ສະສົມແລະເຕົ້າໂຮມທີ່ດິນ ແນໃສ່ຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນ, ມຸ່ງໄປສູ່ພື້ນຖານກະສິກຳທັນສະໄໝ
ພາບປະກອບ. (ແຫຼ່ງ: ການເງິນອອນໄລ)
ຂອບເຂດຈຳກັດກ່ຽວກັນທີ່ດິນ - “ຈຸດປຶກຕັນ” ໃນການພັດທະນາກະສິກຳຢູ່ ຫວຽດນາມ
ຂະບວນວິວັດການປ່ຽນແປງໃໝ່ດ້ານເສດຖະກິດ, ໃນນັ້ນມີການປ່ຽນແປງໃໝ່ກົນໄກຄຸ້ມຄອງນະໂຍບາຍທີ່ດິນ ຂອງພັກແລະລັດຫວຽດນາມ ໄດ້ສ້າງກຳລັງໜູນ ແລະ ນຳເອົາບັນດາຜົນງານອັນໃຫຍ່ຫຼວງໃນການພັດທະນາກະສິກຳ, ຊົນນະບົດ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ຖຽມລະພາບທາງສັງຄົມ, ເປັນພື້ນຖານທີ່ໝັ້ນຄົງໃນເງື່ອນໄຂເສດຖະກິດໂລກການຜັນປ່ຽນສັບສົນ. ຫວຽດນາມໄດ້ກາຍເປັນໜຶ່ງໃນບັນດາປະເທດທີ່ນຳໜ້າໃນການສົ່ງອອກຜະລິດຕະພັນກະສິກຳ, ດ້ວຍສິນຄ້າກະສິກຳສົ່ງອອກ 10 ປະເພດທີ່ມີມູນຄ່າແຕ່ລະປະເພດ 1 ຕື້ກວ່າໂດລາສະຫະລັດ. ແຕ່ວ່າ, ພື້ນທີ່ເພື່ອສືບຕໍ່ພັດທະນາກໍ່ໄດ້ເຖິງຂັ້ນຈຳກັດແລ້ວ, ພິເສດແມ່ນຂອບເຂດຈຳກັດກ່ຽວກັບທີ່ດິນ ແລະ ແບບວິທີການຜະລິດ. ຫວຽດນາມມີເນື້ອທີ່ດິນຜະລິດກະສິກຳ 9 ລ້ານ ເຮັກຕາ ແລະ ຄອບຄົວຊາວກະສິກອນເປັນຈຳນວນ 10 ລ້ານຄອບຄົວ (ປີ 2015), ໃນນັ້ນ ເນື້ອທີ່ດິນຜະລິດກະສິກຳຕາມສະເລ່ຍ ມີພຽງ 0,46 ເຮັກຕາຕໍ່ຄອບຄົວ, ຕ່ຳທີ່ສຸດທຽບກັບບັນດາປະເທດອາຊີ.
ຕາມຂໍ້ມູນການສຳຫຼວດລະດັບດຳລົງຊີວິດຄອບຄົວຫວຽດນາມ ໄລຍະ 1993-2013 ຂອງກົມໃຫຍ່ສະຖີຕິ, ເນື້ອທີ່ດິນກະສິກຳ, ປ່າໄມ້, ດິນໃນໜ້ານ້ຳ ສະເລ່ຍຕາມຄອບຄົວກະສິກຳ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນໜ້ອຍໜຶ່ງແຕ່ 5.408 ຕາລາງແມັດ ຂຶ້ນເປັນ 6.748 ຕາລາງແມັດ, ຍ້ອນການເພີ່ມເນື້ອທີ່ດິນປ່າໄມ້ ແລະ ດິນໃນໜ້ານ້ຳທີ່ປູກລ້ຽງພືດ-ສັດນ້ຳ ເປັນຕົ້ນ, ໃນຂະນະທີ່ເນື້ອທີ່ປູກພືດປະຈຳປີ ສະເລ່ຍຕາມຄອບຄົວໄດ້ຫຼຸດລົງ ແຕ່ 4.121 ຕາລາງແມັດ ລົງເປັນ 3.334 ຕາລາງແມັດ. ສະພາບການແຜ່ຫຼາຍທົ່ວໄປຂອງດິນຜະລິດກະສິກຳແມ່ນ ຂະໜາດນ້ອຍ, ກະແຈກກະຈາຍເປັນເວລາຍາວນານ ເຊິ່ງໄດ້ເປັນຜົນສະທ້ອນເຖິງສະມັດຕະພາບແຮງງານ, ມູນຄ່າເພີ່ມ ແລະ ປະສິດທິຜົນຂອງການຜະລິດ, ເຮັດໃຫ້ເສຍເວລາແລະເພີ່ມຄ່າໃຊ້ຈ່າຍລະຫວ່າງກາງ, ກະທົບໂດຍກົງເຖິງລາຍໄດ້ແລະຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຊາວກະສິກອນ. ໃນນາມແມ່ນ ປະຊາຊົນທຸກຄົນລ້ວນແຕ່ມີທີ່ດິນ ແຕ່ລາຍໄດ້ຈາກທີ່ດິນພັດບໍ່ພໍໃຊ້ໃຫ້ແກ່ຊີວິດການເປັນຢູ່; ຜູ້ອອກແຮງງານພາກສ່ວນໜຶ່ງທີ່ຍັງໜຸ່ມ, ມີລະດັບຄວາມຮູ້ ຕ້ອງອອກຈາກຊົນນະບົດດ້ວຍຕົນເອງ ໄປຫາວຽກເຮັດງານທຳຢູ່ໃນເມືອງ ຫຼືໄປອອກແຮງງານທີ່ຕ່າງປະເທດ; ຍ້ອນຂາດແຮງງານແລະບໍ່ມີທຶນຮອນ ດັ່ງນັ້ນດິນນາພາກສ່ວນໜຶ່ງຖືກປະວ່າງເປົ່າ...
