຽນຂອງຕ່າງປະເທດ, ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ເຂົາດຳເນີນການ “ຫັນບັນດາພື້ນທີ່ເບຕົງເປັນສີຂຽວ” ພາຍຫຼັງທີ່ໄດ້ປົກຫຸ້ມໜ້າດິນດ້ວຍສີຂຽວແລ້ວ, ສ່ວນຢູ່ຫວຽດນາມ ພັດດຳເນີນການ “ຫັນບັນດາພື້ນທີ່ເບຕົງເປັນສີຂຽວ” ຊຶ່ງກ່ອນນັ້ນ ເຄີຍໄດ້ “ຫັນບັນດາພື້ນທີ່ສີຂຽວເປັນເບຕົງ” ຫຼືວ່າ “ຫັນບັນດາພື້ນທີ່ເບຕົງເປັນສີຂຽວ” ຢູ່ໃນຕົວເມືອງ, ສ່ວນຢູ່ນອກກຳແພງນະຄອນ ພັດອອກແຮງ “ຫັນສວນໄມ້ເປັນເບຕົງ”... ສິ່ງທີ່ຄວນແມ່ນ, ຈົ່ງເຮັດວຽກງານວາງແຜນກຳນົດໃຫ້ດີ, ຢູ່ບ່ອນໃດຄວນປູກຕົ້ນໄມ້, ປູກຕົ້ນໄມ້ຊະນິດໃດ ແລະ ປະສົມສ້າງ ກ້າແນວພັນໄມ້ ເພື່ອຊ່ວຍໃຫ້ປະເທດຊາດບ້ານເມືອງຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງໝັ້ນຄົງ.

ສາທາລະນະລັດເກົາຫຼີ ໄດ້ຖືກສາກົນຍົກຍ້ອງວ່າເປັນປະເທດໜຶ່ງທີ່ປະຕິບັດການເຕີບໂຕສີຂຽວເປັນຢ່າງດີ, ປະເທດນີ້ໄດ້ຖອດຖອນບົດຮຽນອັນປະເສີດຕ່າງໆອອກມາຈາກຂະບວນວິວັດການປະຕິບັດການເຕີບໂຕ, ຫວຽດນາມຄວນຄົ້ນຄວ້າບົດຮຽນເຫຼົ່ານັ້ນ ເພື່ອໝູນໃຊ້ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບສະພາບການຂອງປະເທດຕົນ. ເພື່ອປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວໄດ້ເປັນຢ່າງດີ, ລັດຖະບານ ສ.ເກົາຫຼີ ໄດ້ປະກາດໃຊ້ເອກະສານຕ່າງໆໂດຍໄວ ແລະປະຕິບັດເອກະສານເຫຼົ່ານັ້ນເປັນຢ່າງດີ ເຊັ່ນ ແຜນການຮອບດ້ານຕ້ານການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ແຜນປຸກກະຕູ້ນຄວາມຕ້ອງການສີຂຽວ, ແງ່ຫວັງຂອງກຳລັງໝູນການເຕີບໂຕໃໝ່ ແລະແຜນຍຸດທະສາດການພັດທະນາ, ນະໂຍບາຍຮອບດ້ານກ່ຽວກັບການຄົ້ນຄວ້າພັດທະນາເຕັກໂນໂລຊີສີຂຽວ, ແຜນການ 5 ປີກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ ສົກ 2009 - 2013... ແລະພິເສດແມ່ນ ກົດໝາຍຂອບກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ບັນດາອົງການພາລະບົດບາດ, ເຊັ່ນຄະນະກຳມາທິການການເຕີບໂຕສີຂຽວ ສັງກັດປະທານາທິບໍດີ, ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າການເຕີບໂຕສີຂຽວທົ່ວໂລກ ກໍ່ໄດ້ຖືກສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ. ລະບົບນະໂຍບາຍກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວຂອງ ສ.ເກົາຫຼີ ນັບແຕ່ແຜນຍຸດທະສາດມະຫາພາກ ເຖິງບັນດານະໂຍບາຍຕາມແຕ່ລະຂະແໜງການ, ແຕ່ລະທ້ອງຖິ່ນ, ແຕ່ລະໄລຍະ ດ້ວຍບັນດາເນື້ອໃນອັນລະອຽດ ກໍ່ໄດ້ຮັບການປັບປຸງບູລະນະໂດຍໄວ.