ບັນຫາໜຶ່ງທີ່ຕ້ອງສົ່ງສັນຍານໄພຄື ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາມໍ່ນີ້, ຄວາມໄວໃນການເຕີບໂຕມູນຄ່າຜະລິດຕະພັນກະສິກຳສະເລ່ຍຕໍ່ 1 ເຮັກຕາເນື້ອທີ່ປູກຝັງຢູ່ຫວຽດນາມ ໄດ້ຫຼຸດລົງເທື່ອລະກ້າວ ແລະ ຕ່ຳກວ່າບັນດາປະເທດຢູ່ໃນພາກພື້ນ. ຄວາມໄວໃນການເຕີບໂຕມູນຄ່າຜະລິດຕະພັນກະສິກຳສະເລ່ຍຕໍ່ 1 ເຮັກຕາເນື້ອທີ່ປູກຝັງ ໃນໄລຍະ 1986-1993 ບັນລຸ 3,8 % ຕໍ່ປີ ແຕ່ໄລຍະ 2008-2013 ບັນລຸພຽງ 1,7% ຕໍ່ປີ. ລາຍໄດ້ຈາກກະສິກຳພ້ອມກັບບັນດາແຫຼ່ງລາຍຮັບຕາມຫົວໜ່ວຍເນື້ອທີ່ນາ ຫຼຸດລົງ ເປັນສາເຫດຕົ້ນຕໍ ທີ່ເຮັດໃຫ້ຊາວກະສິກອນ ບໍ່ມີຄວາມສົນໃຈຕໍ່ການຜະລິດກະສິກຳ, ຊ້ຳບໍ່ໜຳໄດ້ປະດິນນາວ່າງເປົ່າ. ສະພາບການຊາວກະສິກອນຍົກຍ້າຍເຂົ້າຢູ່ໃນຕົວເມືອງນັບມື້ບັບນັບເພີ່ມຂຶ້ນ, ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນຊາວອອກແຮງງານທີ່ຍັງບໍ່ໄດ້ຝຶກອົບຮົມ, ອອກແຮງງານແບບງ່າຍດາຍຢູ່ຕົວເມືອງ, ຍັງບໍ່ໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານສະຫວັດດີການທີ່ຈຳເປັນ ແລະ ຕ້ອງປະເຊີນໜ້າກັບຄວາມສ່ຽງຫຼາຍຢ່າງ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ຫຼາຍຄົນທີ່ໄດ້ອອກຈາກບ້ານເປັນເວລາຫຼາຍປີແລ້ວແຕ່ຍັງຮັກສາທີ່ດິນໄວ້ ເພື່ອປ້ອງກັນຄວາມປັ່ນປວນ, ຄວາມສ່ຽງ.
ໃນປະຈຸບັນ, ເສດຖະກິດຫວຽດນາມໄດ້ມີການເຊື່ອມໂຍງຢ່າງເລິກເຊິ່ງເຂົ້າໃນລະບົບເສດຖະກິດໂລກ, ນອກຈາກການພົວພັນກັບບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງການຄ້າຫຼາຍຝ່າຍ, ຄື ອົງການການຄ້າໂລກ (WTO), ເວທີປາໄສການຮ່ວມມືເສດຖະກິດ ອາຊີ-ປາຊີຟິກ (APEC), ສະມາຄົມບັນດາປະເທດອາຊີຕາເວັນອອກສຽງໃຕ້ (ອາຊຽນ), ຫວຽດນາມຍັງໄດ້ແລະພວມເຊື່ອມຕໍ່ການຮ່ວມມື ເພື່ອປະຕິບັດບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີຮຸ້ນໃໝ່, ບັນດາສິ່ງກີດຂວາງດ້ານການຄ້າຈະໄດ້ຍົກເລີກເທື່ອລະກ້າວ, ນຳເອົາກາລະໂອກາດ ແລະ ຄວາມທົດສອບອັນໃຫຍ່ຫຼວງມາໃຫ້ການກະສິກຳ. ຜະລິດຕະພັນກະສິກຳຫວຽດນາມຈະຕ້ອງແຂ່ງຂັນກັບ ຜະລິດຕະພັນກະສິກຳຂອງໂລກ ໃນຄວາມບໍ່ສົມດຸນ - ຝ່າຍໜຶ່ງແມ່ນບັນດານິຄົມກະເສດຂະໜາດໃຫຍ່, ເຕັກໂນໂລຊີສູງ ເຊື່ອມຕໍ່ຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນກັບບັນດາກຸ່ມບໍລິສັດທີ່ມີອິດທິພົນ, ອີກຝ່າຍໜຶ່ງແມ່ນຄອບຄົວຊາວກະສິກອນຂະໜາດນ້ອຍ ຜະລິດແບບເກີດເອງທີ່ມີຄວາມຈຳກັດໃນຫຼາຍດ້ານ, ຫຼຸດໝູ່ທາງດ້ານຜະລິດຕະພາບ, ຄຸນນະພາບ ແລະ ຄວາມສາມາດແຂ່ງຂັນ. ຈາກບັນດາບັນຫາດັ່ງກ່າວເທິງນີ້, ເພື່ອພັດທະນາກະສິກຳຕາມທິດທັນສະໄໝ ແມ່ນຕ້ອງເຮັດວຽກງານຕ່າງໆຫຼາຍຢ່າງ, ໃນນັ້ນມີບັນຫາສະສົມແລະເຕົ້າໂຮມທີ່ດິນ, ແນໃສ່ສວຍໃຊ້ທ່າໄດ້ບຽບທາງດ້ານຂະໜາດ, ເຮັດໃຫ້ທີ່ດິນກາຍເປັນປັດໃຈສົ້ນເຂົ້າຂອງການຜະລິດສິນຄ້າຂະໜາດໃຫຍ່, ໝູນໃຊ້ວິທະຍາສາດ-ເຕັກໂນໂລຊີ, ມີການຕິດພັນລະຫວ່າງຄອບຄົວຊາວກະສິກອນ ກັບວິສາຫະກິດ ແລະ ພັດທະນາການບໍລິການ, ຫຼຸດຜ່ອນກຳລັງແຮງງານໃນຂົງເຂດກະສິກຳຢ່າງແຂງແຮງ, ຮັກສາສະຖຽມລະພາບຂອງອາຊີບກະສິກຳ, ສ້າງຕັ້ງຖັນແຖວຊາວກະສິກອນທີ່ຊຳນີຊຳນານ.
ບັນດາເຈົ້າພາບ ແລະ ກົນໄກສະສົມ, ເຕົ້າໂຮມທີ່ດິນ
ບັນດາເຈົ້າພາບສະສົມ, ເຕົ້າໂຮມທີ່ດິນ ລວມມີ ຄອບຄົວ (ຟາມຄອບຄົວ), ສະຫະກອນ ແລະ ວິສາຫະກິດ, ໃນນັ້ນຟາມຄອບຄົວເປັນເຈົ້າພາບທີ່ສຳຄັນ. ຢູ່ບັນດາປະເທດທີ່ມີລະບົບກະສິກຳທັນສະໄໝ, ຟາມຄອບຄົວຍັງເປັນເຈົ້າພາບພື້ນຖານ. ການຜະລິດກະສິກຳມີຄວາມແຕກຕ່າງກັນກັບ ການຜະລິດອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການບໍລິການ, ເປົ້າໝາຍຂອງການຜະລິດກະສິກຳແມ່ນຊີວະຊາດ, ຈຸດພິເສດຊີວະສາດຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຜູ້ຄຸ້ມຄອງ ແລະ ຜູ້ອອກແຮງງານ ຕ້ອງມີຄວາມສາມາດແກ້ໃຫ້ຖືກເໝາະ ແລະ ກວດກາຂະບວນວິວັດແຫ່ງການຜະລິດທີ່ຜັນແປໃນແຕ່ລະຕົ້ນພືດ ສັດລ້ຽງ, ໃນນາແຕ່ລະຕອນ, ມີທັກສະດູແລແລະມີຄວາມຮັບຜິດຊອບສູງ ໃນການຈັດຕັ້ງຄຸ້ມຄອງ, ດັ່ງນັ້ນ ຂະໜາດທີ່ດິນຕ້ອງເໝາະສົມກັບການຈັດການຄຸ້ມຄອງການຜະລິດ. ບັນດາສະພາບການຄື ຂະໜາດນ້ອຍ, ໝູນໃຊ້ທ່າໄດ້ປຽບທາງດ້ານຂະໜາດບໍ່ໄດ້, ບໍ່ຮັບປະກັນຊີວິດການເປັນຢູ່ແລະການສະສົມ ຫຼືລື່ນກາຍລະດັບການຈັດການຄຸ້ມຄອງຂອງເຈົ້າພາບ ກໍ່ຈະບໍ່ມີປະສິດທິຜົນ.