ທີສາມ, ຍູ້ແຮງການຮ່ວມມືສາກົນເພື່ອການເຕີບໂຕສີຂຽວ. ການໂລກາພິວັດໄດ້ເປີດໂອກາດໃໝ່ຫຼາຍຢ່າງ ຊ່ວຍໃຫ້ຫວຽດນາມປະຕິບັດການເຕີບໂຕສີຂຽວຢ່າງໄວ ແລະມີປະສິດທິຜົນ; ເພື່ອນຳໃຊ້ໂອກາດເຫຼົ່ານັ້ນໄດ້ຢ່າງສຸດຂີດ, ຫວຽດນາມຄວນເພີ່ມທະວີການຮ່ວມມືກັບອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ແລະບັນດາປະເທດນຳໜ້າກະແສຟອງສີຂຽວ ເພື່ອແນໃສ່ແບ່ງປັນຂໍ້ມູນຂ່າວສານ, ຄົ້ນຄວ້າຮ່ຳຮຽນບົດຮຽນປະສົບການ ເພື່ອປັບປຸງແຜນຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ, ກໍ່ສ້າງແຜນການການເຕີບໂຕສີຂຽວໃຫ້ບັນດາທ້ອງຖິ່ນ ກະຊວງ ຂະແໜງການ ຢ່າງມີວິທະຍາສາດ ສອງຄ່ອງເໝາະສົມ; ຍູ້ແຮງການຮ່ວມມືສາກົນປະກອບສ່ວນກໍ່ສ້າງລະບົບນິຕິທຳໃຫ້ແກ່ການເຕີບໂຕສີຂຽວ ທີ່ສົມບູນແລະມີຜົນສັກສິດໃນເວລາໄວທີ່ສຸດ; ຍາດແຍ່ງການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງສາກົນ ບັນດາປະເທດ ບັນດາບໍລິສັດຂ້າມຊາດ ເພື່ອປະຕິບັດແຜນຍຸດທະສາດການເຕີບໂຕສີຂຽວ ແລະກໍ່ສ້າງແຫຼ່ງບຸກຄະລາກອນທີ່ຮັບໃຊ້ໃຫ້ແກ່ລະບົບເສດຖະກິດສີຂຽວ ໂດຍຜ່ານບັນດາໂຄງການກໍ່ສ້າງຄູ, ແລກປ່ຽນນັກຮຽນນັກສຶກສາ, ສ້າງໂຄງການກໍ່ສ້າງພະນັກງານ, ກໍ່ສ້າງຫຼັກສູດການສອນການຮ່ຳຮຽນສຶກສາ, ປະກອບພື້ນຖານວັດຖຸໃຫ້ແກ່ໂຮງຮຽນກໍ່ສ້າງພະນັກງານ.../.

ຂຽນໂດຍ: ສຈ.ດຣ.ດວ່ານທີ້ໂຮ່ງເວິນ, ມະຫາວິທະຍາໄລເສດຖະກິດນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ.
ກິມງອກຕວົນ, ມະຫາວິທະຍາໄລວູບເປີຕານ (ສະຫະພັນສາທາລະນະລັດ ເຢຍລະມັນ)

* ບົດທີ່ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ - ສະບັບທີ 862 (ເດືອນສິງຫາ 2014)

ບົດຄວາມຫົວຂໍ້ດຽວກັນ

ການພັດທະນາກະສິກຳຂອງຫວຽດນາມ: ບັນຫາ ແລະ ວິທີແກ້ໄຂບາງຢ່າງ (26/04/2024)

ພັດທະນາການທ່ອງທ່ຽວຕິດພັນກັບການອະນຸຮັກແລະເສີມຂະຫຍາຍຄຸນຄ່າວັດທະນະທຳ, ປົກປັກຮັກສາສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ຊຸກຍູ້ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ ໃນສະພາບການໃໝ່ (02/03/2024)

ປັບປຸງຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການພະຍາກອນເພື່ອຮັບໃຊ້ການຄຸ້ມຄອງເສດຖະກິດມະຫາພາກຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ (26/02/2024)

ຟື້ນຟູນຂະແໜງການທ່ອງທ່ຽວພາຍໃຕ້ເງື່ອນໄຂຂອງການປັບຕົວທີ່ປອດໄພ ຍືດຫຍຸ່ນ ແລະການຄວບຄຸມການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ-19 ໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ (26/01/2024)

ແກ້ໄຂການພົວພັນລະຫວ່າງການປ່ຽນແປງໃໝ່ຢ່າງຮອບດ້ານຄົບຊຸດ ແລະ ການກຳນົດຈຸດໜັກໃຈກາງ ໃນແນວທາງການປ່ຽນແປງໃໝ່ຂອງພັກ ໃນແຕ່ລະໄລຍະການພັດທະນາຂອງປະເທດ (10/01/2024)

ປະຕິບັດບັນດາມາດຕະການແກ້ໄຂຢ່າງຄົບຊຸດ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ ເພື່ອເປີດແລະຊຸກຍູ້ການພັດທະນາຢ່າງແຂງແຮງ ຂອງຕະຫຼາດພາຍໃນປະເທດ ຕິດກັບຕະຫຼາດສົ່ງອອກທີ່ຫຼາກຫຼາຍ (20/12/2023)