ສຳລັບບັນດາວິສາຫະກິດ, ເຖິງວ່າມີການທ້ອນໂຮມທີ່ດິນຂະໜາດໃຫຍ່ ແຕ່ຍັງຕ້ອງອີງໃສ່ຟາມຄອບຄົວ. ວິສາຫະກິດບໍ່ສາມາດເຮັດໄດ້ບັນດາຂອດການຜະລິດທີ່ມີລັກສະນະຊີວະສາດ ເຊິ່ງຕ້ອງມອບໃຫ້ຄອບຄົວ. ວິສາຫະກິດຈະເຮັດການບໍລິການສົ້ນເຂົ້າ, ສົ້ນອອກເປັນຕົ້ນຕໍ ແລະ ໃນຮູບການເຊື່ອມຕໍ່ນີ້ ມີຄູ່ຮ່ວມມືສອງຝ່າຍທີ່ເຂົ້າຮ່ວມຂະບວນວິວັດການທຸລະກິດກະສິກຳໃນຕອນດິນອັນດຽວ ແລະ ຈັດແບ່ງຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ແບ່ງປັນຜົນປະໂຫຍດ ຕາມກົນໄກຕົກລົງກັນ ເຊິ່ງອາດຈະເວົ້າໄດ້ວ່າ, ນີ້ແມ່ນການສົມທົວລະຫວ່າງລວມສູນ ແລະ ກະແຈກກະຈາຍ. ຄືແນວນັ້ນ, ສຳລັບຟາມຄອບຄົວ - ເຈົ້າພາບພື້ນຖານ, ຢາກມີປະສິດທິຜົນ ແມ່ນຕ້ອງກຳນົດຂະໜາດທີ່ເໝາະສົມທີ່ສຸດ. ໃນພາກຕົວຈິງ ຂະໜາດທີ່ດີທີ່ສຸດນັ້ນ ຂຶ້ນກັບຫຼາຍປັດໃຈ: ນອກຈາກຈຸດພິເສດທາງຊີວະສາດແລ້ວ ຍັງຂຶ້ນຢູ່ກັບຄວາມສາມາດດ້ານເນື້ອທີ່ດິນ, ຮັບປະກັນລາຍໄດ້ພຽງພໍໃຫ້ການດົງລົງຊີວິດ ແລະ ຄວາມສາມາດການລົງທຶນຄືນໃໝ່, ສອດຄ່ອງກັບຈຸດພິເສດຂອງແຕ່ລະຂະແໜງການແລະຜະລິດຕະພັນ: ການປູກຝັງ, ການລ້ຽງສັດ, ປູກ-ລ້ຽງສິນໃນນ້ຳ, ປູກແລະຮັກສາປ່າໄມ້; ສອດຄ່ອງກັບພູມສາດ: ເຂດຊານເມືອງ, ທົ່ງພຽງ, ເຂດພູດອຍ, ລະດັບເຕັກໂນໂລຊີ, ພັດທະນາຕາມລວງກວ້າງ ແລະ ພັດທະນາຕາມລວງເລິກ. ຕາມທະນາຄານໂລກ ແລະ ສູນຍຸດທະສາດແລະນະໂຍບາຍພັດທະນາກະສິກຳ ຊົນນະບົດ, ສຳລັບຄອບຄົວທີ່ປູກເຂົ້າແບບສະເພາະ ຕ້ອງມີເນື້ອທີ່ດິນຕ່ຳທີ່ສຸດແມ່ນ 2 ເຮັກຕາ ຈຶ່ງອາດຈະຜ່ານຜ່າຄວາມທຸກຍາກໄດ້, ມີເນື້ອທີ່ດິນ 3 ເຮັກຕາ ຈຶ່ງບັນລຸລະດັບລາຍໄດ້ປານກາງ.
ເພື່ອພັດທະນາຟາມຄອບຄົວໄດ້ເປັນຢ່າງດີ ນອກຈາກຂະໜາດທີ່ດິນ, ຄວາມສາມາດການຄຸ້ມຄອງຂອງເຈົ້າຂອງຄອບຄົວແລ້ວ ແມ່ນຕ້ອງມີສະຫະກອນ ເພື່ອຊ່ວຍເຫຼືອໃນການຜະລິດ ທຸລະກິດ, ຫຼຸດຜ່ອນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ. ສະຫະກອນມີບົດບາດປະສານປະສົມໃນການເຊື່ອມຕໍ່ບັນດາຟາມຄອບຄົວ, ຮັບຜິດຊອບດ້ານບໍລິການສົ້ນເຂົ້າ, ສົ້ນອອກ ດ້ວຍບັນດາການເຄື່ອນໄຫວຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ, ຄືສະໜອງວັດຖຸອຸປະກອນ (ແນວພັນ, ຝຸ່ນຊີວະພາບ, ຢາປາບສັດຕູພືດ, ເຄື່ອງມືການຜະລິດ), ການຈຳໜ່າຍຂາຍຜະລິດຕະພັນ, ເປັນຫົວຕໍ່ລະຫວ່າງບັນດາຄອບຄົວກັບວິສາຫະກິດ, ບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງດ້ານສິນເຊື່ອ ແລະ ອຳນາດການປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນ, ເປັນບ່ອນຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງລັດ ເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຄ່າໃຊ້ຈ່າຍການຕິດຕໍ່ແລກປ່ຽນ.
ພາກຕົວຈິງໄດ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ, ວິສາຫະກິດມີບົດບາດສຳຄັນໃນການພັດທະນາກະສິກຳ ໃຫ້ກາຍເປັນຂະແໜງການຜະລິດໃຫຍ່ຕາມທິດທັນສະໄໝ ໂດຍຜ່ານການເຊື່ອມຕໍ່ການຜະລິດ ດ້ວຍບັນດາຮູບການທີ່ສອດຄ່ອງດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ທີໜຶ່ງ, ເຊື່ອມຕໍ່ກັບຟາມຄອບຄົວ ສ້າງຕັ້ງເປັນທົ່ງນາຜືນໃຫຍ່, ເພາະປູກສະເພາະ, ຜະລິດແນວພັນປະເພດດຽວເພື່ອສົ່ງນອກ. ວິສາຫະກິດເປັນຜູ້ລົງທຶນ ສະໜອງແນວພັນ, ຝຸ່ນຊີວະພາບ, ຢາປາບສັດຕູພືດ, ກໍ່ສ້າງ, ແນະນຳ, ຕິດຕາມກວດກາຄຸນນະພາບ ຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງຂອງບັນດາອົງການຈັດຕັ້ງການສົ່ງນອກ, ໝູນໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີໃນການຜະລິດ, ປຸງແຕ່ງທີ່ທັນສະໄໝ, ຮັບປະກັນການຈຳໜ່າຍຜະລິດຕະພັນ, ກໍ່ສ້າງ ແລະ ປະຕິບັດບັນດາຂໍ້ຕົກລົງກ່ຽວກັບຜົນປະໂຫຍດຢ່າງເປີດເຜີຍ. ແຕ່ປີ 2013 ຫາ 2015, ບໍລິສັດຫຸ້ນສ່ວນຜະລິດຝຸ່ນ ບິ່ງດ່ຽນ ໄດ້ເຊື່ອມຕໍ່ກັບ 200 ຄອບຄົວຊາວກະສິກອນຜະລິດເຂົ້າສົ່ງນອກ, ເຊິ່ງລາຍໄດ້ຂອງຄອບຄົວກະສິກອນໄດ້ເປັນປົກກະຕິ ແລະ ເພີ່ມຂຶ້ນຕື່ມອີກ 30% ທຽບໃສ່ໄລຍະກ່ອນ, ສິ່ງສຳຄັນແມ່ນຄວາມໝັ້ນຄົງໃນການຈຳໜ່າຍຜະລິດຕະພັນກະສິກຳ.
ທີສອງ, ຊາວກະສິກອນປະກອບທຶນເຂົ້າໃນວິສາຫະກິດດ້ວຍສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນ. ຍົກຕົວຢ່າງ, ບັນດາຄອບຄົວຊາວກະສິກອນຢູ່ 3 ແຂວງ ເຊີນລາ, ດ້ຽນບຽນ ແລະ ລາຍເຈົາ ໄດ້ປະກອບທຶນດ້ວຍສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ເຂົ້າໃນສະຫະບໍລິສັດຢາງພາລາຫວຽດນາມ, ນອກຈາກການຈ່າຍຄ່າແຮງງານຕາມການອອກແຮງງານແລ້ວ, ຊາວກະສິກອນຍັງໄດ້ແບ່ງຜົນປະໂຫຍດຕາມອັດຕາຫຸ້ນສ່ວນ. ທາງດ້ານທິດສະດີ, ນີ້ແມ່ນກົນໄກທີ່ດີ ມີຜົນປະໂຫຍດໃຫ້ແກ່ວິສາຫະກິດແລະຄອບຄົວ ເຊິ່ງໄດ້ປະຕິບັດຢ່າງສະດວກສະບາຍໃນ 3 ປີຕົ້ນ. ແຕ່ວ່າ, ຍ້ອນການຜະລິດຢາງພາລາມີໄລຍະຍາວ, ພາຍຫຼັງ 5 ປີຈຶ່ງເກີດຜົນ, ປະລິມານນ້ຳຢາງຍັງບໍ່ໄດ້ພິສູດ ໃນຂະນະນັ້ນປະລິມານນ້ຳຢາງ ຍັງຂຶ້ນກັບຄຸນລັກສະນະດິນ, ອາກາດ, ຕະຫຼາດທີ່ດິນຍັງບໍ່ເປັນຮູບເປັນຮ່າງ, ດັ່ງນັ້ນ ການຕີລາຄາມູນຄ່າການນຳໃຊ້ທີ່ດິນຍັງບໍ່ທັນຊັກເຈັນ, ເພາະສະນັ້ນ ໃນປະຈຸບັນ ການເຄື່ອນໄຫວທຸລະກິດ ຂອງສະຫະບໍລິສັດແລະບັນດາຄອບຄົວຊາວກະສິກອນທີ່ປະກອບທຶນ ຈຶ່ງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ.
ທີສາມ, ວິສາຫະກິດເຊົ່າດິນຂອງຄອບຄົວຊາວກະສິກອນເພື່ອຜະລິດຮັບໃຊ້ການສົ່ງອອກ. ຮູບການນີ້ໄດ້ຜັນຂະຫຍາຍຢູ່ທ້ອງຖິ່ນຈຳນວນໜຶ່ງ ແລະ ບັນລຸໝາກຜົນຕ່າງໆທີ່ຕັ້ງໜ້າ: ວິສາຫະກິດຍົກສູງປະສິດທິຜົນການທຸລະກິດ, ຊາວກະສິກອນມີລາຍໄດ້ຈາກເງິນໃຫ້ເຊົ່າທີ່ດິນ ແລະ ຄ່າແຮງງານ. ຢູ່ແຂວງ ເລິມດົ່ງ ຫຼາຍວິສາຫະກິດໄດ້ເຊົ່າດິນເພື່ອປູກດອກໄມ້, ຜັກ, ໝາກໄມ້ສົ່ງອອກ; ຢູ່ແຂວງ ລອັງອານ ມີວິສາຫະກິດເຊົ່າທີ່ດິນ 240 ເຮັກຕາ ເພື່ອປູກກ້ວຍສົ່ງອອກ ໄປຍັງປະເທດ ຍີ່ປຸ່ນ. ຢູ່ບັນດາແຂວງຄື ຮຶງອຽນ, ຮ່ານາມ, ຖາຍບິ່ງ, ອຳນາດການປົກຄອງຕາແສງໄດ້ເປັນຄົນປຸກລະດົມແຫຼ່ງດິນ ແລະ ເຊັນສັນຍາກັບວິສາຫະກິດ... ຕ່າງກັນກັບກົນໄກປະກອບທຶນດ້ວຍສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນ, ບັນດາວິສາຫະກິດທີ່ເຊົ່າດິນໄດ້ຮັບຜົນສຳເລັດດີພໍຄວນ, ໂດຍອາໃສບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາເປັນລາຍລັກອັກສອນ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານການຈຳໜ່າຍ, ຈັດການຄຸ້ມຄອງຄຸນນະພາບຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ບົນພື້ນຖານການກະສິກຳແບບອົງຄະທາດ (ສະອາດ, ປອດສານພິດ, ຮັບປະກັນຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ), ມີການບົ່ງບອກພູມສາດ, ຮັບປະກັນຄວາມກົມກຽວທາງດ້ານຜົນປະໂຫຍດ ລະຫວ່າງວິສາຫະກິດ ແລະ ຄອບຄົວກະສິກອນ, ບັນດາວິສາຫະກິດນຳເຂົ້າ ແມ່ນບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ມີອິດທິພົນ ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງຂອງສົ້ນອອກ.
ບົດບາດຂອງລັັດ ແລະ ຕະຫຼາດ
ເພື່ອສະສົມແລະທ້ອນໂຮມທີ່ດິນ ພັດທະນາກະສິກຳຕາມທິດທັນສະໄໝ, ຕ້ອງມີການສົມທົບບົດບາດຂອງລັດ ແລະ ຕະຫຼາດ. ລັດກໍ່ສ້າງຍຸທະສາດ, ວາງແຜນກຳນົດການພັດທະນາກະສິກຳໃຫ້ແຕ່ລະເຂດ, ແຕ່ລະຜະລິດຕະພັນ ບົນພື້ນຖານການຄົ້ນຄວ້າຕະຫຼາດ, ສະໜອງການບໍລິການສາທາລະນະ ໃຫ້ແກ່ຄອບຄົວຊາວກະສິກອນແລະວິສາຫະກິດ ໃນບັນດາແງ່ມູນຄື: ຂໍ້ມູນຂ່າວສານກ່ຽວກັບຕະຫຼາດ, ສົ່ງເສີມດ້ານການຄ້າ, ໂຄສະນາຜະລິດຕະພັນ, ຊ່ວຍເຫຼືອດ້ານກົດໝາຍ, ກໍ່ສ້າງໂຄງສ້າງພື້ນຖານ, ກໍ່ສ້າງວິຊາອາຊີບໃຫ້ຊາວກະສິກອນ... ເພື່ອມີຂໍ້ມູນຂ່າວສານກ່ຽວກັບຕະຫຼາດ, ຕ້ອງປ່ຽນແປງໃໝ່ຈິນຕະນາການການລົງທຶນ, ເພີ່ມທະວີການລົງທຶນໃຫ້ແກ່ຄວາມຕ້ອງການ, ຜະລິດຕິດກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດ ແລະ ເໝາະສົມກັບທ່າອຽງບໍລິໂພກຂອງໂລກ. ດັ່ງນັ້ນ, ທ່າໄດ້ປຽບທາງດ້ານຄຸນລັກສະນະທີ່ດິນ, ອາກາດ ແລະ ມູນເຊື້ອການຜະລິດ, ຜະລິດຕະພັນກະສິກຳຂອງຫວຽດນາມຈຳນວນໜຶ່ງມີຜະລິດຕະພັນສ່ວນເກີນຄື (ສິນໃນນ້ຳ, ຜັກ, ໝາກໄມ້, ເຂົ້າ, ກາເຟ, ຜິດໄທ, ຊາ...), ມີຄວາມສາມາດແຂ່ງຂັນ, ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ໃນການຄົ້ນຄວ້າຕະຫຼາດ, ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ຫັນຈາກທ່າໄດ້ປຽບທຽບຄຽງ ໄປເປັນທ່າໄດ້ບຽບແຂ່ງຂັນ. ຂາດຂໍ້ມູນຂ່າວສານກ່ຽວກັບຕະຫຼາດ, ຄອບຄົວກະສິກອນສ່ວນຫຼາຍຈຶ່ງພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກໃນການຈຳໜ່າຍຂາຍຜະລິດຕະພັນ ແລະ ຍອມຮັບຄວາມເສຍຫານ ເມື່ອຕະຫຼາດມີການຜັນປ່ຽນ, ດັ່ງນັ້ນ ຈຶ່ງບໍ່ສາມາດຫຼີກລ່ຽງຜົນກະທົບຂອງການ “ເກັບກ່ຽວໄດ້ຫຼາຍແຕ່ລາຄາພັດຕົກຕ່ຳ”, ການປ່ຽນແປງຕົ້ນປູກ ສັດລ້ຽງ, ຕັດຖາງ, ຂຸດຖົມ... ແບບເກີດເອງຢ່າງແຜ່ຫຼາຍ, ກໍ່ຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງໃຫ້ແກ່ເສດຖະກິດຂອງຊາວກະມິກອນ. ຄຽງຄູ່ນັ້ນ ແມ່ນສະພາບການຂາດການກຳນົດທິດ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງທາງດ້ານຄຸນນະພາບ, ຮັບປະກັນບັນດາມາດຕະຖານອະນາໄມຄວາມປອດໄພດ້ານສະບຽງອາຫານ, ກໍ່ສ້າງເຄື່ອງໝາຍການຄ້າ, ສ້າງອິດທິພົນ ແລະ ຄວາມເຊື່ອໝັ້ນຕໍ່ລູກຄ້າ.
ເພື່ອພັດທະນາກະສິກຳຕາມທິດທັນສະໄໝ, ຍົກສູງຄວາມສາມາດໃນການແຂ່ງຂັນ ແລະ ປະສິດທິຜົນ, ຕ້ອງມີມາດຕະການແກ້ໄຂສະພາບການຂະໜາດນ້ອຍ, ເກີດຂຶ້ນເອງ ດ້ວຍບັນດານະໂຍບາຍອັນຄົບຊຸດດັ່ງລຸ່ມນີ້:
ທີໜຶ່ງ, ບົນພື້ນຖານຍຸດທະສາດພັດທະຍາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ຕ້ອງປົວແປງບູລະນະແຜນກຳນົດ, ພັດທະນາກະສິກຳ, ວາງແຜນກຳນົດການພັດທະນາບັນດາຜະລິດຕະພັນຕົ້ນຕໍ່ ເຊິ່ງຫວຽດນາມມີຄວາມສາມາດບົ່ມຊ້ອນ, ມີທ່າໄດ້ບຽບ; ເຮັດເປັນຢ່າງດີ ການຄົ້ນຄ້ວາແລະຄາດຄະເນກ່ຽວກັບຕະຫຼາດ, ທ່າອຽງການບໍລິໂພກຜະລິດຕະພັນກະສິກຳຂອງໂລກ.
ທີສອງ, ສົ່ງເສີມການສ້າງຕັ້ງຕະຫຼາດສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນ. ໃນປະຈຸບັນ, ຢູ່ປະເທດຫວຽດນາມຍັງບໍ່ມີຕະຫຼາດສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ຖືກຕາມຄວາມໝາຍຂອງມັນ. ດ້ວຍການຮັບຮອງສິດນຳໃຊ້ທີດິນເປັນຊັບສົມບັດ, ທີ່ດິນຈະໄດ້ “ຊື້ຂາຍຕາມຄວາມຕົກລົງກັນ”, ການປ່ຽນສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນໄດ້ຮັບຄວາມສະດວກສະບາຍກວ່າເກົ່າ, ລົບລ້າງໄດ້ ຄວາມຫຍໍ້ທໍ້, ການສໍ້ລາດບັງຫຼວງ, ການປະທະກັນລະຫວ່າງນັກລົງທຶນ ອຳນາດການປົກຄອງ ແລະ ຊາວກະສິກອນ. ຄຽງຂ້າງນັ້ນ, ຕ້ອງສ້າງແຫຼ່ງສະໜອງດິນຜະລິດກະສິກຳ, ບັນດາຊາວກະສິກອນໄປເຮັດວຽກ ອາໄສຢູ່ໃນຕົວເມືອງ ຈະມີໂອກາດປ່ຽນສິດນຳໃຊ້ທີ່ດິນເປັນທຶນຮອນ, ມີນະໂຍບາຍສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ເຂົາເຈົ້າກາຍເປັນພົນລະເມືອງຕົວເມືອງ ບໍ່ຕ້ອງການກັບຄືນເຮັດກະສິກຳອີກ. ການພັດທະນາບັນດາເຂດອຸດສາຫະກຳຕ້ອງມີການຄົບຊຸດກັບບັນດາເຂດພົນລະເມືອງ ໃນບັນດາເຂດດຳລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນ ໃນບັນດາແງ່ມູນດັ່ງນີ້: ເຮືອນຢູ່ສັງຄົມ, ໂຮງຮຽນ, ຕະຫຼາດ, ຫໍວັດທະນະທຳ, ສຸກສາລາ... ເພື່ອໃຫ້ກຳມະກອນຢູ່ເຢັນເປັນສຸກ ທຳມາຫາກິນຢ່າງສະດວກສະບາຍ. ມີກົນໄກສົ່ງເສີມບັນດາຊາວກະສິກອນທ້ອນໂຮມທີ່ດິນເພື່ອສ້າງຄວາມຮັ່ງມີ, ຮູ້ການທຸລະກິດ, ຜະລິດຂະໜາດໃຫຍ່, ມີຄວາມສາມາດຄຸ້ມຄອງເພື່ອເປີດກສ້າງຂະໜາດ, ສ້າງແຫຼ່ງຄວາມຕ້ອງການໃຫ້ຕະຫຼາດທີ່ດິນ.
ທີສາມ, ມີນະໂຍບາຍສົ່ງເສີມບັນດານັກລົງທຶນ ທີ່ສອດຄ່ອງກັບຈຸດພິເສດການຜະລິດກະສິກຳ (ໄລຍະຍາວ, ມີຄວາມສ່ຽງຫຼາຍ, ອັດຕາລາຍໄດ້ຕ່ຳ, ເກັບທຶນຄືນຢ່າງຊັກຊ້າ) ດ້ວຍກົນໄກພິເສດ, ຄືເປີດກວ້າງຂະໜາດເຊົ່າທີ່ດິນ, ກຳນົດເວລາເຊົ່າທີ່ດິນ, ລາຄາເຊົ່າທີ່ດິນ ແນໃສ່ຮັບປະກັນຄວາມສາມາດເກັບທຶນຄືນ ແລະ ທຸລະກິດມີລາຍໄດ້, ມີກົນໄກສະເພາະສຳລັບບັນດາວິສາຫະກິດທີ່ມີການໝູນໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີສູງ.
ທີສີ່, ປະກາດໃຊ້ບັນດາລະບຽບກົດໝາຍກ່ຽວກັບການກໍ່ສ້າງ ແລະ ປະຕິບັດສັນຍາ, ກຳນົດຢ່າງລະອຽດຄວາມຮັບຜິດຊອບ, ພັນທະແລະຜົນປະໂຫຍດ ຂອງບັນດາຝ່າຍທີ່ເຂົ້າຮ່ວມ, ຮັບປະກັນການປະຕິບັດໃຫ້ຖືກຕາມຈຸດປະສົງການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ, ປະຕິບັດບັນດາພັນທະການເງິນຕໍ່ຊາວກະສິກອນຜູ້ທີ່ໃຫ້ເຊົ່າທີ່ດິນ ແລະ ຕໍ່ລັດໃນເວລາຕໍ່ມາ, ຮັບຜູ້ອອກແຮງງານເຂົ້າເຮັດວຽກໃນວິສາຫະກິດ ເພື່ອໃຫ້ເຂົາເຈົ້າກາຍເປັນຊາວກະສິກອນມືອາຊີບ, ພິເສດແມ່ນຊາວກະສິກອນຮຸ້ນໃໝ່.
ທີຫ້າ, ຊ່ວຍເຫຼືອຊາວກະສິກອນ, ນອກຈາກບົດບາດຂອງສະຫະກອນ, ວິສາຫະກິດແລ້ວ ຕ້ອງສົ່ງເສີມການສ້າງຕັ້ງບັນດາສະມາຄົມຂະແໜງສິນຄ້າ, ລວມທັງຄອບຄົວ, ວິສາຫະກິດ ຜູ້ມີຜົນປະໂຫຍດກ່ຽວຂ້ອງ ໃນພວງພະນັງມູນຄ່າ, ຮັກສາຜົນປະໂຫຍດຂອງບັນດາຜູ້ເຂົ້າຮ່ວມ, ເພີ່ມເຕີມພາລະບົດບາດຈຳນວນໜຶ່ງ ຂອງລັດ ແລະ ຕະຫຼາດ, ນີ້ແມ່ນທ່າອຽງຕົ້ນຕໍ່ຂອງຕະຫຼາດທັນສະໄໝ. ບົດບາດຂອງສະມາຄົມແມ່ນຊ່ວຍເຫຼືອການພັດທະນາ, ເຊິ່ງເປັນຂົວຕໍ່ລະຫວ່າງຄອບຄົວຊາວກະສິກອນ, ວິສາຫະກິດປຸງແຕ່ງສະບຽງອາຫານ, ບັນດາວິສາຫະກິດສົ່ງອອກ, ຕາງໜ້າໃຫ້ຄອບຄົວຊາວກະສິກອນ ແລະ ວິສາຫະກິດ ໃນການແກ້ໄຂບັນດາຂໍ້ຂັດແຍ້ງພິດພາດທາງດ້ານການຄ້າສາກົນ, ຕ້ານຄືນບັນດາຂໍ້ກຳນົດປົກປ້ອງຕະຫຼາດຂອງບັນດາປະເທດທີ່ນຳເຂົ້າ, ຕ້ານການຂາຍແບບທຳລາຍລາຄາ, ການກີດຂວາງທາງດ້ານເຕັກນິກ, ຜັນຂະຫຍາຍບັນດາການເຄື່ອນໄຫວສົ່ງເສີມການຄ້າໃນລະດັບຊາດ, ຈັດຕັ້ງເຄືອຂ່າຍໂຄສະນາລວມໝູ່, ປົກປັກຮັກສາເຄື່ອງໝາຍການຄ້າ, ຊ່ວຍເຫຼອການຈັດວາງໂຄງສ້າງພື້ນຖານຄືນໃໝ່ ແລະ ມອບໂອນເຕັກໂນໂລຊີ./.
ໂດຍ ຮສ.ປອ. ຫງວຽນກຸກ
ສະຖາບັນການເມືອງ ເຂດ I
----------------------------------
ບົດນີ້ໄດ້ລົງພິມໃນວາລະສານກອມມູນິດ ສະບັບທີ 896 (ເດືອນມິຖຸນາ 2017)
